سند214-ص361

در حدود 5/30 عصر روز 24 نوامبر 78 او یک گروه تقریباً 200 نفری تظاهر کننده را به رهبری یک ملا مشاهده می کند که از خیابان صفا به سمت کامران می رفتند. تظاهرکنندگان که شعار می دادند با یک گروه تقریباً 12 نفری سرباز و تعدادی پاسبان روبرو می شوند و با عجله پا به فرار می گذارند و سربازان به تعقیب آنان پرداختند. از آنجایی که تظاهرکنندگان به طرفی می پیچند، او دیگر آنها را نمی بیند ولی تصور می کند که پس از مدت کوتاهی شلیک گلوله ها را شنیده است. او اطلاع داد که در حدود ساعت 6 عصر 2 دستگاه آمبولانس نظامی را با چراغ های اضطراری روشن در حال عبور از کنار منزل خود دیده است. (تاریخ اطلاع: 24/11/78؛ تاریخ و محل کسب خبر: 26/11/78، تهران ارزیابی: سی-3، سرگرد ریچارد بارت، بخش نیروی هوایی گروه مستشاری کمکهای نظامی در ایران مأمور ویژه: اولیس، ناحیه 72)

و- (بدون طبقه بندی) یک منبع کاملاً موثق چنین گزارش می دهد: تقریباً در ساعت 330 بعد از ظهر روز 24 نوامبر 78، پرسنل وابسته به واحد منبع شاهد تظاهراتی بودند. تقریباً 200 نفر از خیابان اختیاریه به سمت شمال یعنی میدان اختیاریه راهپیمایی کردند، بعد به طرف غرب یعنی رستم آباد و سپس به یک مسجد واقع در آنجا رفتند. تقریباً در ساعت 5، پلیس سر رسید و تظاهرکنندگان را متفرق کرد. (تاریخ اطلاع: 24 و 25/11/78 تهران ارزیابی: ب - 2 منبع: بیل اندرسون افسر امنیتی، بخش پنجم نیروی هوایی آمریکا، تهران مأمور ویژه: رمزی - ناحیه 072)

ز - منبع، که در گذشته گزارشاتش موثق بوده، اطلاع داده است که:

1- حوالی ساعت 10 صبح رز 25 نوامبر 78، کارکنان شرکت هلیکوپترسازی بین المللی بل آمریکا که دفاترشان در خیابانهای حافظ و تخت جمشید قرار دارد گزارش نموده اند که تقریباً 20 شلیک گلوله را شنیده اند. منابع دست دوم گزارش نموده اند که هیچ گونه تظاهرات یا پلیسی را در منطقه ندیده اند ولی تقریباً 20 دقیقه بعد از شلیک گلوله ها بوی گاز اشک آور استشمام نموده اند.

2- در 22 نوامبر 78، مقامات نظامی تقریباً 50 نفر از کارکنان اعتصابی شرکت مخابرات ایران را دستگیر نمودند. از آن زمان به بعد، کار در مرکز شرکت مخابرات ایران به حالت عادی برگشته و خدمات تلفن خارج از کشور از سر گرفته شده است. طبق گزارش منبع نیروهای نظامی در کلیه طبقات ساختمانهای شرکت مخابرات واقع در پایین شهر مستقر شده اند. (تاریخ اطلاع: 78/11/22 - 78/11/25؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/25؛ ارزیابی: ب - 2 منبع: جری والاس افسر امنیتی شرکت هلیکوپترسازی بین المللی بل آمریکا، تهران مأمور ویژه: رمزی، ناحیه 72).

