لیست کارکنان بانک مرکزی ایران در مورد خروج سرمایه ها از ایران

سند شماره 223

خیلی محرمانه

29 نوامبر 1978 - 8 آذر 1357

از: سفارت آمریکا، تهران -

11700به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی. - فوری

موضوع: لیست کارکنان بانک مرکزی ایران در مورد خروج سرمایه ها

1- شروع متن بدون طبقه بندی: حدود روز 26 نوامبر لیستی از ایرانیانی که ظرف دو ماه قبل از 22 اکتبر از طریق بازارهای غیرتجاری سرمایه هایی را به خارج از ایران انتقال داده اند انتشار یافت. این لیست از طرف انجمن کارکنان بانک مرکزی تهیه شده بود. این لیست حداقل به دست یکی از روزنامه های محلی به نام آتش رسیده و قسمتی از آن در 27 نوامبر چاپ شده است. این لیست 119 نفره از طریق محاوره و به دنبال تلاشهای گردآورندگان آن توزیع شده است و در محافل تهران 102 نام مختلف بیش از سایر اسامی بر سر زبانها افتاده است. این اسامی شامل مقامات برجسته نظامی و دولتی ایران، تجار و خانواده سلطنتی می باشد. شیرازی مدیرکل امور بین المللی بانک مرکزی و دادستان کل وزارت دادگستری در شب 28 نوامبر بیانیه های عمومی صادر نمودند. شیرازی در این بیانیه اظهار می دارد اسامی و ارقامی که در لیست آمده ساختگی بوده و هیچ ربطی به واقعیت ندارد. دادستان نیز گفت که بازرسانی، به بانک مرکزی اعزام خواهند شد تا در مورد ادعای انتقال سرمایه تحقیق نمایند و اگر این امر حقیقت نداشته باشد تهیه کنندگان این لیست قلابی محاکمه خواهند شد. رادیو بی بی سی در 28 نوامبر تمامی لیست و همچنین تکذیب بانک مرکزی و درخواست دادستانی کل برای تحقیق در این مورد را منتشر نمود. در این لیست اسامی و مقدار پول منتقل شده بر حسب میلیون تومان (معادل 10 میلیون ریال) ذکر شده است و در پایان لیست اضافه شده که 17 فقره انتقال پول به کمک پاسپورتهای سیاسی به حسابهای شخصی صورت گرفته است که جمع آنها بالغ بر 12882/5 میلیون تومان می شود. این رقم بر اساس نرخ خرید و فروش غیرتجاری دلار که 70/6 ریال به ازاء هر دلار می باشد معادل 1/8 میلیارد دلار (دلار 1/824/716/714) می باشد (نسخه ای که از این لیست نزد ما می باشد واضح است اما شکل ظاهری ارقام 2 و 3 نزدیک به هم بوده و ممکن است در هنگام مقایسه جمع ریز ارقام با جمع کل اشتباهاتی صورت گرفته باشد). پایان متن بدون طبقه بندی.

2- شروع متن (خیلی محرمانه)- فرهنگ مدیرکل کنترل مبادلات ارزی در 28 نوامبر به کارمند سفارت گفت که این لیست غلط است. وی گفت انتظار دارد بانک مرکزی علناً آن را تکذیب نماید و بعداً چنین شد. وی به منظور اثبات نظریه خود گفت حاصل جمع این لیست، که بر اساس گفته کارمندان در اعلامیه مربوط فقط شامل انتقال مواردی بیش از 10 میلیون تومان است، بیش از تمام مبادلات ارزی بانک مرکزی از طریق بازارهای غیرتجاری در طول آن دو ماه می باشد. این مبادلات دقیقاً حدود یک میلیارد دلار بوده است. فرهنگ گفت که کل این اقدامات ربطی به بانک مرکزی ندارد و هیچ کدام از کارمندان بانک (که اکثر آنها در حال حاضر اعتصاب کر ده اند) مسئولیت چنین اقدامی را نپذیرفته و تاکنون مقامات بانک مرکزی نیز به هیچ کدام از آنها مظنون نشده اند. لذا تصور می شود که این لیست ساختگی از خارج (از بانک مرکزی - م) باشد، ظاهراً دو یا سه نفر از اشخاصی که نامشان در لیست آمده بیش از شش ماه پیش فوت کرده اند.

