گزارش جلسه اس. دی. لور / 1(بنی صدر)

سند شماره (97)

سری

13 شهریور 58 اعضاء

از: تهران 54117

به: فوری به رئیس

هشدار: شامل منابع و شیوه های اطلاعاتی است. حساس ال. پی. گامین، اس. دی. لور

1- ذیلاً گزارش راترفورد از دومین ملاقات خود با اس. دی. لور / 1 که در 12 شهریور برگزار شد ارائه می شود (توضیح: گرچه راترفورد در 11 شهریور مدت یک ساعت در منزل مشار الیه منتظر شد، اس. دی.لور / 1 (ل / 1) تلفن کرد و گفت نمی تواند بیاید و پیشنهاد کرد ملاقات به روز بعد بیافتد.)

2- ل / 1 از هنگام بازگشت به ایران در بهمن ماه گذشته برنامه کاری سنگینی داشته است. وی همزمان با شرکت در جلسات روزانه مجلس خبرگان، جلسات شورای انقلاب و نشر روزنامه خود، تا پس از نیمه شب به طور معمول مشغول کار است او از جلسه ای پیرامون پیش نویس قانون اساسی بیرون آمد و مدت دو ساعت در 12 شهریور با راترفورد ملاقات کرد و قصد داشت، بعد از ظهر آن روز برای ادامه مذاکرات مربوط به قانون اساسی به پارلمان بازگردد.

3- مشارالیه از زمان بازگشت به ایران نتوانسته دوباره از پاریس دیدار کند. دو تن از فرزندانش همچنان در پاریس مشغول تحصیل هستند. درباره آپارتمانش در آنجا سؤال شد، و او اظهار داشت که هنوز آن را دارد، اما به علت هزینه مالی امیدوار است قراردادش را خاتمه بخشد. وی و اعضای خانواده اش در تهران با سه خواهر متأهلش که در سه آپارتمان خیابان شهناز سکونت دارند زندگی می کند.

4- در گفتگو پیرامون مرکز قدرت در حکومت انقلابی ایران، مشارالیه اظهار داشت که قدرت در دست خمینی، دولت بازرگان، شورای انقلاب، دادستان انقلاب و کمیته ها نهفته است. بنابر توضیحی که داد، کمیته ها عمدتا در رابطه با امور محلی هستند ولی می توانند اقدامات مشخصی توسط سایر عناصر قدرت را اشاره داشت که دولت روی مسائل نسبتا غیر اساسی مثل امور مربوط به آموزش، بهداشت و غیره اقدام می کند.

5 - مشارالیه نتوانست یا نخواست نام جانشین احتمالی بازرگان را در صورتی که وی کنار کشید، ذکر کند. جوابش این بود که «باید صبر کرد و دید».

6- در صحبت از نظر خودش راجع به موفقیتهای انقلاب مشارالیه اظهار داشت که از بعضی پیشرفتهایی که انقلاب تاکنون داشته راضی است، اما موانعی که در خود دولت وجود دارند او را دلسرد و ناامید کرده اند. وی راجع به آینده اظهار امیدواری کرد، که تعجب نداشت.

7- هنگامی که از ابراهیم یزدی وزیر خارجه نام برد، گفت که وی از زمان پیوستن به کابینه دیگر عضو شورای انقلاب نیست. وی اذعان داشت که یزدی از اعتماد خمینی برخوردار است، اما میلی ندارد وی را فردی قوی به حساب آورد.

8 - در صحبت پیرامون ملی کردن بانکها، او تأکید کرد که بانکها شدیدا نیازمند اقدامات اصلاحی بودند. مثلاً افراد قدرتمند در زمینه بانکداری وجوهات بانک را در دست داشتند و ترتیب وامهای «نورچشمی» می دادند. به دلایل روانی، خمینی می خواهد حس اطمینان را به سیستم بانکی باز گرداند و لذا بر اقدام ملی کردن صحّه گذارد. مشارالیه اظهار داشت در حالی که بازرگانان ثروتمند ایرانی مخالف

ص: 692

ملی شدن هستند، بازرگانان کوچک با آن موافقند چون خواهند توانست آسان تر از گذشته وام دریافت کنند.

9- وی با آنکه تأیید کرد مسئله کردستان توجه دولت فعلی را به خود معطوف داشته، اظهار داشت که مسئله جدی تر به حرکت انداختن اقتصاد است. وی عقیده داشت که درآمد مالی نفت فقط برای تأمین احتیاجات برنامه دفاعی و تمکن دادن به دولت برای پرداخت اسناد مالی خود کفایت می کنند. ترتیبی داده می شود که برای تحرک بخشهای کشاورزی و صنعت وجوهات دیگری تهیه شود. او ضمن حمله به سیاستهای عمرانی رژیم گذشته خاطرنشان کرد که چه تعداد زیادی کارخانه های اتوماتیک به قیمت خسارت صنایع سبک و زراعت برپا شدند.

10- توضیح راترفورد: بر اساس دو جلسه ای که تاکنون داشته ایم بیشتر فکر می کنم که می توانیم مقامی از دولت آمریکا را به مشارالیه معرفی کنیم. وی اگر چه در ملاقات 12 شهریور به طور ضمنی خاطرنشان کرد که شاه «آلت دست سیاست دولت آمریکا در منطقه » بود و از شرکتهای آمریکایی مادامی که در امور داخلی کشور... نکنند استقبال می شود، با این حال معتقدیم که می شود بر آن فائق آمد.

11- پرونده: 959282-201 تا تاریخ 13شهریور 78 در بایگانی ضبط شود.تماما سری سری