Post
16688
سفیر اسیراوغلو دبیر کل سازمان همکاری و عمران منطقه ای
مذاکرات آمریکا و پاکستان: مسائل منطقه
روابط ایران و پاکستان
روابط اقتصادی ایران و ترکیه
از: دفتر سفیر اسیراوغلو در تهران، کلیگور
محرمانه
به:
متن سند
سند شماره (1)
زمان و مکان: 2 مرداد 1351، دفتر سفیر اسیراوغلو در تهران
خیلی محرمانه
یادداشت مکالماتی شرکت کنندگان: وهاب اسیر اوغلو، دبیرکل سازمان همکاری و عمران منطقه ای آندرو.آی، کیلگور، مشاور سفارت در امور سیاسی
طی ملاقاتی که با سفیر اسیراوغلو داشتم، وی به من گفت که از چهارده ماه قبل به عنوان دبیر کل سازمان همکاری و عمران منطقه ای برگزیده شده است. وی گفت با وجود اینکه به ارزش این سازمان واقف نبوده است ولی واقعیت این است که این سازمان چندان موفق نیز نبوده است. از طرف سه کشور عضو این سازمان به خصوص پاکستان، موفقیتهای این سازمان مورد انتقاد قرار گرفته است. ولی اسیراوغلو یادآور شد که یکی از صادقانه ترین ارزیابیها در مورد این سازمان در روزنامه انگلیسی زبان 2 مرداد ماه کیهان چاپ شده است، که ما نیز آن را در پاراگرافهای زیر به نظر شما می رسانیم. سفیر اسیراوغلو گفت وی مطالبی در اختیار کیهان گذاشته بود که مطالب مندرج در آن بر اساس همین موضوعات چاپ شده است. وی این کار را به این دلیل انجام داده بود، چون معتقد بود که نگاهی صادقانه به کوتاهیهای این سازمان می تواند راه را برای موفقیتهای آتی آن هموار سازد.
نقل قول: سازمان همکاری و عمران منطقه هشتمین سالگرد خود را جشن می گیرد و این فرصتی است که ما باید بتوانیم طی آن به ارزیابی عملکرد و امکانات آن بپردازیم.
با گردهم آوردن ایران، ترکیه و پاکستان، سازمان همکاری و عمران منطقه ای تلاش کرده است به یک نظریه اصیل جامه عمل بپوشاند. اگر موقعیت این سازمان بیشتر شود می تواند به عنوان هسته همکاری گروه بزرگتری در منطقه در راه صلح و همکاری درآید. از نظر سیاسی نیز این سازمان می تواند به عنوان یک عامل ایجاد کننده ثبات در منطقه ای که دستخوش رقابت و تلاش برای به دست گیری قدرت درست عمل کند. لیکن قبل از آنکه سازمان بتواند نقشی اینچنین وسیع را عهده دار شود، باید موفقیت بیشتری به دست آورد. ولی در حال حاضر قادر نیست این موفقیت را کسب کند و تقصیر نیز متوجه سازمان نیست.
یک سازمان بین المللی را اعضای آن محتوا می بخشند و نمی تواند شخصیتی جدای از خود دارا باشد.
فقدان موفقیت نسبی سازمان همکاری و عمران منطقه ای تنها مربوط است به مشکلاتی که پاکستان با آن دست به گریبان است. اعضا باید طرز برخورد خود را تغییر دهند. در چند ماه گذشته علایمی از این تغییر طرز برخورد خود پیدا شده بود، ولی تا به حال هیچ گونه حرکت قاطعی در این جهت صورت نگرفته است.
بنابراین بهترین راه برای جشن گرفتن تولد سازمان همکاری و عمران منطقه ای تلاشی است در جهت گسترش اختیارات و قدرت آن، چون تنها همین عوامل می توانند موجبات موقعیت بیشتر سازمان را فراهم آورند. (پایان نقل قول) اسیراوغلو گفت هدف سازمان همکاری و عمران منطقه ای دستیابی به همکاری اقتصادی، صنعتی و فرهنگی بود، ولی همکاری اقتصادی به هیچ وجه پیشرفتی ننموده است. هدف سازمان در این زمینه کاهش تعرفه وارداتی بین سه کشور عضو بود، ولی در این زمینه نیز موفقیتی به دست نیامده است. یکی از دلایل عمده مانع این موفقیت نیز این است که تجارت بین سه کشور تنها درصد کوچکی از تجارت کل این کشورها را در بر می گیرد.
اسیراوغلو در ادامه گفت همکاری صنعتی میان اعضای سازمان نیز شدیدا مأیوس کننده بوده است.
