تقاضای کاردار سفارت برای تعیین سفیر از وزارت خارجه آمریکا

تعیین سفیر کبیر

سند شماره (50)

تاریخ: 2 اوت 1979 - 11 مرداد 58

سری

از: سفارت آمریکا - تهران

به: وزارت خارجه - واشنگتن

از کاردار برای نیوسام

موضوع: تعیین سفیر کبیر

1- از شما به خاطر پیام محبت آمیزتان و نیز از پیام وزیر تشکر می کنم.

2- پیام شما نظرات مرا در مورد مسئله تعیین یک سفیر جدید با توجه به زمان و جو موجود پرسیده بود. جواب کوتاه من این است که من معتقدم منافع ما در ایران با امکان تعیین هرچه سریعتر یک سفیر جدید که ترجیحا حتی از برنامه زمانی که شما پیشنهاد می کنید زودتر باشد، برآورده می شود. جواب دیگر من این نگرانی قابل درک شما را به حساب می آورد که جوی که ما در آن دست به چنین اقدامی می زنیم، بایستی حامی جهات سیاسی باشد که در جستجوی آن هستیم. این جو برای ما به میزان معتنابهی راجع به چیزی صحبت می کند که دولت موقت ایران آماده انجام آن در کاری است که بایستی جریان دوجانبه

ص: 293

تجدید بنای یک رابطه باشد.

3- با گفتن این موضوع بایستی توجه داشت که دولت موقت ایران در جستجوی علائمی از جانب ما می باشد. ما تنها قدرت بزرگ یا همسایه مهم ایران هستیم که در اینجا سفیری نداریم. از سؤالاتی که ما واقعا از هر گوشه ای با آن روبرو هستیم آشکار است که زمان و شخص سفیر جدید آمریکا، در گرایشات رهبران دولت موقت ایران نسبت به ما مهم است. هر آنچه که ما در مورد مسئولیتهای دولت موقت ایران در باب کاتلر و وضعیت فعلی روابطمان ممکن است بیندیشیم، بیشتر این ایرانیان غیبت مداوم یک سفیر را به عنوان مدرکی که ما هنوز بایستی خودمان را با واقعیتهای جدید ایران تطبیق دهیم، می بینند. بنابراین عمل واقعی انتصاب یک سفیر به عنوان رأی اعتمادی از جانب ما دیده می شود.

4- علاقه خاصی در میان دو بخش دیگر درباره مقاصد ما وجود دارد. اولی شامل تعدادی از دول دیگر خصوصا متفقین ما در اروپای غربی می باشد که از اقدام ما استنباطات فراوانی در مورد این موضوع خواهند نمود و انتظار و امید دارند که ما خیلی زود عمل نماییم. دومین گروه را بازرگانان آمریکایی با منافع و مشکلاتی در ایران تشکیل می دهند. این گروه به طور ویژه ای نسبت به مقاصد ما در باب یک سفیر حساسیت دارند. عملاً تمام تماسهای ما در این بخش، این حقیقت که ما هنوز اقدام نکرده ایم را به عنوان یک عامل که در طرف منفی تعادل نکات مثبت و منفی آنان می باشد گوشزد می نماید و درباره عملیات آتی در ایران بر تصمیمات تأثیر می گذارد.

5 - به لحاظ این دلایل من همچنان به اهمیت این موضوع اعتقاد دارم که اقدام به انتصاب یک سفیر نبایستی به درازا بینجامد. هر چند فکر می کنم برنامه زمان بندی پیشنهاد شده در پیام شما خیلی طولانی است، لیکن به لحاظ جو موجود احتمالاً واقع بینانه می باشد. ادامه این تلگرام به آن جنبه توجه می کند.

