در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره 19

موافقت بی سر و صدای دولت ایران با بسط شمول لایحه کاپیتولاسیون

موضوع سند

بسط شمول لایحه کاپیتولاسیون
مشخصات ارسال سند

از:

متفرقه

به:

1342-07-29- 1963-10-21

متن سند






موافقت بی سر و صدای دولت ایران با بسط شمول لایحه کاپیتولاسیون


سند شماره (19)


مکان: وزارت امور خارجه ایران


تاریخ: 21 اکتبر 1963 - 29 مهر ماه 1343


یادداشت مذاکره شرکت کنندگان : احمد میرفندرسکی - معاون وزارت امور خارجه استوارت دبلیو.


راک ول، کاردار سفارت آمریکا


موضوع: کنوانسیون وین


امروز صبح، گفتگوی مفصلی با معاونت وزارت امور خارجه، میرفندرسکی، در رابطه با کنوانسیون وین و تصویب آن در مجلس داشتم. من صریحا از او پرسیدم که آیا دولت تصمیم دارد بیانیه های


ص: 671







توضیحی صادر کند و یا حتی شواهد و دلایل خودش در مجلس را منتشر سازد تا باعث آرام شدن افکار عمومی گردد و آنهایی که قلبا نگران آثار این اقدام هستند زیرا حقایق مربوطه به آنها گفته نشده، تسکین یابند.


میرفندرسکی گفت که تصمیم گرفته شده که بیانیه ای منتشر نگردد. او معتقد بود که این کار مسئله ای را که دارد آرام می گیرد، دوباره مطرح خواهد ساخت و مطالب جدیدی در اختیار مخالفان لایحه و دولت قرار خواهد داد. مخالفت سیاستمداران و نمایندگان با لایحه، نه به خاطر مواد آن بلکه به خاطر فرصتی است که این لایحه برای حمله به آمریکاییها و دولت به وجود آورده است، لذا آنها با هیچ بیانیه توضیحی متقاعد نخواهند شد. اکثر مردم در مورد چنین قضایایی مانند مصونیت خارجیان، با قلبشان می اندیشند نه با مغزشان و با هیچ بیانیه رسمی هم متقاعد نخواهند شد. به علاوه با گذشت زمان، بسیاری از مردم موضوع را فراموش خواهند کرد.


میرفندرسکی اضافه کرد که این قضیه، تجربه تلخی بود. اگر او در مراحل اولیه می توانست به این مسئله رسیدگی کند، با تقدیم آن به مجلس بشدت مخالفت می کرد. ولی متأسفانه این کار انجام شده بود. او به سردی گفت که شاید اوضاع آن چنان هم که به نظر می رسد، تیره نباشد. لایحه تصویب شده است؛ آنهایی که نمی خواهند مجلس فقط یک به مهره پلاستیکی باشد، راضی شده اند؛ آنهایی که به حکومت اکثریت معتقدند، آن را ثابت کرده اند و آنهایی که در آرزوی حمله به دولت هستند، قادر به انجام این کار شدند.


وقتی گفتم که ما علاقه مندیم هر چه زودتر برای روشن ساختن جزئیات مربوط به لایحه وضعیت، مذاکره را آغاز کنیم، میرفندرسکی قویا اظهار داشت که ما به هیچ وجه حرکت دیگری نخواهیم کرد تا وقتی که آتش خاموش شود. او گفت افرادی وجود دارند که ضد آمریکایی می باشند و مایلند تا به ما آسیب برسانند و در همه جا، جاسوسانی دارند (من فکر می کنم مفهوم آن این است که در خود وزارت خارجه). اگر هم اکنون مذاکرات رسمی را از سر بگیریم، دشمنان ما از فرصت استفاده کرده و دوباره آتش را شعله ور می کنند.


وقتی که مبادله یادداشتها را متذکر شدم، میرفندرسکی گفت که با توجه به دستکاری سنا در لایحه وزارت خارجه، یادداشتهای مبادله شده از کنوانسیون وین تفکیک گردیده، و موضوعی که آنها با آن سر و کار دارند، خودش به یک قانون مبدل شده است. این قانون اکنون یک سند حکومتی است، نه یادداشتهای مبادله شده. این قانون روشن می کند که امتیازات کنوانسیون وین، رئیس هیئت مستشاری نظامی و افراد زیردست او را در بر می گیرد. در این قانون هیچ اشاره خاصی به بستگان، ، وجود ندارد و میرفندرسکی در مجلس نگفته است که وزارت خارجه مصونیت را شامل بستگان هم می داند.


تبصره خاصی که بستگان را از مصونیت محروم می کرد، رد شد و او صلاح دیده بود که مسئله را در همان جا رها کند. با وجود این او مرا مطمئن ساخت که یک «موافقت بی سر و صدا» میان ما وجود دارد که مصونیت، بستگان را نیز در بر می گیرد و اگر فردی از بستگان دچار وضعیتی شود که به اتهام جنایی ختم گردد، وزارت خارجه وارد عمل خواهد شد تا آن شخص به خاطر آن اتهام تحت تعقیب قرار نگیرد.اس. دبلیو. راک ول گروه 3 - در فاصله 12 سال طبقه بندی کاهش داده شود - به طور خودکار از طبقه بندی خارج نشود.


ص: 672




رژیم شاه که به خوبی می دانست بازتاب عمومی این لایحه ننگین تا چه حد خطرناک خواهد بود، سانسور شدیدی بر رسانه های گروهی حاکم کرد تا هیچ گونه خبری در مورد لایحه کاپیتولاسیون به بیرون درز نکند.