3- کورس معاون وزارت اقتصاد و دارایی به کارمند سفارت گفت علیرغم اینکه این لیست ساختگی می باشد به طور کلی یک کار جعلی بسیار خوبی بوده است زیرا به نظر می رسد مبالغ ذکر شده در آن با دارایی واقعی یا آنچه که مردم در مورد اشخاص تصور می کنند تناسب دارد. این مسئله که حتی برای اشخاص متمول «تبدیل» داراییها در سطوحی بالغ بر 59/5 میلیون دلار در یک دوره دوماهه بسیار مشکل است توسط بسیاری از ایرانیان متفکر ندیده گرفته می شود. منافع سفارت از جمله آمریکاییان به خوبی آمادگی دارند تا صحت چنین لیستی را بپذیرند. لذا علیرغم تکذیب دولت ایران به آبروی این اشخاص صدماتی وارد می شود و اشتهار به فساد رژیم که قبلاً مستندات خوبی داشته و حمایت آن از مفسدین بیش از گذشته تقویت می شود.

4- (شروع متن بدون طبقه بندی) این لیست پیوست اعلامیه ای است به شرح زیر:

با مطالعه دقیق موارد زیر و لیست پیوست که 5 برگ می باشد می توانید بعضی از جنایتکاران و اقدامات آنها در ایران را بشناسید: در طی ماههای شهریور و مهر 1357 (23 اوت الی 22 اکتبر 1978) مبلغ هنگفتی از مبادلات ارزی غیرتجاری از طریق بانکهای مختلف به خارج منتقل شده اند. مبالغ عمده این مبادلات (که بیش از ده میلیون تومان باشد) در لیست صفحات بعدی ذکر شده اند. کاملاً واضح است که علاوه بر این مبالغ، حجم عظیمی از مبادلات کمتر از 10 میلیون تومان نیز به خارج منتقل شده است. این پولها علاوه بر مبالغ هنگفتی است که از طریق بانکهای خاص و بر اساس قوانین مبادلات تجاری که در اختیار عموم قرار ندارد به خارج منتقل شده اند.

تذکر: افراد خاصی بیش از یک بار ارز به خارج منتقل کرده اند و لذا اسامی آنها نیز بیش از یک بار در لیست آمده است.علاوه بر این فرایند انتقال داراییها به خارج در طول ماههای بعد ادامه داشته است و اعلامیه مربوط به آنها متعاقباً تهیه خواهد شد.                                                                                امضا

                                                                                           انجمن کارمندان بانک مرکزی ایران

5- لیست به شرح زیر است، مبالغ بر حسب میلیون تومان (یعنی هر 10 میلیون تومان یک واحد است و هر تومان معادل 10 ریال) است:

كريم پاشا بهادری                        47/5                                 رضا قطبی                                    85

جمشيد بزرگمهر                             48                                 منوچهر گنجی                               26

مصطفي فاتح                                41                                 حبیب لاجوردی                             210

جمشید خیبر                                42                                 دکتر جهانشاه صالح                         42

سرلشگر جهانبانی                       239                                 دکتر شیخ الاسلام زاده                    48

ایرج وحیدی                                  41                                 ابوالفتح آتابای                                72

محمد هادی قوامیان                       31                                 خسرو اکمل                                  51

غلامرضا کیان پور                            37                                 ابوالحسن دیبا                               22

محمود خیامی                             240                                 عزت یزدان پناه                               22

سرلشگر محسن هاشمی نژاد         48                                 پروفسور انوشیروان پویان                  52

سرلشگر حسن طوفانیان               280                                 عبدالله ریاضی                                45

تقی مصدقی                               57                                   بهرام بهرامی                                22


منصور روحانی                             68                                   دکتر داوود کاظمی                           18


سرلشگر غلامعلی اویسی           121                                  شهین برخورداریان                           25


سرلشگر منوچهر مزین                 370                                  همایون جعفرانصاری                        29


شجاع الدین شفا                         70                                   غلامرضا نیک پی                            52


پرویز ثابتی                                135                                   عبدالحسین سمیعی                       28


خداداد فرمانفرمائیان                    116                                   منوچهر تسلیمی                            27


شهریار پهلوی نیا                        370                                   محمد ظهیری                                28


پرویز صفاری                              145                                   کامبیز آتابای                                  22