در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره 52

گزارش پیرامون مهاجرت یهودیان شوروی

موضوع سند

گزارش پیرامون مهاجرت یهودیان شوروی
مشخصات ارسال سند

از:

محرمانه

به:

متن سند





سند شماره (52)


(طبقه بندی نشده)


خیلی محرمانه


خلاصه


غیر قابل رویت برای بیگانگان (طبقه بندی نشده) مهاجرت یهودیان شوروی: روند، فشار، دورنما


حرکت مسکو در جهت همکاری در زمینه لایحه جکسون - وانیک در رابطه با لایحه تجاری 1974


ص: 626






مسئله تأثیر عدم تصویب لایحه را بر سیاست مهاجرت شوروی مطرح می نماید. در هفت ماه گذشته مقامات شوروی سطح مهاجرت یهودیان را به میزان 4000 نفر در ماه حفظ کرده اند که در سال 1358 تعداد مهاجرین 48000 نفر بوده است. این رقم در مقایسه با 17000 نفر سال 1356، 30000 نفر سال 1357 و 34000 نفر سال 1352 بالاترین رقم مهاجرت به حساب می آید. (خیلی محرمانه) دورنمای تداوم مهاجرت با میزان بالا تا پایان سال 1359 خوب است. عدم تصویب این اصلاحیه نیز ظاهرا در این دوره بر روند مهاجرت تأثیری منفی نخواهد داشت.


(طبقه بندی نشده) این نتیجه گیری بر ملاحظات ذیل استوار است:


تصمیم شوروی مبنی بر مجاز دانستن مهاجرت یهودیان ناشی از فشارهای داخلی بود. در اواسط دهه 1330 یهودیان شوروی بازگشت به هویت خویش را شدیدا احساس کردند، جنبش جهت کسب امتیاز مهاجرت از پویایی بسیاری برخوردار شد.


ولی، هنگامی که آمریکا موضوع مهاجرت را یکی از شرایط مذاکره پیرامون مسائل مربوط به «تشنج زدایی» اعلام کرد، ملاحظات مربوط به سیاست خارجی نیز به صورت عوامل مهمی درآمد. با به بازی گرفتن میزان مهاجرت یعنی افزایش آن به منظور جلوگیری از تصویب اصلاحیه جکسون - وانیک، و کاهش آنها به عنوان اقدامی تلافی جویانه در قبال تصویب این لایحه رهبران شوروی دریافتند که مسئله مهاجرت بر کل روابط آنها با آمریکا تأثیر می بخشد و نمی توان آن را صرفا با لایحه مرتبط دانست. پس از قطع مهاجرت در سالهای 54-1353 ، ملاحظات سیاست خارجی و نیز فشارهای داخلی مسکو را بر آن داشت تا میزان مهاجرت را به سطوح قبلی بازگرداند.


مقامات شوروی در بررسی سیاست مهاجرتی خود فوائد و هزینه های افزایش میزان مهاجرت را متعادل می نمایند:


- تعداد یهودیان شوروی که خواستار مهاجرت بودند در اواخر سال 1357 افزایش یافت و به هیچ وجه سیر نزولی پیدا نکرد.


- ثابت نگاهداشتن مهاجرت - حتی معادل سطوح افزایش یافته جاری - - صف متقاضیان را فشرده تر خواهد کرد. این افراد از نظام موجود بیگانه شده و موجبات نارضایتی دیگر یهودیان را فراهم می آورند، لیکن ایجاد تساوی بین مهاجرت و متقاضیان نیز مسائل و دشواریهایی را پدید می آورد:


- حزب و بوروکراسی دولت با افزایش مهاجرت مخالف است، چون آن را انعکاس نارضایتی از نظام شوروی تلقی می کند.


- کاهش گروه کاردان و فنی نیروی کار در زمانی پیش می آید که کمبود نیروی انسانی در بخشهای اروپایی شوروی بسیار مشهود است.


- افزایش مهاجرت یهودیان می تواند دیگر گروههای نژادی و مذهبی را تحریک نماید تا درصدد کسب امتیاز و حق مهاجرت برایند.


- گرچه اکثر یهودیان شوروی هنوز هم مایل به اقامت در شوروی به عنوان شهروندان این کشور هستند، ولی افزایش مهاجرت می تواند در نهایت سبب مهاجرت عمده و گروهی یهودیان گردد.


در نحوه برخورد با ضد یهودیگری، مقامات شوروی عامل شکست و عدم موفقیت خود هستند. آنها از این امر برای نشان دادن خصومت خود با یهودیان مهاجر استفاده می کنند، لیکن نمی دانند که همین امر


ص: 627




تنها موجب افزایش فشار مهاجرت می گردد.


به همین علت، رهبران شوروی دلایل قاطعی برای احتیاط کاری در اداره سیاست مهاجرت خود دارند. میزان مهاجرت کنونی نشانگر تصمیم واضح آنها در متعادل ساختن ملاحظات داخلی و خارجی است.


(خیلی محرمانه) افزایش اهمیت نقش مناظره پیرامون سیاست مهاجرت شوروی و تأثیر لایحه جکسون - وانیک از طرف اعضای جامعه ممنوع المهاجرت شوروی (یعنی آن دسته از یهودیان شوروی که اجازه ندارند از این کشور مهاجرت کنند) به رسمیت شناخته شده است. آنها این لایحه را تنها عامل بالا برنده میزان مهاجرت یهودیان شوروی دانسته، و به شدت با عدم تصویب آن مخالفت می ورزند. ولی به خاطر بالا رفتن مهاجرت و تبدیل آن به صورت یکی از شرایط اساسی در روابط آمریکا و شوروی این استدلال آنها ارزش خود را از دست داده است. مقامات شوروی با قطع مهاجرت نخواهند توانست به آسانی پاسخگوی عدم تصویب اصلاحیه باشند، چون شوروی مطمئن است که این عمل اقدامی تلافی جویانه آمریکا را به همراه خواهد داشت.


* * * * (طبقه بندی نشده) میزان مهاجرت یهودیان از شوروی از 17000 نفر در سال 1356 به 30000 نفر در سال 1357 افزایش یافت. مقایسه میزان مهاجرت ماهانه 1357 و 1358 نشان می دهد که سال 1358 بیشترین رقم مهاجرت را همراه خواهد داشت که احتمالاً معادل 50000 نفر می باشد. در نتیجه مقایسه در می یابیم که در سال 1352 حدود 34800 نفر از یهودیان شوروی را ترک گفته اند که تا به حال بیشترین رقم مهاجرت سالانه به حساب می آید.


(خیلی محرمانه) امکان ادامه مهاجرت به میزان نسبتا زیاد تا سال 1359 خوب است. فشار وارده بر مقامات شوروی در حفظ و تداوم مهاجرت به میزان بالا ظاهرا ناشی از ملاحظات داخلی و خارجی است، ولی ممکن است توأم با نوساناتی نیز باشد.


چرا مهاجرت؟ علل و هم ربطی ها


(طبقه بندی نشده) تصمیم شوروی مبنی بر مجاز شمردن مهاجرت یهودیان شوروی ناشی از فشارهای داخلی بود. در سالهای 1330، یهودیان روسی - که شاید بتوان آنها را از متشکل ترین اقلیتهای شوروی به حساب آورد - در نتیجه چند عامل احیای مجدد «هویت» یهودی خود را به شدت تجربه کردند: کشش مغناطیسی اسرائیل، آزادی های دوران بعد از استالین، و پیدایش سیاستهای ضد یهودی در سیاستهای شوروی و طرز تفکر مردم این کشور. در اواخر دهه 1330، مقامات شوروی در برابر تلاش همه جانبه یهودیان شوروی به منظور کسب حق مهاجرت تسلیم شدند.


(طبقه بندی نشده) در اوایل سالهای 1340 مسکو پیگیری «تشنج زدایی» را آغاز کرد و متوجه شد که آرای عمومی آمریکا که توسط کنگره منعکس می گردد مهاجرت را یکی از شرایط تشنج زدایی به حساب می آورد، و به همین دلیل ملاحظات سیاست خارجی نیز نقش مهمی در این زمینه به عهده گرفت، در حالی که، مقامات شوروی به اعتراض اعراب در قبال هجوم یهودیان شوروی به اسرائیل وقعی نمی نهادند.


(خیلی محرمانه) رهبران شوروی به دنبال تجربه ای که از اصلاحیه جکسون-وانیک بدست آوردند،


ص: 628




آموختند که نادیده گرفتن ارتباط مهاجرت و تشنج زدایی می تواند منافع مهم شوروی را به مخاطره افکند و بر روابط دو جانبه تأثیری منفی بگذارد. علاوه بر این، بازی با میزان مهاجرت، ابتدا به عنوان عامل محرک و پس از آن به عنوان یک اقدام تلافی جویانه، عدم توانایی مسکو در حفظ موضوع خود و عدم کارآیی استفاده از مهاجرت به عنوان یک سلاح در مسائل دوجانبه، را نشان داد.


پس از کاهش شدید مهاجرت در سالهای 54-1353 دیگر فشارهای تعیین کننده مسکو را سریعا بر آن داشت تا میزان مهاجرت را به وضع اولیه برگرداند.


(طبقه بندی نشده) پس از کاهش در سال 1354، مهاجرت تا حدودی در سال 1355 افزایش و در سال 1356 سرعت بیشتری پیدا کرد و در سال 1357 تقریبا دو برابر شد. نکاتی که بر سیاست مهاجرتی شوروی در این سه سال و سنگینی نسبی آنها تأثیر می بخشید به دقت قابل سنجش نمی باشد. لیکن بعضی از هم ربطی های موجود میان رویدادهای داخلی و خارجی و میزان مهاجرتها حاوی مطالب بسیاری می باشد.


(طبقه بندی نشده) هنگام تشکیل کنفرانس بلگراد در فروردین ماه 1357 سیر صعودی مهاجرت به هیچ وجه دستخوش تغییر منفی نشد در حالی که مسکو می توانست با افزایش بیشتر آن توجه کنفرانس را به خود معطوف نماید. در نتیجه مهاجرت در سال 1357 به 30000 نفر بالغ و آن را به صورت بهترین سال پس از سال 1352 درآورد.


(طبقه بندی نشده) هم ربطی بین کنفرانس بلگراد و شدت سرکوب مخالفت سازمان یافته، توسط شوروی الگوی متفاوتی را ظاهر می سازد، آغاز کنفرانس نیزسبب شد که مقامات شوروی در مبارزات مخالفین خود که از اواخر سال 1355 آغاز شده بود وقفه ای پدید آورند. ولی این وقفه تنها تا پایان اجلاسیه کنفرانس دوام یافت. یعنی درست یک روز پس از اختتام کنفرانس، مبارزه و سرکوب با قدرت هرچه تمامتر از سرگرفته شد. اختلاف در روند مهاجرت در تابستان 1357 بیش از همیشه مشهود بود، یعنی با وجود محاکمه علنی فعالترین اعضای حقوق بشر، مهاجرت دائما رو به افزایش بود.


(طبقه بندی نشده) بدین ترتیب واضح است که مقامات شوروی سیاست مهاجرتی و سرکوب مخالفین خود را طبقه بندی کرده و در رابطه با هر یک اقدام متفاوتی را بکار می گرفته اند.


رابطه میان تشنج زدایی، مهاجرت و مخالفت


(خیلی محرمانه) زمانی که روابط دو جانبه آمریکا و شوروی به دنبال مداخله شوروی در آفریقا، حقوق بشر و دیگر موارد، رو به وخامت نهاد، روسیه به این فکر افتاد که مبادا روی گردانی آمریکا از تشنج زدایی مذاکرات محدودیت تسلیحات استراتژیک (سالت - م) را به مخاطره افکنده و واشنگتن را به چین نزدیکتر سازد.


