Post
29772
تحلیل شخصیت جهانگیر آموزگار
تحلیل حکومت پهلوی از دید جهانگیر آموزگار
زندگینامه سیاسی جمشید آموزگار
زندگینامه جهانگیر آموزگار
جهانگیر آموزگار وزیر بازرگانی
جهانگیر آموزگار در صندوق بین المللی پول
انتصاب عبدالرضا انصاری
سیاست آمریکا در قبال دولت پهلوی
علی اردلان وزیر اقتصاد و سیاست های اقتصادی دولت موقت
تحلیل تحولات انقلاب در جنوب ایران
از: راسک ، وزارت امورخارجه، 136 - A
محرمانه
به: سفارت آمریکا در تهران
1341-11-30- 1963-02-19
متن سند
آموزگار، جهانگیر - 3
تاریخ: 19 فوریه 1963 - 1341/11/30
محرمانه
از: وزارت امورخارجه، 136 - A
به: سفارت آمریکا در تهران
موضوع: وضعیت دیپلماتیک و حضور جهانگیر آموزگار
از زمان ورود جهانگیر آموزگار به واشنگتن به عنوان رئیس هیئت جدیدالتأسیس اقتصادی ایران در اواسط دسامبر 1962 تاکنون، مذاکرات بی نتیجه ای در مورد تعیین عنوان و وضعیت دیپلماتیک وی صورت گرفته است. آخرین ارزیابی های وزارت خارجه در زمینه یافتن یک راه حل قابل قبول در یادداشتی که به عنوان ضمیمه این تلگراف از L\Aبرای U/PR ارسال شده، گنجانده شده است. مشکل در این است که دولت ایران دکتر آموزگار را به عنوان «سفیر آزاد» مأمور کرده است و این عنوانی است که می توان وی را از امتیازات و ویژگی های خاص یک مسافر، نه وضعیت و مصونیت دیپلماتیک، برخوردار نمود. تنها راهی که می توان از طریق آن امتیازات اخیر را به وی داد این است که دکتر آموزگار به عنوان عضو سفارت ایران در آمریکا و با تیتر مورد قبولی مانند «وزیر تام الاختیار» یا «وزیر مشاور» به صورت
ص: 222
یک کارمند وابسته به سرپرستی آن هیئت دائمی مأمور گردد، اما دکتر آموزگار از پذیرفتن این روش امتناع کرده است، زیرا با موقعیت وی به عنوان وزیر کشور سابق سازگاری ندارد.
طولانی شدن این مذاکرات موجب افزایش بعضی از سردرگمی های خاص شده است. مثلاً دکتر آموزگار اخیرا یک تخلف رانندگی جزئی داشته است و سفارت ایران طبق معمول برگ جریمه را برای U/PRارسال کرده تا در مورد آن اقدام شود، اما به دلیل این که دکتر آموزگار موقعیت دیپلماتیک ندارد، مشکل می توان چنین مسئله ای را حل کرد.
علاوه بر این دکتر آموزگار اخیرا به وزارت خارجه آمریکا اطلاع داده است که توسط یکی از ادارات دولت ایران، که از بردن نام آن خودداری کرد، از وی سؤال شده است که آیا اکراه وزارت خارجه آمریکا در مورد اعطای عنوان دیپلماتیک مناسب به وی نشانه این نیست که دولت آمریکا از انتصاب وی خشنود نمی باشد. وزارت امورخارجه آمریکا دکتر آموزگار را مطمئن ساخت که مسئله فقط یک مشکل فنی حقوقی است و چنین منظوری در کار نیست. دکتر آموزگار اظهار داشت که چنین تضمینی را می پذیرد، اما کاملاً آشکار است که صبر و تحمل وی به پایان رسیده و تنها به دلیل تلاش مصرانه وی در کنترل خود است که تندخویی ذاتی خود را فرونشانده است، آن تندخویی که برای آن دسته از مقامات آمریکایی که به هنگام تصدی وزارت بازرگانی و سپس دارایی توسط وی با او مراوداتی داشته اند، کاملاً شناخته شده می باشد.
بردباری دکتر آموزگار در یک مواجهه ظاهرا غیرعادی در روابطش با دولت هنگامی که تلاش می کرد موضع قابل توجهی برای خود دست و پا کند، دچار فرسودگی شد.
دکتر آموزگار در موارد متعددی با ادعای اینکه براساس دستورات تهران عمل می کند، تلاش کرده است تا مذاکراتی را در مورد امور اقتصادی با وزارتخانه شروع نماید. در مورد یک برنامه جدید PL- 480لازم شد به اطلاع وی برسد که درخواست چنین برنامه هایی بایستی در ابتدا توسط دولت ایران و از طریق سفارت آمریکا در تهران به جریان گذاشته شود. در یک مورد دیگر در رابطه با تمایل ایران به عدم تداوم نرخ مبادلات امتیازی که در مورد مبادلات مالی و رسمی آمریکا به کار می رفت، دکتر آموزگار وانمود کرد که دولت ایران مایل است وی مذاکرات مربوطه را در واشنگتن دنبال نماید، اما وزارتخانه اطلاع یافت که وزارت دارایی ایران صراحتا بیان داشته که مایل است مذاکره در این مورد را با هیئت نمایندگی ما در تهران انجام دهد. در واکنش نسبت به چنین مواردی از جانب دکتر آموزگار، وزارتخانه مرتبا گیج شده و نمی داند که آیا دکتر آموزگار تلاش می کند اختیاراتی را به خود نسبت دهد که دولت وی عملاً به او اعطا نکرده است و یا اینکه خود دولت ایران در مورد نوع اقداماتی که می خواهد هیئت اقتصادی جدید آن در اینجا انجام دهد، مردد می باشد.
خودخواهی های شخصی مسلما یکی از مشکلات دکتر آموزگار است، اما در زمینه وضعیت دیپلماتیک وی مشخصا تنها مشکل نمی باشد. وزارت خارجه اذعان دارد که در یک بوروکراسی سنتی و مبتنی بر سلسله مراتب نظیر ایران، برای یک وزیر سابق اگر غیرممکن نباشد، بسیار مشکل خواهد بود که یک عنوان تابعه دیپلماتیک را بپذیرد. دکتر آموزگار ممکن است خبر مربوط به تردید تهران در رابطه با تمایل آمریکا نسبت به خود را جعل کرده باشد، اما با در نظر گرفتن شیوه برخورد ایرانیان با این گونه مسائل، این خبر ممکن است تا حدی هم موجه باشد.
ص: 223
وزارت خارجه مایل است از دردسرهای بیشتر ناشی از اقدامات خلاف معمول در رابطه با وضعیت دیپلماتیک یا مستقل دکتر آموزگار در اینجا پرهیز نماید. از هر نوع راهنمایی براساس برخورد احتیاط آمیز با مقامات عالی رتبه دولت ایران که بتوان توسط سفارت به مورد اجرا گذاشته شود، عمیقا تشکر می گردد.
راسک
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!