یادداشت وزارت امور خارجه ایران- پشتیبانی نظامی

سند شماره 171

محرمانه

2 اوت 1979- 11 مرداد 1358

از: سفارت آمریکا، تهران

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی.سی

موضوع: یادداشت وزارت امور خارجه ایران- پشتیبانی نظامی

1- (محرمانه- تمام متن- این گزارش برای کسب تکلیف ارسال می شود)

ص: 423

2- یادداشتی دیپلماتیک با تاریخ 23 ژوییه 1979 در تاریخ 30 ژوییه 1979 به سفارت واصل گردید. این یادداشت از اداره حقوقی وزارت امور خارجه ایران صادر شده بود، که ترجمه آن در زیر می آید:

یادداشت

وزارت امور خارجه                  3462/19

 اداره حقوقی                      23 ژوییه 1979

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تعارفات خود را به سفارت ایالات متحده امریکا اظهار و با اشاره به برنامه خریدهای نظامی ایران، احتراماً علاقمندی دولت موقت جمهوری اسلامی ایران را به دریافت وسائل و خدمات زیر طبق قراردادهای منعقده به اطلاع می رساند:

1- 30 عدد لوله یدکی توپ 175 م.م.

2- خودروهای ام-151 و ام-152

3- تجهیزات ش.م.ر.

4- 99 دستگاه جیپ

5- قطعات و لوازم یدکی برای کلیه وسائل موجود در صورت لزوم.

6- 8 فروند هواپیمای آر.اف-4 ای با لوازم مربوطه

7- بهسازی هواپیماهای سی-130

8- بهسازی هواپیماهای اف-4

9- آموزش پشتیبانی و قطعات یدکی برای کلیه وسائل موجود در صورت لزوم

10- 96 عدد موشک هارپون

11- 4 دستگاه قایق LCM-6

12- آموزش پشتیبانی قطعات و لوازم یدکی کلیه وسائل موجود در صورت لزوم

موقع را برای تجدید احترامات فائقه مغتنم می شمارد.

3- از نظر ما این یادداشت یک قدم مشکل ولی مثبت است که دولت موقت ایران در مسیر درخواست پشتیبانی لجستیک ایالات متحده از سیستم های تسلیحاتی ساخت آمریکا برداشته است. با وجود این، برخی از جوانب این یادداشت ذهن ما را به خود مشغول داشته و نیاز به شفاف سازی دارد.

الف- اگرچه سرهنگ کامکار، معاون وزارت دفاع، قبلاً به طور شفاهی به ما گفته بود که نخست وزیر ایران با امضای نامه ای مجوز ادامه روابط نظامی را با ایالات متحده صادر کرده است، ولی محتویات آن نامه را برای ما فاش نساخت.

ب- نه وزیر امور خارجه و نه هیچکس دیگری در صحبت های اخیر حرفی از این نامه به

ص: 424

ما نزده بود.

پ- این نامه از اداره حقوقی وزارت امور خارجه صادر و حداقل با اداره چهارم سیاسی (قاره آمریکا) در همان وزارتخانه هماهنگ شده است. شاید این مسئله بدان معنا باشد که آنها می خواهند فعلاً از سطحی نسبتاً پایین این درخواست را مطرح کنند و یا اینکه تبعات حقوقی برای این معاملات قایل هستند. چنانکه قبلاً نیز گزارش شده است، دفتر معاونت وزارت دفاع مکرراً این مسئله حقوقی را مطرح ساخته که دولت ایالات متحده، برخلاف آنچه در یادداشت تفاهم قید شده، در مورد تمامی اقداماتی که باید برای حفظ توانایی پرداخت بدهی های صندوق امانی ایران انجام می داد، با وزارت دفاع ایران مشورت نکرده است. نمونه هایی که آنها ذکر می کنند به شرح زیر است:

(1) خاتمه قراردادهای مربوط به کلیه هواپیماهای آر.اف-4 ای به رغم درخواست ایران برای خرید هشت فروند از هواپیماهای فوق.

(2) انجام هزینه از پول های صندوق امانی برای ادامه ساخت 4 کشتی، بعد از اعلام توسط رژیم سابق و دولت موقت ایران، مبنی بر این که قرارداد هر 4 کشتی لغو شده است.

(3) نگاه داشتن و فروش قطعات یدکی که دولت ایران قبلاً هزینه آنها را پرداخته بود. اگرچه ما برای هر اقدام دلایل منطقی ارایه داده ایم، فکر می کنیم ایرانی ها باز هم این مسئله را مطرح خواهند کرد.

ت- پاسخ های پیشین، برخی گزینه ها را که خواهان پاسخ هستید، کفایت می کند.

ث- ما قادر به ترجمه دقیق بعضی از گزینه ها نیستیم.

3- قصد داریم برای شفاف سازی هر یک از مواردی که در یادداشت وزارت امور خارجه ایران قید شده است، درخواست کنیم تا جلسه مشترکی با حضور نمایندگان وزارت امور خارجه ایران، معاونت وزارت دفاع، بخش سیاسی سفارت و هیأت مستشاری برگزار شود. علاوه بر این سعی می کنیم نظر آنها را درباره نحوه ی حل این مسایل جویا شویم. در همین ارتباط، معتقدیم وزارت دفاع آمریکا باید این موارد را در طول جلسات توضیحی و مباحثاتی که برای اواخر ماه اوت برنامه ریزی شده است، مورد بررسی قرار دهد. چه ما ابتکار عمل به خرج بدهیم و چه ندهیم، هیچ شکی نیست که دولت موقت ایران در زمان برگزاری کنفرانس مزبور این مسئله را مطرح خواهد کرد. موارد یک، دو، سه، چهار، پنج، شش، و ده قدیمی هستند و بقیه موارد قدری جدیدترند.

