گزارش جمع­ آوری اطلاعات و برنامه عملیات مخفی در ایران

یادداشت برای ثبت ارسالی از معاون اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی (کارلوتچی)[1]

واشنگتن، 11 جولای 1980

موضوع:

           جلسه با گروه آرون، کومر، پاستی، نیوسام و کارلوتچی، 11 جولای 1980

1.     اعلام شده بود که جلسه با هدف بررسی و ارائۀ راهکار دربارۀ موضوع جمع‌آوری اطلاعات و برنامۀ عملیات مخفی در ایران برگزار خواهد شد.[2] از من خواسته شد تا هر دو مورد را تشریح کنم.

2.    ابتدا به اولویت‌های جمع‌آوری اطلاعات پرداختم. نسبت به موارد زیر اتفاق‌نظر حاصل شد:

‌أ.      باید فعالیت‌های اتحاد جماهیر شوروی در ایران را به‌عنوان یک موضوع مستقل، در اولویت قرار بدهیم. این مورد پس‌از اولویت «ج»، ثبات داخلی/ دولت قرار می‌گیرد.

‌ب. اولویت‌های ناظر به تحولات نظامی و اقتصادی باید تغییر کند.

3.      نسبت به بحث‌های کلی دربارۀ اولویت‌های بعدی، نهادهای مصرف‌کنندۀ آن‌ها پیشنهادهای زیر را مطرح کردند:

‌أ.      اطلاعات بیشتر دربارۀ گروه‌های دینی بسیار مفید خواهد بود.

‌ب. یکی از اولویت‌های اصلی فرایند تصمیم‌گیری است (برخی می‌گفتندکه چنین اولویتی وجود نداشته است). اگر بتوانیم این فرایند را تشریح کنیم، نهادهای مصرف‌کننده از گزارش‌ها دربارۀ فضایی که بر مسئولان و متولّیان امر حاکم است، استقبال می‌کنند.

‌ج.   نیوسام تأکید زیادی بر به‌دست‌آوردن اطلاعات بیشتر از بازاری‌ها داشت.

‌د.     دررابطه‌با تلاش‌های ما برای نفوذ در میان گروگان‌گیرها، نیوسام یکی از پیشنهادات گذشته را تکرار کرد. اگر اسم و سابقۀ برخی از این افراد را در اختیار داشتیم و می‌توانستیم مکان تحصیل آن‌ها در ایران را شناسایی کنیم، وزارت امور خارجه می‌توانست از افرادی که احتمالاً در این نهادها و مؤسسات تدریس داشته‌اند، کمک بگیرد. شاید آن‌ها گروگان‌گیرها را بشناسند. گروه درخواست کرد که ما اطلاعات این افراد را به‌روز می‌کنیم و در اختیار گروه قرار دهیم. تقاضا داریم که مرکز ملی ارزیابی خارجی متنی با موضوع ماهیت گروه و نیز اطلاعات هویتی تعدادی از گروگان‌گیرها را که شناسایی شده‌اند، آماده نماید.

‌ه.      کومر پرسید: [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. او پیشنهاد داد که اطلاعات مبادلات تجاری ناظر به تهدید خارجی شوروی، با آن‌ها در میان گذاشته شود تا آن‌ها بتوانند برآوردی از فعالیت‌های شوروی در ایران داشته باشند. من در پاسخ گفتم: «این مسئله را پیگیری خواهم کرد.»

‌و.     بحث‌هایی دربارۀ به‌دست‌آوردن اطلاعات مفیدتر دربارۀ مجلس جدید انجام شد. من گفتم که این گروه را به‌عنوان یک هدف مورد توجه داریم. پیشنهاد شد که فهرستی از اعضا تهیه و همۀ اطلاعاتی که ما داریم نیز در آن گنجانده شود. من گفتم که اطمینان دارم اقداماتی در همین راستا در جریان است.

4.      کومر درخواست کرد که به برنامه‌ای بیندیشیم که مجزا از گردآوری اطلاعات خارجی، عملیات مخفی و زیرساخت نجات گروگان‌ها باشد و جهت‌گیری آن، امکان مداخلۀ نظامی آمریکا در جنوب ایران در واکنش به مداخلۀ شوروی باشد.

این طرح شامل استفاده از سرمایۀ دسته‌بندی افراد محلی است که نقشی کلیدی در چنین عملیاتی ایفا می‌کنند. من از کومر خواستم تا فهرست اولویت خود را برای من ارسال کند تا بتوانیم این طرح را آغاز کنیم و در ضمن توضیح دادم که اگرچه سامان‌دهی نیروی انسانی زمان زیادی می‌برد، ولی می‌توان گردآوری اطلاعات فنی را آغاز کرد. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

5.      [سیزده سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

6.      تنها مشکلی که در جریان بحث از عملیات مخفی به وجود آمد، دیدگاه آرون بود مبنی‌بر اینکه می‌توان زیرساختی داخل کشور ایجاد کرد، بدون اینکه با گروه تبعیدی‌ها مرتبط شویم. او معتقد بود که تحقق این مهم ازطریق اتحادیه‌های کارگری، بازاری‌ها و... امکان‌پذیر است. من گفتم که مشکل این است که هیچ رهبر مشخصی در این موارد وجود ندارد که ما بتوانیم با آن همکاری کنیم. ما مخالف همکاری با این گروه‌ها نیستیم، ولی در بسیاری از موارد، بهترین پل‌های ارتباطی داخلی منشأ خارجی دارند. من در پاسخ گفتم که در ایران، شرایط به‌گونه‌ای نیست که از میان آتش و آشوب ققنوسی سر برآورد. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

7.      وزارت امور خارجه مکلف شد تا از زیرمجموعه‌های خود بخواهد تا روند گزارش‌دهی دربارۀ ایران را سرعت ببخشند. [هفت‌ونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

8.      من با نیوسام دربارۀ دسترسی به [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. به او خاطرنشان کردم که آمادۀ ارسال [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. نیوسام پذیرفت که ما باید دسترسی داشته باشیم، اما اضافه کرد که اولویت اول، فراهم‌آوردن امکان ملاقات او با خانواده‌اش است. او ظرف 48 ساعت آینده به آمریکا برمی‌گردد. در این صورت بیشتر ترجیح می‌دهد که در آمریکا با او گفت‌وگو کنیم.

9.      من در ادامه به او گفتم که بی‌شک سایر بخش‌های اطلاعاتی نیز درخواست دسترسی به [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]، ولی او می‌تواند به آن‌ها اعلام کند که سیا درخواست آن‌ها را بررسی خواهد کرد. من پیشنهاد دادم که این مسئله را به پنتاگون و نیز ژنرال وات منتقل کنیم. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

فرانک کارلوتچی[3]