Post
19042
تحلیل حکومت عربستان سعودی
موضوع سند
تحلیل حکومت عربستان سعودیمشخصات ارسال سند
از: وزارت امور خارجه - واشنگتن، دی - سی
سری
به: مرکز جمع آوری خلاصه مطالب اطلاعاتی
1358-05-01- 1979-07-23
متن سند
خلاصه مطالب شماره 858،876
سند شماره (39)
تاریخ: 23 ژوئیه 1979 - 1 مرداد 1358
از: وزارت امور خارجه - واشنگتن، دی - سی
به: مرکز جمع آوری خلاصه مطالب اطلاعاتی
موضوع: خلاصه مطالب شماره 858 - 23 ژوئیه 1979
اخطار: منابع و روشهای حساسی در گردآوری این اطلاعات بکار رفته که نباید در اختیار اتباع کشورهای دیگر گذاشته شود.
(پاراگراف 6-1 سری)
ص: 401
1- عربستان سعودی: ارتباط نفتی: عوامل روانی و اجتماعی، در تشریح، رابطه ظریف بین سیاست تولید نفت عربستان و انتظاراتشان از پیشرفت صلح خاورمیانه مفید واقع می شود.
الف) سعودیها ذاتا و عمیقا متنفرند که به عنوان یک قدرت تهدید کننده به شمار آیند و از سلاح نفت بی ملاحظه استفاده کنند. آنچه که در سال 1973 اتفاق افتاد استثنائی بود. از نظر سعودیها، تهدید و باجگیری مستقیما مخالف اصول و میزان بدوی ها (بادیه نشینها) بوده و از نظر تاکتیکی نتیجه معکوس به بار خواهد آورد.
ب) اگر یک سعودی بخواهد روی دوستش اثر بگذارد، با وی مقابله به مثل می کند. در سیستم سعودیها دوستها نسبت به یکدیگر از نظر یاری رساندن تعهدات متقابل دارند و به خودشان حق می دهند که در موقع لزوم از دیگری کمک بگیرند. در چنین نظامی نفوذ اعمال می شود و انتظارات بدون هیچ برخوردی برآورده می شود.
2- این ضرایب و عوامل حاکی از آن است که سعودیها احتمالاً نمی خواهند رابطه مشخصی بین نفت و جریانات صلح برقرار کنند. شاه خالد و فهد ولیعهد عربستان مشخصا تکذیب کرده اند که این دو موضوع می توانند با هم ارتباط داشته باشند. اما با این گونه تکذیبها آمریکا نباید از انتظارات عربستان سعودی غافل بماند.
3- طبق گزارش سفارت آمریکا در جده، اخیرا سعودیها می پندارند که روابط ویژه شان با آمریکا برابر و موزون نیست و این عدم موازانه به نفع آمریکا می باشد. کمبود فعلی عرضه نفت خام، به عربستان سعودی فهمانده است که آمریکا و متحدان غربی اش شدیدا به نفت وارداتی وابسته اند.این موضوع منجر شده است که سعودیها در عوض نفت، انتظار داشته باشند که آمریکا امتیازات و ملاحظات بیشتری به آنها بدهد.
4- دلایل و شواهد به اثبات رساننده این استدلال را می توان در نکات زیر پیدا کرد:
الف) فهد ولیعهد عربستان در ماه ژوئن در بیانیه عمومی خود پیشنهاد کرد که آمریکا فورا گفتگو را با سازمان آزادی بخش فلسطین شروع کند، وی گفت «دولت عربستان سعودی برای انجام این گفتگو هر چه از دستش برآید انجام خواهد داد.»
ب) اظهارات شیخ یمانی در مصاحبه ماه ژوئیه مبنی بر اینکه اگر آمریکا می تواند اسرائیل را وادار به عقب نشینی از سرزمینهای اشغالی نماید« باید آماده مواجه با عواقب آن باشد...» و نمی توان از اعراب انتظار همکار، در زمینه نفت را داشت مگر آنکه حرکات و اعمال مثبتی در جبهه سیاسی انجام شود.«
ج) تصمیم عربستان سعودی مبنی بر بررسی تکنیکی تولید نفت در ماه اوت. ما معتقدیم نتیجه این بررسی آن خواهد بود که بعد از ماه سپتامبر نفت اضافی تولید نشود، مگر آنکه دلایل وادارکننده ای در سیاست خارجی باشد، که خلاف آن عمل کنند.
