تظاهرات عاشورا

3- تمام اینها نشان دهنده همکاری بین دولت و رهبران میانه رو می باشد تا بدین ترتیب رهبران سیاسی میانه رو به هزینه خمینی کسب وجهه کنند. برای شاه چنانچه متعاقباً بخواهد با جبهه ملی به عنوان طرف اصلی برای تشکیل یک دولت ائتلافی مذاکره کند، این تاکتیک خوبی است. پیش از این سناتور مصباح زاده در بحث درباره ضعف سیاسی جبهه ملی به ما گفته بود، در صورتی که خواسته شود، نشریات کیهان می توانند در عرض چند هفته از اینها قهرمان ملی بسازند. موقعی که چند روز پیش من او را برای آخرین بار دیدم، به من گفت: که درصدد است بعد از عاشورا دست به انتشار چیزی شبیه روزنامه بزند.

4- به طور خلاصه به نظر می رسد که اقداماتی در جریان است تا از طریق بازی با افکار عمومی، جبهه ملی با زیرکی، رهبریت مخالفین را از دست خمینی بیرون آورد. شاه همیشه استدلال کرده است که وی می تواند با جبهه ملی در مورد تشکیل یک سلطنت مبتنی بر قانون اساسی مذاکره کند ولی با خمینی هرگز.

5- زاهدی معتقد است که گروههای خمینی از این تاکتیک آگاهند و ممکن است تظاهرات 10 دسامبر (تاسوعا) را یک پیروزی برای میانه روها به شمار آورند، بنابراین ممکن است که بخواهند تظاهرات 11 دسامبر (عاشورا) را به خشونت بکشانند. خصوصاً این که خمینی نیز در بیانیه اش از جاری شدن «رود خون» در عاشورا سخن گفته است.

6- فعالیت های صبح عاشورا نشان نمی دهد که چه اتفاقی خواهد افتاد، تعداد کمتری از تعدادی که در روز تاسوعا جمع شده بودند، صبح خیلی زود شروع به اجتماع نمودند و به طرف خیابان شاهرضا به راه افتادند. چهره خیابان شاهرضا به خودی خود خیلی کم جمعیت تر از روز 10 دسامبر است که در آن روز تمام گروهها خود به خود به سمت غرب و به سوی شهیاد روانه شدند. از نزدیک شهر جنب و جوش بی هدف قابل توجهی به چشم می خورد.

7- گروههایی هم نزدیک سفارت به برگزاری برنامه های خاص عاشورا، که عبارتند از سینه زنی و زنجیرزنی، مشغول هستند. (یکی از گروهها به منظور استفاده تبلیغاتی در مقابل فیلمبرداران تلویزیونی و عکاسان که بر یک کامیون سوار بودند، پیراهنشان را درآوردند و شروع به سینه زنی کردند و با تمام شدن کار عکاسان، آنها نیز پیراهن خود را پوشیده و به سوی جنوب رهسپار شدند).

8- اگر رهبران گروه خمینی بخواهند برای به دست گرفتن کنترل اوضاع، تظاهرات عاشورا را به خشونت بکشانند، بدون شک خواهند توانست تظاهرکنندگان کافی با حالتی کاملاً تحریک شده و احساساتی برای شعله ور کردن خشونت بیایند. (همین حالا گزارشاتی دریافت داشته ایم مبنی بر اینکه عاملان تحریک کننده ای به جمعیت توصیه می کردند کاخ رضاشاه را که بدون شک توسط ارتش از آن محافظت می شود، به آتش بکشانند.

9- از طرف دیگر، اگر رهبران گروه خمینی احساس کنند که از تسلط کافی بر عناصر مؤثری در مناطق نفتی، سیستم بانک و ادارات برای ادامه اعتصابات برخوردارند، ممکن است ترجیح دهند از این روش فشار به جای دست زدن به برخوردی خشونت آمیز در روز عاشورا استفاده نمایند. در هرحال از آن جایی که خمینی و دستیارانش در پاریس روی مسئله عاشورا به عنوان نقطه اوج مبارزه خویش بر علیه شاه تکیه زیادی کرده اند، برای ایشان خیلی پراهمیت است که نگذارند این روز بدون حادثه بگذرد.

10- در طول روز، همین طور که پیش خواهیم رفت، ما گزارشهای بیشتری خواهیم داد. بدبختانه در اوایل صبح باران قطع شد و هوا روشن و ملایم است و به نظر می رسد که هوا در طول دوازده ساعت دیگر روز عاشورا نیز مناسب باشد.

سولیوان