گزارش وضعیت ایران

سند شماره 200

خیلی محرمانه

21 نوامبر 1978 - 30 آبان 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 11437

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی.

موضوع: گزارش سیاسی - امنیتی، 21 نوامبر

1- تهران آرام است اما وجود اغتشاشات در اغلب مراکز استانها و یک کشته از کاشان گزارش شده است. دیروز عصر یک اتومبیل متعلق به آمریکاییان در اصفهان با بمب به آتش کشیده شد. در حالیکه خدمات تلکس دوباره از سر گرفته شده، هنوز ارتباط تلفنی راه دور به دشواری صورت می گیرد. دیروز بازار تهران باز بود و امروز هم باز است. به هر صورت تمام شواهد دال بر این است که این علائم دلگرم کننده صرفاً آرامش قبل از طوفان باشد. منبع نزدیک به رهبران مذهبی جنوب تهران به اطلاع مأمور سفارت رسانده است که خمینی و دیگر ملاها به بازاریها دستور داده اند تا مغازه هایشان را از بیستم نوامبر تا دوم دسامبر، اولین روز ماه محرم باز کنند. این بازگشایی به منظور فراهم آوردن امکان برای مردم جهت ذخیره کردن کالاهای ضروری و مورد نیازشان قبل از شروع ماه محرم صورت می گیرد. به علت ادامه تظاهرات، مسئولین حکومت نظامی در مشهد شروع ساعات منع عبور و مرور شبانه را به ساعت 6 بعد از ظهر تغییر داده اند. (بی بی سی اظهار می دارد که دیروز 12 نفر در مشهد کشته شده اند.)

2- حضور محصلین در مدارس ابتدایی تهران واقعاً به حالت طبیعی خود برگشته است. منبع خبری ما در انجمن معلمان دیروز با تأیید این موضوع اظهار داشت که هنوز 90 درصد از مدارس در استانها بسته هستند. ما فکر می کنیم که در مورد این رقم آخری مبالغه شده باشد و گزارشات مبنی بر دایر بودن مدارس اغلب شهرستانها را در دست داریم. ولی این مسئله صحت دارد که مدارس ابتدایی در استانها خیلی بیشتر از تهران دچار از هم گسیختگی هستند.

3- امروز مجلس برای بحث در مورد تأیید دولت ازهاری تشکیل جلسه علنی می دهد. به خاطر اینکه قرار است 20 نفر ناطق (10 نفر موافق و 10 نفر مخالف) در این مورد صحبت کنند. احتمالاً ادامه بحث به جلسه دیگر در 23 نوامبر کشیده خواهد شد.

4- امروز روزنامه جدیدی به اسم «اراده آذربایجان» منتشر گردید، در حالی که خط سیاسی موافق و مخالفی را اتخاذ نکرده ولی عکس مصدق را در پیشاپیش دیگر نخست وزیران مشهور سی چهل ساله در صفحه اول خود انداخته است. روزنامه اظهار تأسف کرده که دیگر، از قبیل رهبران «بزرگ» در ایران پیدا نخواهد شد. هنوز روزنامه های اصلی پرتیراژ منتشر نمی شوند. یکی از منابع سفارت «یک سناتور» ادعا می کند که از یک لیست 85 نفره از کارکنان رادیو و تلویزیون که به اتهام براندازی دستگیر شده اند، مطلع می باشد.