(خیلی محرمانه) این فشارها که در سال 1354 شدت یافته بود در سالهای 1355 و 1356 افزایش بیشتری پیدا کرد. مقامات شوروی که با قطع سیل مهاجرت به اقدام تلافی جویانه علیه اصلاحیه جکسون - وانیک دست زده بودند، دریافتند که اقداماتشان در جهت حفظ منافع گسترده تر شوروی نیست. از آنجا که بازگرداندن میزان مهاجرت به سطوح قبلی نشانه ای از پذیرش شکست تلقی می شد، روسها در سالهای


ص: 629




1355 و 1356 میزان مهاجرت ماهانه را بالا و پایین می بردند.(1) پس از آن نیز کنفرانس بلگراد سبب شد که سیر مهاجرت را افزایش دهند. با پایان گرفتن کنفرانس، نگرانیهای مربوط به تشنج زدایی تا آنجا شدت یافته بود که مسکو متوجه شد که وضع موجود به افزایش مهاجرت نیازمند است و نه کاهش آن.


(طبقه بندی نشده) اگر مهاجرت برای رهبران شوروی مسئله ای شده بود که می توانستند از طریق آن امتیازاتی را از دست بدهند، مخالفت سیاسی سازمان یافته چنین کاری را ایجاب نمی کرد. علیرغم مقیاس معتدل آن (که از نظر غربیها بسیار ناچیز است)، مقامات شوروی با این گونه مخالفتها به عنوان یک خطر جدی علیه انحصار قدرت خود برخورد می کردند. تبدیل یکی از مسائل حقوق بشر چون مهاجرت یهودیان توسط آمریکا به عنوان یکی از ضرائب تعیین کننده سیاست آمریکا در قبال شوروی، برای رهبران شوروی مشکل بسیار ظریف و حساسی را ایجاد نمود. آنها که میل نداشتند تغییر عمده ای در طرز برخورد و سیاست خود پدید آورند، صرفا به تدابیر روبنایی و آرایشی متوسل شدند که عبارتند از:


- جرح و تعدیلهای موقتی تاکتیکی (مانند زمان تشکیل کنفرانس بلگراد).


- ضد حمله های تبلیغاتی (که شوروی را مدافع حقوق بشر، و آمریکا را مهاجم به آن قلمداد می کرد)، - توسل به منافع عظیم تر مشترک (که در آن سیاست حقوق بشر آمریکا را ناقض رابطه تشنج زدایی عنوان می کرد).


- ژستهای به دقت محاسبه شده (یعنی، تعیین مجازاتهای شدید لیکن کمتر از حداکثر برای ناراضیان محکوم یا اجازه مهاجرت به افراد ممنوع المهاجرت یا مخالفین در پاسخ به عکس العمل آمریکا).


(طبقه بندی نشده) سیاست برخورد جداگانه با مهاجرت یهودیان و ناراضیان داخلی در سال 1356 و به خصوص طی محاکمات شدید مخالفین در بهار و تابستان آن سال مشهود نبود. این محاکمات(2) نارضایتی شدیدی را در آمریکا و اروپای غربی برانگیخت. و این واقعیت که بعضی از محاکمه شوندگان یهودی بودند نیز خشم خارجیها را نسبت به ضدیهودی گرایی تحریک می کرد و وجهه منافع مسکو را به مخاطره می افکند، لیکن با تداوم مهاجرت یهودیان و حتی افزایش میزان آن در طول محاکمات شوروی، این عکس العمل خصمانه را خنثی می نمود. میزان مهاجرت حتی پس از محاکمات نیز افزایش یافت و نشان داد که با در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی دیگر از جنبه تبلیغاتی آن حداکثر بهره برداری می شود.


فشارهای داخلی


(طبقه بندی نشده) بدون شک یهودیان شوروی در اواخر 1356 به تعداد روزافزون خواستار مهاجرت شده بودند؛ - دوران کنفرانس بلگراد (آبان 1356 تا اسفند 1357) از نظر بسیاری از یهودیان موقعیتی مناسب به


ص: 630




1- گمان نمی رود که این نوسانات منعکس سازنده کار دفاتر مهاجرت منطقه ای متعدد با رعایت یک الگوی درهم ماهانه پاسخ به تقاضا نامه ها باشد. با وجود حساسیت شوروی در مورد سیاست مهاجرت ٬ نمی توان گفت که میزان مهاجرت ماهانه و سالانه به طور اتفاقی تعیین شده است. این نام اداره روادید و ثبت احوال وزارت کشور شوروی یعنی اداره مسؤول امور OVIR . ها می باشد OVIR موضوع احتمالاً حاصل سهمیه بندی مهاجرت است.
2- این محاکمات شامل محاکمات پرچنجال یوریواوریف (گروه هلسینکی مسکو) ٬ ازدیاد گاماخوردیا (گروه هلسینکی گئورگیا) ٬ اناتولی شارانسکی (یهودی ممنوع المهاجرت شوروی و عضو گروه هلسینکی مسکو) ٬ الکساندر گینزپرگ (گروه هلسینکی مسکو و مدیر صندوق مالی سولژینستین) ٬ الکساندر پودرابنیک (عضو گروه پیشگیری سوءاستفاده روانی) و بسیاری از چهره های کمتر شناخته شده دیگر.


 

حساب می آمد.


- شایع شده بود که میزان مهاجرت افزایش یافته و سیر صعودی خود را دنبال می کند، به همین دلیل بسیاری از یهودیان تقاضای مهاجرت نمودند.


- محاکمات سیاسی 1357، تلاش شدید رسمی علیه «صهیونیزم» و رنگ ضد یهودی گرایی مقامات در زمینه استخدام و آموزش و پرورش احتمالاً بسیاری از یهودیان شوروی را متقاعد ساخته بود که آنها در شوروی آینده ای ندارند.


- مذاکرات نهایی سالت 2 از نظر یهودیان شوروی یکی از عواملی بود که سبب پیدایش انعطاف پذیری مقامات در تأیید تقاضای مهاجرت یهودیان می شد.


(طبقه بندی نشده) به هر حال،گزارشات رسیده از شهرهای مختلف مبین صفوف طولانی متقاضیان و صحنه های پرتشنج در برابر ادارات روادید و ثبت احوال می باشد. مقامات شوروی نیز به فشار ناشی از متقاضیان با مدرنیزه کردن دفاتر روادید و ثبت احوال در بعضی از شهرها و گشایش دفاتر جدید برای برآورد خواست متقاضیان رو به افزایش پاسخ داده اند.


(طبقه بندی نشده) اما اگر مقامات شوروی میزان مهاجرت را به خاطر تأثیر آن بر ملاحظات سیاسی تعیین می کنند، چگونه است که تعداد روادید خروج صادره از نوسانات موجود در میزان متقاضیان تأثیر می پذیرد؟ (طبقه بندی نشده) واضح است که ملاحظات راهنمای یهودیان شوروی در اتخاذ تصمیم به مهاجرت یا عکس آن و انتخاب بهترین موقعیت برای مطرح ساختن تقاضاهای خود با ملاحظات مورد نظر مقامات مبنی بر افزایش و یا کاهش مهاجرت در یک زمان خاص، مطابقت ندارند. متقاضی احتمالی سعی می کند مقاصد مقامات را قبلاً پیش بینی کند، وی علاوه بر این تحت تأثیر روندهای اخیر مهاجرت و تجویزات سیاسی خود قرار دارد.


(طبقه بندی نشده) مقامات می توانند مهاجرت را افزایش و یا کاهش دهند، آن هم با در نظر گرفتن میزان متقاضیان جاری و توانایی اداره روادید و ثبت احوال در راه اندازی آنها. عملاً میزان مهاجرت را می توان به طرق زیر به بازی گرفت:


- مداخله در امر ارسال دعوت نامه ها از طریق پست شوروی.


- طولانی کردن و دشوار ساختن روند تقاضاها.


- مرعوب ساختن متقاضیان احتمالی با نتایج ممکنه اقدامات خود و - کنترل مطابق نیاز و میزان تقاضانامه های ردی.


(طبقه بندی نشده) هنگام صدور جواز خروج، مقامات شوروی اولویت را به یهودیانی می دهند که از تحصیلات کمتری برخوردار و بخصوص ساکن نواحی یهودی نشین باشند. اکثر متقاضیانی که در حال حاضر روادید خروج دریافت می دارند، یهودیان ساکن اوکراین غربی و جنوبی، گئورگیا، و آسیای مرکزی هستند. یهودیان تحصیل کرده تر، یهودیان شهرنشین ساکن مسکو و لنینگراد به این ترتیب و با رعایت تساوی روادید خروج دریافت ننموده اند.


(طبقه بندی نشده) افزایش ناگهانی و شدید میزان متقاضیان، مقامات را با مشکلی عجیب روبرو می سازد. بعضی از سخنگویان جامعه یهودیان شوروی می گویند که مقامات شوروی تنها با چند روش


ص: 631




غیرقانونی قادر به کاستن از تعداد متقاضیان هستند، آن هم حد و حدودی دارد. یعنی اداره روادید و ثبت احوال قادر نیست با عدم توسل به اقدامات تند مانع از هجوم سیل آسای متقاضیان گردد. سخنگویان مزبور مدعی هستند که اگر مقامات درصدد ایجاد شکافی عظیم بین میزان مهاجرت و میزان تقاضانامه های روی هم انباشته شده باشند، با شرایط و وضع دشواری روبه رو خواهند بود. (طبقه بندی نشده) شهروند شوروی وقتی تصمیم به مهاجرت می گیرد که برای او همه درهای بازگشت بسته باشد، یعنی وی به نقطه ای از شکست روانی می رسد که در آن بی تفاوتی به رد آشکار نظام شوروی تبدیل می گردد. در این حالت مقامات شوروی وی را طرد شده و آشوبگر و فردی غیرقابل تطابق با جامعه سوسیالیستی به حساب می آورند. مجاز شمردن پیدایش تشکل این گروه عظیم ناراضی در میان شهروندان شوروی عوامل زیر را پدید خواهد آورد:


- گسترش از خود بیگانگی - پیدایش بازگشت به خویشتن یهودی در میان یهودیانی که می توانند بدون نیاز مبرم به مهاجرت از جمله شهروندان شوروی به حساب آیند و - ترغیب احساسات ضدیهودیت و کمک به پیدایش فشارهای صعودی مهاجرت.


(خیلی محرمانه) برای نشان دادن مشکلات موجود در برابر مقامات، یهودیانی که حق مهاجرت ندارند گزارش می دهند که یهودیانی که در مسکو متقاضی مهاجرت هستند کمتر با از دست دادن شغل خود روبه رو می شوند. بنابه گزارشهای رسیده، گریشین رئیس حزبی مسکو به مقامات محلی حزب دستور داده است که از اخراج یهودیانی که خواستار مهاجرت هستند خودداری ورزند مگر آنکه سمت آنها حساس باشد. علت؟ آنها با یافتن شغلی دیگر مخالفت خود را گسترش خواهند داد.


(طبقه بندی نشده) بدین ترتیب، مقامات باید فواید و هزینه های بالا رفتن مهاجرت را متعادل سازند.


(طبقه بندی نشده) یهودیان فاقد حق مهاجرت یک مشکل ویژه را به وجود آورده اند. اینها یهودیانی هستند که بنابه دلایلی چون حفظ امنیت دولت، و یا ناراضی ساختن مقامات به عللی دیگر و یا تحت تأثیر ابهامات موجود در بوروکراسی شوروی از حق مهاجرت محروم شده اند. مهمترین بخش آن نیز احتمالاً گروه کوچکی متشکل از هزار نفر از افراد حرفه ای شهری و نیز دانشمندان می باشد.


(طبقه بندی نشده) رفتار مکرر توأم با نارضایتی و عدم قضاوت صحیح مقامات شوروی با یهودیان فاقد حق مهاجرت نشان می دهد که نظام شوروی از این یهودیان به عنوان یک راه فرار استفاده می کند و خشم خود را بر سر آنها فرود می آورد:


- این یهودیان درس عبرتی می شوند برای یهودیان تحصیل کرده دیگر تا از تقاضای مهاجرت چشم بپوشند.


