Post
30524
تحت نظر بودن خلیل ملکی رهبر حزب سوسیالیست ایران
مسافرت دکتر محمد باهری به ایالات متحده
کشمکش بین وزیرآموزش عالی با معاون وزیر در امور اجتماعی وزارت دربار
از: سفارت آمریکا، تهران 358 A
محرمانه
به: وزارت امورخارجه، واشنگتن
1348-05-23- 1969-08-14
متن سند
تاریخ: 14 اوت 1969 - 1348/05/23
محرمانه
از: سفارت آمریکا، تهران 358 A
به: وزارت امورخارجه، واشنگتن
موضوع: مسافرت دکتر محمد باهری به ایالات متحده
درخواست می شود برای باهری، معاون وزیر دربار و یک ایرانی برجسته، در طول 23 اوت الی 23 سپتامبر مساعدت های مؤثری فراهم شود. تذکر مختصر (شما - م) تأیید می شود، اما برای اهمیت این بازدیدکننده و اثر بالقوه ای که به عنوان یک بازدیدکننده بازگشته از آمریکا برجای می گذارد، تأکید می کنیم. ایستگاه مایل است در صورت لزوم برای تأمین هزینه های برنامه ریزی، مساعدت مالی نسبی را فراهم آورد، ولی درخواست (هزینه - م) روزانه یا مسافرتی نمی شود.
دکتر محمد باهری، معاون وزیر دربار، وزیر سابق دادگستری، استاد حقوق در دانشگاه تهران و یکی از ایرانیان سرشناس در زمینه فعالیت های جوانان، برای مدت حدود یک ماه از 23 اوت به دیدار برادرش در کالیفرنیا خواهد رفت.
این نمایندگی یک درخواست رسمی از طرف دکتر باهری در مورد برنامه ریزی برای (مسافرت به - م) سانفرانسیسکو و سان خوزه در کالیفرنیا دریافت کرده است. در این فرصت هیئت نمایندگی خشنود خواهد شد که با حداقل هزینه برای دولت آمریکا، سفر دکتر باهری را برنامه ریزی نماید، زیرا وی از جمله افراد بانفوذ ایران محسوب می شود و نیز آموزش های فرانسوی وی سبب شده است که او نسبت به ایالات متحده بی اطلاع باشد. شاید حقیقت مربوط به عضویت سابق وی در حزب کمونیسم و تغییر جهت های مشهور وی در سال های 1940 باشد که احتمالاً در نادیده انگاشتن واقعیت های آمریکا توسط وی تأثیر گذاشته باشند. بنابراین هیئت نمایندگی دکتر باهری را برای کسب مساعدت های لازم در طول یک برنامه سه هفته ای در ناحیه سانفرانسیسکو و سان خوزه معرفی می نماید.
هیئت نمایندگی ضمن اذعان این که وقت کم است، یادآور می شود که مسافرت دکتر باهری باتوجه به
ص: 410
اهمیت وی دارای بالاترین اولویت می باشد. اهمیت وی مربوط به حوزه ای است که وی در آن فعال است و تأثیر بالقوه ای که یک تجربه خوب در ایالات متحده بر افراد رده بالای رژیم خواهد داشت. بنابراین درخواست می کنیم، حتی به قیمت تعیین برنامه ای جهت تبادل ارزی برای هزینه های آژانس، تلاش ویژه ای جهت برنامه ریزی سفر دکتر باهری صورت پذیرد با این حال خواستار هزینه سفر یا هزینه روزانه نیستیم.
