بررسی راه ارتباطی ایران و آمریکا و مسئله عراق بعد از امیرانتظام

از: کاردار سفارت در تهران ۱۸/۴/۵۸
شماره: ۷۰۹۸ تهران
به: واشنگتن وزیر خارجه.
فوری
تاریخ: ۹ ژولای ۱۹۷۹
گزارشگر: LAINGEN لینگن
مرجع: ۵۴۹۱ تهران A- ۷۰ تهران B
طبقه بندی: محرمانه بخش: کاردار CHRON CHG
موضوع: علاقه امیرانتظام به اطلاعات مشترک
۱- تمام مطالب محرمانه است.
۲- همان طوری که مرجع اطلاعاتی نشان می‌دهد معاون قبلی نخست وزیر، انتظام (که اکنون سفیر تعیین شده برای پنج کشور اسکاندیناوی است) در ملاقات با من قویاً خواستار مبادله هرگونه اطلاعات در مورد سیاستهای داخلی ایران و مقاصد عراق نسبت به ایران شد. ما قصد نداریم که در سیاست داخلی ایران مداخله کنیم ولی متشکر خواهیم شد. اگر وزارت در نظر بگیرد که آیا جواب دادن در مورد عراق برای ما مفید نیست؟
۳- امیرانتظام اظهار داشت که نگرانی خود را در مورد مقاصد عراق قبلاً با ناس مطرح کرده و بازرگان نیز حداقل در یکی از ملاقاتهای خود با سولیوان به این مطلب اشاره کرده است. انتظام در برخوردش با من گفت که نگرانیش مربوط به وضعیت رهبران بغداد و شوروی نسبت به ایران می‌باشد و بر این تأکید کرد که معتقد است این یکی از نکات منافع مشترک بین دولت موقت و آمریکاست.
۴- همچنان که در منبع اطلاعاتی B منعکس شده است جوابهای من به انتظام یک سلسله ملاحظات کلی از گزارش موجود در سفارت از بغداد بود. سپس گفتم که قسمت منافع آمریکا از آنجا چند مورد به دولت ایران درباره علاقه ما به صلح بین ایران و عراق اشاره کرده بود و نگرانی خود را درباره ناراحتیهای موجود بین عراق و ایران ابراز داشتم. سپس گفتم که ما این مسئله را بررسی خواهیم کرد تا ببینیم آیا در موقعیتی هستیم که اطلاعات دقیقتری بدهیم؟
۵ - سپس به خروج احتمالی انتظام به استکهلم اشاره کردم و از رابطه‌های ما در آنجا جویا شدم. او پیشنهاد کرد که سخنگوی دولت، طباطبائی، جای او را خواهد گرفت و قبول کرد که دکتر یزدی هم می‌تواند یک رابط مفید باشد.
۶- من راهنمایی وزارت را در این مورد خواستارم. از نقطه نظر منافع ما در اینجا جواب مثبت می‌تواند عواقب سودمندی داشته باشد. سهیم کردن دولت موقت در ارزیابی های ما از وضع عراق می‌تواند معرف این باشد که آمریکا همان طور که می‌گوید توجه زیادی به ثبات در منطقه خلیج فارس دارد. فرض کنیم که می‌توانیم چیزهایی بدهیم که مبنی بر اینکه عراق قصد جنگ ندارد و به این مسایل تعادل بخشیم. این ممکن است مواضع میانه روی را تقویت کند؛ مثل صدا و سیمای ایران که همان طور که به انتظام گفتم نسبت به ما روش خصمانه ای دارد. در مورد روابط دوجانبه ما با دولت موقت پذیرش این موضوع می‌تواند اعتماد ما را به آنها بفهماند و تمایل ما برای همکاری های سودمند متقابل مفید واقع شود.
۷- البته موضوع سفر احتمالی انتظام نیز وجود دارد. ما طباطبائی را به عنوان رابط پیشنهاد نمی کنیم، چرا که اطلاعات ما در مورد او خیلی کم است. ترجیحاً ما می‌توانیم از پیشنهاد امیرانتظام در مورد ارتباط با یزدی استفاده کنیم، چرا که او نیز مانند انتظام در مورد روابط ایران و عراق نگران است و همچنین او کسی است که می‌تواند برای توسعه روابط مطمئن مفید واقع شود. همچنین ادامه تماس با انتظام درباره این موضوع خالی از فایده نخواهد بود چرا که ما معتقدیم که علاقه و درگیریش نسبت به امورات داخلی همچنان قوی خواهد بود.
۸ - با گفتن تمام این، من تشخیص می‌دهم که منافع وسیعتری مطرح است؛ همچنین منافع ما در عراق.
با وجود این به نظر من ما می‌توانیم منافع خود را در اینجا تضمین کنیم و در عین حال در مورد عراق نیز در این مورد خاص ضرر نخواهیم کرد.
۹- اما در مورد اطلاعاتی که ما مبادله می‌کنیم می‌تواند از نوع ارزیابیهای ۲۱ ژوئن ۱۹۶۲ بغداد باشد؛ البته باید به صورتی که لازم است سانسور شود. ولی اطلاعات در مورد نقل و انتقالات نیروهای عراقی و توانایی آنها از حساسیت بیشتری برخوردار است ولی در این مورد نیز ممکن است مواردی وجود داشته باشد که تبادل آنها در منافع ما باشد.
۱۰- سرانجام باید بگویم که اگر اطلاعاتی از اشتغال این هیئت در این طور مأموریت ها در گذشته دارید برای من بنویسید؛ چرا که افراد سفارتخانه چنین موردی را به یاد ندارند.