- علاوه بر این با استفاده از آنها نشان داده می شود که شوروی به فشارهای بیگانه پاسخ نمی دهد و حاکمیت خود را در تعیین سیاست مهاجرت اعمال می نماید.


(طبقه بندی نشده) در همین حال، یهودیان فاقد حق مهاجرت در جامعه یهودیت نقشی بسیار حیاتی ایفا می کنند:


- یعنی رهبریت جامعه را به عهده گرفته.


- منابع و ابتکارات مربوط به تجدید هویت فرهنگ یهودیت را در میان یهودیان شوروی گسترش


ص: 632




می دهند.


- و به عنوان یک سازمان غیررسمی لیکن بسیار موثر در زمینه انتشار اخبار و بالا بردن منافع یهودیان در داخل شوروی و خارج از آن عمل می کنند.


بسیاری از همین یهودیان فاقد حق مهاجرت با دریافت مجوز خروج ناگهانی و یا اسارت در اردوگاههای کار اجباری دور افتاده تأثیر و کارایی خود را نشان داده اند.


گناه مهاجرت


(طبقه بندی نشده) صرفا پیدایش میل به مهاجرت با غرایز مقامات شوروی مخالف است.حتی زمانی که مهاجرت به عنوان یک واقعیت نپذیرفته شده بود نیز بوروکراسی اداره روادید و ثبت احوال به کندی عمل می کرد. دامهای متعدد ایجاد شده در روند مهاجرت طوری طرح ریزی شده بود تا نهادهای متعدد بتوانند یک متقاضی خاص را رد نمایند، ولی همین امر نشانگر خصومت کلی نهادها با کسانی است که می خواهند از سوسیالیزم بگریزند. موضوع دیگر مورد انزجار مقامات شوروی این است که یهودیان پس از خروج از کشور، از حقوقی برخوردار می شدند که هیچ یک از گروههای روسی از آن برخوردار نیستند.


(طبقه بندی نشده) مهاجرت مهمترین عاملی است که نشان می دهد هزاران تن از شهروندان شوروی زندگی در این کشور را بر خلاف بهشت گونه توصیف شدن آن، دوست ندارند. در نتیجه، تمایل به مهاجرت نوعی عدم وفاداری تلقی می گردد. به عنوان مثال، این شرط که تقاضانامه های مهاجرت باید همراه با اسناد و استشهاد نامه های مهم (یعنی اسپراودکی مشهور) باشد، بدین معنی است که متقاضی باید مورد لطف و مرحمت مقامات مهم لیکن مرعوب در نظام قرار گیرد. آنها نیز از صدور سندی در این رابطه امتناع می ورزند تا نشان دهند که آنها به یک خائن به ایدئولوژی کمک نکرده اند.


(خیلی محرمانه) این گونه طرز برخوردهای موجود در بوروکراسی راه اندازی تقاضانامه های مهاجرت را آنقدر محدود می کند تا مقاصد مقامات بالاتر نیز بی اثر گردد، ناظران گفته اند که بعضی از دفاتر اداره روادید و ثبت احوال (که معمولاً در مناطقی مستقر هستند که احساسات ضدیهودیت شدید است) به خاطر تعداد زیادی تقاضانامه های مهاجرتی پذیرفته نشده شهرت عجیبی پیدا کرده اند، ولی دفاتری که در ایالات بالتیک مستقر هستند به لیبرال بودن نسبی معروف شده اند.


(خیلی محرمانه) اگر تنوع و گوناگونی منعکس سازنده روحیه مقامات محلی با کنترل مرکزی اعمالی از طریق امریه ها و تحلیل سهمیه ها متناقض باشد، با واقعیات مهمتر زندگی شوروی کاملاً تطابق دارد. در شوروی، روش بوروکراسی برای منحرف ساختن سیاستهای ناشایست معمولاً یک مرحله جلوتر از روشهای مورد استفاده توسط تصمیم گیرندگان است. مقامات دفاتر اداره روادید و ثبت احوال منطقه ای نیز در تخلف از امریه های مرکز مانند مدیران شرکتهای اقتصادی شوروی که با اهداف تعیین شده تولیدی بازی می کنند، عمل می نمایند.


(خیلی محرمانه) در حقیقت، مقامات برجسته بر اجرای سیاست مهاجرتی خود نه تنها به خاطر تأثیر آن بر ملاحظات مربوط به سیاست خارجی نظارت دارند، بلکه می دانند که این امر با ارزشها و روش عملکرد نظام شوروی مغایرت دارد و در صورتی که به جلو رانده شود متوقف خواهد شد.


ص: 633




یهودیان شوروی به عنوان جوسازان و متخصصین تاکتیک


(طبقه بندی نشده) اعضای برجسته جامعه یهودیت شوروی به ملاقات مقامات آمریکایی، اعضای کنگره، دانشمندان و دیگر افراد برجسته آمریکا با خود در سفرهایشان به مسکو عادت کرده اند. آنها با نمایندگان جامعه یهودیان آمریکا وروزنامه نگاران و دیپلماتهای آمریکایی در مسکو تماس دارند. به این ترتیب آنها از نقش مسائل یهودیت در سیاستهای داخلی آمریکا به خوبی آگاه می شوند، لیکن سعی می کنند با ارائه نظرات خود به تصمیم گیران سیاسی و آرای عمومی سیاست آمریکا را تحت نفوذ قرار دهند. این نظریات گهگاه به صورت بیانیه های کتبی ناشی از مباحثات طولانی در می آید که اعضای عالیرتبه یهودیان فاقد حق مهاجرت نیز بر آن صحه گذاشته اند.


(خیلی محرمانه) سالهاست که یهودیان فاقد حق مهاجرت شوروی به حمایت از لایحه جکسون - وانیک به عنوان مؤثرترین اقدام در وادار ساختن روسها به مجاز شمردن مهاجرت یهودیان پرداخته اند.


امکان جرح و تعدیل و یا عدم پذیرش این لایحه توسط کنگره نگرانی آنها را برانگیخته است. در نامه ای به تاریخ 22 بهمن 1357 ، 68 تن از برجسته ترین یهودیان فاقد حق مهاجرت شوروی از کنگره خواسته اند که این لایحه را تصویب نماید و برای بیان علت نیز گفته اند که «این لایحه تنها مصوبه قانونی است که حداقل تا حدودی، مانع از بروز ستم لجام گسیخته مقامات شوروی در سیاست مهاجرتی آنها می گردد».


(طبقه بندی نشده) لیکن با بالا رفتن میزان مهاجرت، این موضع روشنفکران نیز فرسایش یافته است.


یهودیان فاقد حق مهاجرت، علت افزایش مهاجرت را از یک طرف افزایش میزان تقاضا نامه ها می دانند که به نظر آنها از طرف مقامات شوروی قابل کنترل نیست. ولی دفاع آنها از لایحه جکسون - وانیک نیز بر این فرضیه استوار است که مقامات شوروی اگر بخواهند می توانند بنابه میل خود در میزان مهاجرت افزایش یا کاهشی را پدید آورند.


(طبقه بندی نشده) در نامه مورخ 22 بهمن ماه این تضاد به رسمیت شناخته شده، لیکن حل نشده است:


«در حین مباحثات پیرامون لایحه و پذیرش آن در تعداد مجوز خروجهای صادره و نیز اقدامات سرکوبگرانه کاهش و افزایش وجود داشت و لیکن ما که تمام زندگیمان را در این کشور گذرانیده و سالهاست که تغییرات ناشی از تندبادهای سیاسی رهبران این کشور را بر گرده خود حس کرده ایم، شدیدا پی برده ایم که لایحه جکسون - وانیک نقش مهم و مثبتی را در جلوگیری و ممانعت از بروز شدیدترین و سرکوبگرانه ترین اقدامات از طرف مقامات شوروی ایفا کرده، می کند و امیدواریم در آینده نیز همین نقش را داشته باشد».


(طبقه بندی نشده) استدلال یهودیان فاقد حق مهاجرت به یک نکته منفی غیرقابل اثبات می رسد، یعنی در عین حال که لایحه جکسون - وانیک ممکن است به بهبود اوضاع کمک نکرده باشد، ولی از وخامت بیشتر آن جلوگیری کرده است. بسیاری از یهودیان شوروی معتقدند که عدم تصویب لایحه جکسون - وانیک کاهش شدید مهاجرت یهودیان را به دنبال خواهد داشت و رهبران شوروی به محض دستیابی به اهداف خود نیازی به افزایش میزان مهاجرت نخواهند داشت. منطق نهفته در این طرز استدلال مشکوک به نظر می رسد. گمان نمی رود که مسکو بخواهد به یک امتیاز مورد نظر آمریکا طوری پاسخ دهد که اقدام تلافی جویانه آمریکا را به همراه داشته باشد.


(طبقه بندی نشده) تضاد موجود پیرامون لایحه جامعه یهودیان فاقد حق مهاجرت را شدیدا دچار


ص: 634




تفرقه نموده است. بعضی از اعضاء این جامعه نامه مورخ 22 بهمن ماه را امضاء نکردند چون به نظر آنها لحن نامه مناسب حال کنگره آمریکا نیست.


بعضی از آنها نیز معتقدند که نگرانی مربوط به مهاجرت باید در قوانین و قراردادهای بین المللی گنجانده شود، نه در لوایح قانونی که بر روابط دو جانبه تأثیر می بخشد.


(طبقه بندی نشده) به هر حال، این واقعیت که سخنگویان جامعه یهودیت شوروی دیگر میزان مهاجرت را معیار اصلی قضاوت پیرامون عملکرد شوروی نمی دانند، سبب شده است که آنها توجه خود را بر روش مهاجرت معطوف نمایند. در نامه مورخ 9 دیماه 1357 به رئیس جمهور کارتر، کنگره آمریکا و «تمام مردم خوش طینت» عضو جامعه یهودیان فاقد حق مهاجرت و گروه هلسینکی گئورگیا یعنی آیسای گلدمان استدلال کرده است:


«معیار اصلی نتیجه گیری پیرامون سیاست و روش مهاجرت نباید تعداد واقعی مجوز خروجهای صادره باشد، بلکه معیار اصلی باید توقف صدور ستمگرانه و مستبدانه جواز خروجها و پایان اذیت و آزاد تقاضا کنندگان باشد».


(طبقه بندی نشده) اصلاحیه های پیشنهادی یهودیان فاقد حق مهاجرت عموما عبارت از موارد ذیل است:


- تجدید نظر در روش امتناع از صدور روادید که بیشتر در برگیرنده نهادهاست و نه کسی که از صدور آن امتناع ورزیده است.


- تدوین قوانین و مقررات مربوط به تمام جنبه های روند مهاجرت.


- ایجاد طبقه بندی امتناعها به دلایل امنیتی که مدت زمان امتناع هر یک از طبقات را مشخص سازد.


- انتصاب افراد نظامی متقاضی مهاجرت به سمتهای غیرمرتبط با اطلاعات طبقه بندی شده، تا امکان امتناع از صدور روادید خروج از بین برود.


(طبقه بندی نشده) تأکید کنونی بر اصلاح روشها برای یهودیان فاقد حق مهاجرت که در نهایت قربانی استبداد شده اند حائز اهمیت بسیار است. تبلیغات و فشارها ممکن است، به موقع، موفق به کاهش بعضی از سوءاستفاده ها در روشهای مهاجرت شوروی گردد، ولی دستیابی به اصلاحات کار دشواری است، چون استبداد از جمله عناصر اصلی و متشکله نظام شوروی می باشد، و حذف آن حتی در یکی از بخشهای نظام، موجب پیدایش ضرورت اصلاح در خود رژیم می گردد.