دکتر باهری در نظر دارد در اوایل بعدازظهر 22 اوت از طریق شرکت ایرفرانس به لوس آنجلس برود و از آنجا مستقیما به سمت سان خوزه پرواز نماید. وی با برادرش دکتر جواد باهری زندگی خواهد کرد. دکتر جواد باهری یک مهندس است و ساکن شماره 3764 سنچری درایو در (کامپیل) کالیفرنیا 95008 می باشد (تلفن 5745 - 378 - 408). وی مایل است یک برنامه چک آپ پزشکی دقیق را فراهم نماید که از روز دوشنبه 25 اوت شروع می کند و شاید حدودا تا سه روز طول بکشد. وی معمولاً به دلیل ناراحتی چربی خون، تحت رژیم غذایی شدید به سر می برد و از یک برنامه فعالیت فیزیکی سخت، منجمله کوهنوردی روزانه، تبعیت می کند. (وی پرسید آیا در حیطه وظایف سفارت این مورد وجود دارد که بتواند یک کلینیک مناسبی جهت انجام کلیه آزمایش های لازم معرفی کند یا نه. در عین حالی که به وی اطمینان داده شد که چنین کاری عملی نیست، اما در صورتی که قرار باشد برنامه ریزی زمانی هماهنگ شود، شاید امکان داشته باشد که سازمان برنامه ریز محلی بتواند با هماهنگی برادرش تضمین نماید که ترتیبات پزشکی مورد نظر صورت بگیرد.) دکتر باهری حساب کرد که اگر شانس بیاورد، تا چهارشنبه 27 اوت آزمایشات پزشکی را به پایان خواهد رساند و از روز 28 اوت آماده است تا برنامه روزانه خود را شروع کند. وی مشخص کرده که مایل است هفته ای پنج روز به سختی کار کند و هر روز عصر به منزل برادرش در کامپیل باز گردد. وی یادآوری نمود که همسر برادرش، که یک آمریکایی است، فرانسه را به روانی تکلم می کند (خود دکتر باهری در زبان فرانسه مهارت دارد، ولی انگلیسی را ضعیف می داند) و داوطلب شده است تا در تمام طول این برنامه به صورت مترجم همراه وی باشد.
دکتر باهری در ایران به عنوان یک کمونیست سابق که در سال های 1940، حزب کمونیست را ترک کرده و از آن به بعد ضد کمونیست سرسخت شده است کاملاً مشهور می باشد. وی هم اکنون معاون وزیر دربار می باشد. وی وزیر دادگستری بود و برای مدت های طولانی نقش یک فرد پیشرو و در زمینه مشکلات جوانان ایران را داشته است. وی در حال حاضر رئیس سازمان شاهنشاهی در امور یاری و حفاظت از دانش آموزان می باشد. وی استاد حقوق و متخصص جرم شناسی در دانشگاه تهران است. مرتبا در مورد وی شایع می شود که یکی از کاندیداهای قوی برای تصدی سمت ریاست دانشگاه در آینده خواهد بود.
وزارت دربار در حال حاضر مشغول فعالیت در زمینه های مختلف و جدید می باشد که بعضی از آنها در حوزه کاری دکتر باهری قرار دارد. به نظر می رسد این وزارتخانه وظایفی بیش از یک وزارتخانه دولتی برای اهداف تحقیق و بازرسی برعهده می گیرد. بدین ترتیب اداره (دفتر) دکتر باهری در زمینه های تحقیقات اجتماعی و ارتقاء حقوق بشر دست به کار خواهد شد و اینها در حقیقت مواردی است که دفتر وی برای انجام آن صلاحیت ندارد. وی در موارد متعددی علاقه وزارتخانه خود را به رفع و رجوع مشکل اعتبارنامه های دانشگاهی، به صورتی خاص بیان کرده است. ناظران آگاه معتقدند چنین کاری یک فاجعه
ص: 411
می باشد. پیشنهادات زیر در رابطه با برنامه (سفر وی - م)، از تمایلات شخصی وی که برای کارمند CAO بیان داشته، از تجزیه و تحلیل فعالیت های احتمالی آتی وی در ایران، و از مروری بر نقاط ضعف و قوت طرح های دکتر باهری در رابطه با تحولات (توسعه) ایران، ناشی شده است. ما تردید داریم که مواجهه با شیوه زندگی آمریکایی توسط برادر وی و همسر برادرش خانم دکتر باهری به خوبی و با موفقیت صورت پذیرد. این پیشنهادات با هدف طراحی یک مسافرت مفید و سازنده برای دکتر باهری صورت می گیرد.
مسافرتی که نحوه مشارکت وی در تحولات ایران و به دنبال آن روابط ایران و آمریکا را شکل می دهد.
اولین زمینه ای که دکتر باهری نسبت به آن ابراز علاقه نموده است، مدیریت دانشگاه می باشد. بسیار محتمل است که دکتر باهری که برای مدت ها استاد حقوق بوده است، روزی رئیس دانشگاهی در ایران شود.
البته این احتمال و شاید این خطر وجود دارد که وی از اسلاف خود تبعیت نماید و کار اعتبارنامه های دانشگاهی را به اداره فعلی خود بسپارد.
