گزارش وضعیت منطقه بعد از گروگان گیری

یادداشت ویلیام اودوم از کارکنان شورای امنیت ملی برای مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور (برژینسکی)[1]

واشنگتن، 26 دسامبر 1979

موضوع:

           [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] ایران (سرّی)

آشنایی اجمالی من با برنامه و گرایش سیا که در جلسۀ شنبه دیوید با سیا، وزارت امور خارجه و دفاع[2] اتفاق افتاد، سبب می‌شود که دربارۀ اینکه ما چه کاری می‌توانیم انجام بدهیم و می‌خواهیم به چه هدفی برسیم، نگران شوم. فضای جلسه دربارۀ موضوع برنامه‌ریزی و پشتیبانی نظامی مخفیانه، حسی از اضطرار را به همراه داشت [دوونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

[سه پاراگراف (بیست‌و‌پنج سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

هدف مربوط به شمال، بسیار با رویکرد «سعودی ـ میانه‌رو» درقبال امنیت خلیج‌فارس هم‌خوانی دارد؛ رویکردی که ما در به‌دست‌آوردن پایگاه در عمان و سومالی از آن تبعیت می‌کنیم. درحقیقت، حضور بهبودیافتۀ نظامی ما در خلیج یک پیش‌شرط لازم برای احیای همکاری امنیتی ترکیه ـ ایران ـ پاکستان است.

منافع ترکیه: [یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] در جمع‌کردن یک نظام متمرکزکننده در تهران که ضد غرب نیست. آن‌ها نمی‌خواهند تا ببینند که کردها به‌عنوان یک نیروی گسسته و چند تکه رها شده‌اند. هر دوی این منافع به‌اندازۀ کافی با خواست ما برای ایجاد یک زمینۀ همکاری بین آمریکا ـ ترکیه مصادف است [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. ترک‌ها بااین‌حال بدون شک می‌خواهند از حمایت نظامی و همکاری اقتصادی با آمریکا بهره ببرند.

منافع پاکستان: ضیاء و خمینی، هر دو محافظه‌کاران دینی و مخالف با استقلال یا خودمختاری بلوچستان هستند. ضیاء به ما پیشنهاد دسترسی خاص به خمینی را می‌دهد؛ یک حاکم قابل‌اعتماد مسلمان که از منافع مشترک ایران ـ پاکستان در جلوگیری از آنچه شوروی در افغانستان مشغول آن است، سخن می‌گوید. بااین‌حال، برای بهره‌برداری از این ارتباط، ما باید سیاست خود را درقبال پاکستان به‌شکلی چشمگیر تغییر دهیم. ‌این کار به‌مراتب از آنچه وزارت دفاع و امور خارجه تصور می‌کنند، آسان‌تر است.

گام‌های بعدی

ما باید راهی برای تعدیل محدودیت‌های انتقال تسلیحات پیدا کنیم؛ حتی اگر این به‌معنای درخواست از کنگره برای استثنا قائل شدن یا تغییری در قانون باشد. [یک‌ونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] به‌محض اینکه برای ضیاء روشن شود که ما آمادۀ حرکت در این مسیر هستیم، اینکه ما آسیب به روابطمان با هند را می‌پذیریم، آن موقع ممکن است او را متمایل برای آغاز عملیات پنهانی بیابیم حتی قبل‌از اینکه تسلیحات را ارسال کنیم.

همان‌طور که ما دربارۀ عملیات پنهانی تصمیم‌گیری می‌کنیم، حیاتی به نظر می‌رسد که این تصمیمات را در جهت یک هدف مناسب بگیریم؛ احیای «کرانۀ شمالی»، نه‌فقط تحقق مسئلۀ آزادی گروگان‌ها. ما باید اقدامات اطلاعاتی را در بالاترین سطح در پاکستان و ترکیه برای بحث دربارۀ آیندۀ ایران پیگیری کنیم.

جلسۀ این هفتۀ کمیتۀ بازنگری سیاست‌ها[3] دربارۀ پاکستان[4]، می‌تواند بستری برای طرح یکی از این گام‌ها در کنار تغییرات قابل‌توجه در کلیت سیاست ما درقبال این کشور باشد.