(طبقه بندی نشده) در این مرحله، یهودیان شوروی به یک چهار راه تاکتیکی می رسند که در آنجا منافع آنها با منافع اعضای فعال حقوق بشر شوروی ادغام می گردد. روابط بین این دو گروه صمیمانه و حاکی از حمایت متقابل بوده است، گرچه تاکتیکهای آنها به خاطر اختلاف اهداف ضرورت تفاوت را ایجاد کرده است. چون یک گروه سعی دارد نظام شوروی را تغییر دهد و گروه دیگر سعی دارد خود را از سلطه آن رهایی بخشد. این موضوع از دیرباز توسط افراد فعال یهودی مورد بحث بوده و بعضی از آنها خواستار اقدام مشترک با فعالان حقوق بشر بوده اند و بعضی دیگر از افراد گفته اند که بهتر است از اعضاء حقوق بشر فاصله بگیرند تا موجبات خشم غیرضروری مقامات را نسبت به خود برنینگیزند. بعضی از یهودیان فاقد حق مهاجرت چون شاکارانسکی - عضو گروه هلسینکی مسکو - خود را عضو هر دو گروه می داند. دیگر یهودیان برجسته شوروی احساس می کنند که یهودیان فاقد حق مهاجرت برجسته توجه بسیاری به


ص: 635




مسئله مهاجرت معطوف داشته و منافع یهودیانی را که مایلند در شوروی بمانند؛ البته در صورتی که از حقوق شهروندان شوروی در ابراز و حفظ هویت گروهی برخوردار باشند، نادیده گرفته اند.


(طبقه بندی نشده) بعضی از یهودیان فاقد حق مهاجرت نیز در مورد ارزش درازمدت وادار ساختن رهبران غربی به تلاش در مورد افراد ویژه و یا گروهی از افراد ویژه احساس بدبینی می کنند. به نظر آنها، این گونه تلاشها هیچ اثری در جهت کاهش استبداد روسها در تصمیم گیری یا بهبود وضع کلی یهودیان فاقد حق مهاجرت و مهاجران احتمالی ندارد. با پاسخگویی به فشارهای غربی در موارد خاص، مقامات شوروی زندگی فرد فرد متقاضیان مهاجرت را به بازی می گیرند.


(محرمانه) مقامات شوروی از مداخله خارجی به خاطر افراد ناراضی، چه به صورت فشار عمومی توأم با تبلیغات باشد و چه از طریق مذاکرات خالی از جنجال دو جانبه خوششان نمی آید. لیکن اگر آنها بخواهند از دو فشار بالا یکی را بپذیرند، پذیرش روش دوم را غیرمعترضانه تر می یابند. آنها می دانند که برآوردن خواهش یکی از بازید کنندگان مهم می تواند وجهه آنها را بالا ببرد. با تشویق زیرکانه مقامات خارجی به پذیرش کارایی دیپلماسی آرام، رهبران شوروی می توانند امید جلوگیری از تلاشهای عمومی را داشته باشند چون این کار برای آنها موجب شرمساری بسیار بوده و مقاومت در برابر آن دشوار خواهد بود.


تاکی؟


(طبقه بندی نشده) در ادواری که طی آنها میزان مهاجرت کاهش یافته بود، رسانه های شوروی اغلب ذکر می کردند که این کاهش نشانگر خروج اکثر یهودیان متقاضی و کم شدن تعداد تقاضا نامه ها می باشد. با پیدایش این مطالب یهودیان نگران شدند که مبادا مقامات می خواهند با کاهش تدریجی میزان مهاجرت آن را خاتمه داده و علت را نبودن متقاضی عنوان کنند. شایعات سال 1357 مبنی بر اینکه مهاجرت در تاریخ 11 دیماه 1357 خاتمه خواهد یافت، سبب شد که در اواخر سال 1357 تعداد متقاضیان افزایش بسیاری یابد که این امر بر فشار تقاضانامه ها در اوایل سال 1358 تأثیری نگذاشت.


(خیلی محرمانه) نگرانی موجود مبنی بر اینکه مهاجرت تحت تأثیر بازیهای المپیک 1359 شوروی واقع خواهد شد قابل قبول نیست، فشار وارده بر وسائط نقلیه و دیگر تسهیلات ممکن است عامل تعیین کننده در این زمینه باشد، ولی شواهد موجود حاکی از آن است که مقامات در نظر دارند مسکو و دیگر مناطق المپیک را از وجود فعالان یهود و دیگر مخالفین پاکسازند آن هم برای مدت بازیها.


(طبقه بندی نشده) حدود 180000-175000 نفر از یهودیان از شوری مهاجرت کرده اند، لیکن آمار سال 1349 شوروی تعداد یهودیان مهاجر را 1/2 میلیون نفر عنوان نمود، نتایج آمار دی ماه 1357 هنوز منتشر نشده است.


طبق یکی از برآوردها، حدود 9/1 میلیون نفر از تعداد یهودیان شوروی کاسته شده است. این رقم نمی تواند قابل اطمینان و اعتماد باشد، چون نه تنها نشانگر تأثیر مهاجرت است بلکه می تواند نشانگر تغییر هویت پاسخ دهندگان به آمار باشد. اینکه چه بخش از این رقم کلی دربرگیرنده مهاجرین است، نه تنها توجه ناظران غربی و مقامات اسرائیلی، بلکه بدون شک توجه مقامات شوروی را نیز به خود معطوف داشته است.


ص: 636




(طبقه بندی نشده) با این وصف نیروی موج مهاجرت تحلیل نرفته، بلکه رو به گسترش بیشتر است.


خانواده هایی که کشور را ترک گفته و در خارج اسکان می یابند، وابستگان و دوستان خود را نیز به این کار ترغیب می کنند. ترسها و عدم اطمینان های یهودیان شوروی که ناشی از آینده آنها پس از مهاجرت می باشد، با نفوذ اخبار مربوط به زندگی و فرصتهای موجود در غرب از میان می رود.


(طبقه بندی نشده) ولی تعداد یهودیانی که علاقه به مهاجرت نداشته و ترجیح می دهند به عنوان شهروند شوروی در این کشور بمانند مشروط بر آنکه بتوانند بدون تبعیض و یا کیفر به زندگی و کار بپردازند هنوز هم زیاد است. طرز فکر آتی آنها اصولاً با تجارب شخصی و برداشت آنها از روندهای جاری، شکل خواهد گرفت و بخصوص ارزیابی آنها در مورد امکان از بین رفتن و یا تشدید تنفر ضدیهودی در شوروی که ناشی از تمایل آنها به مهاجرت است نیز به همین ترتیب شکل خواهد گرفت. با قضاوت پیرامون عملکرد گذشته، مقامات شوروی به فشارهای ناشی از مهاجرت خواهند افزود و آن را تقلیل نخواهند بخشید.


معمای ضدیهودیت


(طبقه بندی نشده) طرز برخورد و فکر مقامات شوروی در قبال یهودیان بدون شک نوعی عقده مملو از ابهامات و تضاد است. در حقیقت هر مشکلی با ضریب دائمی ضدیهودیت تشدید می گردد.


(طبقه بندی نشده) شناخت دوگونه ضد یهودی گری شوروی مفید است، گرچه وجه تمایز موجود قابل رؤیت نیست و گهگاه به هیچ وجه نمی توان به آن پی برد. اولین گونه آن توسط مقامات شایع می گردد و نشانگر تنفر ایدئولوژیکی آنها از «صهیونیزم» و خصومت آنها در قبال یهودیان مهاجر است. این طرز فکرها به ناچار سبب سوءظن و تبعیض علیه تمام یهودیان می شود و عملاً از نوع دوم ضدیهودی گری که از نوع مردمی است قابل تمیز نیست. اقدامات رسمی اغلب به بهره برداری یا انعکاس طرز فکرهای ضدیهودی گری خلقی حساب شده و یا ناشی از ابراز نظر ضدیهودی گری شخصی در اقدامات رسمی خود می پردازند. در همان حال، مقامات از ضد یهودی گری خلق و ماهیت انفجارگونه آن خسته می شوند، چون این گونه اعمال به هیچ وجه نشانگر طرز فکر همزمان خلقی نیست.


(طبقه بندی نشده) مقامات شوروی باید بعضی از مقررات را نیز رعایت کنند، چون قانون شوروی ابراز خصومت ملی و یا نژادی را ممنوع کرده است. علاوه بر این، ضد یهودی گری آشکار در خارج از کشور خشم مردم را برمی انگیزد و وجهه شوروی را لکه دار می سازد. دولت به دقت وانمود می کند که یهودیان شوروی فرهنگ ملی خود را گسترش داده و عمدا شواهد دال بر درخشش فرهنگ یهودیان را به نمایش در داخل و خارج می گذارد.


(طبقه بندی نشده) در عمل مقامات متوجه می شوند که اقدامات و طرز فکر آنها نتایج مخالف نتایج مورد نظر آنها را تولید کرده است.


(طبقه بندی نشده) دولت امیدوار است مهاجرت را با متقاعد ساختن یهودیان به اینکه زندگی در شوروی بهتر از زندگی در خارج است کاهش دهند. ولی روشهای متقاعدسازی مورد استفاده آن، روشهای مخرب تبلیغاتی، ارعاب و تهدید است. در نتیجه رهبران شوروی با امکان مهاجرت توده ای یهودیان روبه رو هستند.


ص: 637




(طبقه بندی نشده) علیرغم روشهای مخرب، دولت دلایل قاطعی برای جلوگیری از مهاجرت توده ای دارد:


- براساس درصد جمعیت، یهودیان شوروی کمک مهمی به فرهنگ، علم، و اقتصاد شوروی کرده اند، و ذوق و استعداد آنها به رسمیت شناخته شده است.


- آنها به طور پراکنده در طبقات فنی، اقتصادی و حرفه ای نیروی کار شوروی به کار مشغولند، - با در نظر گرفتن کمبود نیروی انسانی مجرب شوروی بخصوص در مناطق اروپایی آن و امکان وخامت بیشتر آن در دهه آتی، خروج یهودیان از نیروی کار می تواند تأثیری جدی بر طرحهای عمرانی و اقتصادی و افزایش تولید داشته باشد.


- در نهایت، مهاجرت توده ای یهودیان ممکن است سبب تحریک دیگر گروههای ملی و مذهبی شود تا درصدد کسب امتیاز و حقوق مهاجرت برآیند.


- (طبقه بندی نشده) برای متوقف ساختن سیر صعودی مهاجرت، مقامات مجبورند اقداماتی به عمل آورند که گویا هنوز ضرورت و یا قابلیت پذیرش آن را حس نکرده اند:


- ابراز اطمینان به یهودیان شوروی که در زمینه کار، فرصتهای شغلی، ارتقاء و آموزش شامل آموزشهای تخصصی عالی در مورد آنها تبعیض قائل نخواهد شد و اعمالی حاکی از آنکه تبعیض کنونی خاتمه خواهد یافت.


- محکوم شمردن علنی ضد یهودی گری و اجرای قوانین موجود در منع آن.


- مجاز شمردن تجدید حیات و تداوم هویت فرهنگی یهودیت با ارائه حقوق و فرصتهایی مساوی با دیگر ملیتهای روسی، شامل کاربرد یهودیت و استفاده از تدریس زبان عبری و یدیش.


(طبقه بندی نشده) چند اقدام اخیر، لیکن غیر مکفی، نشانگر این واقعیت است که مقامات به ضرورت این گونه اقدامات پی برده اند. این اقدامات عبارتند از سازماندهی یک گروه تئاتر موزیکال یهودی سیّار (دربیروبیدژان) که پیرامون آن تبلیغات زیادی شده است و انتشار یک رمان که از تجارب یهودیان شوروی در طول جنگ جهانی دوم با همدردی یاد می کند، گونه های حمایت از زبان یدیش در انتقاد از زبان عبری به عنوان یکی از زبانهای بیگانه و وارداتی (صهیونیستی) و ظهور مقالات مطبوعاتی که گویا توسط یهودیان «وفادار» تدوین شده و به شرح فرهنگ یهودیان شوروی و درخشش آن می پردازد.