4- کاردار روز دوشنبه 6 اوت با تیمسار ریاحی، وزیر دفاع ایران، ملاقات خواهد کرد. این یک ملاقات غیررسمی است که پیش از دریافت یادداشت وزارت امورخارجه ترتیب داده شده بود. کاردار سعی می کند از بحث مفصل درباره این یادداشت پرهیز کند.

5- زمان برگزاری جلسه مشترکی که در بند 3 ذکر شد، هنوز مشخص نشده است. امیدواریم این جلسه در نیمه دوم هفته ی آینده ایرانی برگزار شود. بسیار مفید خواهد بود اگر

ص: 425

وزارتخانه های مربوطه پیش از برگزاری این جلسه، اطلاعات و راهنمایی هایی در اختیار ما قرار دهند. در زیر سئوالات و توضیحاتی که درباره موارد مذکور در یادداشت وزارت امور خارجه ایران داریم، برایتان ارسال می گردد:

-الف. ما درباره وضعیت 30 لوله یدکی توپ های 175 م.م. هیچ اطلاعی نداریم.

- ب. طبق سوابقی که درسفارتخانه داریم، خودروهای ام-151 و ام-152 (ام-151-ای2) به ایران تحویل شده اند. آیا سوابقی از این مسئله وجود دارد؟

- پ. تجهیزات ش.م.ر. قبلاً به معاون وزارت دفاع ایران اطلاع داده شده بود که تجهیزات فوق در ایالات متحده توقیف شده اند. آیا تغییر در این وضعیت حاصل شده است؟

- ت. 99 دستگاه جیپ. این مسئله چندان جدید نیست. تلکس هیأت مستشاری نظامی به شماره 011247ز مورخ 1 اوت 1979 با موضوع تقاضا برای اطلاعات و راهنمایی های بیشتر.

- ث. قطعات و لوازم یدکی برای کلیه وسائل موجود در صورت لزوم. فکر می کنیم این مورد مربوط به قراردادهای جدید پشتیبانی باشد.

- ج. 8 فروند هواپیمای آر.اف-4 ای با لوازم مربوطه. این مورد احتمالاً شامل چند مسئله است:

(1) هزینه های بالای خاتمه قرارداد که پول زیادی از آن به صندوق مسترد نشده است.

(2) آیا اگر پرداخت جدیدی صورت گیرد، می توان تولید این هواپیماها را از سر گرفت؟

(3) چنانچه این هواپیماها خریداری شوند، افزایش هزینه ها به سبب خاتمه قراردادها و افزایش تورم با گذشت زمان چقدر خواهد بود؟

(4) چه اتفاقی برای لوازمی می افتد که بخشی از آنها تولید شده اند؟

- چ. بهسازی هواپیماهای سی-130 و اف-4. نمی دانیم دقیقاً چه چیزی مد نظر ایرانی هاست، ولی فکر می کنیم منظور آنها سرویس کلی آماد فنی و تعمیرات است. به اعتقاد ما زمان زیادی طول می کشد تا صنایع هواپیمایی ایران توانایی انجام کار در سطح آماد فنی را دوباره به دست آورد. آیا تأسیسات آماد فنی که تحت کنترل نیروی هوایی ایالات متحده است می تواند این بار کاری را جذب کند؟

- ح. آموزش پشتیبانی قطعات و لوازم یدکی کلیه وسائل موجود در صورت لزوم. اصلاً منظور ایرانی ها را درک نمی کنیم. شاید منظورشان این باشد:

(1) آموزش در ایالات متحده برای تکنسین ها و مدیران؛

(2) تیم های TDY به منظور حل مشکلات لجستیک؛ هرچند در این مرحله غیرمحتمل است، درخواست های بیشتر برای آموزش تکنسین ها، غیرنظامیان یا نظامیان.

ص: 426

- خ. 96 راکت هارپون. این مسئله هم چندان جدید نیست. ما پاسخی را که از ISA و مرکز امور مالی سازمان مساعدت های مالی دریافت کرده بودیم، به آنها ارایه داده ایم: مایل نبودیم در حالی که کنگره در حال بررسی لایحه بودجه تکمیلی وزارت دفاع است، موجب اختلال در آن شویم و درخواست آنها را در آینده بررسی خواهیم کرد. هیأت مستشاری نیز به طور غیررسمی به اطلاع سرهنگ کامکار رسانده است که تا زمانی که دولت ایالات متحده از امنیت کافی موشک ها مطمئن نشود، موشک های هارپون برای ایران ارسال نخواهد شد. مسایلی که احتمالاً مطرح خواهند شد عبارتند از:

(1) دولت ایالات متحده موافقت کرده بود موشک های هارپون را برای استفاده در قایق های گشتی تندروی فرانسوی LACOMBATTANTE در اختیار ایران قرار دهد. ولی حالا ایرانی ها 9 قایق از 12 قایق سفارش خود را در اختیار دارند بدون آنکه موشکی به آنها تحویل شده باشد، و این به معنای آن است که قایق ها بی فایده اند.

(2) چنانچه دولت ایالات متحده با خرید و تحویل آنها موافقت کند، دولت موقت ایران باید مبالغ اضافی بابت افزایش قیمت آنها در طول سال و همچنین هزینه مرور زمان را بپردازد.

- د. چهار قایق LCM-6. هیچ اطلاعی از این بابت نداریم.

- ذ. ظاهراً مورد دوازده تکرار مورد 9 است.

لینگن