جولی چند روزی از تصویب این لایحه خیانت بار نگذشته بود که مجله داخلی مجلس شورای ملی که متن کامل سخنرانیها و مذاکرات نمایندگان و نخست وزیر وقت را در برداشت، به دست امام خمینی(ره) رسید. ایشان با مطالعه دقیق آن دریافت که رژیم شاه بار دیگر خیانت بزرگی را مرتکب شده است. این مسئله بشدت ایشان را آشفته و منقلب کرد به صورتی که کمتر می توانستند خواب یا استراحت داشته باشند و مدام خشم و ناراحتی شدید وجود ایشان را در برگرفته بود. دگرگونی و حالت غیر عادی در ایشان به تدریج بر سر زبانها افتاد و همگان جویای علت این خشم و ناراحتی بودند.


امام خمینی (ره) به منظور افشای این خیانت تصمیم گرفتند که طی ایراد نطقی حاد، این رسوایی رژیم شاه را به اطلاع عموم برسانند. قبل از هر چیز ایشان برای آگاه ساختن علماء و روحانیون مرکز و شهرستانها، پیکهایی همراه با نامه به اطراف و اکناف کشور روانه نمودند و خود نیز با مقامات روحانی قم به گفتگو نشستند. به تدریج تعداد کثیری از مردم ایران وارد قم شدند، تا خود شاهد این سخنرانی باشند.


رژیم شاه که از برنامه سخنرانی حضرت امام (ره) اطلاع پیدا کرده بود، برای جلوگیری از این سخنرانی، نماینده ای به قم اعزام داشت. این فرد هر چه کرد نتوانست به دیدار امام نائل گردد، ولی در دیدار با فرزند امام، حاج آقا مصطفی خمینی این پیام را برای امام فرستاد:


«... آمریکا به منظور کسب وجهه در میان مردم ایران با تمام قدرت فعالیت می کند و پول می ریزد و از نظر قدرت در موقعیتی است که هرگونه حمله به آن به مراتب خطرناکتر از حمله به شخص اول مملکت است! آیت اللّه خمینی اگر این روزها بنا دارند نطقی ایراد کنند باید خیلی مواظب باشند که با دولت آمریکا برخوردی نداشته باشد که خیلی خطرناک است و با عکس العمل تند و شدید آنان مواجه خواهد شد. دیگر هر چه بگویند - حتی حمله به شاه - چندان مهم نیست».


این تهدیدات کوچکترین اثری در عزم راسخ امام (ره) نداشت و ایشان در روز 4 آبان 1343 که مصادف با روز ولادت شاه خائن بود، در منزل خود سخنرانی بسیار آتشین، کوبنده و افشاگرانه ای به عمل آورد و مردم ایران را از جزئیات این خیانت رژیم شاه مطلع ساخت.(1)




بیانات امام خمینی (ره) در مورد لایحه اسارت بار احیای کاپیتولاسیون


بیانات امام خمینی (ره) در مورد لایحه اسارت بار احیای کاپیتولاسیون بسم اللّه الرحمن الرحیم تاریخ: 4/8/1343 پایمالی استقلال و عظمت ایران با احیای کاپیتولاسیون انا للّه و انا الیه راجعون من تأثرات قلبی خودم را نمی توانم اظهار کنم، قلب من در فشار است، این چند روزی که مسائل اخیر ایران را شنیده ام خوابم کم شده، (گریه حضار) ناراحت هستم، قلبم در فشار


ص: 673





1- برای اطلاع از جزئیات وقایع قبل و بعد از سخنرانی حضرت امام (ره) رجوع شود به کتاب (بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی) ٬ نوشته سید حمید روحانی زیارتی جلد اول صفحات 706 تا 7

است، با تأثرات قلبی روزشماری می کنم که چه وقت مرگ پیش بیاید، (گریه شدید حضار) ایران دیگر عید ندارد، (گریه حضار) عید ایران را عزا کرده اند، (گریه حضار) عزا کردند و چراغانی کردند، عزا کردند و دسته جمعی رقصیدند. ما را فروختند، استقلال ما را فروختند، و باز هم چراغانی کردند، پایکوبی کردند. اگر من به جای اینها بودم این چراغانی ها را منع می کردم، می گفتم بیرق سیاه بالای سر بازارها بزنند، بالای سر خانه ها بزنند، چادر سیاه بالا ببرند. عزت ما پایکوب شد، عظمت ایران از بین رفت، عظمت ارتش ایران را پایکوب کردند.


قانونی در مجلس بردند در آن قانون اولاً ما را ملحق کردند به پیمان وین و ثانیا الحاق کردند به پیمان وین که تمام مستشاران نظامی آمریکا با خانواده هایشان با کارمندهای فنی شان، با کارمندان اداری شان، با خدمه شان، با هرکس که بستگی به آنها دارد، اینها از هر جنایتی که در ایران بکنند مصون هستند؛ اگر یک خادم آمریکایی، اگر یک آشپز آمریکایی مرجع تقلید شما را در وسط بازار ترور کند، زیر پا منکوب کند، پلیس ایران حق ندارد جلوی او را بگیرد! دادگاههای ایران حق ندارند محاکمه کنند! بازپرسی کنند! باید بروید آمریکا! آنجا در آمریکا، اربابها تکلیف را معین کنند! دولت سابق این تصویب را کرده بود و به کسی نگفت. دولت حاضر این تصویب نامه را در چند روز پیش از این برد به مجلس و در چه وقت پیش از این به سنا بردند و با یک قیام و قعود مطلب را تمام کردند و باز نفسشان درنیامد. در این چند روز این تصویب نامه را بردند به مجلس شورا و در آنجا صحبت هایی کردند، مخالفت هایی شد، بعضی از وکلا هم مخالفت هایی کردند، صحبت هایی کردند لکن مطلب را گذراندند، با کمال وقاحت گذراندند، دولت با کمال وقاحت از این امر ننگین طرفداری کرد.


