سند شماره

سکونت شاه

موضوع سند

متن سند

یادداشت وزیر امور خارجه، ونس، برای رئیس‌جمهور کارتر[1]

واشنگتن، 7 دسامبر 1979

1. ارائۀ گزارش به خانواده‌های گروگان‌ها: حضور شما در جلسۀ امروز با خانوادۀ گروگآن‌ها، بسیار قابل‌تحسین بود. ما دریافتیم که خانواده‌ها دشواری شرایط را درک کرده‌اند و از اقدامات ما حمایت می‌کنند. آن‌ها بسیار قدردان پاسخ‌گویی دیوید نیوسام، هال ساندرز و هادینگ کارتر به سؤالاتشان بودند. پس‌از جلسه، بسیاری از آن‌ها خاطرنشان کردند که تمایل شما برای صرف زمان زیاد در این جلسه سبب شده است تا قانع شوند که شما برای خارج‌ساختن گروگان‌ها از تهران، عزم راسخی دارید. آن‌ها به‌طور خاص، خویشتن‌داری شما را تحسین کردند.[2]

2. محل سکونت دائمی برای شاه: در راستای گفت‌وگوی دیروز ما با سفیر آفریقای جنوبی، وی امروز عصر پاسخ داد که نخست‌وزیر، بوتا،[3] می‌خواهد به اطلاع ما برساند که موضوع را در طول چند روز آینده، به‌صورت جدی پیگیری خواهد کرد. او احتمالاً می‌خواهد با برخی اعضای کابینه‌اش مشورت کند و انتظار دارد که پاسخ ما نیز اواسط هفتۀ آینده اعلام شود. من از سفیر خواستم تا مراتب تشکر ما را به اطلاع نخست‌وزیر برساند و تقاضا کند که دولت آفریقای جنوبی، دراسرع‌وقت تصمیمی مثبت بگیرد.

ما همچنین گزارشی موثق در اختیار داریم که ژنرال توریخوس[4] مشغول تهیۀ مقدمات لازم برای دعوت از شاه است.

شاه اظهار داشت که ترجیح می‌دهد به آمریکای مرکزی نرود، ولی ما به یکی از نمایندگان او گفته‌ایم که با توجه به دعوت مفروض توریخوس، باید به‌صورت جدی، پاناما را مدنظر قرار بدهد. توریخوس درظاهر گفته است که پیشنهاد مطرح‌شده به شاه، بی‌قیدوشرط است و اینکه او می‌تواند امنیت لازم را برای شاه تأمین کند. اگر گزینه‌های دیگر موفق نباشند، بیشتر روی پاناما تمرکز خواهیم کرد.[5]

[محتوای غیرمرتبط با بحران گروگان‌گیری از این قسمت حذف شده است.]

[1]. Carter Library, Plains File, Box 14.

سرّی.

[2]. در روز 7 دسامبر، کارتر، ونس و سایر مقامات با خانوادۀ گروگان‌ها در وزارت امور خارجه دیدار کردند. هیچ گزارش رسمی از محتوای جلسه پیدا نشد، ولی خبرگزاری‌ها گزارش‌هایی دربارۀ نقطه‌نظرات و واکنش‌های خانواده‌ها منتشر کردند.

Molly Ivins, “Hostages’ Relatives Relieved After Briefing,” New York Times, December 8, 1979, p. 6, and Margot Hornblower, “Families of the 50 Hostages in Iran Converge in Washington,” Washington Post, December 8, 1979, p. A10.

[3]. Botha

[4]. General Torrijos

[5]. کریستوفر در یادداشت 6 دسامبر برای ونس، خلاصه‌ای از روند مذاکرات برای پناهندگی احتمالی شاه در نه کشور را ارائه کرد. ساندرز به اتریش سفر کرد تا دربارۀ پیامدهای احتمالی انتقال شاه به این کشور، تبادل‌نظر کند و جکسون از آفریقای جنوبی دیدار کرد تا گفت‌وگویی در این رابطه داشته باشد. مصر همچنان آمادۀ پذیرش شاه بود. گواتمالا درخواست روادید شاه را رد کرد و کریستوفر، تایوان را به‌عنوان یک گزینۀ «نشدنی» توصیف کرد. آرژانتین، تونگا، ایسلند و پاراگوئه نیز از پذیرش وی امتناع ورزیدند

Department of State, Records of the Secretary of State, 1977–1980, Lot 84D241, President’s Breakfasts 9/1/74 thru 12/31/7.

در یادداشت 5 دسامبر ونس که گفته بود استیو آکسمن (Steve Oxman) رابط برای تماس با شاه در لاکلند خواهد بود، کارتر این‌گونه نوشت: «مستخدم شاه باید برگزاری کنفرانس مطبوعاتی را متوقف کند. به شاه بگویید که اعلام نکند تصمیم گرفتم به فلان کشور نروم. او باید خفه‌خون بگیرد و جایی برای رفتن پیدا کند.»

Carter Library, Plains File, Box 14.

منبع: - جلد - - صفحه