نظریات ترکیه در مورد شورش کردستان ایران

سند شماره (37)

از: سفارت آمریکا در آنکارا

تاریخ: 10 سپتامبر 79-19 شهریور 58

به: وزارت امور خارجه واشنگتن، دی. سی.

طبقه بندی: خیلی محرمانه 6618 آنکارا

شماره سند: 6618

موضوع: نظریات ترک ها در مورد مشکلات کردها در ایران

1- (تمام متن خیلی محرمانه)

2- این یک پیام اطلاعاتی است، نیازی به اقدام نیست.

3- کاکسال، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه به ما گفته است ترک ها شنیده اند که ایرانی ها در حال برنامه ریزی برای انجام یک حمله نظامی علیه تمرکز شورشیان کرد در منطقه نزدیک مرز عراق می باشند. در حالی که اوضاع در مناطق کردنشین در حال حاضر آرام به نظر می رسد، گزارش های رسیده اظهار می دارند که مقابله قدرت بین دولت مرکزی و مخالفین کرد محدود است، ولی معتقد بودند که کردها، با وجود کمبود اتحاد بین گروه های مختلف، توانسته بودند که مقدار قابل توجهی اسلحه جمع آوری کنند و می توانند یک تهدید قابل ملاحظه ای علیه نیروهای دولت مرکزی ایران باشند.

4- امکان عمل نظامی نزدیک مرز عراق مسئله عکس العمل عراق را به وجود می آورد، دولت ترکیه تا به حال در مورد اینکه عراق در قبال ایران چه بازی انجام می دهد، مطمئن نیست. از یک طرف تزلزل در منطقه کمکی به عراق نکرد. از طرف دیگر، موارد برخورد ایران انقلابی و عراق آن اندازه است که عراق احتمالاً بخواهد که نیروهای ضد خمینی را تقویت کند.

5 - با توجه به وابستگی بین کردهای ایرانی و کشورهای خارجی، کاکسال گفت که گزارش های زیادی وجود دارد، ولی شواهد محکمی، دال بر دخالت خارجی در امور کردهای ایران زیاد در دست نیست. او تصور می کرد که قدرت های خارجی با وجود انکارهای قابل پیش بینی، لزوم بسیاری در درگیر ساختن خود در فعالیت های کردها احساس خواهند کرد.

6- کاکسال با توجه به همبستگی ترک ها با کردهای ایران، تأکید کرد گزارش های مطبوعاتی اخیر که کردهای ترکیه کمک های زیادی ارائه می دهند، کاملاً جعلیات مطبوعاتی بودند. دولت ترکیه تا به حال چنین به نظرش نرسیده بود که بین اینها رابطه قابل توجهی وجود داشته باشد. اگر چه واضح است، که آنچه برای کردهای ایران اتفاق افتاد در طرز برخوردهای کردهای ترکیه تأثیر خواهد داشت.

6- به این دلیل، همچنین به دلیل علاقه به ثبات منطقه، توجه عمده دولت ترکیه این بود که ایران تمامیت ارضی خود را حفظ کند و دولت مرکزی قوی و مؤثری داشته باشد. به همین دلیل دولت ترکیه با علاقه و تصدیق بیانیه اخیر کاردار لینگن در مورد تضمین حمایت ایالات متحده از تمامیت ارضی ایران را متذکر شده بود.

7- نظریه: کاکسال در عین حال که تازه بر سر این کار آمده و پیش از این با گروه طرح ریزی خط مشی کار می کرده، به طور چشمگیری در بحث مسئله کردها از اسلافش صریح تر بود.

سپیرس