تشریح وضعیت ایران مهر 58

چهار مورد اقدام به آدم کشی، و قتل یک تاجر آلمان غربی در تهران. بیکاری مشکل بزرگی شده و برخلاف حکم دولت، بیکاران در چند شهر اعتراض و تظاهراتی برپا کردند. انتخابات انجمن شهر در ایران که در 12 اکتبر انجام شد، موفقیت دولت موقت را خیلی کمتر از آنچه انتظار داشت، نشان داد، و در بعضی جاها با خشونت و اتهام عمومی به تقلب توأم بود. پایان خلاصه.

3- صحنه سیاسی ایران طی دو هفته گذشته همچنان با خشونت و ناآرامی های مستمر در مناطق کردنشین همراه بود. (در تلگراف هایی جداگانه گزارش شد.) گزارش شده که در بندرانزلی در نزدیکی دریای خزر (بندر پهلوی سابق)، سیستان و بلوچستان و ماکو، شهر مرزی ایران و ترکیه ناآرامی آغاز گردیده است. به نظر می رسد مشکلات موجود با سپاه پاسداران، موجب بروز بسیاری از این حوادث شده است.

4- هزاران تن از اهالی شهر ماکو در آذربایجان غربی طی تظاهراتی در 14 اکتبر به اعمال غیرمسئولانه سپاه پاسداران اعتراض کردند. مدارس و دکان ها بسته بودند و راه مرز بازرگان که در نزدیکی ماکوست مسدود بود.

بنا به اظهار حقگو، استاندار آذربایجان غربی، ماجرای دو شب قبل که در آن سپاه پاسداران به سوی اتومبیلی که سرنشینان آن مشروب مصرف می کردند، آتش گشودند، باعث این تظاهرات شده است. ماجرای دیگر دستگیری 9 روستایی توسط سپاه پاسداران تبریز است که ظاهراً بدون اینکه به خود زحمت بدهند و استانداری را در جریان تصمیمات خود بگذارند، اقدام به آمدن به منطقه آذربایجان غربی کرده اند.

5- درگیری بندر انزلی (بندر پهلوی سابق) با زد و خورد بین مردم و سپاه پاسداران انقلاب همراه بوده است. این درگیری در روز 15 اکتبر شروع شد و تا روز بعد ادامه داشت که روی هم 10 کشته و 34 مجروح به جای گذاشت. نهایتاً از ژاندارمری و نیروی دریایی برای برقراری مجدد نظم و نجات پاسداران انقلاب که به ساختمان پلیس پناهنده شده بودند، استفاده گردید. این درگیری ظاهراً به دنبال تراکمی که بر سر حق ماهی گیری در نزدیکی بندر انزلی اتفاق افتاد که ماهیگیران محلی به ممنوعیت هایی که از جانب شیلات شمال وضع شده بود اعتراض کردند.

6- هر چند که دو بمب در 10 اکتبر در محله مسکونی در خرمشهر منفجر شد، ولی استان خوزستان در هفته گذشته نسبتاً آرام بود. هیچ گزارشی از تلفات جانی و یا خسارات مادی این انفجار نرسیده است. بمب دیگری کشف شد و قبل از انفجار خنثی گردید. بمبی در دبیرستان شریف واقفی اهواز پیدا شد که آن هم خنثی گردید.

7- در 4 اکتبر اشخاص مسلح ناشناسی تقی روحانی، مفسر رادیویی رژیم شاه را ربودند. وی را در حالی ربودند که توسط پاسداران برای گذراندن شش سال تبعید که توسط دادگاه انقلاب به وی داده بودند به فرودگاه مهرآباد تهران اسکورت می شد و بعدها تقی روحانی را

ص: 694

در حالیکه گلوله ای از ناحیه سرش خورده بود، پیدا کردند ولی مسئولین بیمارستان ادعا می کنند که او زنده خواهد ماند. آدم ربایی و شلیک گلوله به روحانی ظاهراً اعتراضی به حکم پایین دادگاه انقلاب می باشد که به وی داده بودند.

در 10 اکتبر، سپاه پاسداران و پلیس از سوءقصد به جان مصطفی کتیرایی وزیر مسکن جلوگیری به عمل آوردند. مهاجمین احتمالی فرار کردند. در همین روز حجت الاسلام محمدباقر دشتیانه، رئیس کمیته انقلاب منطقه 3 تهران، هدف یک سوءقصد قرار گرفت. جریانی که وارد یک سناریوی رایجی می شود، دو نفر موتورسوار ناشناس، دشتیانه را در حالیکه پیاده از مقر کمیته به منزلش برمی گشت، زخمی کردند. در 14 اکتبر «هالش جاشیم لیب» رئیس حسابداری آلمانی کارخانجات «میرک» در خارج منزلش در تهران مورد حمله قرار گرفت و کشته شد. قاتلین با موتور فرار کردند و جزوه ای که در نزدیکی جسد «لیب» پیدا شد نشان می دهد که گروه مسلمان افراطی فرقان مسئول این قتل می باشد.

