خریدهای نظامی خارجی نیروی دریایی ایران

سند شماره 146

محرمانه

16 می 1979- 26 اردیبهشت 1358

از: هیأت مستشاری نظامی، تهران

به: وزارت دفاع آمریکا، واشنگتن دی.سی

مرجع: الف- هیأت مستشاری نظامی 081305ز - 8 آوریل 1979

موضوع: خریدهای نظامی خارجی نیروی دریایی ایران

1- (بدون طبقه بندی) در تاریخ 13 می 1979، ناخدا سوم برایتن، نماینده نیروی دریایی آمریکا نزد نیروی دریایی ایران، ناوسروان انگلمن (جانشین برایتن)، و ناخداسوم شیرر (نماینده آمریکا نزد نیروی هوایی ایران - اف-14)، با دریادار علوی، کفیل جانشین رئیس ستاد نیروی دریایی ایران ملاقات کردند. این ملاقات از سوی ناخداسوم برایتن برای معرفی ناخدا سوم شیرر و انگلمن ترتیب داده شده بود.

2- (محرمانه) با رسیدن گروه نمایندگان به درب ورودی ستاد نیروی دریایی در ساعت 16:35، اسکورتی در اختیار گروه قرار گرفت. مردی که احتمالاً همان منصوریان بازنشسته بود ظاهراً مسئولیت آنجا را بر عهده داشت و با علامت دست اشاره کرد که به ما اجازه ورود بدهند. آقای ناصر کیانی نیز در کنار درب ورودی حضور داشت و خیلی دوستانه با ناخدا سوم برایتن حال و احوال کرد. گروه نزدیک به 15 دقیقه در خارج از دفتر علوی منتظر ماند. مقر ستاد نیروی دریایی خالی از نیرو بود، هر چند تعدادی کارمند در دفاتر ستاد مشغول به کار بودند. مردی در لباس شخصی در قسمت پذیرش بود و نامه هایی که باید به امضای علوی می رسید نیز به دفتر او می برد.

3- (محرمانه) دریادار علوی در ساعت 16:50 گروه را به داخل دفترش پذیرفت (قرار ملاقات برای ساعت 17:00 بود). علوی خیلی صمیمی بود هر چند در مقایسه با ملاقات 3 آوریل (مرجع الف) ظاهراً رسمی تر رفتار می کرد. دو بار اشاراتی به کمونیست ها شد (که هر بار علوی آن را مطرح ساخت). علوی بسیار نگران این مسئله است که کمونیست ها دارند به یک گروه مخالف بسیار سازمان یافته تبدیل می شوند. علوی در حالی که تأکید داشت بازسازی نیروهای مسلح نباید بیش از این به تعویق بیفتد گریزی هم به مسئله کمونیست ها زد. او گفت: «حتی یک روز هم زیاد است.» علوی در این ارتباط سخت تلاش می کند، و گفت در ملاقاتی که همین امروز صبح با تیسمار فربد داشته این مسئله را مطرح کرده است. علوی در ارتباط با مسئله خریدهای نظامی خارجی نیروی دریایی ایران، ساختار نفرات این نیرو، و یا سازمان

ص: 365

یافتن آن نظر دقیقی نداد. علوی فقط در ارتباط با لغو قرارداد خرید زیردریایی های آلمانی، گفت به اعتقاد او برخی تصمیم ها عجولانه و بدون بررسی های کافی صورت گرفته است. همچنین در ارتباط با موضوع زیردریایی کوسه (که خود او مطرح کرد) گفت که پیش بینی می کند 40 تا 45 نفر دوره های آموزشی را بگذرانند.

4- (محرمانه) در جریان گفتگوها صحبت از تحصیل پسر علوی در آمریکا به میان آمد که همان موقع مسئول بخش پذیرش وارد اتاق شد. علوی بلافاصله موضوع صحبت را عوض کرد و آن را به زیردریایی کشاند و در پاسخ به این سئوال که «آیا کاری از دست ما بر می آید که برای شما یا پسرتان انجام دهیم؟» گفت: «نه خیر، همه خدمه خوب هستند.» این مسئله نشان دهنده فضای پرتنشی است که علوی در آن کار می کند، هر چند خودش می گوید که جایش محکم است.

5- (محرمانه) مسایل کلی تر:

الف- علوی بدون هیچ تمایزی نام «آیت الله» را می برد. او گفت که دولت باید خیلی زود تصمیماتی در جهت کمک به ارتش بگیرد و آیت الله باید اهمیت این مسئله و تهدید بالقوه را «درک کند».

ب- علوی خاطر نشان کرد که دریادار مدنی موظف است همه انتصاب ها را تصویب کند و اینکه حتی خیلی افراد نیز سعی می کنند از نفوذشان بر او استفاده کنند.

پ- علوی گفت که ناخدا میربها (از هوادریا، بوشهر) برای فرماندهی پایگاه دریایی در بندر عباس انتخاب شده است. علوی از این انتخاب چندان راضی نبود.

ت- دفاتر نمایندگی نیروی دریایی. ناخدا سوم برایتن گفت که خانم نسرین فداکار نتوانسته است به این دفاتر راه پیدا کند. علوی گفت این مشکل را باید «خودش» حل کند و به آن رسیدگی خواهد کرد. او خانم فداکار را برای این کار تأیید کرد، ولی وقتی پیشنهاد شد در صورتی که فعالیت خانم فداکار مشکل ساز است یک افسر ایرانی این کار را انجام دهد، علوی هیچ پاسخی نداد.

ث- علوی گفت که دریادار جهانبانی در زندان است ولی مسئله مهمی نیست (ادعا می شود که او به خاطر شکایت یک افسر جزء به زندان افتاده است). او ابراز امیدواری کرد که همه افسران زندانی نیروی دریایی را از زندان آزاد کند، ولی نمی دانست دقیقاً چه زمانی این اتفاق می افتد.

6- (محرمانه) برداشت کلی: علوی خسته و قدری عصبی به نظر می رسید (کارش بسیار سنگین است). در هنگام گفتگو سعی می کرد بسیار سنجیده حرف بزند و همانطور که صاف نشسته بود دست هایش را لای پایش فشار می داد. از آخرین دیداری که از ستاد نیروی دریایی داشتیم، نظم و انضباط بیشتری بر آن حکمفرما بود ولی ظاهراً هنوز یک مرجع تصمیم گیری قاطع در آن وجود ندارد.

ص: 366

7- (محرمانه) ملاقات ما تقریباً 45 دقیقه طول کشید. هیچ کسی ما را به بیرون ساختمان همراهی نکرد، و ما از همان راهروی دفتر نمایندگی نیروی دریایی از ساختمان خارج شدیم. از دفتر آموزش صدای حرف زدن می آمد که البته دقیقاً نمی دانیم موضوع چه بود.

وارنر