5 - در همین رابطه سفارت آمریکا در جده چنین نتیجه گیری می کند که رابطه ای بسیار قوی ولی پنهانی بین افزایش اخیر تولید نفت و انتظارات سعودیها به پیشرفت جریانات صلح وجود دارد. ماهم مانند سفارت معتقدیم که در صورتی که در شش ماه آینده در روند صلح پیشرفتی حاصل نشود، در سلسله مراتب حکومتی سعودی فشارهایی مبنی بر بازگشت به سطح تولید 5/8 میلیون بشکه در روز و نیز آمادگی برای بالا بردن قیمت نفت در اجلاس اوپک در ماه دسامبر پیدا خواهد گردید.
6- خلاصه اینکه، به نظر ما سعودیها به جای تهدید خواسته اند آمریکا را وادار کنند که به جریانات
ص: 402
صلح تحرک بیشتری ببخشد. ولی اگر سعودیها چنین استنباط کنند که آمریکا موفق نشده است تحرک لازم را به وجود آورد، آنها نیز عقب نشینی خواهند کرد. (پاراگرافهای 9-7 طبقه بندی نشده اند.)
7- تهدیدی برای کشتیرانی آمریکا: آمریکا به نفتکشهایی که از خلیج فارس و به خصوص تنگه هرمز عبور می کنند هشدار داد که ممکن است حمله و یا دیگر عمل خصمانه ای علیه آنها صورت پذیرد.
8 - کانال اصلی کشتیرانی این تنگه که کوتاهترین راه را از اطراف شبه جزیره موساندام در شمال عمان به وجود آورده است 30 تا 35 کیلومتر طول و 13 کیلومتر عرض دارد. کانالهای داخلی و خارجی به وسیله یک منطقه ممنوعه دارای 2 کیلومتر عرض جدا می شود. عمق این کانال از 75 متر به 200 مترهم می رسد. کانال خارجی آنقدر عمیق و عریض است که حتی اگر دو تانکر نفتی عظیم الجثه نیز در آنها غرق شود باز زهم قابل کشتیرانی می باشد.
9- تانکرهایی که قصد خروج از تنگه را دارند با عبور در از بخشهای کم عمق تر تنگه در بخشهای شرقی و شمالی جزیره قوین که عمق آب از 45 تا 80 متر در نوسان است می توانند از خطرهای احتمالی بگریزند. از این منطقه عظیمترین نفتکش موجود نیز می تواند عبور نماید.
10- (طبقه بندی نشده) اسرائیل - ناظران سازمان ملل: پیشنهاد استقرار ناظران سازمان ملل در صحرای سینا به هنگام خاتمه استقرار نیروهای اضطراری سازمان ملل در 24 ژوئیه، در اجلاس کابینه اسرائیل در22 ژوئیه رد شد. بنا به گزارش رادیو اورشلیم بگین نیز در اتخاذ این تصمیم سهیم بوده است.
همین گزارش رادیویی اعلام می دارد که موضع اسرائیل این است که استقرار ناظران سازمان ملل با قرارداد کمپ دیوید مغایرت دارد.
11- (طبقه بندی نشده) سلامتی بگین - بگفته دکترهای معالج، بگین آخر هفته را استراحت خواهد کرد. در طول این مدت کارهای جاری را انجام خواهد داد. گزارشی از مداوای ناراحتی قلبی وی در دست نیست.
12- (طبقه بندی نشده) اسرائیل - سازمان ملل - اردوگاهها: رادیو اورشلیم در 22 ژوئیه گزارش داد که کابینه اسرائیل قطعنامه سازمان ملل پیرامون اردوگاههای (یهودی نشین - م) را به این دلیل که آنها قانونی بود، و تغییری در اوضاع اورشلیم داده نخواهد شد، رد کرده است. در اجلاس کابینه همچنین گفته شده است که اسرائیل با کمیسیون سازمان ملل که مأمور بررسی اردوگاهها می باشد، همکاری نخواهد کرد.
(قبلا نیز با این کمیسیون همکاری نکرده است.)
