وضعیت تولید نفت دی 57

سند شماره 371

خیلی محرمانه

28 دسامبر 1978 - 7 دی 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 12686

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی فوری

موضوع: کمبود محصولات نفتی

1- شرایط بقدری سریع و بقدری مؤثر خراب شده است که فقط عملیاتی در حد Berlin Airlift می تواند اثر قابل ملاحظه ای بر ذخایر فعلی محصولات پالایش شده نفتی داشته باشد. راه حل، تنها راه حل ممکن برای این مشکل عبارتست از اینکه کارمندان بخش تولید، پالایش و توزیع شرکت ملی نفت به سر کار بازگردند.

2- پاراگراف 2 گزارش ما به شماره تهران 12649 مورخ 27 دسامبر احتمالاً بیش از حد خوش بینانه بوده است. شب گذشته به ما گفته شد که پالایشگاه آبادان با مشکلات جدی ناشی از اعتصاب مواجه است و عملکرد کلی آن بیش از 250 هزار بشکه در روز نبوده و ممکن است کاهش بیشتری داشته باشد. ما تلاش می کنیم در مورد چنین اخباری تأییدیه به دست آوریم. ما همچنین سعی می کنیم تأیید کنیم که پالایشگاه تبریز کاملاً از سرویس خارج است.

3- ظرفیت پالایش با توجه به موقعیت تبریز و آبادان بین 250 تا 400 هزار بشکه در روز می باشد. با توجه به تعطیلی کامل (پالایشگاه - م) ما قویاً معتقدیم که احتمالاً رقم کمتر درست تر می باشد.

4- همانطور که در 10 دسامبر گزارش شد (تهران 12349) تقاضا برای برش میانی محصولات تقطیر شده به استثناء تأثیرات ناشی از احتکار و ترس های بی مورد در حال حاضر حدود 420 هزار بشکه در روز است. با توجه به اینکه محصولات پالایشگاههای ایران حدوداً ثلث برش میانی را دربر می گیرد کمبود فعلی بین 290 الی 340 هزار بشکه در روز می باشد (یعنی 12/2 الی 14/3 میلیون گالن در روز). هیچ راهی وجود ندارد که دولت آمریکا یا سایرین بتوانند اتخاذ نموده و به ایران برای حل چنین مشکلی کمک نمایند.

5 - سیستم های پالایش، ذخیره سازی و توزیع شرکت نفت ایران آن چنان طراحی یا ساخته نشده است که بتواند با مشکلاتی مانند آنچه که در حال وقوع است مقابله نماید. همانطور که در گزارش تهران 12349 آمده محصولات برش میانی حاصل از تقطیر نفت معمولاً در طول بهار و تابستان که تقاضا کم است ذخیره می شود تا برای تأمین حداکثر نیاز در زمستان به تدریج وارد بازار گردد. در حال حاضر حتی به منظور تأثیر مثبت گذاشتن بر کمبود فعلی خط لوله، تانکرهای حمل با راه آهن یا حتی تانکرهای جاده ای کافی وجود ندارد. (لازم به تذکر است که چنین شرایطی کاملاً عادی است زیرا تهیه ظرفیتی که بتواند پاسخگوی چنین شرایط نادری باشد تصمیمی غیرمعقول و غیراقتصادی است.)

6- وارد کردن تانکرهای جاده ای بیشتر نیز به دلیل بُعد کمبود فعلی پاسخگو نخواهد بود. علاوه بر این رانندگان و نیروهای امنیتی لازم برای حفاظت از تانکرها و رانندگان نیز احتمالاً بایستی از خارج وارد شود و با توجه به جو بدبینانه فعلی در ایران حتی نباید چنین فکری از خاطر عبور کند.