ملت ایران را از سگهای آمریکا پست تر کردند، اگر چنانچه کسی سگ آمریکایی را زیر بگیرد بازخواست می کنند، اگر شاه ایران یک سگ آمریکایی را زیر بگیرد، بازخواست می کنند و اگر چنانچه یک آشپز آمریکایی شاه ایران را زیر بگیرد، مرجع ایران را زیر بگیرد، بزرگترین مقام را زیر بگیرد، هیچ کس حق تعرض ندارد، چرا؟ برای اینکه می خواستند وام بگیرند از آمریکا، آمریکا گفت این کار باید بشود (لابد این جور است) بعد از سه چهار روز وام دویست میلیونی، دویست میلیون دلاری تقاضا کردند، دولت تصویب کرد که در ظرف پنج سال مبلغ مزبور را به دولت ایران بدهند و در عرض 10 سال سیصد میلیون بگیرند، می فهمید یعنی چه؟ دویست میلیون دلار، هر دلاری 8 تومان در عرض پنج سال وام بدهند به دولت ایران برای نظام و در عرض 10 سال سیصد میلیون، آن طور که حساب کردند 300 میلیون دلار از ایران بگیرند، یعنی 100 میلیون دلار یعنی 800 میلیون تومان از ایران در ازای این وام نفع بگیرند. مع ذالک ایران خودش را فروخت برای این دلارها، ایران، استقلال ما را فروخت، ما را جزء دول مستعمره حساب کرد، ملت مسلم ایران را پست تر از وحشیها در دنیا معرفی کرد، در ازای وام 200 میلیون که 300 میلیون دلار پس بدهند. ما با این مصیبت چه بکنیم؟ روحانیون با این مطالب چه بکنند؟ به کجا پناه ببرند؟ عرض خودشان را به چه مملکتی برسانند؟ کاپیتولاسیون مخالف رأی ملت است سایر ممالک خیال می کنند که ملت ایران است، این ملت ایران است که این قدر خودش را پست کرده است، نمی دانند این دولت ایران است، این مجلس ایران است، این مجلس است که هیچ ارتباطی


ص: 674




به ملت ندارد، این مجلس سرنیزه است، این مجلس چه ارتباطی به ملت ایران دارد، ملت ایران به اینها رأی ندادند، علمای طراز اول، مراجع، بسیاریشان تحریم کردند انتخابات را، ملت تبعیت کرد از اینها، رأی نداد، لکن زور سرنیزه اینها را آورد در این کرسی نشاند.


نفوذ روحانی مضر به حال دشمنان ملت است نه خود ملت در یکی از کتابهای تاریخی که امسال به طبع رسیده است و به بچه های ما تعلیم می شود، این است که بعد از اینکه یک مسائل دروغی را نوشته است، آخرش نوشته است که معلوم شد که قطع نفوذ روحانیت، قطع نفوذ روحانیون در رفاه حال این ملت مفید است! رفاه حال ملت به این است که روحانیون را از بین ببرند! همین طور است، اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد این ملت اسیر انگلیس یک وقت باشد، اسیر آمریکا یک وقت باشد. اگر نفوذ روحانیون باشد، نمی گذارد که اسرائیل قبضه کند اقتصاد ایران را، نمی گذارد که کالاهای اسرائیل در ایران بدون گمرک فروخته بشود. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که اینها سر خود یک هم چنین قرضه بزرگی را به گردن ملت بگذارند. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد این هرج و مرجی که در بیت المال هست، بشود. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که هر دولتی هر کاری می خواهد انجام بدهد ولو صد در صد بر ضد ملت باشد. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که مجلس به این صورت مبتذل درآید. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که مجلس با سرنیزه درست بشود تا این فضاحت از آن پیدا بشود. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که دختر و پسر با هم در آغوش هم کشتی بگیرند، چنان که در شیراز شده است. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که دخترهای معصوم مردم زیر دست جوان ها در مدارس باشند. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارد که زنها را در مدرسه مردها ببرند، مردها را در مدرسه زنها ببرند و فساد راه بیندازند.


اگر نفوذ روحانیون باشد توی دهن این دولت می زند، توی دهن این مجلس می زنند و وکلا را از مجلس بیرون می کنند. اگر نفوذ روحانیون باشد تحمیل نمی توانند بشود یک عده از وکلا بر سرنوشت یک مملکتی که حکومت کنند. اگر نفوذ روحانیون باشد نمی گذارند یک دست نشانده آمریکایی این غلطها را بکند، بیرونش می کنند از ایران، نفوذ ایرانی، نفوذ روحانی مضر به حال ملت است؟ نخیر مضر به حال شماست، مضر به حال شما خائنهاست نه مضر به حال ملت. شما دیدید با نفوذ روحانی نمی توانید هر کاری را انجام دهید، هر غلطی را بکنید، می خواهید نفوذ روحانی را از بین ببرید. شما گمان کردید که با صحنه سازی ها می توانید که بین روحانیون اختلاف بیندازید؟ نمی توانید، این خواب باید در مرگ برای شما حاصل شود، نمی توانید همچو کاری انجام دهید، روحانیون با هم هستند. من به تمام روحانیون تعظیم می کنم، دست تمام روحانیون را می بوسم، آن روز اگر دست مراجع را می بوسیدم، امروز دست طلاب را هم می بوسم (گریه حضار) من امروز دست بقال را هم می بوسم، (گریه شدید حضار).


