تعطیلی مطبوعات

سند شماره 309

استفاده محدود اداری

26 اوت 1979 - 4 شهریور 1358

از: سفارت آمریکا، تهران - 9440

به: سازمان ارتباطات بین المللی، واشنگتن دی. سی - فوری

موضوع: مطالب بیشتر در مورد تعطیلی مطبوعات

1- روز شنبه، بامداد تنها صبح نامه مستقل غیراسلامی موجود دومین اخطار را از طرف دفتر دادستانی انقلاب اسلامی دریافت نمود. بنا به گزارشات واصله، این روزنامه یک بار عبارتی از سخنرانی های پیشین خمینی را حذف کرده بود و اکنون بنا به گفته دادستان، به انتشار شکوائیه های همافران پرداخته است. در حالیکه امام دستور می دهد که باید در صفوف ارتش

ص: 643

نظم و ترتیب برقرار گردد. متن رسمی دفتر دادستانی با این اخطار پایان می گیرد. «اگر این وضع ادامه یابد، جهت تعطیل این مؤسسه اقدامات جدی صورت خواهد گرفت.» وابسته مطبوعاتی روزن با منصور رهبانی سردبیر بامداد تماس گرفت که افزود «آنها می خواهند کار ما را تعطیل کنند،» ولی برای ارائه توضیح بیشتر احساس آزادی چندانی نمی کرد. با این وصف اظهار داشت که وی در نظر دارد به دفتر دادستانی یک ضرب الاجل بدهد که اگر جرأت چنین کاری را دارد قدم در پیش بگذارد لیکن وی با کمی تأمل به این نتیجه رسید که بهتر است از طریق کانال های موجود عمل نماید. وی گفت چند تن از حامیان وی در دولت موقت ایران در نظر دارند از خمینی یک پاسخ مستقیم به دست آورند مبنی براینکه آیا او یا «دیگران» می خواهند کار این روزنامه را متوقف سازند یا خیر. بنا به گفته رهبانی «اگر خمینی بخواهد کار ما را تعطیل کند بهتر است خودم این کار را انجام دهم.»

2- روزن با علیرضا نوری زاده سردبیر هفته نامه تعطیل شده سیاسی امید ایران صحبت کرد و او جزئیات حمله پاسداران به دفاتر خود در هفته گذشته را که در سرتاسر شهر تکرار شده است بازگو کرد. وی می گوید علت متوقف گردیدن کار هفته نامه اش گزارشی بوده است در مورد ارتباط نزدیک مصطفی چمران از امل با جرج حبش از جبهه خلق برای آزادی فلسطین و نیز مقالات وی در مورد بختیار که در آنها وی را یک ناسیونالیست توصیف کرده بود.

3- محمد منتظری خطاکار نیز ظاهراً با از دست دادن حمایت پدرش آیت الله منتظری سبب تعطیل و متوقف گردیدن انتشار نشریه اش به نام پیام شهید گردیده است. درست هنگامی که آیت الله منتظری علناً خود را از سیاست های «برخورد متقابل» فرزندش با آیت الله بهشتی و مقامات دولت موقت ایران جدا دانست مطبوعات فارسی گزارش دادند که کار نشریه پیام شهید نیز متوقف شده است.

4- خمینی در سخنرانی 3 شهریور خود به روشنفکران، دموکراسی و مطبوعات حمله ور شد. خمینی گفت «ما به شما آزادی دادیم و شما هرزه گی را پیشه کردید... ما به شما آزادی دادیم لیکن قلم های شما توطئه گری و محکوم کردند و سعی کردند قلمرو ما را نابود سازند ... ما به روشنفکرها، اینگونه روشنفکرها نیازی نداریم. البته افراد بسیار خوبی در میان روشنفکرها یافت می شود... لیکن این افراد از قلم هایشان علیه ملت استفاده کرده، علیه مردم اقداماتی به عمل می آورند؛ این افراد باید سرکوب شوند.» (متن کامل در گزارش دفتر سرویس اطلاعاتی خارج مورخ 3 شهریور آمده است).

5- نظریه: ایران یکی از سیاست های مطبوعاتی جهان سوم را که از رنگ های اسلامی برخوردار است در پیش می گیرد. به نظر ما در آینده بیش از چند روزنامه منتشر نخواهد شد، که احتمالاً عبارت خواهند بود از انتشارات مرتبط با حزب رسمی مستضعفان یا حزب جمهوری اسلامی از نظر ایدئولوژیکی یا آنهایی که تحت نفوذ یا اراده افراد مورد اعتماد خمینی هستند چون حاج مهدیان از روزنامه کیهان که بنا به گزارش امروز نزدیک بود مورد

ص: 644

ترور واقع گردد. همین امر می تواند موجب بروز جنگی بین جناح خمینی و جناح مخالف آن یعنی چپگرایان مادی گرا بشود.

گریوز