تلاش دولت موقت برای اجرای قرادادهای قبل از انقلاب

سند شماره (42)

تاریخ: 3 ژوئیه 1979 - 13 خرداد 58

سری

از: سفارت آمریکا - تهران

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن

موضوع: تنخواه گردان ایران و سایر مسائل نظامی

1- (تمامی متن سری)

2- خلاصه: در جریان ملاقات روز دوم ژوئیه با یزدی وزیر امور خارجه، کاردار ما وضع تنخواه گردان ایران و سایر مسائل نظامی مورد علاقه متقابل را بررسی کرد. او نیاز به همکاری نزدیک را در مورد تأکید قرار داد، مبادا مسائل نظامی در مناسبات دوجانبه ما اسباب تحریک شده و مانعی در راه فرایند عادی شدن مناسبات گردد. پایان خلاصه.

3- کاردار به یزدی گفت که ما نگرانی ایران را درباره کالاهای نظامی تحمیلی درک می کنیم و اظهارات مورخه 27 ژوئن او را درباره ماهیت پیچیده مجموع مناسبات نظامی دوجانبه ما مورد تقدیر قرار داد. این اظهارات کمک کرد به آنکه یک مسئله بسیار پیچیده ای در یک چشم انداز بهتری قرار گیرد. او افزود که ما در برداشت خود از این مسئله از تمایل به احتراز از پیچیدگیهای حقوقی که ممکن است از ناتوانی در پرداخت تنخواه گردان ایران ناشی شود، برانگیخته شده ایم و اینکه این پیچیدگی ها به نحو اجتناب ناپذیری عواقب وسیع تری در مناسبات ما خواهد داشت. او آن گاه کوششهای ما را نسبت به مازادهای وزارت دفاع آمریکا تشریح کرد و توضیح داد که چگونه تصویب لایحه اختصاص، تنخواه گردان را برای مدت چند ماه بیشتر از آنکه قبلاً فرض می شد قادر به پرداخت سازد. او خاطرنشان ساخت که این دوام اضافی مدت بیشتری را فراهم خواهد کرد که می توان در آن مدت مسائل قراردادی پیچیده متعددی را جدا کرده، حل و فصل نمود.

4- کاردار همچنین تمایل ایران را به اقدام در مورد پرونده دیگری دروزارت امور خارجه ایران جهت تحویل لوازم یدکی مورد نیاز مبرم نیروی هوایی ایران به ارزش پنج میلیون دلار مور توجه قرار داد. او گفت که با بحثهای انجام گرفته بین ژنرال گست و سرهنگ کامکار در این باره آشناست و اظهار عقیده کرد که درک می کند که این مبلغ باید به 5/5میلیون دلار افزایش یابد تا اقلام اضافه دیگری را شامل شود. در حالی که ما هنوز درباره ترتیب اثر دادن به این پیشنهاد آمادگی نداریم، این امر به هیچ وجه انگیزه سیاسی ندارد مگر تا آن میزان که برداشتهای کلی کنگره نسبت به حل موفقیت آمیز همه مسائل نظامی بین دو کشور ما، ماهیت انتقادی دارد.

5 - کاردار کوششهایی را که ما تاکنون به عمل آورده ایم تا در زمینه قراردادهای نظامی کمک کنیم مورد بحث قرارداد و اظهار داشت که سرهنگ پتی از N.C.U اخیرا به ایران سفر کرده و ژنرال گست به کوششهای خود ادامه می دهد و غیره و غیره...

او همچنین پیشنهاد کرد که برای دولت موقت ایران سودمند خواهد بود که یک گروهی بدون سروصدا به واشنگتن بفرستد تا این موضوعها را دنبال کند یا اینکه اگر این امر ممکن نباشد ما شاید بتوانیم یک گروه بدون سر و صدا به ایران بفرستیم. او آن گاه یک سند تهیه شده از سوی کارمندان ژنرال گست را که شامل سابقه تنخواه گردان بود به یزدی تسلیم کرد.

6- یزدی بلافاصله سؤال کرد که آیا این سند شامل محاسبات کامل است یا خیر و کاردار پاسخ داد که

ص: 281

چنین نیست ولی ما آگاهیم که در ارقامی که سرهنگ کامکار اعلام کرده است نارساییها و کسریهایی وجود دارد و ما می کوشیم تا این نارساییها را حل کنیم ولی همه اطلاعات لازم در ایران وجود ندارد. در این ارتباط او بار دیگر عنوان کرد که دولت موقت ایران گروهی را به واشنگتن بفرستد. یزدی پرسید که تنخواه گردان، کی تمام خواهد شد. کاردار گفت که به طوری که ما برآورد کرده ایم پولها تا پایان ماه ژوئیه تمام خواهد شد؛ البته در صورتی که لایحه مربوط به مازاد تصویب نشود و اگر این لایحه تصویب شود پول برای محموله فقط دو کشتی کافی خواهد بود و آن گاه این پولها تا پایان ماه سپتامبر کفایت خواهد کرد. او گفت که در چنین صورتی وزارت دفاع احتمالاً تقاضا خواهند کرد که پولهای مربوط به محموله دو کشتی در تقاضای بودجه منظم سال 1980 گنجانده شود.

