سند شماره 64

دورنمای تصویب کنوانسیون وین در آمریکا

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

متفرقه

به: وزارت امور خارجه ایران

1343-12-15- 1965-03-06

متن سند

دورنمای تصویب کنوانسیون وین در آمریکا

سند شماره (64)

طبقه بندی نشده

تاریخ : 6 مارس 1965- 15 اسفند 1343

از : سفارت آمریکا - تهران

به : وزارت امور خارجه ایران یادداشت

شماره : 406

سفارت ایالات متحده آمریکا ضمن اظهار تعارفات خود به وزارت امور خارجه شاهنشاهی، افتخار دارد تا اطلاعات زیر را که مربوط به مصونیت کارکنان خارجی در ایران و ایالات متحده می باشد، در اختیار آن وزارتخانه قرار دهد:

1- با توجه به مصونیتها و معافیتهای غیر دیپلماتیک کارمندان نظامی و غیرنظامی آمریکایی در ایران مطابق با توافقنامه ها و ترتیبات منعقده بین ایالات متحده و دولت شاهنشاهی ایران، برداشت ما چنین است:

وضعیت کنوانسیون وین در آمریکا و دیگر کشورها

الف - کنوانسیون وین در 2 فوریه 1965 (13 بهمن 1343- م)، سی روز بعد از سپردن سند تصویب آن، همان طوری که در ماده 51 کنوانسیون پیش بینی شده، برای ایران به اجراء درآمد. در ابتداء کنوانسیون در تاریخ 24 آوریل 1964 (4 اردیبهشت 1343- م) برای قدرتهای امضاء کننده، به اجراء درآمد و این زمانی بود که 22 کشور، اسناد تصویب آن را سپرده بودند. اکنون اعضای کنوانسیون بالغ بر 36 کشور می شود.

ب - کنوانسیون امتیازات و مصونیتهای مشخص شده در مواد 29 تا 36 را برای کارکنان اداری و فنی هیئتهای خارجی تأمین می نماید. ماده 31 مقرر می دارد: « مصونیت از تعقیب جزائی در کشور پذیرنده».

مصونیت کارکنان خارجی در ایران و آمریکا

ج- به وسیله یادداشت شماره 9762 مورخ 9 دسامبر 1964 (18 آذر 1343)، وزارت امور خارجه (ایران - م) امتیازات و مصونیتهای مواد 29 تا 36 کنوانسیون را شامل این افراد دانست:

«کارمندان نظامی و غیرنظامی آمریکایی که طبق توافقنامه ها یا ترتیبات منعقده بین دو دولت در ایران هستند و از طرف سفارت به عنوان کارکنان اداری و فنی سفارتخانه به وزارت امور خارجه شاهنشاهی معرفی می شوند».

د - یادداشت شماره 9760 مورخ 9 دسامبر 1964 (18 آذر 1343) سفارتخانه را مطلع نمود که مجلسین شورا و سنا در 13 اکتبر 1964 (21 مهر 1343) یا قبل از آن، رأی دادند که این مصونیتها و معافیتها شامل رئیس و اعضای هیئتهای نظامی آمریکایی که در استخدام دولت شاهنشاهی هستند، بشود. با وجود این قانون، دیگر شکی وجود نخواهد داشت که کارکنان هیئت نظامی که در مقابل

ص: 771

خدمات خود از دولت ایران حقوق می گیرند، مشمول کنوانسیون خواهند شد. کارکنانی که به این صورت حقوق نمی گیرند، مشمول یادداشت شماره 9762 وزارت امور خارجه می باشند.

ه - این واقعیت که دولت ایالات متحده هنوز کنوانسیون وین را تصویب نکرده است، از لحاظ قانونی ربطی به این مسئله ندارد. ماده 47 کنوانسیون این گونه مقرر می دارد که: «دولت پذیرنده( در این مورد ایران) در اجرای مقررات این کنوانسیون، تبعیضی بین دولتها قائل نخواهد شد».مفاد این ماده، مندرج در بند2 (الف) مقرر می دارد که موارد زیر تبعیض تلقی نخواهد شد: اگر دولت پذیرنده(ایران) یکی از مقررات این کنوانسیون را به طور محدود اجراء کند به این علت که دولت فرستنده(آمریکا) نسبت به هیئت (ایران) در این مورد محدودیت قائل شده باشد، این ماده به طور واضحی اجازه این امر را می دهد ولی اجباری نیست. و یادداشتهای شماره 9760 و 9762 وزارت امور خارجه، مصونیتها و معافیتهای ماده 37 را بدون قید و شرط اعطاء می کند و بدین وسیله بیانگر نیت دولت شاهنشاهی مبنی بر این امر است که این دولت خواستار هیچ گونه محدودیتی در کاربرد آن نمی باشد.

2- این موضوع متضمن معامله متقابل نیست، ولی سفارت مایل است به وزارت امور خارجه اطلاع دهد که دولت آمریکا در اعطاء مصونیتها محدودیتی به کار نمی برد. افراد سیاسی خارجی که ایالات متحده استوار نامه های آنها را معتبر دانسته و همراهان آنان را تأیید کرده است، از بازداشت و زندانی شدن مصون هستند، کالاها و اموالشان را نمی توان توقیف یا ضبط کرد. هر کسی که علیه اینگونه کارمندان دیپلماتیک یا همراهانشان و یا علیه کالاها و اموالشان تعقیب قانونی اعمال نماید یا هر کسی که به یک کارمند دیپلماتیک حمله نماید به جریمه و زندان محکوم خواهد شد (22 ایالات متحده، کد 254- 252).

موضع دولت ایالات متحده این است که بجز اتباع و ساکنان دائمی ایالات متحده، مصونیت رئیس هیئت دیپلماتیک شامل کلیه اعضای هیئت و از جمله کارمندان اداری که جزء کارمندان دیپلماتیک نیستند، می شود.

سفارت موقع را برای تجدید احترام به وزارت امور خارجه شاهنشاهی مغتنم می شمارد.

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 7 - کتاب 7 - صفحه 770