ح- منبع، یک مقام رسمی است که در سفارت آمریکا در تهران کار می کند و به شرح زیر اطلاع داده است: یک نامه به امضای سه تن از رهبران بسیار مهم شیعه مذهب ایران، به نامهای آیت الله شریعتمداری و آیت الله گلپایگانی از قم و آیت الله شیرازی از مشهد در میان ایرانیان پخش شده است که مردم را به یک اعتصاب سراسری در روز 26 نوامبر جهت بزرگداشت هفتمین روز مرگ کسانی که در برخورد با نیروهای امنیتی مشهد در هفته گذشته کشته شدند، دعوت می کند. منبع پیش بینی می کند که اعتصاب مؤثر بوده و با گذشت روز به ابعاد آن افزوده گردد. منبع در مورد حادثه مشهد اطلاع کافی نداشت. ادعا می شود گروهی از سربازان، مخالفان را تا حرم امام رضا تعقیب کرده و تعدادی از آنها را در آنجا کشته اند. منبع در ابتدا داستان را بی ارزش دانست، زیرا بعید به نظر می رسید که سربازان ایرانی دست به چنین عملی بزنند. به هرحال واضح است که در مشهد حادثه ای رخ داده و منجر به تعداد نامشخص کشته گردیده است. اقدامات این سه رهبر مذهبی، به شکل همکاری با آیت الله خمینی یا هر سازمان دیگر سیاسی، شناخته نمی شود. (تاریخ اطلاع: 78/11/26؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/26، تهران ارزیابی: ب - 2 منبع: 1 OC- - 7200 مأمور ویژه سولیوان، ناحیه 72)

ظ - (بدون طبقه بندی) منبع، یک گزارشگر قابل اعتماد است که چنین گزارش نموده است: یک راننده ایرانی در پایگاه هوایی دوشان تپه واقع در جنوب شرقی تهران به یک افسر نیروی هوایی آمریکا گفته است که جزواتی در منطقه جنوب تهران پخش شده که در آن نوشته شده است: «مغازه ها را ببندید، در غیر این صورت ما آنها را خواهیم بست.» (تاریخ اطلاع: 78/11/26؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/26، تهران ارزیابی: ب - 3 منبع سرهنگ دوم، افسر اجرایی نیروی هوایی آمریکا، هارولد ساتلر، بخش نیروی هوایی گروه مستشاری کمکهای نظامی آمریکا در ایران، پایگاه هوایی دوشان تپه مأمور ویژه رمزی، ناحیه 72)

ی - (بدون طبقه بندی) منبع، که قابل اطمینان شناخته شده است، چنین می گوید: بین ساعات 8/30 تا 10/30 روز 26 نوامبر 78، وی با اتومبیل از مرکز جامعه گروه اعزامی مستشاری کمک های نظامی واقع در منتهی الیه شمال شرقی تهران به مرکز موتوری گروه واقع در جنوب شرقی تهران رفت و مجدداً به مرکز بازگشت. او تخمین می زند که تقریباً 50 تا 80 درصد واحدهای تجاری در مسیر او تعطیل بوده اند و بسیاری از مغازه های باز هم فقط تا دو سوم کرکره خود را بالا کشیده بودند. منبع این حرکت را قبلاً در روزهایی که اعتصاب شهری گسترده وجود داشت مشاهده کرده بود. ظاهراً این کار به فروشندگان مغازه این امکان را می دهد که در صورت گسترش آشفتگی بتوانند سریعاً فروشگاه را تعطیل کنند. (تاریخ اطلاع: 78/11/26؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/25، تهران ارزیابی: آ - 2، منبع مشاهدات کارمند اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی مسئول ویژه: پتر هاگدهان، فیلیپ استارک و کلتوس رمزی، ناحیه 72).

ک - (بدون طبقه بندی) منبع، که عضو مرکز گروه اطلاعات در سفارت آمریکا در تهران است، اطلاع داده است که تقریباً در ساعت 11/30 روز 26 نوامبر 78 چند صد تظاهرکننده در نزدیکی خیابان های پهلوی و حافظ در بخش جنوبی تهران در مجاورت اداره مرکزی شرکت ملی نفت ایران اجتماع نمودند. نیروهای امنیتی نسبت به این عمل واکنش نشان دادند و آمریکاییان حاضر در منطقه صدای چندین شلیک گلوله را شنیده اند. در نتیجه چندین خیابان این منطقه توسط نیروهای نظامی بر روی وسائل نقلیه بسته شدند. تظاهرکنندگان متفرق شدند ولی مجدداً در حدود ساعت 1 بعد از ظهر در همان منطقه اجتماع نمودند. درگیری مجدداً به وقوع پیوست، یک شاهد عینی تیر خوردن یک تظاهرکننده را به چشم دیده است. (تاریخ اطلاع: 78/11/26؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/26، تهران ارزیابی: ب - 2 منبع: سرهنگ دوم جری کرنل مأمور ویژه سولیوان).

