گزارش تحولات انقلاب فروردین 58

سند شماره 119

محرمانه

26 مارس 1979- 6 فروردین 1358

از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 3254

به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی

منابع: رسانه های خبری داخلی، پرسنل دفتر وابسته دفاعی، وابستگان نظامی خارجی، منبع 68460008

تهیه کننده گزارش: سرهنگ تی.ای.شافر، وابسته دفاعی

مقام تأیید کننده گزارش: سرهنگ تی.ای.شافر، وابسته دفاعی

موضوع: گزارش وضعیت ایران، 26 - 25 مارس 1979

16- خلاصه: (بدون طبقه بندی) این گزارش وقایع 24 ساعت گذشته را، از ساعت 12:00 روز 25 مارس تا ساعت 12:00 روز 26 مارس 1979 پوشش می دهد، شامل: وضعیت داخلی. وضعیت مهرآباد. نطق بازرگان در تبریز. وضعیت دوشان تپه.

17- از 17 تا 21 حذف شده است.

22- جزییات: (محرمانه)

الف- وضعیت داخلی: تهران در طول پنج روز تعطیلات نوروزی نسبتاً آرام بود. بسیاری از واحدهای تجاری به استثنای مغازه های خرده فروشی تعطیل بودند. اداره های دولتی نیز تا امروز

ص: 238

صبح تعطیل بودند. صدای تیراندازی های پراکنده ای در طول شب در نزدیکی دفتر وابسته نظامی شنیده می شد. روز گذشته تهران به جز در خیابان های اصلی مرکز شهر، ترافیک سبکی داشت. روز گذشته تظاهر کنندگان (که تعداد آنها در بعد ظهر به چند هزار نفر می رسید) در مقابل سفارت مصر تجمع کردند. بی.جی. شمی، وابسته نظامی مصر، امروز 26 مارس اظهار داشت که دانشجویان امروز صبح به داخل سفارت مصر نفوذ کردند. دانشجویان، امروز صبح با سفارت مصر تماس گرفته و به مقامات سفارت گفته بودند که قصد دارند در اعتراض به امضای پیمان صلح نزدیک به 24 ساعت در سفارتخانه تحصن کنند. بی.جی. شمی گفت که تعدادی از تظاهرکنندگان از دانشجویان عرب زبان بودند، و افزود که فکر نمی کند هیچ مشکل عمده ای در سفارت و یا دفتر او ایجاد شده باشد. در حدود ساعت 19:00 روز 25 مارس تعدادی تظاهرکننده (که تقریباً چند صد نفر بودند) بدون خشونت از ضلع شرقی سفارت در خیابان روزولت عبور کردند و به سمت تخت جمشید رفتند. آنها شعارهای ضد کارتر می دادند. امروز صبح در حدود ساعت 10:00 نزدیک به 200 ایرانی مقابل درب اصلی سفارت تجمع کردند. اکثر آنها کارکنان سابق مرکز مستشاران نظامی آمریکا بودند که به عدم پرداخت حق سنوات خود اعتراض داشتند و گروه دیگر که تقریباً 30 تا 40 نفر می شدند، دانشجویانی بودند که قرار بود در آمریکا تحصیل کنند و درخواست ویزا داشتند. کارکنان سابق مرکز مستشاران نظامی به تدریج متفرق شدند ولی دانشجویان تصمیم گرفتند در مقابل درب تحصن کنند و موقتاً تردد خودروها را دچار مشکل کردند. احتمالاً تا چند هفته دیگر که بخش صدور ویزای دانشجویی تعمیر شود و کارکنان در آن مستقر شوند، این وضعیت ادامه خواهد داشت. روزنامه های اصلی فارسی زبان روز سه شنبه 27 مارس کار خود را شروع خواهند کرد.

ب- وضعیت فرودگاه مهرآباد: طبق مشاهدات وابسته نظامی، فعالیت بخش غیرنظامی فرودگاه تقریباً عادی است. امنیت فرودگاه هم اینک تقریباً به طور کامل در دست پلیس غیرنظامی است که یونیفورم های آبی به تن دارند. در ترمینال اصلی تعدادی پلیس با یونیفورم نظامی دیده می شوند. وابسته نظامی با نشان دادن کارت شناسایی دیپلماتیک خود بدون محدودیت توانست در ترمینال اصلی تردد کند. کارمندان ترمینال برخوردی دوستانه داشتند و با وابسته نظامی گرم می گرفتند، به ویژه آنهایی که ویزای آمریکا می خواستند. تعداد مسافران اروپایی که با لوفت هانزا و بریتیش ایرویز به فرودگاه می آمدند مثل گذشته زیاد نبود، ولی تعدادی از خانواده های اروپایی (زن و کودک) داشتند به تهران بازمی گشتند. یک کارمند بخش گمرکات - مهاجرت به وابسته نظامی گفت که زنان و دانشجویان ایرانی می توانند از کشور خارج شوند، ولی مردان ایرانی هنوز اجازه خروج از کشور را ندارند. به عقیده او تا چهارم یا پنجم آوریل مردان ایرانی هم می توانند از ایران خارج شوند. مأموران گمرک بازرسی عادی چمدان ها را شروع کرده بودند. هیچ مشکلی برای ورود مجدد سی. دبلیو او بارتکو، (مأمور دفتر وابسته نظامی آمریکا) به ایران پیش نیامد.

ص: 239

ج- بازرگان در تبریز: روز گذشته بازرگان نطقی طولانی در تبریز ایراد کرد. بخش سیاسی سفارت محتوای سخنرانی را گزارش خواهد داد.

د- وضعیت دوشان تپه: وابسته نیروی هوایی آمریکا و نماینده شرکت بیچکرافت امروز صبح به پایگاه هوایی دوشان تپه رفتند تا جک، ابزار و تجهیزات موردنیاز برای تعویض لاستیک های هواپیمای12C- متعلق به دفتر وابسته نظامی در مهرآباد را تحویل بگیرند. مأموران کمیته آنها را همراهی کردند و اجازه دادند تجهیزات و چند کیسه نامه را که در انبار مانده بود با خود بیاورند. از نماینده بیچکرافت استقبال گرمی شد و ایرانی ها به او گفتند که احتمالاً موتور سه هواپیمای 126C- به روغنکاری نیاز دارد. وابسته نیروی هوایی یک گروه 30 نفره از نیروی هوایی ایران را دید که با لباس غیرنظامی آنجا نشسته بودند و یک گروهبان نیروی هوایی برایشان سخنرانی می کرد. وابسته نظامی شنید که گروهبان مزبور می گوید: «مصر باید با اسرائیل بجنگد، نه اینکه پیمان صلح امضا کند.» هر چند پرسنل زیادی در پایگاه هوایی بودند ولی هیچ کار مثبتی در آن انجام نشده بود. بسیاری از پرسنل بی هدف در پایگاه قدم می زدند. یک سرگرد نیروی هوایی سعی کرد از خروج تجهیزات از پایگاه جلوگیری کند، ولی سروان نیروی هوایی که عضو کمیته بود به او توضیح داد که تجهیزات برای چه کاری و به کجا برده می شود. هیچ مشکل دیگر پیش نیامد.