اعلام خطر به کلیه اقشار ملت آقا من اعلام خطر می کنم، ای ارتش ایران! من اعلام خطر می کنم، ای سیاسیون ایران! من اعلام خطر می کنم، ای بازرگانان! من اعلام خطر می کنم، ای علمای ایران! ای مراجع اسلام! من اعلام خطر


ص: 675




می کنم، ای فضلا! ای طلاب! ای مراجع، ای آقایان! ای نجف! ای قم! ای مشهد! ای تهران! ای شیراز! من اعلام خطر می کنم، خطردار است. معلوم می شود زیر پرده ها چیزهایی است و ما نمی دانیم، در مجلس گفتند نگذارید پرده ها بالا برود، معلوم می شود برای ما خوابها دیده اند. از این بدتر چه خواهند کرد؟ نمی دانم از اسارت بدتر چه؟ از ذلت بدتر چه؟ چه می خواهند با ما بکنند؟ چه خیالی دارند اینها؟ این قرضه دلار چه به سر این ملت می آورد؟ این ملت فقیر ده سال 100 میلیون دلار، 800 میلیون تومان نفع پول به آمریکا بدهد؟! در عین حال ما را بفروشید، برای یک همچو کاری؟! نظامیان آمریکایی، مستشاران نظامی آمریکایی به شما چه نفعی دارند؟ آقا اگر این مملکت اشغال آمریکاست پس چرا اینقدر عربده می کشید، پس چرا اینقدر دم از ترقی می زنید؟ اگر این مستشاران نوکر شما هستند پس چرا از اربابها بالاترشان می کنید؟ پس چرا از شاه بالاترشان می کنید؟ اگر نوکرند مثل سایر نوکرها با آنها عمل کنید، اگر کارمند شما هستند مثل سایر ملل که با کارمندانشان عمل می کنند شما هم عمل کنید. اگر مملکت ما اشغال آمریکاییست پس بگویید، پس ما را بردارید بریزید بیرون از این مملکت. چه می خواهند با ما بکنند؟ این دولت چه می گوید به ما؟ این مجلس چه کرد با ما؟ این مجلس غیر قانونی، این مجلس مجرم، این مجلسی که به فتوای و به حکم مراجع تقلید تحریم شده است. این مجلسی که یک وکیلش از ملت نیست، این مجلسی که به ادعا می گوید ما، ما، هی ما از انقلاب سفید آمده ایم. آقا کو این انقلاب سفید؟! پدر مردم را درآوردند. آقا من مطلعم، خدا می داند که من رنج می برم، من مطلعم از این دهات، من مطلعم از این شهرستان های دور افتاده، از این قم بدبخت، من مطلعم از گرسنگی خوردن مردم، از وضع زراعت مردم.


سکوت در مقابل ابرقدرت از معاصی کبیره است آقا فکری بکنید برای این مملکت، فکری بکنید برای این ملت. هی قرض روی قرض بیاورید؟! هی نوکر بشوید!! البته دلار نوکری هم هست، دلارها را شما می خواهید استفاده کنید، نوکریش را ما بکنیم. اگر ما زیر اتومبیل رفتیم کسی حق ندارد به آمریکایی ها بگوید بالای چشمت ابروست، لکن شماها استفاده اش را بکنید، مطلب این طور است، نباید گفت اینها را؟ آن آقایانی که می گویند که باید خفه شد، اینجا هم باید خفه شد؟ اینجا هم خفه بشویم؟ ما را بفروشند و خفه بشویم؟ قران ما را بفروشند و خفه بشویم؟ واللّه گناهکار است کسی که داد نزند، واللّه مرتکب کبیره است کسی که فریاد نکند (گریه شدید حضار).


به داد اسلام برسید ای سران اسلام! به داد اسلام برسید، ای علمای نجف! به داد اسلام برسید، ای علمای قم! به داد اسلام برسید، رفت اسلام. (گریه شدید حاضرین در مجلس) ای ملل اسلام! ای سران ملل اسلام! ای رؤسای جمهوری ملل اسلامی! ای سلاطین ملل اسلامی! ای شاه! به داد خودت برس، به داد همه ما برسید. ما زیر چکمه آمریکا برویم، چون ملت ضعیفی هستیم؟ چون دلار نداریم؟! آمریکا از انگلیس بدتر، انگلیس از آمریکا بدتر، شوروی از هر دو بدتر، همه از هم بدتر، همه از هم پلیدتر.


ص: 676




امروز دولت آمریکا منفورترین دولت ها در نظر ماست اما امروز سر و کار ما با این خبیث هاست، با آمریکاست. رئیس جمهور آمریکا بداند، بداند این معنا را که منفورترین افراد دنیاست پیش ملت ما، امروز منفورترین افراد بشر است پیش ملت ما، یک همچنین ظلمی به دولت اسلامی کرده است، امروز قرآن با او خصم است، ملت ایران با او خصم است.


دولت آمریکا بداند این مطلب را، ضایع کردند او را در ایران، خراب کردند او را در ایران.


