ملاقات هیئت نمایندگی ویلیامز - استیونس با شاه

سند شماره (۶)
از: سفارت آمریکا - تهران
تاریخ: ۱۹ ژانویه ۱۹۷۸ - ۲۹ دی ۱۳۵۶
به: وزارت امور خارجه - واشنگتن دی. سی.
طبقه بندی: محرمانه
شماره: ۰۰۷۱۹
موضوع: هیئت نمایندگی ویلیامز - استیونس
۱- خلاصه هیئت نمایندگی ویلیامز - استیونس در تاریخ ۹ تا ۱۱ ژانویه دیدار ۳۶ ساعته سودمندی از ایران به عمل آورد. سناتورها در تاریخ ۱۰ ژانویه با شاه نهار صرف نمودند که ظاهراً رخدادی در دیدار کوتاه‌شان به شمار می‌رفت. این هیئت با نخست وزیر ایران آموزگار نیز به تبادل نظرهای مهمی پرداختند و در هنگام صرف نهار با ژنرال طوفانیان از تلاش‌های ارتش در جهت نوسازی نیز آگاه گردیدند. (پایان خلاصه)
۲- همچنین این هیئت توانست در تاریخ ۱۰ ژانویه پس از بازگشت شاه از ملاقات با سادات در آسوان و توقف کوتاه ایشان در ریاض جهت ملاقات با ملک خالد و مقامات سعودی، به تبادل نظر در طول نهار بپردازد. موضوع بحث به هنگام نهار نیز پیرامون مسایل خاورمیانه و آینده صلح متمرکز بود. دیگر عناوین بحث شامل شاخ آفریقا و وضع امنیت در این منطقه بود.
۳- شاه به سناتورها این گونه فهماند که سادات بیش از حد فداکاری نموده است در حالی که اسرائیل هنوز نتوانسته است به وی جواب کافی بدهد. بحث بسیار صمیمانه و دوستانه انجام گرفت و شاه بسیار خوشحال به نظر می‌رسید. وی اظهار داشت که موفقیت روش پیشنهاد شده توسط سادات بستگی به تصمیم اسرائیل دارد. شاه به خوبی می‌داند که انجام مذاکرات به سادگی امکان پذیر نیست، لیکن مهم است که اسرائیل به سادات به گونه ای جواب دهد که گل ظریفی که به وسیله سادات چشم به زندگی گشاده، پژمرده و پرپر نشود.
۴- جلسه دوساعته هیئت با نخست وزیر آموزگار با ارائه نمایشی توسط وی از طرح‌های توسعه پیشرفت و آن طور که اذعان شد مشکلات بزرگی که برای نیل به موفقیت می‌بایست بر آنها غلبه کرد، شروع شد.
نخست وزیر همچنین در جواب به سؤالی که شد، نمایشی اضافی از وضع امنیتی ایران در قبال هریک از همسایگانش به علاوه وضع عمومی منطقه ارائه کرد. پیرامون تعرفه و انتقال تکنولوژی نیز بحث شد.
واضح است که سناتورها و نخست وزیر از نتایج این بحث استفاده‌های شایان برده اند. سناتور بیکاف در پایان اظهار داشت که ما معتقدیم که هیچ کس اطلاعات کافی در اختیار نداشته و ایرانیان و آمریکایی‌ها باید با صراحت به بحث و تبادل نظر پیرامون مسایل دوجانبه بپردازند تا هرچه بیشتر از یکدیگر بیاموزند.
۵ - ژنرال طوفانیان وضع سررشته داری در ایران را تشریح نمود. سفیر چگونگی کمک‌های امنیتی عمومی به ایران و مدیریت آمریکایی برنامه‌های مستشاری نظامی را در ایران برشمرد.
۶- سناتورها به هنگام صرف صبحانه موفق به دیدار اتاق بازرگانی ایران - آمریکا شدند و پیرامون این موضوع نیز به بحث و تبادل نظر پرداختند. بحث جریان بسیار جالبی را طی نمود و در ابتدا رئیس اتاق آقای لفلدت از حضار خواست تا موضوع مالیات را پیش نکشند، تا جلسه فرصت تبادل نظرهای کلی تر و جامع‌تر را پیدا کند.
سولیوان