گرچه این اقدامات نتوانسته فراغ خاطر یهودیان شوروی را فراهم آورد، ولی در خارج پیرامون آنها تبلیغات زیادی شده است.


یک دورنمای بسیار دور


(طبقه بندی نشده) آنچه باید توسط آینده روشن شود این سؤال است که رویدادهای خاورمیانه بر مهاجرت یهودیان چه تأثیری خواهد داشت. (محرمانه) اگر قرارداد صلح مصر و اسرائیل منجر به عادی شدن تدریجی روابط اعراب و اسرائیل شود و اسرائیل را به صورت مقصدی جذاب تر درآورد، تعداد یهودیانی که مایل به عزیمت به آنجا هستند افزایش چشمگیری خواهد یافت. در حال حاضر، حدود 65 درصد یهودیان شوروی که با روادید اسرائیل وارد وین می شوند، مسیر خود را عوض می کنند. اکثر آنهایی که این کار را انجام می دهند نیز به آمریکا می روند. افراد این گروه، مدعی هستند که وابستگانشان در آمریکا به سر می برند. (طبقه بندی نشده) ولی اگر ثبات خاورمیانه نیز منجر به برقراری روابط شوری و


ص: 638




اسرائیل گردد، تأثیر آن هم بر مهاجرت شدید خواهد بود امکان مهاجرت مستقیم به اسرائیل نیاز یهودیان شوروی به مسافرت به وین را از بین خواهد برد. این عمل نیز به نفع اسرائیل و شوروی خواهد بود، لیکن به نفع آن دست از یهودیان شوروی که می خواهند مهاجرت کنند اما میل ندارند به اسرائیل بروند نیست.


(طبقه بندی نشده) در حال حاضر، به این مهاجرین در وین کمک می شود تا به هر جا که می خواهند بروند؛ وضع آنها دشوارتر خواهد شد اگر الزاما مجبور به مهاجرت به اسرائیل شوند و نخواهند توانست به محض ورود به اسرائیل از رتبه پناهندگی برخوردار شوند. از مقامات اسرائیل نیز نمی توان انتظار داشت که به تمایل آنها به ادامه سفر پاسخ دهند. بنابه قوانین اسرائیل، اگر آنها در موقع ترک اسرائیل تأخیر نمایند به طور اتوماتیک به شهروندی اسرائیل در می آیند.


تهیه شده توسط: آی. بلویویچ 29204× تصویب شده توسط: آر. باراز 29194×


ضمیمه آمارهای مهاجرت:


(خیلی محرمانه / غیر قابل رؤیت برای بیگانگان) موجودیت دو روش اساسی در تخمین تعداد اتباع روسی که شوروی را با روادیدهای اسرائیلی ترک می گویند، پدید آورنده نقائص آماری ناشی از منابع مختلف است. دولت شوروی آمارهای دوره ای را در رابطه با روادیدهای خروج صادره به مقصد اسرائیل منتشر نمی سازد، ولی تعداد روادیدهای اسرائیلی صادره توسط سفارت هلند به عنوان نماینده منافع اسرائیل در مسکو این موضوع را به طور کلی نشان می دهد. تشخیص سفارت هلند به عنوان منبع این آمار و نیز خود آمار، در صورتی که دارای اعداد اعشاری نباشند، طبقه بندی شده به حساب می آیند.


(طبقه بندی نشده) از آنجا که تمام دارندگان روادید اسرائیلی ابتدا به وین می روند، تعداد افراد وارده به وین در یک مدت خاص می تواند تعداد یهودیان شوروی مهاجر را نیز مشخص سازد.


(خیلی محرمانه) نقائص موجود در دو رقم حاصل نشانگر این واقعیت است که تعداد افراد وارده به وین در یک دوره خاص، روادیدهای خود را در دوره قبل از آن دریافت داشته اند. بدین ترتیب تعداد افراد دارای مجوز خروج روسی که در سفارت هلند در یک ماه خاص روادید اسرائیلی دریافت می دارند، واقعیت آن در یک یا دو ماه بعد با ورود همین افراد به وین قابل رویت و لمس خواهد بود.


(خیلی محرمانه) بنابراین، درست است که آمار افراد وارده به وین تعداد مهاجرین خارج شده از شوروی را در یک زمان خاص نشان می دهد، ولی ارقام سفارت هلند با دقت بیشتری سیاست مهاجرت شوروی و نوسانات آن را منعکس می سازد. ولی هیچ یک از این دو رقم نمی تواند کل یهودیان روسی مهاجر را ارائه و نشان دهد.


(طبقه بندی نشده) بعضی از یهودیان شوروی با روادید آمریکایی مهاجرت می کنند تا به شهروندان آمریکایی و یا وابستگان دور و مقیم خود در آمریکا بپیوندند. در این گروه که تمام ملیتهای روسی را در برمی گیرد، یهودیان در سه سال گذشته 25 درصد را تشکیل می داده اند.


(3/25 درصد کل) 650 یهودی - 1355 (8/24 درصد) 493 یهودی - 1356


ص: 639




(1/25 درصد) 430 یهودی - 1357 (خیلی محرمانه) علاوه بر این، بسیاری از غیر یهودیان نیز با روادید اسرائیلی مهاجرت می کنند که عبارتند از:


- اعضای ازدواجهای مختلط (مانند ازدواج یهودی و غیر یهودی - م).


- افرادی که توسط مقامات شوروی وادار می شوند که از کانال یهودیان مهاجرت نمایند و - غیر یهودیانی که روادید یهودی دریافت داشته و سپس موفق می شوند مقامات شوروی را متقاعد سازند که واجد شرایط مهاجرت می باشند.


تعداد ویزاهای اسرائیلی (خیلی محرمانه) - طبقه بندی نشده) غیر قابل رؤیت برای بیگانگان) - تعداد افراد وارده به وین


1349 حدود 1000 نفر 14000-


1350 نفر -13022 13601 -31413


-1351 33461- 24780-


1352 20700- 20200-


1353 13290 -13209-


1354 14273- 14064-


1355 16737- 17146-


1356 28864- 30379 -


1357 ماهانه


1357 ژانویه 1946 فوریه 2131 مارس 1835 آوریل 1870 می 1919 ژوئن 1943 ژوئیه 2211 اوت 2540 سپتامبر 2845 اکتبر 4087 نوامبر 3427 دسامبر 4645