ما را به آمریکا فروختند برای مستشارها مصونیت می گیرید؟ بیچاره وکلا داد زدند آقا از این دوستهای ما بخواهید به ما اینقدر تحمیل نکنند، ما را نفروشید، ما را به صورت مستعمره در نیاورید، کی گوش داد به اینها. از پیمان وین یک ماده را اصلاً ذکر نکرده اند، ماده 32 ذکر نشده است، من نمی دانم آن ماده چه است، من که نمی دانم رئیس مجلس هم نمی داند، وکلا هم نمی دانند، نمی دانند که قبول کردند طرح را، طرح را قبول کردند، طرح را امضاء کردند، تصویب کردند، اما عده ای اقرار کردند که ما اصلاً نمی دانیم چیست (آنها هم لابد امضاء نکرده باشند) آن عده دیگر بدتر از آنها بودند، یک عده جهالند اینها.


رجال سیاسی ما، صاحب منصبهای بزرگ ما، رجال سیاسی ما، یکی بعد از دیگری را کنار می گذارند؛ الآن در مملکت ما به دست رجال سیاسی که وطن خواه باشند چیزی نیست، در دست آنها چیزی نیست؛ ارتش هم بداند، یکی تان را بعد از دیگری کنار می گذارند، دیگر برای شما آبرو گذاشتند؟ برای نظام شما آبرو گذاشتند که یک سرباز آمریکایی بر یک ارتشبد ما مقدم است؟ یک آشپز آمریکایی بر یک ارتشبد ما مقدم شد در ایران؟ دیگر برای شما آبرو باقی ماند؟ اگر من بودم استعفا می کردم، اگر من نظامی بودم استعفا می کردم، من این ننگ را قبول نمی کردم، اگر من وکیل مجلس بودم استعفا می کردم.


قطع نفوذ روحانی قطع ید رسول اللّه است باید نفوذ ایرانیها قطع بشود! باید مصونیت برای آشپزهای آمریکائی، برای مکانیکهای آمریکایی، برای اداری آمریکایی، اداری و فنی، مأمورین، کارمندان اداری، کارمندان فنی، برای خانواده هایشان مصونیت باشد، لکن آقای قاضی در حبس باشند؟ آقای اسلامی را با دستبند ببرند این ور و آن ور! این خدمتگزارهای اسلام، علمای اسلام در حبس باید باشند، وعاظ اسلام در حبس باشند، طرفداران اسلام باید در بندرعباس حبس باشند، برای اینکه طرفدار روحانیت هستند، خودشان یا روحانی اند یا طرفدار روحانی. این را در تاریخ ایران دست مردم دادند اینها، سند دست دادند که معلوم شد رفاه حال این ملت به این است که قطع نفوذ روحانیین بشود! یعنی چه؟ رفاه حال ملت در این است که قطع ید رسول اللّه از این ملت بشود؟! روحانیون خودشان چیزی نیستند که، روحانیون هر چه دارند از رسول اللّه است، باید قطع ید رسول اللّه از این ملت بشود! اینها این را می خواهند، این را می خواهند تا اسرائیل با دل راحت هر کاری اینجا بکند، تا آمریکا با دل راحت هر کاری می خواهد بکند.


ص: 677




تمام گرفتاریهای ما از آمریکا است آقا تمام گرفتاری ما از این آمریکاست، تمام گرفتاری ما از این اسرائیل است. اسرائیل هم از آمریکاست، این وکلا هم از آمریکا هستند، این وزراء هم از آمریکا هستند، همه تعیین آنهاست، اگر نیستند چرا نمی ایستند در مقابل، داد بزنند؟ روحانیت سدی در مقابل مطامع استعمارگران من الآن حافظه ام درست نیست، نمی توانم بفهمم مطلب را خوب، الآن در حال انقلاب هستم، در یک مجلس از مجالس سابق که مرحوم مدرس، مرحوم آسید حسن مدرس در آن مجلس بود، اولتیماتومی از دولت روس آمد به ایران که اگر فلان قضیه را انجام ندهید (که من حالا هیچی از آن را یادم نیست) ما از فلان جا که قزوین ظاهرا بوده است می آییم به تهران و تهران را می گیریم و دولت ایران هم فشار آورد به مجلس که باید این را تصویب کند. یکی از مورخین، مورخین آمریکایی می نویسد که یک روحانی با دست لرزان آمد پشت تریبون ایستاد و گفت آقایان اگر بناست ما از بین برویم چرا با دست خودمان برویم؟ رد کرد، مجلس به واسطه مخالفت او جرأت پیدا کرد و رد کرد و هیچ غلطی هم نکردند، روحانی این است که یک روحانی توی مجلس بود، نگذاشت آن قلدر شوروی را، روسیه سابق را، پیشنهاد اولتیماتومش را یک روحانی ضعیف، یک مشت استخوان رد کرد.


امروز هم باید روحانی نباشد، برای همین قطع ید روحانی باید بکنند تا به آمال و آرزوی خودشان برسند، من چه بگویم؟ بر ملت است که فریاد بزنند چرا ما را فروختید اینقدر انباشته است مطالب، اینقدر مفاسد در این مملکت زیاد است که من با این حالم، با این سینه ام، با این وضعم نمی توانم عرضه بکنم. نمی توانم مطالب را به آن مقداری که می دانم به عرض شما برسانم لکن شما موظفید به رفقایتان بگویید، آقایان موظفند ملت را آگاه کنند، علماء موظفند ملت را آگاه کنند، ملت موظف است که در این امر صدا در بیاورد، با آرامش به عرض برساند، به مجلس اعتراض کند، به دولت اعتراض کند که چرا یک همچنین کاری کردید؟ چرا ما را فروختید؟ مگر ما بنده شما هستیم؟ دولت و مجلس، غیر قانونی و خائن به اسلام و ملتند شما که وکیل ما نیستید، وکیل هم بودید، اگر خیانت کردید به مملکت، خود به خود از وکالت بیرون می روید، این خیانت به مملکت است. خدایا اینها خیانت کردند به مملکت ما، خدایا دولت به مملکت ما خیانت کرد، به اسلام خیانت کرد، به قرآن خیانت کرد، وکلای مجلسین خیانت کردند، آنهایی که موافقت کردند با این امر، وکلای مجلس سنا خیانت کردند، این پیرمردها، وکلای مجلس شورا آنهایی که رأی دادند خیانت کردند به این مملکت، آنها وکیل نیستند، دنیا بداند اینها وکیل ایران نیستند اگر هم بودند من عزلشان کردم، از وکالت معزولند؛ تمام تصویب نامه هایی که تا حالا نوشته اند، تمامش غلط است، از اول مشروطه تا حالا بر حسب نص قانون، قانون اگر قبول دارند به حسب نص


