گزارش وقایع شهر بندر انزلی (پهلوی)

سند شماره 363

محرمانه

31 اکتبر 1979 - 9 آبان 1358

از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 11504

به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی - با اولویت

موضوع: شهر بندر انزلی (پهلوی) هم اکنون که پاسداران مجبور به ترک آن شده اند تحت کنترل نیروی دریایی است

16- خلاصه: (محرمانه- غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) ناآرامی ها در بندر انزلی (پهلوی) در خلال هفته‌ای که از 21 اکتبر شروع شد به 23 کشته منتهی گردید. پاسداران آموزش ندیده و نامنظم در شرایطی که نیروی دریایی ایران امنیت را برقرار کرده است مجبور شدند شهر را ترک نمایند. اهالی شهر انزلی نارضایتی خود را از خمینی، مذهب اسلام و پاسداران ابراز می‌نمایند.

17- از 17 تا 21 حذف شده است.

22- جزئیات:

الف- (محرمانه) در خلال هفته 21 اکتبر 79 مردم بندر انزلی (پهلوی سابق) به دلیل کشته شدن سه غیرنظامی توسط پاسداران با نیروهای امنیتی پاسداران درگیر شدند. در طی سه روز پس از این واقعه مردم فقط با چماق و چاقو 20 تن از پاسداران را کشتند. باقیمانده پاسداران انقلاب از شهر فرار کردند. کمک 200 تن از پاسداران رشت نیز در دسترس نبود زیرا از خروج آنها توسط مردم شهر جلوگیری شده بود.

ب- (محرمانه) هنگامی که گشتی های امنیتی نیروی دریایی کنترل شهر را به دست گرفتند

ص: 721

مورد استقبال و تشویق مردم شهر قرار گرفتند. شعارهای ضدخمینی، اسلام و پاسداران به گوش می رسید و تصاویر خمینی به آتش کشیده شد. اموال غارت شده از ستاد مرکزی پاسداران در خیابان مقابل ساختمان آنجا به نمایش گذاشته شد. این اموال شامل مقادیر زیادی ماده پاک کننده، روغن خوراکی، ویسکی و مواد مخدر بود. مردم حومه شهر برای مشاهده و عکس برداری از انبوده کالاهای قاچاق گرد آمده بودند.

ج- (محرمانه) خانواده های انزلی عهد کردند که هرگز به پاسداران اجازه بازگشت به شهر را ندهند. اکثر خانواده ها برای پشتیبانی از این تصمیم کوکتل مولوتف‌هایی برای خود درست کرده بودند. یک پیرزن به منبع نشان داد که چگونه یک کوکتل مولوتف ساخته می شود. وی به منبع گفت که تمام اعضای بزرگسال خانواده بایستی چهار کوکتل مولوتف داشته باشند تا در صورت بازگشت پاسداران به انزلی استفاده نمایند.

نظریات گزارشگر:

الف- (محرمانه- غیرقابل رؤیت برای بیگانگان- هشدار اطلاعاتی) منبع یک افسر عالیرتبه نیروی دریایی است که در خلال ناآرامی ها در بندر انزلی حضور داشت.

ب- (محرمانه- غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) این حادثه نشان دهنده مشکلاتی است که پاسداران به هنگام استفاده از زور در تلاش خود برای خاتمه دادن به منازعات جدی با آن روبرو می شوند. این یک مورد غیرمعمول از روابط بین پاسداران و اهالی شهر در شهرها و روستاهای کوچک خارج تهران نمی باشد. فقدان نظم، آموزش و رهبری متناسب در حال حاضر تا اندازه زیادی کوشش های آنها را به عنوان یک نیروی امنیتی داخلی بی تأثیر کرده است. تاکنون بسیاری از تلاش های آنها به خصوص در کردستان نتیجه معکوس داشته است. شرایط قابل کنترل به سرعت به مقابله های غیرقابل کنترل و یاغی گری تبدیل می شود. تصور نمی کنیم که پاسداران در آینده نزدیکی بتوانند یک نیروی نیمه نظامی کارآمد در خارج از تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران باشند.