فعالیت های مستشاری آمریکا در دوره مصدق

سند شماره (43)

طبقه بندی سری

سفارت آمریکا در تهران، ایران

گزیده ای از مطالب گزارش شماره 938، مورخ 13 می 1953

موضوع : وضعیت هیئتهای نظامی موجود در ارتش و ژاندارمری ایران.

در رابطه با وضعیت هیئتهای نظامی آمریکایی موجود در ارتش و ژاندارمری ایران نخست وزیر و نمایندگانش بیاناتی ایراد کرده اند که رسمی تر از بیانات نخست وزیر مندرج در تلگرام شماره 3398 مورخ 6 مارس 1952 و نیز مندرج در نامه هوایی مرجع وزارت خارجه آمریکا است.

هیئت نظامی در ژاندارمری در تاریخ 6 سپتامبر 1952 (15 شهریور ماه 1331 - م) سفیر و نخست وزیر شفاهاً موافقت کردند که هیئت موجود در ژاندارمری پس از 2 اکتبر 1952 (10 مهرماه 1331 - م) موقتاً کار خود را ادامه دهد. (تاریخ اختتام قرارداد تمدید شده مربوط به هیئت نظامی موجود در ژاندارمری) و شرایط قرارداد قبلی نیز اساس عملکرد کنونی آن باشد (تلگرام سفارت به شماره 1030 مورخ 7 سپتامبر 1952، کلمه «امروز» در متن تلگرام ها به معنی تاریخ نگارش می باشد.) در تاریخ 8 سپتامبر 1952 رئیس هیئت موجود در ژاندارمری فرماندهی کل ژاندارمری را از وجود قرارداد شفاهی، کتبا مطلع ساخت. این نامه متن اصلی نامه نخست وزیر را نیز به همراه داشت و اظهار می داشت که طبق نامه نخست وزیر حقوق و مزایای هیئت موجود در ژاندارمری پس از 2 اکتبر باید پرداخت گردد. همچنین طی همین نامه تقاضا شده است که مسئله پرداخت حقوق مورد تأیید واقع گردد.

ژاندارمری نیز ظاهراً موضوع را به وزارت کشور که اختیارات حقوق ژاندارمری را بر عهده دارد، طی نامه ای ارجاع کرده که نسخه ای از آن در اختیار ما نیست، ولی تاریخ ارسال 10 سپتامبر 1952 بوده و در تاریخ 17 سپتامبر 1952 (ضمیمه 4، پیوست 1) پاسخی دریافت نموده که مؤید پرداخت حقوق هیئت بر اساس نامه نخست وزیر در ضمیمه 1 می باشد.

نسخه ای از نامه وزارت کشور همراه با نامه مورخ 21 سپتامبر 1952 که از طرف ژاندارمری برای رئیس هیئت نظامی آمریکا در ژاندارمری ارسال شده به پیوست فرستاده می شود (ضمیمه 4) تا جایی که به هیئت موجود در ژاندارمری مربوط است، قرارداد مذکور در ضمیمه 1 همان قرارداد تمدید شده 27 نوامبر 1943 است (قراردادهای اجرائی 361). و «قانون مصوبه» نیز قانون 21 اکتبر 1942 است که در مقدمه قرارداد به آن اشاره شده است. سفارت رونوشتی از این قانون را در اختیار ندارد و تلاش برای دریافت این رو نوشت از دولت ایران نتایج ناپسندی را در بر خواهد داشت.

در رابطه با قرارداد شفاهی مربوط به ادامه کار هیئت نظامی آمریکا در ژاندارمری هیچ گونه بیانیه مطبوعاتی منتشر نگردیده است.(1)

ص: 555