تاثیر انقلاب ایران بر قیمت نفت

گفتگوی وزیر شلزینگر با وزیر علی خلیفه

سند شماره (15)

تاریخ: 26 آبان 1357

طبقه بندی: خیلی محرمانه

از: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی - سی

به: سفارت آمریکا در کویت با اولویت

موضوع: گفتگوی وزیر شلزینگر با وزیر علی خلیفه

1- خلاصه: در ملاقات 5/1-1 ساعته مورخ 22 آبانماه وزیر انرژی شلزینگر و وزیر علی خلیفه پیرامون اوضاع ایران تصمیم گیری آتی اوپک در مورد قیمت نفت، ظرفیت تولیدی اوپک، و روابط آژانس انرژی بین المللی و اوپک گفتگو کردند. وزیر شلزینگر وزیر نفت کویت را در مورد قانون انرژی آمریکا و امکان دست یابی به نفت در چین و مکزیک توجیه نمود. وی گفت در صورتیکه در اوایل سال 1358 به خاورمیانه سفر نماید حتما به کویت نیز سفر خواهد کرد چون برنامه های سفر وی به طور قطعی تعیین نشده است. پایان خلاصه.

2- گرچه اوضاع اخیر ایران امیدوار کننده است، لیکن وزیر شلزینگر در مورد تأثیر رویدادهای ایران در درازمدت اظهار نگرانی کرد. وی گفت بازگرداندن ثبات به خاورمیانه امری بسیار دشوار خواهد بود،و اگر شاه از این کشور بیرون انداخته شود،منطقه بمدت ده سال دست خوش بی ثباتی خواهد گردید.

3- دو وزیر گفتند که شوروی مسئول اغتشاشات اخیر در ایران نیست ولی ممکن است بخواهد فرصت را برای بهره برداری مغتنم بشمارد. آنها همچنین معتقدند که خمینی و سنجابی از نظر تشکیلاتی مانند نیروهای افراطی چپ گرا در ایران سازمان یافته نیستند. وزیر شلزینگر گفت اوضاع ایران بسیار دلسردکننده است چون به دنبال رویدادهای اخیر در دو یمن و افغانستان بوقوع پیوسته است. وی گفت نقطه آشوب بعدی پاکستان خواهد بود چون ایران قبلاً به عنوان دافع مشکلات پاکستان عمل می کرد. وزیر خلیفه گفت که تمام کشورهای خاورمیانه و از جمله عراق امیدوارند که شاه بتواند بر بحران مزبور فائق آید.

4- وزیر علی خلیفه گفت به نظر وی وجود یک دولت صادق و توزیع بهتر منابع ثروت کشور بهترین راه حل های موجود در درازمدت می باشد. وزیر شلزینگر گفت هدف «انقلاب سفید» شاه که از طرف خمینی مورد حمله واقع شده همان توزیع دوباره درآمدها بوده است.

5 - در رابطه با اجلاس قیمت گذاری در ابوظبی، خلیفه گفت که وی انتظار داشت که نتیجه نهائی یک افزایش «معتدل» قیمت باشد (10 تا15 درصد) وی گفت در این زمینه هنوز تصمیمی اتخاذ نشده و جوسازی فشرده در مورد آن تا ماه دسامبر آغاز نخواهد شد وی گفت وزرای اوپک دو راه حل احتمالی را در نظر خواهند گرفت: (1) یک افزایش قیمت برای مدت یکسال، و (2) یک افزایش اولیه (5 درصد) که

ص: 732

پس از هر فصل در دو سال آتی بمیزان (3-2 درصد) افزایش یابد. در پاسخ به سؤال شلزینگر، وی گفت حتی اگر ایران به سطح کامل تولیدی برگردد و میزان رشد در کشورهای صنعتی کاهش یابد بازار نفتی افزایش قیمت فصل را پیشه خود خواهد ساخت طبق پیش بینی وی تقاضا برای نفت اوپک در سال 1358 معادل 23-5/31 میلیون بشکه در روز خواهد بود و حال آنکه میزان همین تقاضا در سال 1357 معادل 30-29 میلیون بشکه در روز بوده است.

6- وزیر خلیفه گفت که وی مطمئن است که ظرفیت تولیدی اوپک بسیار کمتر از 38 میلیون بشکه در روز است که قبلاً گزارش شده. با استفاده از کویت به عنوان نمونه، وی گفت ظرفیت اسمی آن 8/3 میلیون بشکه در روز بود لیکن ظرفیت عملی آن بیش از 5/2 میلیون بشکه در روز نبوده است. وی گفت درست است که عربستان سعودی در حال حاضر به خاطر اوضاع ایران بیش از ظرفیت خود تولید می کند ولی نسبت به سطح تولید کمتر از 5/8 میلیون بشکه در روز نیز اعتراضی نخواهد کرد.

