عکس العمل بحرین در قبال درخواست آیت الله روحانی مبنی بر سرنگونی امیر بحرین توسط انقلاب اسلامی

سند شماره 16

محرمانه

25 سپتامبر 1979 - 3 مهر 1358

از: سفارت آمریکا، منامه - 1927

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی - فوری

جهت اطلاع: سفارتخانه های آمریکا در دوبی، امان، بغداد، بیروت، بن، دمشق، دوحه، کویت، لندن، تهران

موضوع: عکس العمل بحرین در قبال درخواست آیت الله مبنی بر سرنگونی امیر بحرین توسط انقلاب اسلامی

1- (محرمانه - تمام متن)

2- خلاصه: وزیر خارجه بحرین معتقد است که تقاضای آیت الله روحانی در جهت سرنگونی رژیم سنی بحرین از حمایت شخص [آیت الله] خمینی برخوردار است. عربستان سعودی، کویت و عراق پیام های جدی در حمایت از دولت بحرین ارسال داشته اند و هر یک همین موضوع را با یزدی وزیر خارجه در نیویورک در میان خواهند گذاشت. بحرین امیدوار است که روابطش با ایران عادی شود لیکن خود را آماده می کند که با تشنج بین شیعه و دولت در هفته های آتی مقابله کند. وزیر خارجه اطمینان دارد که دولت بحرین می تواند مشکلات امنیتی را با منابع موجود خود مرتفع سازد لیکن بدون شک مایل است از حمایت همسایگان خود نیز برخوردار باشد تا در صورت لزوم به آنها روی آورد. پایان خلاصه.

ص: 44

3- وزیر خارجه بحرین شیخ محمد بن مبارک آل خلیفه در تاریخ 25 سپتامبر به سفیر گفت که دولت بحرین شدیداً نگران بیانات اخیر آیت الله روحانی مبنی بر ایجاد انقلاب اسلامی در بحرین است که اعلام داشته است شخصاً از ایران این انقلاب را زیرنظر خواهد داشت.

(FBIS نیکوزیا 241617 سپتامبر 1979 حاوی بیانیه روحانی می باشد.) این بیانیه و بیانیه اخیر روحانی و رهبر اخراجی شیعه یعنی محمدهادی مدرسی از طریق رادیو ایران منتشر شده و یکی از بیانیه های روحانی در حضور آیت الله خمینی ایراد گردیده است. شیخ محمد گفت همین موضوع نشانگر حمایت رسمی ایران از بیانات روحانی است. وی یادآور شد که در گذشته نیز تبلیغات سیاسی علیه بحرین و رژیم های بعثی و کمونیستی توسط شخصیت های غیردولتی اعمال می شد، لیکن در نهایت جنبه رسمی به خود گرفته است.

4- شیخ محمد گفت که فرستادگان اخیر به بحرین (القصیبی وزیر صنعت سعودی، الصباح وزیر نفت کویت، عدنان خیرالله تلفاح وزیر دفاع عراق) همه مدعی حمایت شدید دولت های متبوع خود در قبال طرز برخورد ایران بوده اند. عراق با صراحت خاص از حمایت خود در قبال این مسئله مشترک (حمایت ایران از شیعیان) یاد کرده و بنا به اظهارات وزیر خارجه، حاضر است کمک نظامی به بحرین بدهد. وی همچنین یادآور شد که پس از بیانیه اخیر روحانی، رادیو عراق آتش بس قراردادی خود را با رادیو ایران لغو کرد و سخن پراکنی خود به داخل خوزستان را آغاز نمود.

5- شیخ محمد گفت که بحرین انتظار ندارد در نتیجه تشدید حمایت ایران از مخالفین شیعه، ناآرامی درون کشور سریعاً گسترش یابد. دولت بحرین از اقدامات خود در جهت خنثی سازی تظاهرات راضی است. مذاکره با رهبران شیعیان ادامه دارد و یکی از پنج فرد دستگیر شده به دنبال عذرخواهی و اعتراف به خطاهای خود آزاد گردیده است. وزیر خارجه گفت، در درازمدت دولت بحرین به بررسی شکایات شیعیان خواهد پرداخت و در بخش مسکن و خدمات برنامه های اقتصادی و عمرانی جدیدی در پیش خواهد گرفت. وی گفت عربستان سعودی و کویت نیز آماده هستند از این برنامه ها از نظرمالی حمایت کنند. وی گفت عمران داخلی مهم ترین برنامه دولت را تشکیل می دهد.

6- در نهایت، شیخ محمد گفت که نمایندگان چهار کشور (عربستان سعودی، کویت، بحرین و عراق) در نظر دارند در هفته آینده این موضوع را با یزدی وزیر خارجه ایران در نیویورک در میان بگذارند. این کار به ایرانی ها نشان خواهد داد که کشورهای مهم عربی با یکدیگر متحد هستند، گرچه یزدی وزیر خارجه نخواهد توانست کاری در قبال آن انجام دهد.

7- نظریه: آخرین بیانیه روحانی نشانگر اوج شدت بیشتر تبلیغات ایران علیه رژیم سنی در بحرین است. وزیر خارجه و ما گمان می کنیم که بقیه رهبریت بحرین به این نتیجه رسیده اند که آیت الله خمینی شخصاً از صدور انقلاب اسلامی ایران به خلیج [فارس] حمایت می کند. در همان حال که رؤسای دولت بحرین امیدوارند که این موضوع واقعیت نداشته باشد، و آیت الله

ص: 45

نیز به سادگی قادر به ارسال این پیام است، ولی آنها خود را آماده می سازند تا با تشنج بین شیعیان و دولت در هفته های آتی مقابله کنند. وزیر خارجه ظاهراً معتقد است که دولت بحرین با توسل به منابع خود قادر است مشکلات امنیتی را مرتفع سازد، لیکن بدون شک می خواهد از حمایت همسایگان خود نیز برخوردار باشد تا در صورت لزوم از آنها استمداد نماید.

پلترو