6- چند ماه آینده در اینجا با یک جریان انتخاباتی خواهد گذشت که برای مستقر نمودن یک دولت مطابق با قانون اساسی برای اواخر پاییز طرح ریزی شده. چنین به نظر می آید که جریان انتخابات آشفته و نتایج چیزی کمتر از حد انتظار باشد، ولی هم آیت اللّه و هم دولت موقت ایران به مقدار زیادی متعهد به انجام جریان انتخاباتی هستند و در صورت عدم وقوع شکستی غیر منتظر، یک دولت جدی و آن طور که امید می رود قویتر در دنبال آن بر سر کار خواهد آمد.

7- من در حال حاضر هیچ دلیلی ندارم که فکر کنم گرایش دولت جدید به طور مؤثری با گرایش دولت موقت ایران تفاوت خواهد داشت. خود من در اینجا در تمام سطوح به گرمی پذیرفته شده ام. سر و صداهای سیاسی اخیر دولت درباره ما عموما مثبت بوده اند. ما احساس می کنیم که هم یزدی و هم بازرگان به طور فزاینده ای نیاز به حرکت در جهت یک تفاهم بهتر با ما را تشخیص می دهند. این موضوع حتی به میزان زیادتری در مورد رهبریت نظامی وجود دارد.

8 - فرضیاتی که در بالا تشریح شد با توجه به گرایشات تشکیلات عادی دولت می باشند.قم نیز مطرح است. همان طور که می دانید نظریات سیاسی ابراز شده آیت اللّه و یارانش در هفته های اخیر معتدل تر بوده است. ولی بایستی تأکید کنم که گرایش و برخوردهای او متکی به چیزی است که به گمان ما ناخوشایندی و تنفر بنیانی از ایالات متحده می باشد. خیلی از آنهایی که در اطراف او هستند به نظر می آید که حتی نسبت به مقاصد ما مظنون تر باشند. اطرافیان او به احساساتی بودن و سطحی بودن در برخورد با امور سیاسی گرایش دارند. چونکه این محفل دسترسی سریع به گفته های روزانه آیت اللّه و اثر فوری بر روی آن دارد،

ص: 294

همیشه یک خطر مداوم در مورد حملات از جانب آن وجود دارد که غیر قابل پیش بینی است و می تواند پیشرفت ما را در جهت برنامه زمانبندی پیشنهادی شما محدود کند. ما بایستی همانطور که زمان به پیش می رود با دقت مراقب این جریان باشیم.

9- همچنین ملاحظه برخورد ما با شاه که هم بر برنامه زمان بندی و هم بر جو موجود تأثیر می گذارد، مطرح است. به نظر من قبل از اینکه ما سفیری در اینجا داشته باشیم، خیلی مطلوب است که شاه به ایالات متحده نیاید. استحکام و دوام افزون شده در روابط دوجانبه ما که می تواند به دنبال انتصاب یک سفیر صورت پذیرد با عکس العمل ناچارا مغایر با برخوردهای ما نسبت به شاه، خصوصا از جانب آیت اللّه، مقابله خواهد نمود.

10- سرانجام مسئله معامله به مثل مطرح است: برای مثال، سطح مربوطه نمایندگی ایران در واشنگتن.

ما نیازی به اینکه اهمیت ویژه ای برای این موضوع قائل شویم نداریم. ما به جای آنکه منصوب نمودن یک سفیر را مستقیما به اقداماتی که دولت موقت ایران انجام می دهد مرتبط سازیم بایستی زمانی که نتیجه گرفتیم منافع ما ایجاب می نماید سفیری در اینجا منصوب کنیم. در عین حال ما می توانیم و بایستی به روشن نمودن این موضوع برای دولت موقت ایران که کار تجدید بنای یک رابطه، یک جریان دوجانبه است که مستلزم مصرف مداوم نیرو از هر دو طرف می باشد، ادامه دهیم.

11 - پیام در زیر پیشنهاد مذاکرات در اواخر اوت یا اوایل سپتامبر را می نمود. من نسبت به تاریخ دوم تمایل دارم.

12- با درودهای صمیمانه. لینگن