گفتگوی کاتم و قطب‌زاده

یادداشتی که توسط کارگروه ایران آماده شده است[1]

واشنگتن، 24 آوریل 1980، 8 صبح

موضوع:

           گفت‌وگوی کاتم و قطب‌زاده، 8:00، 24 آوریل 1980

کاتم گفت اولین نکته‌ای که قطب‌زاده مطرح کرد این بود که جایگاهش «در وضعیت بدی» قرار دارد. او سخت تلاش می‌کرد تا مانع گرایش به‌سمت بلوک شرق شود و در این مسیر نیز در آستانۀ شکست قرار داشت. کاتم گفت: «قطب‌زاده همیشه استدلال می‌کرده است که او مانعی برای نفوذ کمونیست در رژیم انقلابی جدید محسوب می‌شود و احتمال دارد که از این استدلال برای ترغیب ما به انعطاف بیشتر استفاده کند.»

نکتۀ دوم این بود که «تاکتیک‌های سالامی» موردنظر قطب‌زاده دیگر کارساز نیستند. ایدۀ او نسبت‌به یک تلاش گام‌‌به‌گام برای اقناع خمینی برای تغییر موضع، دیگر موفقیت‌آمیز نیست. او پیش‌تر تصور می‌کرد که دیدار خانواده در ایران می‌تواند بر آیت‌الله تأثیر بگذارد. اکنون او اعتقاد دارد که بعید است درصورت آمدن آن‌ها به تهران، خمینی با آن‌ها دیدار کند. امید چندانی نیست که یک تغییر تدریجی در فضا منجر به حل بحران گردد.

قطب‌زاده در عوض معتقد بود که باید به‌سمت هدفی شگرف‌تر برود. او اقدام ازطریق اعراب را در سر می‌پروراند. او امیدوار بود که ما بتوانیم در تسهیل ایجاد یک ابتکار با اعراب کمک کنیم. مشخص نبود که او چه‌چیزی در ذهن دارد، ولی درظاهر خواستش این بود که الجزایر و سوریه میانجی شوند.

همچنین به نظر می‌رسید که او می‌خواهد ما بی‌سروصدا آن‌ها را برای چنین کاری ترغیب کنیم. شواهد حاکی از دیدار سران کشورهای درگیر ماجرا بود که ممکن است منجر به سفر به تهران و تأثیرگذاری بر خمینی شود. قطب‌زاده خاطرنشان کرد که الجزایر و سوریه موردِاحترام خمینی هستند. او معتقد بود که شرایط او در تهران آن‌چنان دشوار است که نمی‌تواند به تنهایی ابتکاری را شروع کند. هر ابتکاری باید خودانگیخته به نظر برسد و ازسوی کشورهای میانجی سرچشمه بگیرد.

قطب‌زاده گفت: «از هر اقدامی که ما برای بهبود فضا انجام بدهیم، استقبال می‌شود.» او در این رابطه، به ایدۀ سناتور چرچ دربارۀ اوراق سفید دربارۀ ایران اشاره کرد.[2]

در پایان، قطب‌زاده گفت: «موضوع گروگان‌گیری به‌هیچ‌عنوان تأثیری بر رقابت‌های انتخابات مجلس ندارد.»