ص: 678




قانون، بر حسب اصل دوم متمم قانون اساسی تا مجتهدین نظارت نکنند در مجلس، قانون هیچی نیست، کدام مجتهد نظارت می کند الآن؟ اگر پنج تا ملا تو این مجلس بود، اگر یک ملا تو این مجلس بود، تو دهن اینها می زد، نمی گذاشت این کار بشود. من به آنان که به ظاهر مخالفت کردند، این حرف را دارم به آنها، چرا آقا خاک تو سرتان نریختید؟ چرا پا نشدید یقه آن مردک را بگیرید؟ همین من مخالفم و سر جای خود بنشینید و آن همه تملق بگویید؟! مخالفت این است؟ باید هیاهو کنید، باید بریزید وسط مجلس، به هم باید بپرید که نگذرد این مطلب، به صرف اینکه من مخالفم درست می شود؟! دیدید که می گذرد، پس نگذارید یک همچو مجلسی وجود پیدا کند، از مجلس بیرونشان کنید. ما این قانون را که در مجلس واقع شد، قانون نمی دانیم. ما این مجلس را مجلس نمی دانیم. ما این دولت را دولت نمی دانیم، اینها خائنند به مملکت ایران، خائنند. خداوندا امور مسلمین را اصلاح کن. خداوندا دیانت مقدسه اسلام را عظمت به آن عنایت فرما. خدایا اشخاصی که خیانت می کنند به این آب و ملک، خیانت می کنند به اسلام، خیانت می کنند به قرآن، آنها را نابود کن.


والسلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته حضرت امام (ره) به ایراد سخنرانی اکتفا نکردند و اعلامیه ای روشن و غنی نیز علیه احیای کاپیتولاسیون صادر کردند. این اعلامیه تاریخی به دو گونه مختلف در تهران و اصفهان به چاپ رسید و با شیوه ای خاص و بی سابقه در سراسر کشور توزیع شد. شیوه پخش و توزیع آن این بود که هر شهر و شهرستانی به چند بخش تقسیم می شد و توزیع اعلامیه در هر بخش آن به عهده عده ای قرار می گرفت. پخش کنندگان که به طور مساوی اعلامیه ای در دست داشتند، در سر ساعت معینی که از پیش مقرر شده بود، هر یک در محیطی که مأموریت پخش در آن را به عهده گرفته بودند دست به توزیع می زدند و در زمان بسیار کوتاهی اعلامیه ها را پخش کرده و پیش از آنکه شناخته و یا دستگیر شوند، می گریختند.بیش از 40 هزار عدد از این اعلامیه فقط در تهران در زمانی کمتر از ده دقیقه پخش شد. توزیع کنندگان که 500 نفر بودند، هر یک با 80 عدد اعلامیه در رأس ساعت معینی از شب دست به توزیع زدند و حوزه پخش که از نارمک و تهران نو تا شهر ری گسترش داشت، یکباره در ظرف چند دقیقه از اعلامیه امام (ره) پوشانده شد، بدون آنکه حتی یک نفر دستگیر شود و علی رغم پیشگیری و تدارک امنیتی از طرف «ساواک» ملت مسلمان ایران اعلامیه حضرت امام (ره) را به دست آوردند.




پیام امام خمینی به ملت ایران به مناسبت تصویب لایحه ذلت بار کاپیتولاسیون


پیام امام خمینی به ملت ایران به مناسبت تصویب لایحه ذلت بار کاپیتولاسیون تاریخ: 4/8/1343 بسم اللّه الرحمن الرحیم «لن یجعل اللّه للکافرین علی المؤمنین سبیلا» کاپیتولاسیون، امضای سند بردگی ملت ایران است آیا ملت ایران می داند در این روزها در مجلس چه گذشت؟ می داند بدون اطلاع ملت و به طور قاچاق چه جنایتی واقع شد؟ می داند مجلس به پیشنهاد دولت سند بردگی ملت ایران را امضاء کرد؟ اقرار به مستعمره بودن ایراد نمود؟ سند وحشی بودن ملت مسلمان را به آمریکا داد؟ قلم سیاه کشید بر


ص: 679





جمیع مفاخر اسلامی و ملی ما، قلم سرخ کشید بر تمام لاف و گزافهای چندین ساله سران قوم، ایران را از عقب افتاده ترین ممالک دنیا پست تر کرد؟ اهانت به ارتش محترم ایران و صاحب منصبان و درجه داران نمود؟ حیثیت دادگاههای ایران را پایمال کرد؟ به ننگین ترین تصویب نامه دولت سابق با پیشنهاد دولت حاضر بدون اطلاع ملت با چند ساعت صحبتهای سری، رأی مثبت داد؟ ملت ایران را در تحت اسارت آمریکایی ها قرارداد؟ اکنون مستشاران نظامی و غیر نظامی آمریکا با جمیع خانواده و مستخدمین آنها آزادند هر جنایتی بکنند، هر خیانتی بکنند، پلیس ایران حق بازداشت آنها را ندارد.