ص: 640




ماهانه 1978 ژانویه 4040 فوریه 4126 مارس 40149 آوریل 5000




منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 49 - کتاب 49 - صفحه 626
تصاویر سند
(جمعه سیاه) (روز شکرگزاری) (روز کارگر) 1 فوریه 1979. خمینی پس از 15 سال به ایران باز می گردد 11 فوریه 1979. از همه خواسته شده تا از منازل خود خارج نشوند 12 فوریه 1979. اسلحه خانه گارد سلطنتی به تصرف در می آید 14 اکتبر) 14 فوریه 1979. در ساعت 20/11 گاست تلفن کرد که به سفارت حمله شده است 15 خرداد 15 ژانویه 1979. کابینه بختیار مورد تأیید قرار می گیرد 16 ژانویه 1979. شاه ایران را برای استراحت ترک می کند و شورای نیابت سلطنت را عهده دار امور می گرداند 17 سپتامبر 1978. زلزله در شهر طبس واقع در شمال شرقی ایران منجر به کشته شدن حدود 25000 نفر شد 17 فوریه 1979. نیروی دریایی ایران کار خود را آغاز می کند 2 19 19 آوریل نیز در پستخانه اصلی قاهره منفجر گردید 1963 20 آذر (تاسوعا 21 ژانویه 1979. کمونیستها تظاهرات عظیمی را در پائین شهر تهران برگزار کرده و با مقداری مخالفت روبرو می شوند. 22 بهمن 22 مهر راهپیمایی های مذهبی به مناسبت تولد امام رضا 23 ژانویه 1979. خمینی تهدید می کند که به تهران باز خواهد گشت؛ فرودگاه مهرآباد به مدت 5 روز بسته می شود. 23 ژوئیه 24 اوت 24 مهر در کرمان 25 ژانویه 1979. طرفداران قانون اساسی در حمایت از بختیار راهپیمایی موفقیت آمیزی تا میدان بهارستان مقابل مجلس به راه می اندازند 26 اوت یادبود مرگ واقعی امام علی 26 ژوئیه 28 مرداد (روز بازگشت شاه در 1953) 28 مرداد 1332 مصدق سرنگون شد 5 مارس دوازدهمین سالگرد فوت دکتر مصدق 5 نوامبر. حمله به بانکها 6 فوریه 1979. خمینی 7 ژانویه در قم 8 سپتامبر 8 سپتامبر (جمعه 17 شهریور) CAP «انقلاب افغانستان» «انقلاب سفید» «تظاهرات مذهبی» ماه اکتبر «توطئه پالیزبان» «جنگ سرد» «عاشورا» «فاجعه ویتنام» «قتل عام مردم بی گناه کردستان» «نهضت ملی نفت» آتش توپخانه در شمال لبنان آتش سوزی آتش سوزی اخیر سینمای آبادان آتش سوزی در سفارت افغانستان در تهران آتش سوزی سینما رکس آبادان آتش سوزی فاجعه بار سینما رکس آبادان. آزاد شدن بن بلا از تبعید در الجزیره آزادی جیمز شری آزادی زندانیان فلسطینی از زندانهای اسرائیل آزادی های سیاسی و مدنی آزمایشات اتمی آشفتگی آشفتگی سیاسی و اجتماعی آشوب های (تظاهرات) سیاسی آشوب های تبریز در فوریه 1978 آشوب های قم آشوبهای مذهبی خرداد 1342 آشکار شدن مسئله مجتمع هسته ای فرانسه آغاز مذاکرات صلح طلبانه بین اسرائیل از یک طرف و اردن آنگولا اتحادیه ها و مطبوعات سیاسی توسط رهبریت پاکستان اتوبوسهای هوایی مسافربری اجتماع اسقفی ایرانیان شیراز در نوزدهم فوریه اجتماع حامیان حزب جمهوری خلق مسلمان اجتماع میدان شهیاد اجلاس آسوان اجلاس اعراب در بغداد اجلاس اوپک اجلاس بغداد اجلاس بین المللی اروپا اجلاس تونس اجلاس توکیو اجلاس سفیران خاورمیانه ای ترکیه اجلاس شورای امنیت اجلاس عربی اجلاس عربی ریاض اجلاس غیرمتعهدها اجلاس غیرمتعهدها در هاوانا اجلاس قاهره اجلاس لیبیائی و عربستان سعودی اجلاس وزیران خارجه کشورهای خلیج در طائف اجلاس وزیران عربستان سعودی اجلاس وین اجلاس ژانویه 1979 شورای ملی فلسطین اجلاسیه بغداد اجلاسیه های کارگری متشکله توسط کمونیستها احتمال بروز اقدام تلافی جویانه گروههای تروریستی خاورمیانه ای احتمال مذاکره بین 9 کشور اروپایی احتمال و دورنمای برهم خوردن تولید نفت خام کویت توسط کارگران احداث راه در ماداگاسکار احداث یک پروژه مسکن پنج میلیارد دلاری احداث یک کانال 90 میلیون دلاری در تونس اختلاف ایران و ترکیه پیرامون مالیات ترانزیت ترکیه اختلاف سوریه و عراق اخراج تمام کارمندان آمریکایی دفتر آسوشیتدپرس در 4 سپتامبر اخراج خبرنگاران خارجی اخراج روزنامه نگار فلسطینی عونی صدیق اخراج سه دیپلمات روسی از ایران اخراج شاه اخراج عراق از کنفرانس وزیران خارجه خلیج اربعین از اجلاس های بوداپست استعفا استعفای جم استعفای رئیس جمهور بکر استعفای رئیس جمهور وقت استعفای علی نقی کنی استعفای مهدی بازرگان استقرار جمهوری اسلامی استقلال افغانستان استقلال بنگلادش استقلال عراق استقلال کردستان در 1946 اسرائیل اشغال بیت المقدس اشغال سفارت آمریکا اشغال لانه جاسوسی اشغال نظامی اصطکاک بین سنی و شیعه اصلاح قانون اساسی اصلاحات ارضی اصلاحات ارضی شاه اصلاحیه جکسون اصلاحیه سیمینگتون اصول انقلاب سفید اظهارنظر مثبت مقامات کویتی درباره نقش آمریکا در روند صلح اعتصاب اعتصاب تاکسی ها اعتصاب در کویت اعتصاب سیاسی اعتصاب نفت اعتصاب کارخانه آرد اعتصاب کارگران روزمزد. اعتصابات اعتصابات سیاسی اعتصابات گسترده در اصفهان اعدام 3000 زندانی سیاسی اعدام بوتو اعدام حبیب القانیان یهودی برجسته و حملات خشن علیه اسرائیل و صهیونیسم اعدام حمید شهریاری اعدام سالار جاف اعدام سپهبد ربیعی و خواجه نوری اعدام ها اعدامها اعراب اسرائیل اعزام دانش آموزان نیروی هوایی به ایالات متحده اعزام کشتیهای نیروی دریایی آمریکا به اقیانوس هند اعلام نظام اسلامی در پاکستان اعلامیه رسوای 30 تیر (21 ژوئیه 1952) اغتشاش اغتشاشات تهران در روز 15 خرداد اغتشاشات در راهپیمایی های انتخاباتی اغتشاشات قم در دی ماه اغتشاشهای خرداد 1342 افزایش آشوب در مناطق کردنشین و برخورد بین کردها و ترک ها افزایش تضاد و تشنج بین جامعه اکثریت سنی و اقلیت شیعی افزایش حقوق کارمندان دولتی افزایش دستمزد کارگران نفتی افزایش فعالیت های تروریستی افزایش قیمت نفت افزایش قیمت نفت اوپک افزایش قیمت نفت کویت افزایش نگرانی های ترکیه در مورد ایران اقدامات آشوبگرانه المهری اقدامات آمریکا مبنی بر حمایت از دلار اقدامات و سیاستهای بازاریابی نفتی کویت امتیاز تنباکوی بلژیک امضاء قرارداد اقتصادی ترکیه با عراق امضای یک قرارداد پنجساله دو جانبه تجاری و اعتباری با لیبی امکان کاهش تولید نفت کویت و لیبی انتخابات انتخابات 1339 انتخابات 1340 انتخابات اتحادیه ای انتخابات ایالتی ایندیانا انتخابات عمومی انتخابات محلی انتخابات ملی انتخابات ۱۹۷۹ انتقاد خصمانه روزنامه های کویتی علیه ایران انحلال شورای شهر تهران انحلال مجلس شورای ملی انحلال پیمان سنتو انعقاد پیمان بین هیتلر و استالین انفجار بلوچستان انفجار بمب در اورشلیم انفجار خط لوله ایگات انقلاب انقلاب 1779 آمریکا انقلاب 1978 انقلاب 27 آوریل 1978 انقلاب آوریل 1978م انقلاب اتیوپی انقلاب اسلامی انقلاب اسلامی ایران انقلاب اسلامی در ایران انقلاب افغانستان انقلاب اکتبر انقلاب ایران انقلاب ایران اسلامی انقلاب بلشویکی انقلاب ترکی در افغانستان انقلاب روسیه انقلاب روسیهکودتای 7 اردیبهشت 57 تره کی انقلاب سفید انقلاب سفید شاه انقلاب شاه و مردم انقلاب شکوهمند اسلامی انقلاب ضد هاشمی QUTI انقلاب فرانسه انقلاب فلسطین انقلاب مشروطه انقلاب مشروطه 1905 انقلاب مشروطیت انقلاب نیکاراگوئه انقلاب نیکاراگوئه و اشغال سفارت آمریکا در تهران انقلاب کبیر 7 ثور (27 آوریل) انقلاب کبیر ثور اورشلیم و تل آویو اوضاع امنیتی شرق ترکیه اوضاع ایران اول آذر اول نوامبر. آغاز اعتصاب کارگران نفتی اولین سالگرد انقلاب افغانستان در 27 آوریل ایام محرم ایام نوروز ایجاد آشوب در خوزستان ایجاد تغییر در نحوه حکومت بازدید سادات از ایران بازیهای المپیک 1359 شوروی بحران 14 سپتامبر بحران افغانستان بحران بعد از جنگ در آذربایجان بحران خاورمیانه ای در سال 1967 بحران سوئز بحران لبنان بحران های آذربایجان و مصدق بحران پرتغال بدهیهای بیش از حد ایران در رابطه با صادرات بازرگانی کویت برنامه اکتساب زمین برنامه ریزی اقتصادی و تغییر نظریات کویتیها در مورد ماهیت رشد آتی برهم خوردن توافق حکومت نظامی و اتحاد ملی پاکستان بروز جنگ پنجم اعراب و اسرائیل برگزاری انتخابات نمایندگان برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی برگزاری چهلم شهدای تبریز در دیگر شهرهای ایران برگشت آیت الله خمینی بستن بازار در تاریخ 17 و 18 می بستن روزنامه مردم حزب توده بستن روزنامه ها بل هلیکوپتر بمب کوچکی در 28 می در حیفا منفجر شد. بمب گذاری بمب گذاری اتوبوس انگلیس ها در اصفهان بمب گذاری در انجمن ایران و آمریکا بمب گذاری در انجمن ایران و آمریکا در آذر 1356 بمب گذاری در دفاتر روزنامه های فرانسوی طرفدار اسرائیل در پاریس بمب گذاری در هانیتای اسرائیل بمب گذاری هتل شرایتون قاهره در 13 فوریه بمب گذاری کنسولگری آمریکا در اصفهان بمب گذاریهایی در بازار و دیگر مکانهای عمومی در شهر لود بمباران لبنان بمباران ویتنام شمالی توسط آمریکا بمباران کرده اند. به اسارت گرفتن اعضای اوپک (سازمان کشورهای صادر کننده نفت) در وین و انتقال آنها به تریپولی (لیبی) و الجزیره به تعلیق درآمدن الطلیعه و الهدف به خطر افتادن صلح در خاورمیانه به قتل رساندن رئیس سابق ستاد مشترک دولت موقت به قتل رساندن مطهری به قدرت رسیدن قاسم در عراق به وسیله سپتامبر سیاه نیز یک پالایشگاه در آلمان و هلند در سال 1972 مورد اصابت قرار گرفت بوگروم بیانیه دوستانه ای توسط شیخ صباح الاحمد درباره ایران بیانیه مشترک بیست و سومین کنگره حزب کمونیست بیست و پنجمین کنگره CPSU بیسوادی بیکاری تأخیر انتخابات و سرکوب احزاب تأسیس دانشگاه رازی در کرمانشاه تأسیس راه آهن تان تاجگذاری محمدرضا شاه تاجگذاری ملکه الیزابت دوم در لندن تاسوعا تانک تبعید آیت اللّه خمینی تبعید آیت اللّه خمینی به پاریس تجارت دو جانبه غیر نفتی دوستانه ایران و کویت تجزیه طلبی اکراد ایران تجمع تاریخی 28 مرداد تجمع هیئت تحریریه کیهان تحریم اقتصادی تحریم اقتصادی علیه ترکیه تحریم نفتی جهانی تحریم نفتی لیبی تحریک و آشوب علیه رژیم ایران تحریکات شوروی تحصن بازار اهواز تختی تدریس انگلیسی ترور ترور «دیویس» ترور آیت الله مطهری ترور آیت الله مطهری. انقلاب اسلامی ایران ترور رئیس پلیس کرمان ترور سپهبد قرنی ترور مطهری ترور منصور ترور هاشمی رفسنجانی ترور پرزیدنت حفیظ اللّه امین. ترور پل گریم ترور گریم ترک دائم ترک موقت تسخیر سفارت آمریکا در تهران در بهمن 1357 تسخیر لانه جاسوسی تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران تشدید قوانین منع عبور و مرور تشنج میان گروههای کویتی تشکیل کمیته تجدیدنظر قانون اساسی تشکیل یک اجلاس عربی تشکیل یک حکومت ائتلافی به رهبری حزب جمهوریخواه خلق دارای تمایلات چپ میانه رو تشییع جنازه تختی تشییع جنازه جوزف استالین در مسکو تشییع جنازه منصور تشییع جنازه نورالدین الموتی تشییع جنازه ژوزف استالین در مسکو تصاحب کامل درآمدهای عمرانی کویت تصمیم کویت مبنی بر کاهش قراردادهای مهم نفت خام خود تضمینهای امنیتی آمریکا به پاکستان تظاهرات تظاهرات 1971 از تهران به کرج تظاهرات 23 تظاهرات 24 و 25 می تظاهرات 26 تظاهرات 28 اردیبهشت تظاهرات 30 تیر تظاهرات 31 تیر تظاهرات 9 تظاهرات آرام 19 و 20 آذر (تاسوعا و عاشورا) تظاهرات اخیر کرمان تظاهرات اعراب ایرانی خوزستان به حمایت از خودمختاری تظاهرات بزرگ اما بدون خشونت روز 5 سپتامبر در تهران تظاهرات بزرگ به عنوان اعتراض علیه قطعنامه اخیر مجلس سنای ایالات متحده تظاهرات تبریز تظاهرات توسط گروه جبهه حزب توده در تاریخ 19 تیر 1340 تظاهرات دانشجویان در مرکز نشریه مسلمان تظاهرات دانشگاه تظاهرات در شهر مقدس قم تظاهرات در میدان ژاله تهران (18 سپتامبر) تظاهرات در نخست وزیری تظاهرات سه روزه جمعیت طلبه های اسلامی تظاهرات سپتامبر 1978 تظاهرات ضد شاه در قبرس تظاهرات ضدشاه و اعتصاب نشسته در سفارت ایران در واشنگتن تظاهرات عمومی در 14 آذر تظاهرات قم تظاهرات مذهبی تبریز تظاهرات مذهبی قم تظاهرات منطقه کرانه غربی تظاهرات موگادیشو به حمایت از آرمان فلسطین تظاهرات نشسته در اداره آموزش و پرورش تظاهرات و آشوب 6 دسامبر (16 آذر) تظاهرات وسیع تهران در آخر رمضان تظاهرات گسترده توکیو تظاهرات گوش امونیوم در 2 مه تعصبات فرقه ای تعطیل تعطیل مذهبی 24 مرداد که یادآور شهادت امام علی تعطیلات شش روزه نوروزی تعطیلات عید نوروز تعلیق بعضی از مطبوعات تعلیق مجلس شورای ملی کویت را در ماه اوت 1976 تفنگ 106 تلگراف تمام آثار عملیاتی حمله به فرودگاه بروکسل در 16 آوریل تهدیدات خارجی تهدیدهای ساف نسبت به منافع آمریکا تورم تورم جهانی تورم ناشی از افزایش قیمت نفت در سالهای 53 / 1352ش توسعه مجتمع ماشین سازی در پاکستان توطئه «مزدوران» توقف روابط ترکیه و عراق توقیف هفته نامه های الطلیعه و الهدف تولد امام دوازدهم (21 ژوئیه) تولد سازمان همکاری و عمران منطقه ای تولد شاه تولد ملکه انگلیس تولد ولیعهد رضا تولید سلاحهای اتمی تولید نفت کویت از محدوده 2 میلیون بشکه در روز تعیین شده توسط دولت فراتر رفت تولیدات توپخانه تیر اندازی کاخ خلق تیراندازی تیراندازی به رابرت کندی جت های حمل و نقل نظامی دوربرد جدا کردن اجلاس بغداد از موضع ارتدادی در قبال کمپ دیوید جرائم امنیتی جریانات صلح خاورمیانه جشن دهمین سالگرد جمهوری عراق جشن روز ارتش سرخ جشن روز استقلال جشن روز ملی الجزیره جشن روز ملی کره جشن ملی عربستان سعودی جشن های 2500 ساله شاهنشاهی جشن های بزرگداشت دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی در سال 1971 جشن هنر شیراز جشنهای استقلال ملی جعفریان و بیگلری هرسه امروز کشته شدند جعلیات جمعه سیاه جنبش غیر متعهدها جنبش مشروطیت جنبش ملی فارس جنبش های جدایی طلب پس از جنگ دوم جنبشهای ملی 28 مرداد جنگ 1948 اعراب و اسرائیل جنگ 1967 جنگ 1967 اعراب جنگ 1967 خاورمیانه جنگ 1973 اعراب و اسرائیل جنگ 1973 خاورمیانه جنگ «یوم کیپور» در اکتبر ۷۳ جنگ اتمی جنگ اعراب و اسرائیل جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1967 جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1973 جنگ اول جهانی جنگ اوگادن جنگ اکتبر 1973 خاورمیانه جنگ ایران و عراق جنگ بین اتیوپی و سومالی جنگ بین پاکستان و هند جنگ جهانی جنگ جهانی اول جنگ جهانی دوم جنگ داخلی جنگ داخلی لبنان جنگ در کردستان جنگ دوم جهانی جنگ سال 1352 جنگ سوئز جنگ شش روزه در سال 1967 جنگ صلیبی جنگ ظفار جنگ ظفار در عمان در اواسط دهه 1970 جنگ لبنان جنگ ماه ژوئن جنگ های مشروطیت 1285 ایران جنگ هند و پاکستان جنگ هند و پاکستان (1350) جنگ و خونریزی بین فالانژیستها و هواداران فرنجیه در شمال لبنان جنگ ویتنام جنگ چهارم خاورمیانه جنگ یمن جنگ یوم کیپور جنگ ۱۹۴۸ جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل جنگ ۶ روزه در ژوئن ۶۷ جنگنده بمب افکن جاگوار جنگهای اعراب و اسرائیل در اکتبر و نوامبر ۱۹۵۶ جنگهای داخلی لبنان حادثه بمب در اصفهان حادثه خونین میدان سپه حادثه سیاهکل حادثه میدان ژاله حضور شاه در تشییع جنازه آیزنهاور حضور شوروی در ایران حمایت لیبی از کاربرد نفت عربی جهت اعمال نفوذ بر سیاست خارجی آمریکا حمل و نقل سلاح در مرز ایران و ترکیه حملات به کردها حملات تروریستی حملات روزنامه کویتی علیه ایران به دفاع از کویت حمله 14 فوریه علیه سفارت حمله ای که در 27 مارس به سفیر مصر در داکا شد حمله به خانه بهاییان در غرب ایران. حمله به سفارت حمله به سفارت آمریکا در تهران حمله تانزانیا به اوگاندا حمله تروریستی اردیبهشت 1358ش حمله خونین علیه اتوبوس اسرائیلی در بهمن ماه 1357ش حمله شاه علیه جبهه ملی در نطق 28 مرداد حمله شبا حمله شوروی به چکسلواکی حمله مسلحانه به مسافرین هواپیمای ال عال در فرودگاه یسیلکو حمله مسلحانه به یک پاسگاه پلیس در تبریز حمله نهاریه در 22 آوریل که باعث شد چهار اسرائیلی و چهار تروریست کشته شوند حوادث نیروی هوایی حکوت نظامی حکومت نظامی حکومت نظامی (12 خراب کاری داخلی خرابکاری در خطوط نفتی عربی (تاپ لاین) خرمشهر منفجر شد خروج پاکستان از پیمان سنتو خرید دوجانبه نفت توسط فرانسه خشم اعراب در رابطه با منفی گرایی بغداد علیه سادات دخالت های شوروی در کوبا در دوشان تپه درگیری آمریکا در ویتنام دستگیری های نوامبر دفن زباله های اتمی کشور دیگر دلاور دهم دسامبر دوره مصدق دوره ملی شدن نفت دولت ازهاری دولت شریف امامی استعفا می دهد دولت نظامی دکترین جانسون دی 1358 شاه ایران کشورش را ترک کرد دیدار پرزیدنت نیکسون از ایران دیدار کارتر و والدهایم دبیر کل سازمان ملل متحد از ایران دیوار سیاسی بین آنکارا و بغداد راهپیمائی و تظاهرات روز وحدت راهپیمایی راهپیمایی 7 سپتامبر راهپیمایی آرام در مسجد ژاله راهپیمایی صلح آمیز 9 دسامبر راهپیمایی عاشورا راهپیمایی عید پسه راهپیمایی مردم اصفهان راهپیمایی میلیونی برای اتحاد حمایت از خمینی راهپیمایی های تاسوعا و عاشورا (10 و 11 سپتامبر) راهپیمایی های روز ۱۹ ژانویه تا ۲۱ ژانویه راهپیمایی های عاشورا راهپیمایی های عاشورا و تاسوعا در تهران راهپیمایی پنجشنبه 7 فوریه در جاده قدیم شمیران و بلوار پهلوی ربودن یک هواپیمای عربی در 1977م رفتن شاه رفراندم رفراندم قانون اساسی 5 خرداد 1358 رفراندوم رفراندوم 26 ژانویه (6بهمن) رفراندوم 30 مارس رفراندوم جمهوری اسلامی رفراندوم دی 1341 رهبر اخوان المسلمین کشته شد روابط ایران و عراق و روابط ایران و کویت روز 2 می روز 8 سپتامبر (17 شهریور) روز LOA روز استقلال آمریکا روز اورشلیم[روز قدس] روز تولد دوازدهمین امام روز جهانی کارگر روز عاشورا روز عید قربان روز عیدفطر روز مشروطیت روز ملی روز ملی بلغارستان در 9 سپتامبر روز ملی رومانی روز ملی مجارستان روز ملی مصر روز ملی کره جنوبی روز ملی کویت روز میلاد [حضرت] فاطمه زهرا (سلام الله علیها) روز کریسمس رویداد تروریستی فرودگاه بروکسل زام زلزله طبس زلزله ی فاجعه بار طبس زمین لرزه شرق ایران ساختمان 11 طبقه بانک ملی ایران با خاک یکسان شد سالروز استقلال ایالات متحده سالروز تولد دختر پیامبر سالروز ملی شدن صنعت نفت در سال 1951 سالگرد جمعه سیاه سالگرد قیام سیاهکل در سال 1970 سالگرد مرگ خانلری سالگرد مرگ دکتر خانلری سالگرد مرگ مصدق (5 مارس) سالگرد ملی شدن صنعت نفت توسط مصدق سالگرد پیروزی بر آلمان نازی سالگرد کشتار میدان ژاله در 17 شهریور (9 سپتامبر 1978) سانحه T سرتیپ محمد ولی قرنی سردی در روابط بین شوروی و ایران سرنگون شدن نورمحمد تره کی سرنگونی سلطنت لیبی در سپتامبر 1969 سفر رئیس ساف به مراکش سفر قریب الوقوع شاه به بریتانیای کبیر سفر نیکسون به ایران سفر وزیر امور خارجه کویت به ایران سفر وزیران پاکستان به مسکو سفیر آمریکا سقوط ارتش و دستگاه های اجرایی سقوط ایوب سقوط ایوب خان سقوط تره کی سقوط دولت امینی در ژوئیه 1962 سقوط دولت موراجی دسای سقوط شاه سقوط شاه در اوائل سال 1979 سقوط مصدق در 1332 سقوط مصدق در سال 1953 سقوط کابینه علا سقوط«مصدق» سلطنت 37 ساله محمد رضاشاه پهلوی سه تا چهار هزار نفر در میدان ژاله کشته شده بودند سه روز قتل حضرت علی (ع) سوء قصد به جان شاه در قصر مرمر (1965 میلادی مطابق 1344 ه سوریه و ساف از طرف دیگر سی و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل سیاست فروش نفت در بازار سیاه سیاست فروش نفت و ظرفیت تولیدی کویت سیاست وارداتی سیر صعودی قیمت کالاهای مصرفی در اسرائیل سیر نزول اقتصاد ترکیه سیستم محمدرضا شاهی سینماها و مشروب فروشیها به اوج بی نظمی و آشوب رسید. تا به حال 300 بانک تخریب شده ش) شب عید نوروز شبیخونهای کماندویی در اسرائیل شرکت ابزار آلات بیکر شرکت در نهضت کشورهای غیر متعهد شعار ضد آمریکائی «مرگ بر سه مفسدین: کارتر و سادات و بگین شناسایی واقعیتهای ژئوپلتیک ایران شورش 23 ژوئن در کابل شورش بیافرائی ها شورش جلال آباد شورش دهقانی شورش های (تظاهرات) مشهد شورش های 29 شورش های تبریز شورش های تبریز در بهمنانقلاب سفید (شاه و مردم). شورش های سال 1342 جبهه ملی شورش هرات و ترک افغانستان شورش کردستان در سنندج در مارس شورش کردها شورش کردها و اغتشاشات سایر رهبران قومی شورش یمن شکست جبهه ملی در سال 1342 شکست جنگ رمضان 1973 شکنجه شکنجه سه جوان را در خودروی پلیس در مشهد صادرات صاعقه صلح «زبرا» صلح خاور میانه صلح سادات صلح کمپ دیوید صنعتی گرایی و مهاجرت ضرب و شتم دیپلمات های فرانسوی در نزدیکی مجتمع اتمی ضررها ضرورت یک استراتژی متحد عربی در مورد صلح خاورمیانه ضیافت چهارم ژوئیه طرح اصلاحات ارضی طرحهای صنعتی سازی سریع طغیان (تظاهرات) قم عادی