7- کاردار به یزدی گفت که ژنرال گست درباره تعداد اعضای گروه مستشاران نظامی پس از انقضای مدت مربوطه در تاریخ اول اکتبر نامه ای به سرهنگ کامکار نوشته است. او خاطرنشان ساخت که توصیه او برای 6 سمت خواهد بود که از سوی ایالات متحده تأمین مالی شود و 4 اضافی دیگر که تأمین مالی آنها را ایران به عهده بگیرد.یزدی گفت که ارسال چنین نامه ای ایراد ندارد.

8 - یزدی آن گاه به پرونده لوازم یدکی نیروی هوایی ایران پرداخت و گفت ایران مایل نیست که این موضوع با وضع تنخواه گردان ایران آمیخته شود. او گفت به نظر دولت موقت ایران این پرونده مربوط به «آغاز جدید» است (این اشاره را یزدی چندین بار قبلاً نیز تکرار کرده و اعلام داشته است که در روابط دوجانبه ما چنین آغاز جدیدی ضروری است).یزدی پرسید که آیا تأخیر انگیزه سیاسی دارد یا خیر.

کاردار تأکید کرد که ما تقاضای دولت موقت ایران را به طور جدی مورد بررسی قرار می دهیم و اینکه ما اساسا حاضریم به آن ترتیب اثر بدهیم، ولی نمی تواند بگوید که این موضوع چه وقت عملی خواهد شد.

مع ذالک امید می رود که تا چند هفته آینده عملی شود. کاردار اضافه کرد که این موضوع شاید لازم باشد که در چهارچوب اقدامات حقوقی درباره لایحه بودجه که هنوز تکمیل نشده است مورد بررسی قرار گیرد که مقصود او این بود که تاریخ 10 ژوئیه قرار است به این موضوع اختصاص داده شود. یزدی گفت او ارتباط بین این دو موضوع را درک نمی کند و کاردار در پاسخ لزوم درک حساسیتها و برداشتهای کنگره را مورد تأکید قرارداد. کاردار تأکید کرد که ما میل نداریم که درباره این موضوع یا جنبه های دیگری مربوط به کالاهای نظامی، ایران را مجازات کنیم.

9- در دو مرحله در جریان بحث کاردار مسئله دستیابی به منطقه خلیج و تعیین تکلیف موجودی کالاهای سررشته داری و بازگشت دادن تجهیزات ارتباطاتی حکومت ایالات متحده که از ماه فوریه در دست ایرانیان بوده را در میان گذاشت. او کوششهایی را که یزدی تاکنون به عمل آورده مورد تقدیر قرارداد ولی در عین حال تمایل ما را به رفع این مسئله به نحوی منظم و مرتب بدون اینکه حتی جزئی سوءتفاهم باقی بماند ابراز داشت. او گفت که ما دشواریهای ناشی از صلاحیتهای ضد و نقیض را درک می کنیم ولی ما امیدواریم که گروههای تصمیم گیرنده در این مسئله با یکدیگر به توافق برسند. یزدی گفت که او از مشکلاتی که آدمهای ما در هفته گذشته برای دستیابی به منطقه خلیج با آنها مواجه شده اند آگاه است و افزود که او با «یک نفر» که هویت او را ذکر نکرد شب گذشته در این باره صحبت کرده است. او در عین حال از لحاظ های دیگر هیچ گونه تعهدی را نپذیرفت ولی به نظر می رسید که مطلوب بودن متقابل تعیین تکلیف این مسائل را در اسرع وقت ممکن،پذیرفته است.

ص: 282

10- اظهارنظر: این جلسه نشان دهنده اندک پیشرفتی بود مبنی بر اینکه یزدی ظاهرا پیچیدگیهای روابط نظامی آمریکا و ایران را بهتر از فرصتهای قبلی درک می کند. او هنوز هم درباره «آغاز جدید» فکر می کند ولی به نظر می آید که بهتر درک کرده است که دولت موقت ایران برای کسب امتیاز در این راه نمی تواند تنها به ایالات متحده نظر داشته باشد. کاردار با زحمت زیاد لزوم همکاری و نرمش را از هر دو جانب تأکید کرد. در حالی که یزدی در این مورد ایرادی نداشت. در این ارتباط ما تصور می کنیم که یزدی درک بهتری از اهمیت نقش کنگره آمریکا در فرایند عادی شدن مناسبات دو کشور به ویژه با ارتباط با جنبه های مساعدت نظامی مناسبات به دست آورده است.

لینگن