ص: 91
کارخانه بلبرینگ سازی که توسط ژاپنیها در کراچی ساخته شده نشانگر مشکلات و شکستهای سازمان در بخش صنعتی است. پاکستان بخش اعظم سهام کارخانه را در اختیار داشت و ترکیه و ایران هر کدام 10 درصد سهام کارخانه، را خریداری کرده بودند. در صورت مرغوب بودن کیفیت و قیمت کالاهای تولیدی این کارخانه، ترکیه و ایران نیز مجبور می شدند مقداری از آن را خریداری نمایند. ولی بنا به دلایل متعدد بلبرینگهای تولیدی این کارخانه تا به حال وارد بازارهای ایران و ترکیه نشده است.
اسیراوغلو گفت در نتیجه اوضاع پاکستان قدری خوش بینی پدید آمده است. حال که بنگلادش استقلال یافته، از نظر سفیر سازمان همکاری و عمران منطقه ای، پاکستان با نظری واقعگرایانه تر با جهان برخورد خواهد کرد. پاکستان دریافته است که قادر نیست به صورت رقیب هند درآید و به همین دلیل از کشورهای مسلمان ترکیه و ایران خواستار حمایت سیاسی و روانی شده است. اسیراوغلو گفت که قرار است در تاریخ 3 مرداد ماه برای گفتگو با مقامات پاکستان به اسلام آباد برود. وی خوش بین است و معتقد است که آنها این بار در رابطه با اهداف قاطع سازمان همکاری بیشتری ارائه خواهند کرد.
دبیر کل سازمان همکاری و عمران منطقه ای گفت که در اظهار خوش بینی پیرامون آینده سازمان، میل ندارد چنین برداشت شود که موانع مهمی بر سر راه سازمان وجود ندارد. وی گفت که در ترکیه و ایران، موفقیت سازمان مورد شک و تردید است. در کشور خویش بسیاری از مردم، از جمله مقامات بلند پایه ترکیه به سازمان همکاری و عمران منطقه ای اعتقادی ندارند، این مقامات ترکیه را بخشی از اروپا می دانند.
این مقامات معتقدند که به عنوان یک عضو بی چون و چرای جامعه اقتصادی اروپا، آینده اقتصادی ترکیه در اروپای غربی پایه گذاری شده و نه در کشورهای رو به رشد شرق.
سفیر اسیراوغلو در ایران چنین برداشت کرده است که ایران به ترکیه و پاکستان نیازی ندارد. علت مطروحه توسط ایرانیها نیز این است که ایران در نتیجه صادرات نفتی خود سرمایه هنگفتی را فراهم آورده است. این سرمایه به افزایش خود ادامه خواهد داد و اقتصاد ایران نیز بدون نیاز به کمک سازمان همکاری و عمران منطقه ای رونق خواهد یافت. به عبارت دیگر، ایران می خواهد تکروی کند. متأسفانه بعضی از ایرانیها این طور فکر می کنند. که علت وجودی پاکستان و ترکیه در سازمان همکاری و عمران منطقه استخراج منافع از جیب ایرانیهای ثروتمند است.
اسیراوغلو گفت که وی برای منتقدین ایران و ترکیه یک پاسخ دارد و آن این است که موفقیت سازمان همکاری و عمران منطقه ای خواهد توانست موجبات جذب سرمایه های خارجی را فراهم آورد. کل جمعیت سه کشور بالغ، بر 120 میلیون نفر است، هر قدر که این مردم بتوانند در زمینه اقتصادی و صنعتی بیشتر همکاری نمایند، سرمایه گذاران خارجی را به این منطقه بیشتر جذب کرده اند. در این رابطه است که دبیر کل سازمان، وی با مشکلات بسیار جدی رو به رو است. ولی، او مشکلات را دوست دارد و مطمئن است که بر خلاف گذشته خواهد توانست موفقیتهای بیشتری را نصیب این سازمان نماید.
پاورقی گذشته از نظر ایرانیها در مورد سازمان همکاری و عمران منطقه ای، در ضیافت پر جنجال سفیر اسیراوغلو در هتل اینترکنتینانتال در تاریخ 1 مرداد ماه به مناسبت هشتمین سالگرد سازمان، ما اینچنین برداشتی در مورد نظریات ایرانیها نداشتیم. نخست وزیر هویدا، وزیر خارجه خلعتبری با تعداد زیادی از
ص: 92
مقامات و رهبران بخش خصوصی ایرانی در ضیافت حضور یافتند. ایرانیها خیلی زود از راه رسیدند و تا زمانی که عکاسها مشغول عکسبرداری بودند در آنجا ماندند. بنابر این می توان گفت که از نظر ضیافتی و روانی سازمان همکاری و عمران منطقه ای برای دولت ایران حائز اهمیت است.
یادداشت بیوگرافیک در مورد اسیراوغلو وی فردی است بالای 50 سال و کمی مسن تر. زبان انگلیسی را بسیار خوب می داند و گرایشی دوستانه نسبت به آمریکا و آمریکاییها دارد. بسیار صریح و بی پرده سخن می گوید. صادق، رک گو و خالی از تزویر است. کلیگور
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!