بنابراین پیشنهاد می شود در برنامه، دکتر باهری از کالج ایالتی سان خوزه که معرف یک مؤسسه عمومی در کالیفرنیا است و دانشگاه استانفورد که معرف یک مؤسسه خصوصی است و دفتر ریاست برکلی وابسته به سیستم (آموزشی - م) کالیفرنیا بازدید نماید تا در آنجا با روش هماهنگی دانشگاه های مختلف در ایالت که غالبا به عنوان MASTER- PLAN معروف است، آشنا شود. توصیه می شود که به دلیل نزدیکی مکانی، تمرکز بیشتری بر کالج ایالتی سان خوزه وجود داشته باشد. بخصوص تأکید می شود که وی از اداره محلی اعتبارنامه های شمال کالیفرنیا، در هر جایی که قرار دارد، بازدید نماید و در صورت امکان مجاز باشد پیشرفت کاری یکی از اعتبارنامه ها را مشاهده کند یا حداقل دستورالعمل هایی که برای این کار مورد استفاده قرار می گیرد را ارزیابی نماید. امیدواریم که دکتر باهری پیچیدگی های فرایند اعتبارنامه ها را آن قدر درک نماید که طرح خود را برای استفاده از این سرویس حیاتی در ایران دنبال نکند. بایستی براین حقیقت که ارزیابی اعتبارنامه های دانشگاهی توسط سازمان های داوطلب صورت می گیرد و یک امر مشاوره ای است و در هر حال یک وظیفه اداری نمی باشد، به صورت خاصی تأکید شود.
اگرچه در این موقع از سال کار مشکلی خواهد بود، ولی اگر دکتر باهری بتواند با نظام مدارس عمومی نیز آشنا شود، مفید خواهد بود. هر چند دکتر باهری خواستار برنامه ای برای آشنایی با مدارس متوسطه نیست، ولی بایستی در مورد مرتبه ای که یک دانشگاه معتبر در زمینه نظام آموزشی متوسطه قابل پیش بینی به آن وابسته است، آگاهی پیدا کند.
نیاز دوم موردنظر در برنامه (سفر - م) دکتر باهری از سوابق حقوقی وی ناشی شده است. وی به عنوان یک استاد حقوق که در زمینه جرم شناسی و کیفرشناسی متخصص است به نظام اداری دادگستری در ایالات متحده علاقمند می باشد. وی مایل است شاهد یک محاکمه حضوری، ترجیحا یک محاکمه جنایی باشد. وی مایل است نظام کیفری ما را شاید از طریق بازدید از یک زندان، ارزیابی نماید. وی بسیار مشتاق است نظام آموزشی (بازآموزی - م) و روش استخلاص زندانیان را که خیلی عجیب می پندارد، کاملاً درک نماید. هیچ چیزی بیش از تصدی یک پست کلیدی در دانشکده حقوق در دانشگاه تهران برای باهری ارزش ندارد و این که هیئت نمایندگی در طی سالیان متمادی با اجرای یک برنامه صبورانه تلاش کرده است تا در افکار این مؤسسه آموزشی حقوقی که دارای نظام فرانسوی می باشد، روح تازه ای که در ایده های آموزشی آنگلوساکسون وجود دارد، بدمد. از برخی جهات می توان گفت که دکتر باهری، فردی
ص: 412
است که تغییر جهت می دهد و به همین لحاظ تعدادی از اعضای جوان تر دانشکده به هر دلیلی مایلند از وی تبعیت کنند. بسیار جالب توجه خواهد بود اگر بتوان در زمینه روش های حقوقی عام، درس های مختصری برای وی ارائه کرد. در این رابطه دکتر پیرکانس، معاون مرکز بین المللی حقوقی در نیویورک، احتمالاً می تواند برنامه آموزشی مناسبی را در زمینه هایی که بتواند دکتر باهری را نیز پوشش دهد، ارائه نماید.
اطلاعات بیوگرافی وی ضمیمه می باشد. یک استعلام نیز در جریان است. تاچر
پیوست: بیوگرافی دکتر باهری
بدون طبقه بندی: 358 - A
نام کامل: باهری، محمد
مکان و زمان تولد: شیراز 1917
تابعیت: ایرانی
منزل یا آدرس دائمی: تهران - خیابان ویلا - خیابان بیرجند - پلاک 9
آموزش های دانشگاهی: دارای درجه دکترای حقوق از پاریس
شرح موقعیت فعلی: معاون وزیر دربار، استاد حقوق دانشگاه تهران، رئیس سازمان شاهنشاهی مساعدت و حفاظت از دانش آموزان.
شرح پست های مهمی که در گذشته داشته است: وزیر دادگستری
عضویت در سازمان های حرفه ای: عضو نیست
تألیفات: حقوق کیفری عام (به زبان فارسی)، اتونومی خشونت (به زبان فرانسه)
مسافرت های خارجی: اروپای غربی - قبلاً به آمریکا سفر نکرده است.
دامنه آگاهی از زبان های خارجی: انگلیسی متوسط، فرانسه خوب
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!