کاهش احتمالی خرید های نظامی عمده ایران

سند شماره 124

محرمانه

27 سپتامبر 1978- 5 مهر 1357

از: سفارت آمریکا، تهران

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی.سی

موضوع: کاهش احتمالی خرید های نظامی عمده ایران

1- از شواهد و قراین روزافزون چنین بر می آید که تغییر اخیر محور برنامه های بودجه دولت ایران احتمالاً، در طول سال مالی آتی ایالات متحده، منجر به کاهش چشمگیر خرید تجهیزات نظامی از آمریکا در مقایسه با چند سال اخیر خواهد شد. با وجود این، شواهد موجود از کاهش مبالغ هنگفت پول که برای اجرای برنامه های خرید در چارچوب برنامه خریدهای نظامی خارجی لازم است، حکایت نمی کند.

2- ظاهراً دلایل کاهش احتمالی خرید های جدید، تغییر اولویت های دولت ایران به منظور پاسخگویی به نیازهای سیاسی داخلی، تورم و درک هر چه بیشتر ایرانی ها از هزینه های آتی سیستم های نظامی خریداری شده است.

3- شواهدی که بر اساس آن پیش بینی می کنیم احتمالاً خریدهای نظامی جدید کاهش خواهد یافت، عبارتند از:

الف- تصمیم دولت ایران برای لغو خرید سه هواپیمای 747 که قبلاً آنها را درخواست کرده بود.

ب- مشکلات بی سابقه ای که توفانیان در طول هفته های آخر سال مالی جاری ایالات

ص: 326

متحده برای کسب مجوز امضای تعداد زیادی از نامه های پیشنهاد و قبول داشت که منتظر امضا بودند. اگر چه در نهایت بسیاری از این نامه ها امضا شد، دولت ایران ارزش برخی قراردادها را بسیار کاهش داد و اجرای برخی دیگر را نیز به تعویق انداخت.

پ- اشاره خاص و روزافزون افسران ارشد ارتش ایران مبنی بر اینکه برنامه خریدهای عمده برای سال آتی یا کوچک تر خواهد شد و یا به تعویق خواهد افتاد.

ت- اشاره های خصوصی تیمسار ربیعی (فرمانده نیروی هوایی ایران) مبنی بر اینکه خرید تعداد بیشتر هواپیماهای اف-14 احتمالاً قدری به تعویق خواهد افتاد و یا تعداد آنها کاهش خواهد یافت. ربیعی همچنین در برخی مذاکرات به لزوم توانایی بیشتر هوابرد اشاره کرده است.

ث- اظهار نظر «شخصی» توفانیان به نماینده سفارت در روز 25 سپتامبر مبنی بر اینکه تعجبی نخواهد کرد اگر دولت ایران خرید نظامی جدید عمده ای در طول سال آتی نداشته باشد. توفانیان می گوید تکیه کلام شاه در هفته های اخیر عبارت بوده است از «صرفه جویی»، «کاهش» و «به تعویق انداختن». توفانیان افزود که در هفته های آتی شاه و او فهرست نیازمندی های نظامی سال 1977 ایران را کاملاً مرور خواهند کرد.

4- احتمالاً زمان زیادی طول خواهد کشید تا تصمیمات مشخصی در ارتباط با این روند عمومی اتخاذ شود. ولی با توجه به تحولات جاری در ایران، شواهد موجود حاکی از روندی قابل درک است. در طول هفته های آتی، ما و میهمانان واشنگتنی مان گوش به زنگ خواهیم بود تا ببینیم رویدادهای اخیر، برنامه معاملات تسلیحاتی خارجی ایران را به کدام سو سوق خواهند داد.

سولیوان