8- علیرغم دستور دولت مبنی بر عدم اجتماعات غیرقانونی و اعتراض آمیز، در چندین شهر تظاهراتی با شرکت بیکاران ادامه یافت و بیش از چهار هزار تن از بیکاران روز 6 اکتبر در مقابل ساختمان وزارت کار در تهران دست به تظاهرات زدند و چند روز بعد در تهران صدها تن برای نشان دادن وضع بد خود یک راهپیمایی برپا داشتند. سپاه پاسداران انقلاب برای متفرق کردن راهپیمایان تیراندازی هوایی کردند. طبق گزارش یک روزنامه حدود 600 تا 700 نفر بیکار در سنندج مقابل دفتر آموزش و پرورش تظاهرات بپا کردند. هم چنین دیپلمه های بیکار در قوچان، مشهد و بابل دست به تظاهرات زدند.

طبق اظهارنظر عبدالعلی اسپهبدی، وزیر کار در حال حاضر در ایران بین یک تا یک میلیون و نیم بیکار وجود دارد. وی ادعا نمود که پس از انقلاب نسبت بیکاران رو به تقلیل گذارده و هم اکنون بین 8 تا 10 میلیون نفر شاغل هستند.

9- در 12 اکتبر انتخابات شوراهای شهرهای ایران در 140 شهر برگزار شد و تعداد رأی دهندگان بسیار کمتر از حد انتظار بود. بنا به مسایل حفاظتی در بعضی از شهرها خصوصاً در کردستان انتخابات انجام نشد. از استان سیستان و بلوچستان نیز گزارشاتی از خشونت و درگیری ناشی از برگزاری انتخابات رسیده است. در 12 اکتبر گروهی که شعار «زنده باد شاه» سر می دادند، به تعدادی از صندوق های انتخاباتی در زاهدان حمله کرده و چند نفر را زخمی و یک پلیس را کشتند.

درگیری زاهدان ظاهراً از زمانی آغاز گردید که 9 نفر از اعضای انجمن شهر استعفا کردند و اعضای بلوچ در کمیته ناظر بر انتخابات از کارهایشان کناره گیری کردند. تشنج زمانی به اوج خود رسید که حزب معروف بلوچ «اتحادالمسلمین» انتخابات را تحریم کرد و از مردم خواست تا در آن شرکت نکنند.

به دنبال حمله به صندوق های انتخاباتی در زاهدان انتخابات تعطیل شد. گزارشات تأیید

ص: 695

نشده مؤکد این است که درگیری های سیستان و بلوچستان خیلی بیش از آن چیزی است که روزنامه ها گزارش می کنند. افرادی که به مناطق بلوچ نشین سفر کرده اند به مأمور سیاسی ما گفتند که قبیله نشینان آنجا شدیداً طرفدار شاه هستند. حتی «محمد جریری» استاندار آنجا پذیرفته است که جمع آوری اسلحه های مردم با شکست روبرو شده است در حالیکه ادعا می شود که «دولت کاملاً زمام امور استان را در دست دارد.» جریری لازم دید که خاطرنشان کند که اگر مردان قبیله نشین از تسلیم اسلحه های خود امتناع ورزند عفو امام خمینی برای آنها لغو خواهد شد و با آنها به عنوان یاغی مقابله خواهد شد.

10- درگیری های انتخاباتی در منطقه دریای خزر نیز به وقوع پیوست. در رشت، مرکز استان گیلان، تمام اعضای کمیته ناظر بر انتخابات به دلیل دخالت «اشخاص غیرمسئول» در کارشان استعفا دادند. در نزدیکی لنگرود، 20 نفر از 29 کاندیدای انجمن شهر استعفا دادند، ولی به هر حال انتخابات انجام شد. در همدان و هشتپر طوالش (در نزدیکی رشت) به صندوق های انتخاباتی حمله شد.

وزیر کشور نام 17 شهر ایران را که انتخابات، انجمن شهر در آنها باطل شده بود را برشمرد. در 16 اکتبر، حزب جمهوری اسلامی اعلامیه ای انتشار داد و مدعی گردید که در کلیه انتخابات انجمن شهر تقلب صورت گرفته است و درخواست تشکیل کمیسیونی برای پیدا کردن موارد تخلف کرد.

لینگن