ل - (بدون طبقه بندی) - منبع که گزارشاتش در گذشته موثق بوده، اطلاع می دهد که: یک راننده که در استخدام شرکت جهانی خدمات هواپیماهای نرتراپ است تظاهرات عظیمی را در ساعت 2 بعد از ظهر 26 نوامبر 78 در نزدیکی پل هوایی واقع در خیابان حافظ در نزدیکی خیابان شاهرضا در مرکز تهران نزدیک به جنوب گزارش کرد. منبع دست دوم مشاهده کرده است که سه نفر گلوله خورده اند، با این حال او مدعی است که جمعیت علیرغم این مسئله توقف نکرده و به راهپیمایی خود ادامه دادند. (تاریخ اطلاع: 78/11/26؛ تاریخ و محل کسب خبر 78/11/26؛ تهران ارزیابی: ب - 3 منبع ونیز بالتا، اداره اجرایی NWASI، تهران مأمور ویژه: رمزی ناحیه 72).

م - (بدون طبقه بندی) - منبع که قابلیت اطمینانش ثابت شده، به شرح زیر گزارش نمود. یک تظاهرات ضددولتی حوالی ظهر 26 نوامبر 78 در منطقه دهکده قیطریه واقع در شمال تهران رخ داد. فروشگاههای بسته مزین به پرچمهای سیاه بودند و بسیاری از تظاهرکنندگان کفن سفید که پوشش سنتی مسلمانان به هنگام دفن آنان است پوشیده بودند. چندین کامیون پر از نیروهای نظامی با بستن کلیه تقاطع ها نسبت به آنان واکنش نشان دادند. بعضی از سربازان در حال تعقیب گروههای تظاهرکننده به سمت پایین خیابان مشاهده شدند، در حالی که بقیه آنان در کنار وسایل نقلیه ای که مسلسلهای سنگین بر آنان نصب شده بود، باقی ماندند. صدای تیراندازی شنیده شد، اما ایرانیانی که با اتومبیلهایشان از آن منطقه می آمدند به منبع گفتند که سربازان در حال تیراندازی هوایی بودند. (تاریخ گزارش 78/11/26؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/26 تهران ارزیابی: آ - 2 ارزیابی اداره بازرسیهای ویژه نیروی هوایی مأمورین ویژه جیمز بولر و پاکول کولفر - ناحیه 72)

ن - منبع که یک مقام رسمی منصوب در سفارت آمریکا در تهران است اظهار نموده است که اعتصاب روز 26 نوامبر در تهران بسیار مؤثر بوده و چندین تظاهرات در سراسر شهر رخ داده است که ظاهراً بزرگترین آن تظاهراتی بود که در نزدیکی ساختمان شرکت ملی نفت به وقوع پیوست. گلوله هایی شلیک شد، با این حال هیچ آماری در مورد زخمی ها و تلفات در دست نیست. فروشگاهها در 27 نوامبر باز بودند و هیچ خبری در رابطه با وجود فعالیت ضدحکومتی در آن روز، نرسید. (تاریخ اطلاع: 26 و 78/11/27؛ تاریخ و محل کسب خبر: 78/11/27 تهران ارزیاب ب - 2 منبع گرت پرت، مأمور رسمی مأمور ویژه: سولیوان)

نظریات تهیه کنندگان: ارزیابی گزارش منبع در رابطه با مواجهه بین نیروهای امنیتی و تظاهرکنندگان در بازار مشکل است اگرچه گزارشات متعددی حاکی از نوعی برخورد به دست ما رسیده است. گزارش منابع در مورد حمله به کامیون پر از سرباز با (1) C1 – CAC-7200 مطابقت دارد. تظاهرات در بخشهای رستم آباد و قیطریه در مناطقی رخ داده است که آمریکاییان زیادی اعم از نظامی و غیرنظامی سکونت دارند.

این واقعیت که تظاهرکنندگان برخلاف توان سرکوبگر و بسیار زیاد نیروهای حکومتی، مشتاق به آمدن به خیابانها هستند، نشان دهنده یکی از دو عامل سادگی کودکانه یا نگران کننده تر از آن، یک اعتقاد مشخص به قضا و قدر و تعصب مذهبی است. انتظار می رود که با رسیدن ماه محرم که مورد تقدس مسلمانان است، ماهی که در آن شور و غیرت مذهبی به جوش می آید، تظاهرات بیشتر و درگیریهای بیشتری رخ دهد.