گزارش تحولات انقلاب در تهران

سند شماره 64

خیلی محرمانه

12 سپتامبر 1978 - 21 شهریور 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 8713

به: وزارت خارجه، واشنگتن دی. سی

مرجع: تهران 8670

موضوع: گزارش حکومت نظامی

خلاصه: دولت ایران با حرکتی پر سر و صدا بر علیه فساد همراه آن با تبلیغاتی خفیف به سرکوب متجاوزین به امنیت دست زده است. تهران و اغلب شهرهای دیگر از روز 11 سپتامبر تا ظهر روز 12 سپتامبر آرام بوده اند. مطبوعات گزارش می کنند در برخوردهای 8 سپتامبر 4 نفر در مشهد و یک نفر در قم کشته شدند. آمار تلفات میدان ژاله در روز 8 سپتامبر به 97 نفر افزایش یافته است. دولت وعده دستگیری های بیشتری را به خاطر فساد داده است و به طوری که گزارش شده خروج یک هزار نفر از اشخاص مظنون را از ایران ممنوع نموده است. دولت در دیگر حرکات آشتی جویانه اش 333 زندانی سیاسی را آزاد نموده (گزارش جداگانه) و به 5 مجله که قبلاً از انتشار آنها جلوگیری نموده بود، اجازه از سرگیری انتشار داد. مقامات ناشران را فراخواندند تا به آنان یادآوری نمایند که تحت شرایط حکومت نظامی عمل می کنند. تظاهراتی به طرفداری از شاه در آذربایجان روی داد. روز 11 سپتامبر در مجلس سنا شریف امامی با استقبال خوبی در زمینه برنامه جدید مواجه شد. در 12 سپتامبر برنامه وی با حالتی احساساتی از طرف پزشکپور مخالف دست راستی مورد حمله قرار گرفت. (به همراه تمامی دستگاه دولت و به طور غیرمستقیم شاه). هویدا به طور تلویحی به برنامه های سیاسی احتمالی اشاره نمود.

1- دولت شریف امامی ضمن اینکه به نگهداری شهرهای بزرگ در تحت حکومت نظامی ادامه می دهد با صداقت و صفای روحیه اصلاح طلبانه اش، تأثیرگذاری بر مخالفین را دنبال می نماید. تهران و اغلب شهرهای دیگر از روز 11 سپتامبر تا ظهر روز 12 سپتامبر آرام بودند. فرمانداری نظامی مشهد اعلام نمود چهار نفر در تظاهرات 8 سپتامبر کشته شدند و تظاهرات در قم منجر به یک مرگ جدید شده است (تاریخی اعلام نشده). آمار رسمی تلفات میدان ژاله در روز 8 سپتامبر به 97 نفر رسید. (سفارت عقیده دارد ارقام مطابق با حقیقت ابراز نشده ولی اعلامیه ها نشان می دهد دولت از گزارش برخوردهای بین سربازان و تظاهرکنندگان ممانعت کامل به عمل نمی آورد.)

2- دولت با بوق و کرنایی کامل اقدام به ریشه کن کردن فساد نموده است. مقامات لیست افراد مظنون را منتشر نموده اند (یک روزنامه 70 نام را گزارش می کند و دیگری ادعا دارد تعداد واقعی 1000 نفر است) و به آنها دستور داده شده است که برای تحقیقات در ایران بمانند. دکتر اکبر اعتماد مدیر سازمان انرژی اتمی ایران در میان آنهایی است که به طور اخص نامشان اعلام شده است (و سفارت این موضوع را از نزدیک دنبال خواهد نمود). دستگیری 8 مرد معروف و سرشناس (در تلگرام مرجع) با تبلیغات پر سر و صدایی اعلام شد و انتظار می رود دستگیری های خیلی بیشتری به دنبال باشد. به طوری که گزارش شده دولت خواستار استرداد افراد مظنونی که ایران را ترک نموده اند می شود. منابع مطبوعاتی نام افرادی مثل شیخ بهایی رئیس سابق اتاق اصناف، رضا شایگان مدیر سابق شرکت کشتیرانی آریا و محمدعلی سمیعی استاندار سابق کرمانشاه را به عنوان تحت تعقیب که کشور را ترک کرده اند ذکر می کنند. وزارت دادگستری برای حصول اطمینان از پیگرد مؤثر، سیدحسین هاشمی را به عنوان دادستان عمومی جدید تهران و یک رئیس جدید به نام هوشنگ خوشگو را برای دادگاه مستخدمین دولتی (دادگاه تخلفات اداری - م) منصوب نموده است. (به وزیرمختار گفته شده در اقدامی که احتمالاً به این برنامه ها مربوط می شود، مهرداد پهلبد وزیر پرسابقه فرهنگ و هنر با همسرش شاهدخت شمس روز 10 سپتامبر بدون سر و صدا کشور را ترک کردند).