گزارش وضعیت آذربایجان

از : سفارت آمریکا تهران 

تاریخ : 22 مارس 1979 22 فروردین 1358
به : وزارت خارجه واشنگتن. دی. سی
طبقه بندی : سری
گزارشگر : ویلیام. سولیوان شماره : 315

موضوع : وضعیت آذربایجان

1- (تمام متن سری است)

2- یک ایرانی که آگاه به مسائل سیاسی می باشد، در شب 20 مارس 1970، که تازه از اردبیل برگشته بود به من گفت که، موقعیت آذربایجان بسیار حساس و خطرناک می باشد. او گفت که کمیته های «خودمختاری» در هر شهر و روستایی در حال متشکل شدن می باشند تا در مقابل دولت تهران قیام نمایند. او معتقد بود که به محض اینکه این کمیته ها متشکل شدند، دیگر برای آذربایجان مسئله بسیار ساده ای است که یک شبه اعلام خودمختاری و استقلال و اعلام تشکیل جمهوری خلق نمایند.

3- به نظر وی روس ها از دور با همکاری نیروهایی که در جریان انقلاب از زندان آزاد شده اند مسئله را رهبری می کنند. او نگران است که دوباره وقایع سال های 47 - 1946 در آذربایجان تکرار گردند.

4- او همچنین تبلیغات اخیر شوروی در مورد افغانستان را نسبت به ایران، آمریکا و انگلیس تهاجمی می داند و معتقد است که این «دروغ بزرگ» به این دلیل است که فعالیت های خرابکارانه روس ها را در آذربایجان شوروی که منجر به خود مختاری آذربایجان ایران می گردد تحت الشعاع قرار دهد.