دادگاههای ایران حق رسیدگی ندارند، چرا؟ برای آنکه آمریکا مملکت دلار است و دولت ایران محتاج به دلار.


به حسب این رأی ننگین، اگر یک مستشار آمریکایی یا یک خادم مستشار آمریکایی به یکی از مراجع تقلید ایران، به یکی از افراد محترم ملت، به یکی از صاحب منصبان عالی رتبه ایران هر جسارتی بکند، هر خیانتی بنماید، پلیس حق بازداشت او را ندارد، محاکم ایران حق رسیدگی ندارند ولی اگر به یک سگ آنها تعرضی بشود، پلیس باید دخالت کند، دادگاه باید رسیدگی نماید.


امروز که دولتهای مستعمره یکی پس از دیگری با شهامت و شجاعت خود را از تحت فشار استعمار خارج می کنند و زنجیرهای اسارت را پاره می کنند، مجلس مترقی ایران با ادعای سابقه تمدن دو هزار و پانصد ساله، با لاف همردیف بودن با ممالک مترقیه، به ننگین ترین و موهن ترین تصویب نامه غلط دولتهای بی حیثیت رأی می دهد و ملت شریف ایران را پست ترین و عقب افتاده ترین ملل به عالم معرفی می کند و با سرافرازی هر چه تمامتر، دولت از تصویب نامه غلط دفاع می کند و مجلس رأی می دهد.


از بعضی منابع مطلع به من اطلاع دادند که این طرح مفتضح را به دولت پاکستان، اندونزی، ترکیه، آلمان غربی پیشنهاد کرده اند و هیچ کدام زیر بار این اسارت نرفته اند، تنها دولت ایران است که اینقدر با حیثیت ملت و اسلامیت ما بازی می کند و آن را به باد فنا می دهد.


خاموش نشستن وکلا، به علت اتکاء نداشتن به ملت است علما و روحانیون که می گویند باید قدرت سرنیزه در مقدرات کشور دخالت نکند، باید وکلای پارلمان مبعوث از ملت باشند، باید دولتها ملی باشند، باید اختناق از مطبوعات برداشته شود و سازمانها نظارت در آنها نکنند و آزادی را از ملت مسلمان سلب ننمایند، برای آن است که این ننگها را بر ملت تحمیل نکنند و ما را مواجه با این مصیبتها ننمایند.


چرا وکلای پارلمان با آنکه به حسب قاعده انسانیت و ملیت با همچو سند اسارتی صد درصد مخالف هستند، نفس نمی کشند و جز دو سه نفر آنها که معلوم است با اضطراب صحبت کرده اند، خاموش نشسته اند؟ برای آنکه اتکاء به ملت ندارند، دست نشانده هستند و قدرت مخالفت ندارند، آنها را با یک اشاره بیرون می ریزند، به زندان می اندازند.


پافشاری رژیم شاه برای محو اسم قرآن آیا ملت ایران می داند که افسران ارتش به جای سوگند به قرآن مجید «سوگند به کتاب آسمانی که


ص: 680




به آن اعتقاد دارم»، یاد کردند؟ این همان خطری است که کرارا تذکر داده ام، خطر برای قرآن مجید، برای اسلام عزیز، خطر برای مملکت اسلام، خطر برای استقلال کشور. من نمی دانم دستگاه جبار از قرآن کریم چه بدی دیده است، از پناه به اسلام و قرآن چه ضرری برده است که اینقدر پافشاری برای محو اسم آن می کند. اگر پناه به قرآن و اسلام بیاورید، اجنبی به خود اجازه نمی دهد که از شما سند بردگی بگیرد، اجازه نمی دهد که مفاخر ملی و اسلامی شما پایمال شود. جدا بودن ملت از هیئت حاکمه، برخوردار نبودن آنها از پشتیبانی ملت، این مصیبتها را پیش می آورد.


کاپیتولاسیون مخالف اسلام و قرآن است اکنون من اعلام می کنم که این رأی ننگین مجلسین، مخالف اسلام و قرآن است و قانونیت ندارد، مخالف رأی ملت مسلمان است. وکلای مجلسین وکیل ملت نیستند، وکلای سرنیزه هستند، رأی آنها در برابر ملت و اسلام و قرآن هیچ ارزشی ندارد و اگر اجنبی ها بخواهند از این رأی کثیف سوء استفاده کنند، تکلیف ملت تعیین خواهد شد.


بدبختی دول اسلامی از دخالت اجانب است دنیا بداند که هر گرفتاری که ملت ایران و ملل مسلمین دارند، از اجانب است، از آمریکاست.ملل اسلام از اجانب عموما و از آمریکا خصوصا متنفر است. بدبختی دول اسلامی، از دخالت اجانب در مقدرات آنهاست، اجانبند که مخازن پرقیمت زیرزمینی ما را به یغما برده و می برند، انگلیس است که سالیان دراز طلای سیاه ما را به بهای ناچیز برده و می برد، اجانبند که کشور عزیز ما را اشغال کرده و بدون مجوز از سه طرف به آن حمله کرده و سربازان ما را از پا درآوردند.