کردن روابط عاشورا عاشورا (یازدهم دسامبر) عاشورا) عدم توافق بین خمینی و بازرگان عزاداری عزاداری برای تظاهرات کنندگان عزای عمومی عقب افتادگی اقتصادی عقب افتادگی کوتاه اقتصادی علی رزم آرا عملیات « شین بث» عملیات آدمکشی عملیات آمین اویل پیشین عملیات اتمی عملیات ال عال عملیات جاسوسی آمریکا علیه شوروی عملیات خرابکاری و تروریسم عملیات دانشگاه نبراسکا عملیات عمال عملیات فیزیکی DRS عملیات مبادله آموزشی عملیات موساد عملیات موگادیشو عملیات هوایی مهرآباد عملیات ویژه (انتقام آکاالعصب) عملیات پرتغال عویق افتادن انتخابات عکس العمل های سیاسی ترکیه در قبال آمریکا عید شهدا عید غدیر خم عید فطر عید قربان عید نوروز غائله کردستان فاجعه آبادان فاجعه سینمای آبادان فرار سرمایه از کویت فروش نفت خام در بازار سیاه فروش نفت کویت تحت قراردادهای دراز مدت و کوتاه مدت فروش کود شیمیایی و ایجاد و توسعه ذخایر نفتی فساد فستیوال بین المللی جوانان فضل اللّه زاهدی فعال سازی دوباره کنسرسیوم سازمان همکاری و عمران اقتصادی فعالیت نیروی دریایی شوروی در اقیانوس هند فعالیتهای جاسوسی سفارتخانه های خارجی فعالیتهای کمونیستی توسط رهبران کارگران کویت فوت آیت اللّه طالقانی قائله کردستان قائم مقام مدیرعامل اسکو (OSCO) در اهواز قانون اساسی کوبا که در سال 1975 تصویب شد قتل قتل «عام» هشتم سپتامبر(17 شهریور) قتل آیت اللّه شمس آبادی قتل اخیر رهبران نهضت اسلامی (سرلشکر قرنی و آیت اللّه مطهری) قتل بارزانی و پسرانش قتل دابز قتل دابز سفیر آمریکا قتل سال 1330 نخست وزیر پیشین قتل سرهنگ حردان التکریتی قتل سرهنگ شافر و سرهنگ ترنر قتل سفیر آمریکا قتل سفیر آمریکا «دابز» قتل سفیر دابز قتل سپهبد قرنی قتل شیخ قتل عام میدان ژاله قتل عام هشتم سپتامبر «جمعه سیاه» قتل عبدالسلام عارف رئیس جمهور قتل فجیع سفیر دابز قتل محسن قتل محمد مسعود سردبیر فقید روزنامه مرد امروز قتل منصور قتل نخست وزیر اردن قتل نخست وزیر تل در قاهره قتل پرزیدنت کندی قتل کارمندان نظامی آمریکا قتل کندی قتل یوسف صبائی در قبرس قرارداد اقتصادی ترکیه و عراق قرارداد تجاری جدید ایران و ترکیه قرارداد سه ساله تجارت تهاتری با شوروی قضایای ظفار قضیه معروف گیرارد قطع تولید نفت قطع شبانه برق قطعنامه 1973م قطعنامه 242 قطعنامه 242 شورای امنیت قطعنامه 339 شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه بغداد قطعنامه سازمان ملل در مورد مسئله فلسطین قطعنامه های ضد مصری قم و تهران. قیام 15 خرداد قیام 28 مرداد 1332 قیام سیاهکل قیام فلسطینیها در نتیجه نارضایتی از عدم تغییر سیاست دولت کویت در قبال آزادی فلسطین قیام مردم مسلمان قم در 19 دی ماه 1356 قیام مردم مسلمان قم در ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶ قیام مسلحانه قیام هزاره شیعه در 23 ژوئیه قیام کردها قیامی که در 28 مرداد (1332) صورت گرفت لاهه لایحه ای درباره عفو عمومی برای زندانیان سیاسی لایحه تجاری 1974م لغو تحریم لغو قانون کاپیتولاسیون در ایران لغو قرارداد 1959م لغو قرارداد 60 مستشار روسی لغو قرارداد احداث هسته ای لیبی را مورد حمله قرار دادند م) واقع در شمال بندر صور بمباران کردند مأموریت Armish Magg (مستشاری نظامی) مؤسسه خصوصی مهندسین مشاور ماجرای لمونیر ماه محرم مبادرت به آدم ربایی در کیبوتس کفریووال اسرائیل متارکه جنگ توسط عراق و فتح مجتمع هسته ای پاکستان محاکمات انقلابی محاکمات نورنبرگ محاکمه محاکمه 14 جوان ایرانی محمد[(ص)] مخالفت در آبان 1356 مداخله مداخله احتمالی آمریکا برای حفاظت از حوزه های نفتی مدرن سازی کویت مدرنیزه کردن مذاکرات اروپایی و عربی مذاکرات اعراب خلیج و 9 کشور جامعه اروپایی مذاکرات بین صندوق بین المللی پول و دولت پاکستان مذاکرات خاورمیانه مذاکرات خلیج و جامعه اروپا مذاکرات خلیج و جامعه اروپایی مذاکرات خودمختاری مذاکرات دفاعی آمریکا و ترکیه مذاکرات سادات و بگین مذاکرات صلح خاورمیانه مذاکرات مقدماتی برای تجدید قرارداد خرید پنج ساله نفت خلیج مذاکرات موازی مذاکرات نفتی فوریه 1971 مذاکرات ژنو مذاکرات کشورهای خلیج و جامعه اقتصادی اروپا مراسم عید پاک مراسم نوروز مرگ «دابس» مرگ «سفیر دابز» مرگ بهار در 2 اردیبهشت 1340 مرگ تختی مرگ ترکی مرگ جوموکنیاتا رهبر دیرین کنیا مرگ سادات مرگ سفیر آمریکا در کابل مرگ طالقانی مرگ علی فرمانفرمائیان  مرگ کشتی گیر مسئله تحریکات مهری شیعه به مرحله برخورد علنی بین حکومت کویت و مذهبیون ایرانی نزدیک می شود مسئله قبرس مسئله مجتمع هسته ای پاکستان مسابقه میدان فرح آباد مستشاری نظامی مسموم کردن مشاجرات درون عربی مطبوعات مشکلات اقتصادی مشکلات فعلی ایران معاهده امنیتی مقاومت اقلیت شیعه در برابر اسلامی شدن به سبک مذهب تسنن ملاقات با نخست وزیر در 19 مارس ملاقات با نخست وزیر در تاریخ 19 مارس ملاقات چهار جانبه ملی شدن بانکها در تاریخ 7 ژوئن ملی شدن شرکتهای مهم در تاریخ 25 ژوئن ملی شدن نفت ملی شدن نفت در سال 1329 و بیرون راندن انگلیسی ها ملی کردن داراییهای شرکت نفت عراق ملی کردن صنعت نفت ملی کردن صنعت نفت ایران مناسبت تاسوعا مهاجرت غیر قانونی ایرانیها به کویت مهاجرت یهودیان شوروی مهدی بازرگان 70 ساله را به عنوان نخست وزیر حکومت انقلابی منصوب می نماید مهمانی کوکتل مواد انفجاری موافقتنامه (78U.S.C. 3787) موافقتنامه آتش بس صحرای سینا موج جدید امپریالیسم در خلیج موج ضد آمریکایی موشک میانجیگری کویت بین عمان و جمهوری دموکراتیک خلق یمن میتینگ بزرگ روز 15 مین مین گذاری دریا ناآرامی در ایران نارضایتی عمومی نامه های حاوی بمب (به مقصد اسرائیل) در فرانکفورت منفجر گردید نامه کارتر به بازرگان نبرد آذربایجان نبرد اُگادن نبرد سینا نبردهای 5 اوت نخست وزیر سابق پاکستان نزاع بین اعراب و اسرائیل نفربر نفوذ حزب توده نفوذ چین در پاکستان نقلاب سفید نمایشگاه تجارت بین المللی تهران نهضت آزادی نهضت آزادی ایران نهضت اسلامی نهضت اسلامی خمینی نهضت تنباکو نهضت رادیکال ایران نوروز نیروهای دفاعی اسرائیل اعلام داشتند که دهکده الریحان را که در یازده کیلومتری دهکده مرزی اسرائیلی متولا واقع شده هرج و مرج اقتصادی هفتم تیرماه 1360 همافران دست به شورش می زنند همه پرسی همکاری دوجانبه برای تأمین امنیت آزادی دریانوردی در خلیج همکاری نیروهای واکنش سریع آمریکا با اسرائیل همکاریهای اقتصادی هواپیماهای اسرائیل دهکده المحمره را در لبنان که در دو کیلومتری اردوگاه نحرالبارد واقع است بمباران کردند هواپیماهای اسرائیل یک موضع فلسطینی را در حل البحر (یا جبل البحر یا تل البحر هواپیماهای بزرگ حمل و نقل 130 C هواپیماهای حمل و نقل سوپرسونیک هواپیمای CURL هواپیمای دوربرد و 141C و مونترال واقعه 15 بهمن (چهارم فوریه 1948) واقعه تیراندازی 19 نوامبر واقعه سنندج واقعه شبا واقعه قم در 19 دی واقعه لاهیجان واقعه مصدق واقعه میدان ژاله واقعه کابل واقعه گروگانگیری عمده در مالوت در 1974م وانیک ورشکستگی اخلاقی و اقتصادی ورود آیت اللّه خمینی به فرانسه در اکتبر 1978م وقایع ایران وقایع تهران وقایع کرمان پاره کردن پرچم آمریکا پان آمریکن پاکستان پروازهای غیرقانونی روسیه بر فراز اتیوپی پنجاه و پنجمین مراسم فارغ التحصیلان نظامی پنجاهمین سالگرد سلسله پهلوی پیروزی انقلاب اسلامی پیروزی انقلاب اسلامی ایران پیروزی انقلاب اسلامی در ایران پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 پیروزی انقلاب تندرو فلسطینی ها پیروزی انقلاب کبیر اسلامی ایران پیروزی انقلابی روز 11 فوریه (22 بهمن) پیمان دوستی با شوروی پیمان دوستی شوروی پیمان صلح مصر و اسرائیل چهارم ژوئیه چهلم شورش های (تظاهرات) تبریز چهلم مقتولین مرکز مذهبی «قم» ژنرال بدره ای ژنرال طوفانیان ژوئیه 1978 شبه نظامیان فتح دفاتر ژوئن سیاه در تریپولی کاهش ارزش دلار کاهش تولید نفت خام کویت کاهش واردات کاپیتولاسیون کتک خوردن هدایت اللّه متین دفتری کتک زدن هدایت اللّه متین دفتری کسری بودجه عظیم کشتار 13 آبان کشتار 8 سپتامبر (17 شهریور) کشتار جمعه میدان ژاله کشتار در فرودگاه فومینیکو (رم) کشتار مذهبی اصفهان کشتار میدان ژاله کشتار میدان ژاله در 8 سپتامبر کشتار ۱۳ آبان کشتار ۱۷ شهریور کشتار17 شهریور کشتارهای آلپو کشته کمپ دیوید کمک نظامی آمریکا به ترکیه کنفرانس 1958 آنکارا کنفرانس اروپایی وحدت کنفرانس اسد و بکر در اکتبر سال 1978 کنفرانس اسلام کنفرانس اسلامی کنفرانس بغداد کنفرانس بلگراد کنفرانس تهران کنفرانس رؤسای نمایندگیهای آمریکا کنفرانس سالانه انستیتو خاورمیانه کنفرانس سران کمپ دیوید کنفرانس صلح خاورمیانه کنفرانس صلح ژنو کنفرانس عمران منطقه ای کنفرانس غیر متعهدها در هاوانا کنفرانس فز کنفرانس وزیران خارجه خلیج در طائف کنفرانس پاریس کنفرانس ژنو کنفرانس کراچی کنوانسیون توکیو کودتا کودتا در افغانستان کودتا در سال 1322 کودتا علیه ترکی کودتای 1332 کودتای 1958 قاسم در عراق کودتای 1973 و 1978 کودتای 27 آوریل 1978 کودتای 28 مرداد کودتای آمریکایی کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 کودتای آمریکایی سال 1332 کودتای آمریکایی سال ۱۳۳۲ کودتای آوریل 1978 کودتای اسد کودتای افغان کودتای افغانستان کودتای افغانستان و یمن جنوبی در سال 1978جنگ الجزایر کودتای امین کودتای بعثی در 1968 کودتای ترکی کودتای سال 1352 علیه بکر و صدام کودتای سیاه 1299 کودتای سیاه رضاخان کودتای موریتانی کودتای نظامی در ایران کودتای نظامی ژنرال ضیاءالحق کودتای ویتنام کودتای یمن جنوبی در ژوئن 1978م گرایش به سوی سوسیال دمکراسی در سیاست اقتصادی گردهمایی حدود یک هزار تن از مردم در روز تعطیل عید قربان گروه پزشکی ایران در ویتنام گزارش سیاسی گسترش تسلیحات هسته ای گسترش تسلیحات هسته ای از سوی پاکستان گفته شاه در کنفرانس مطبوعاتی 26 مرداد گلوله باران و بمباران اسرائیل یاد بود شهدای مدرسه علوم دینی فیضیه یادبود مصدق یادبود چهلم مرگ «شهدای قم» یراندازی و آتش سوزی در جنوب قرارگاه نیروی دریایی یک بمب در قطار تهران یک نفر از کارگران گمرکی قاهره را در 19 آوریل کشته اند ۳۴