تحلیل وضعیت ایران از دید سفیر شوروی

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

محرمانه

به:

1349-05-29- 1970-08-20

متن سند

سند شماره (14)

تاریخ: 20 اوت 1970 - 29 مرداد 49 (تهران، ایران)

خیلی محرمانه

صورت مذاکره شرکت کنندگان: اچ. ای. ولادیمیر یروفیف سفیر شوروی، سفیر داگلاس مک آرتور دوم

یروفیف سفیر شوروی امروز با من ملاقات کرد تا به قول خودش، قبل از اینکه برای یک مرخصی 45 روزه به شوروی بروم به پاس ملاقاتی که با من به هنگام ورودتان به تهران داشتید با شما ملاقات نمایم. با وجود اینکه یروفیف مشهور است به اینکه در مذاکرات و مباحثات خود با مقامات مهم ایرانی و اعضای کابینه بسیار تندرو است ولی به نظر من بسیار ضعیف می رسد.

وی ابتدا از من پرسید که آیا درباره گزارش مطبوعات مبنی بر اینکه 4 ابرقدرت در نیویورک به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد سازمان ملل اجلاسی تشکیل خواهند داد تأییدیه ای به دست آورده ام یا نه؟ پاسخ دادم که گذشته از شایعات و گزارش مطبوعات در این باره چیزی نشنیده ام. وی گفت که او نیز همین وضع مرا دارد و دیگر اینکه، این گونه موضوعات در شوروی تا زمانی که تأییدیه رسمی به دست نیامده کاملاً به طور محرمانه حفظ می شود.

با اشاره به اجلاس 4 ابرقدرت، وی اصل و ایجاد شورای وزرای امور خارجه در 1945 را خاطر نشان ساخته و گفت که در آن زمان تنها شوروی به حضور نماینده چیانک کای چک در جلسه تصمیم گیری شورا در لندن اعتراض کرده بود. یروفیف با لبخندی ادامه داد اکنون مائوتسه تونگ هم برای ما همان مشکلات چیانک کای چک را ایجاد کرده است.

بعدا به بحث درباره سفر وی به نقاط مختلف ایران پرداختیم متذکر شدم که در ماه ژوئن من در آذربایجان شرقی و غربی سفرهای زیادی انجام دادم و او نیز حتما به این منطقه آشناست. وی گفت که فقط دو روز در تبریز اقامت کرده بود و به نقاط دیگر آذربایجان سفر نکرده بود چون به قول خودش مردم آن منطقه از ایران ما را زیاد دوست ندارند. (که اشاره ای به تلاش شوروی در روی کار آوردن و ایجاد یک جمهوری سوسیالیستی دست نشانده آذربایجان در سال 1946 بوده است.) یروفیف گفت که در اواسط اکتبر به ایران باز خواهد گشت تا در جشن افتتاحیه آغاز کار لوله های گاز ایران به شوروی شرکت نماید. وی گفت با وجود اینکه گاز در اصل در ماه سپتامبر به سوی شوروی سرازیر خواهد شد، دکتر اقبال (ریاست شرکت ملی نفت ایران) به وی قول داده است که جشن افتتاحیه در اکتبر برگزار گردد. پس از آن مدتی نیز به گفتگو درباره مشکلات در زمینه اتصال خطوط لوله و مشکلات در زمینه جور در آوردن تجهیزاتی که شوروی تا مرز خود کشیده است، با تجهیزاتی که غربیها در اختیار ایران قرار داده اند، پرداخت.

یروفیف به مشکلاتی چون انقلاب جوانان و الکلیسم که جهانگیر هستند نیز پرداخت. وی فکر می کند که مشکل جوانان این است که آن محدودیت و نظم و انضباط پیشینیان خود را نداشته اند و بنابر این دست به اعتراض و ایجاد مشکلات می زنند. وی متذکر گردید که گرچه مسئله مواد مخدر در غرب مشکل اصلی است ولی در شوروی این چنین نیست. ولی در شوروی مشکل الکلیسم وجود دارد و بسیاری از کارگران

ص: 516

در شوروی تمایل به مشروب خوری پیدا کرده اند که نتیجه آن عدم حضور به موقع در محل کار و کارایی خیلی بد می باشد.

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 47 - کتاب 47 - صفحه 516