13- (طبقه بندی نشده) سوریه - اسرائیل - تحریمها: نماینده سوریه در سازمان ملل در بیستم ژوئیه از شورای امنیت سازمان ملل خواست تا بر اساس یافته های کمیسیون بررسی اردوگاهها به تحریمهایی علیه اسرائیل دست بزند. وی گفت اگر سازمان ملل عکس العملی نشان بدهد این تصور به وجود خواهد آمد که گزارشهای کمیسیون بی اعتبار و خالی از مفهوم است، ولی وی گفت که می داند که «حامی» اسرائیل حتما «تحریم» اسرائیل را وتو خواهد کرد.
14- (محرمانه) مصر - اسرائیل - نفت: مقامات مصری به سفارت در قاهره گفته اند که علیرغم فرضیه های پیشین، تحریم اعراب علیه مصر سبب بروز مشکلاتی در زمینه عرضه تولیدات نفتی شده است. مصر در حال حاضر این تولیدات را از کشورهای مدیترانه ای خریداری می کند. ولی با تحریم مصر توسط اعراب عرضه کنندگان جدیدی چون ایتالیا، یونان و فرانسه نیز مایل نیستند به مصر چیزی بفروشند
ص: 403
چون می ترسند که اعراب علیه آنها دست به اقدامات تلافی جویانی بزنند.
مصر نیز تهدید کرده است که در صورتی که تولیدات نفتی را به وی نفروشند وی نیز به نوبه خود صدور نفت خام به این کشورها را قطع خواهد کرد. سفارت آمریکا در قاهره گفت اگر اسرائیلیها چشم انتظار نفت از حوزه آلمان هستند باید گفت که نا امید خواهند شد چون با وجود افزایش تولید نفت مصر، این کشور به نفت حوزه آلمان برای برآوردن نیاز مصرفی روز افزون کشور خود احتیاج دارد. مصریها معتقدند که با عرضه نفت خام از مناطق دیگر می توان این مشکل را حل کرد، مگر اینکه اسرائیلیها اصرار داشته باشند که از نفت خام با کیفیت نفت حوزه آلمان بهره ببرند.
15- (طبقه بندی نشده) بستری شدن حداد: رسانه های گروهی عراق در 20 ژوئیه خبر دادن که سرگرد سعد حداد رهبر چریکهای مسیحی در جنوب لبنان هفته گذشته زخمی شده و در اسرائیل بستری است. ما هیچ دلیلی مبنی بر زخمی شدن حداد در دست نداریم، ولی رسانه های گروهی اسرائیل خبر دادند که حداد دریک بیمارستان در حیفا می باشد.
16- (محرمانه) حداد - نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان.
حداد رهبر شبه نظامیان مسیحی در 22 ژوئیه ادعای خود را مبنی بر اینکه نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان به چریکهایی فلسطینی کمک می کنند تکرار کرد و گفت در صورت لزوم افراد وی برای حفظ مواضع خود به نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان شلیک خواهند کرد.تذکرات اخیر حداد به دنبال ادعاهای IDF، مطبوعات مسیحی و اسرائیلی مبنی بر همکاری نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان با چریکهای فلسطینی، کلاً وسیله نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان تکذیب شده است. بیانات اخیر حداد سبب شد که آن دسته از نیروهای میانجیگر که از ایرلند آمده بودند به دنبال یک برخورد از آنجا بیرون آورده شوند. افراد حداد وارد روستایی به نام بیت یا هون شده اند و تا دیروز اصرار ورزیده اند که در آنجا خواهند ماند و از آنجا به عنوان یک منطقه دیده بانی استفاده خواهند کرد. این روستا در منطقه محل استقرار نیروهای ایرلندی میانجیگر سازمان ملل در لبنان واقع شده است. همچنین به چند مقاله در مطبوعات مسیحی و اسرائیلی برخورده ام که بر اساس آنها افراد شیعه به وسیله چریکهای فلسطینی و سعودی زخمی و یا کشته شده اند. این نیز ممکن است جهت برانگیختن حس همدردی شیعیان نسبت به خودشان باشد. افراد شیعه در هر دو بخش اسرائیلی مسیحی و چپگرا و مسلمان نشین جنوب لبنان وجود دارند. کریستوفر
تصاویر سند