7- وزیر شلزینگر گفت آژانس انرژی بین المللی فعالیتهائی را آغاز کرده است تا با انجام گفتگو در زمان های کمبود نفت افزایش تولید بین همه به تساوی تقسیم گردد و علاوه بر این نفعی نیز برای اوپک به همراه داشته باشد. وی گفت آژانس انرژی بین المللی دیگر یک صحنه متناقض نیست و باید ترتیبی داده شود تا در همکاری بین تولید کننده و مصرف کننده نقش بهتری را ایفا نماید. وزیر خلیفه گفت بسیاری از کشورهای اوپک از دیر باز با آژانس انرژی بین المللی مخالف بوده اند.در حال حاضر امکان برگزاری مذاکره رسمی بین آژانس انرژی بین المللی و اوپک امکان پذیر نیست،لیکن، رابطه غیر رسمی خبری در سطح کارمندی می تواند مفید واقع گردد. طبق اظهار وزیر خلیفه تولید کنندگان و مصرف کنندگان باید در دو سال آینده (همان گونه که اعضای اوپک در کمیته استراتژیک جدید عمل خواهند کرد) نیازهای و اولویت های خود را مشخص کنند و تنها در آن زمان نمایندگان این دو جناح خواهند توانست مذاکرات مؤثری را از سر بگیرند. در اینگونه مذاکرات تنها وزیران ملی کشورها صحبت خواهند کرد و اوپک و آژانس انرژی بین المللی نقش ناظر را ایفا خواهند نمود.

8 - وزیر شلزینگر به وزیر خلیفه اطمینان داد که برنامه انرژی جدید آمریکا اجرا و بسیار مؤثر واقع خواهد گردید. وی گفت از مقام خود استفاده خواهد کرد تا در زمینه صنایع از سوخت ذغال سنگ بهره برداری گردد. شرایط گفتگوی مربوط به قانون تأثیر مهمی در این زمینه بجای خواهد گذاشت.شرایط قیمت گذاری گاز طبیعی نیز مقادیر مهمی گاز جدید را تأمین خواهد کرد و تا سال 1364 میزان واردات نفتی آمریکا را معادل روزانه یک میلیون بشکه کاهش خواهد داد. در نتیجه مقررات جدید واردات نفتی آمریکا تا سال 1364 در نهایت معادل 3-5/2 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد. وزیر گفت انتظار دارد که سطح واردات نفتی آمریکا در سال 1364 حدودا میلیون بشکه در روز باشد.

9- در پاسخ به سؤال وزیر خلیفه، وزیر شلزینگر اعتراف کرد که بعضی از مبارزات ضد تورمی دولت سبب شده است که قیمت نفت دولت سبب شده است که قیمت نفت داخلی در آمریکا معادل قیمتهای جهان افزایش نیابد. وزیر گفت که وی شدیدا معتقد است که قیمتها باید افزایش پیدا کند.

10- وزیر شلزینگر با وزیر خلیفه در مورد چشم اندازهای خوب نفتی در چین و مکزیک صحبت کرد.

وی (با یادآور شدن یکی از نشریات سازمان سیا) گفت که کل ذخائر(تثبیت شده و احتمالی) چین معادل 100 میلیارد بشکه است و نیمی از آن در داخل خشکی و نیم دیگر در خارج از خشکی قرار دارد. وی

ص: 733

گفت چین احتمالاً از شرکتهای غربی جهت اکتشاف در این مناطق استفاده خواهد کرد وی گفت چینی ها در مورد میزان درآمدهای حاصله از صادرات نفتی خود در چند سال آینده بسیار خوش بین هستند.

11- وزیر شلزینگر گفت میزان ذخائر تثبیت شده مکزیک حدود 60 میلیارد بشکه است و در این کشور احتمالاً بیش از 100 میلیارد بشکه نفت مازاد وجود دارد. وی گفت احتمالاً در سال 1364 سطح تولید مکزیک به 5-4 میلیون بشکه در روز خواهد رسید که 3 میلیون بشکه آن به خارج صادر خواهد گشت.

12- وزیر شلزینگر گفت که در نظر دارد در ماه ژانویه و یا اول بهار آتی به خاورمیانه سفر دیگری انجام دهد. وی بدعوت وزیر خلیفه جهت سفر مجدد به کویت پاسخ مثبت داد. ونس