جلسه با ولادیمیر ولاسف، دبیر اول سفارت شوروی

سند شماره (21)

تاریخ: 26 سپتامبر 1973- 4 مهر 1352

خیلی محرمانه

صورت مذاکره

مکان: کلوپ تهران برای صرف نهار

شرکت کنندگان: ولادیمیر ولاسف، دبیر اول سفارت شوروی - استانلی اسکودرو، مقام سفارت

موضوع: 1- ارتباط درونی سفارت شوروی 2- نفوذ چین در پاکستان 3- امور داخلی ایران

1- ارتباطات داخلی سفارت شوروی

در بحث پیرامون اوضاع افغانستان، ولاسف اظهار داشت که سفارت او در تهران اطلاعات زیادی در دست ندارد. چون سفارت شوروی در کابل تمام گزارشات مربوطه را به مسکو ارسال می دارد و وزارت امور خارجه تصمیم می گیرد که چه اطلاعاتی باید به دیگر سفارتها ارسال شود. بنابه گفته وی ، حتی در مواقع اضطراری نیز تماس مستقیم بین سفارتخانه های شوروی برقرار نمی گردد. ولاسف این طریقه را بسیار منطقی می داند چون وزارت امور خارجه تمام اطلاعات لازم را در اختیار دارد و در صورت لزوم آنها را به صورت گزارشات تحلیلی به نقاطی که باید در جریان باشند ارسال می دارد.

2- نفوذ چینی ها در پاکستان

ولاسف با خوشحالی اظهار داشت که آمریکا تقاضای رئیس جمهور پاکستان بوتو را در طول بازدیدش از واشنگتن مبنی بر کمک تسلیحاتی به این کشور رد کرده است. در تکرار موضوعی که قبلاً نیز بیان شده بود، وی اظهار داشت که شاید آمریکا به این ترتیب به چینیها چراغ سبز نشان داده است تا نیازهای تسلیحاتی پاکستان را برآورده سازند. من در جواب گفتم که ما اصولاً چنین رابطه ای با پکن نداریم و نمی خواهیم در این گونه کشورها با مسابقات تسلیحاتی رو به رو شویم. ولی او پاسخ داد که نیاز این کشور به سلاح امری است بسیار مسلم و قطعی و چین نیز می تواند برآورنده منطقی این نیاز باشد.

3- امور داخلی ایران

در بحثی که پیرامون بیانیه اخیر حزب غیرقانونی توده (کمونیست) که در آخرین کنگره این حزب در عراق منتشر شده بود، پیش آمد ولاسف اظهار داشت که حزب توده در نظر دارد به ایران بازگشته، به عنوان

ص: 530

یک حزب مشروع عمل کند ولی شاه این موضوع را نمی پذیرد. در رابطه با تولد حزب مردم، ولاسف خاطرنشان ساخت که سفارت او دقیقا اعمال مخالفین را تحت نظر دارد. به نظر مقامات شوروی شاه می خواهد از حزب مردم به عنوان ناظر بر اعمال نخست وزیر هویدا و حزب ایران نوین او استفاده کند تا در صورت لزوم بتواند از آن به عنوان یک ضربه قطعی علیه هویدا و حزب ایران نوین استفاده نماید.