دیروز ممالک اسلامی به چنگال انگلیس و عمال آن مبتلا بودند، امروز به چنگال آمریکا و عمال آن آمریکاست که از اسرائیل و هواداران آن پشتیبانی می کند، آمریکاست که به اسرائیل قدرت می دهد که اعراب مسلم را آواره کند، آمریکاست که وکلا را یا بی واسطه یا با واسطه بر ملت ایران تحمیل می کند، آمریکاست که اسلام و قرآن مجید را به حال خود مضر می داند و می خواهد آنها را از جلو خود بردارد. آمریکاست که روحانیون را خار راه استعمار می داند و باید آنها را به حبس و زجر و اهانت بکشد، آمریکاست که به مجلس و دولت ایران فشار می آورد که چنین تصویب نامه مفتضحی را که تمام مفاخر اسلامی و ملی ما را پایمال می کند تصویب و اجرا کنند، آمریکاست که با ملت اسلام معامله وحشیگری و بدتر از آن می نماید.


بر تمام اقشار است که با طرح ننگین احیای کاپیتولاسیون مخالفت کنند بر ملت ایران است که این زنجیرها را پاره کنند، بر ارتش ایران است که اجازه ندهند چنین کارهای ننگینی در ایران واقع شود. از بالاترها به هر وسیله هست بخواهند این سند استعمار را پاره کنند، این دولت را ساقط کنند، وکلایی که به این امر مفتضح رأی دادند از مجلس بیرون کنند، بر ملت است که از علمای خود بخواهند در این امر ساکت ننشینند، بر علمای اعلام است که از مراجع اسلام بخواهند این امر را ندیده نگیرند، بر فضلا و مدرسین حوزه های علیمه است که از علمای اعلام


ص: 681




بخواهند که سکوت را بشکنند، بر طلاب علوم است که از مدرسین بخواهند که غافل از این امر نباشند، بر ملت مسلمان است که از وعاظ و خطبا بخواهند که آنان را که آگاه از این مصیبت بزرگ نیستند، آگاه کنند. بر خطباء و وعاظ است که با بیان محکم، بی هراس بر این امر ننگین اعتراض کنند و ملت را بیدار کنند، بر اساتید دانشگاه است که جوانان را از آنچه زیر پرده است مطلع کنند، بر جوانان دانشگاهی است که با حرارت با این طرح مفتضح مخالفت کنند، با آرامش و با شعارهای حساس مخالفت دانشگاه را به ملتهای دنیا برسانند، بر دانشجویان ممالک خارجه است که در این امر حیاتی که آبروی مذهب و ملت را در خطر انداخته ساکت ننشینند، بر پیشوایان دول اسلامی است که فریاد ما را به دنیا برسانند و از مراکز پخش آزاد، ناله جانسوز این ملت بدبخت را به جهان گوشزد کنند، بر علما و خطبای ملل اسلامی است که با سیل اعتراض، این ننگ را از جبهه ملت معظم ایران، برادران اسلامی خود بزدایند و بر جمیع طبقات ملت است که از مناقشات جزئی موسمی خود صرف نظر کرده و در راه هدف مقدس استقلال و بیرون رفتن از قید اسارت کوشش کنند، بر رجال شریف سیاسی است که ما را از مطالب زیر پرده که در مجلس گفته شده، آگاه نمایند، بر احزاب سیاسی است که در این امر مشترک با یکدیگر توافق کنند.


وحدت کلمه علمای اعلام در پشتیبانی از قرآن و طرفداری از مسلمین هدف مراجع عظام و روحانیون در هر جا باشند یکی است و آن پشتیبانی از دیانت مقدسه اسلام و قرآن مجید و طرفداری از مسلمین است. اختلافی بین علمای اعلام و نگهبانان اسلام در این هدف مقدس نیست، اگر فرضا اختلاف اجتهاد و نظری در امر جزئی و ناچیز باشد مثل سایر اختلافات در امور فرعی، مانع از وحدت نظر در امور اصولی نیست. اگر سازمانهای دولتی گمان کرده اند که با سمپاشی ها می توانند ما را از هدف مقدس خود منحرف کنند و به دست جهال متعصب به قصد شوم خود برسند، خطا کرده اند. اینجانب که یک نفر از خدمتگزاران علمای اعلام و ملت اسلام هستم، در موقع خطیر و برای مصالح بزرگ اسلامی حاضرم برای کوچکترین افراد، تواضع و کوچکی کنم، تا چه رسد به علمای اعلام و مراجع عظام کثراللّه امثالهم. لازم است جوانهای متعصب و طلاب تازه کار از زبان و قلم خود جلوگیری کنند و در راه اسلام و هدف مقدس قرآن از اموری که موجب تشتت و تفرقه است، خودداری نمایند. علمای اعلام برای خاتمه دادن به هرج و مرج و بی نظمیها در فکر اصلاح عمومی هستند، اگر دولتها مجال فکر به ما بدهند، اگر گرفتاریهایی که از ناحیه هیئت حاکمه پیش می آید و ناراحتیهای روحی مجال تصفیه و اصلاح داخلی به ما بدهد. این نحو گرفتاریهاست که ما را از مسیر خود که مسیر تصفیه حوزه ها و اصلاح همه جانبه است، باز می دارد. با احساس خطر برای اسلام و قرآن کریم، برای ملت و ملیت مجال تفکر در امور دیگر باقی نمانده، اهمیت این موضوعات بقدری است که مشاغل خاص ما را تحت الشعاع قرار داده است.


کارهای مخرب رژیم شاه آیا ملت مسلمان می داند که در حال حاضر عده ای از علما و مبلغین و طلاب و بسیاری از مسلمین بیگناه در زندانها به سر می برند و برخلاف قوانین، آنها را بدون رسیدگی، مدتهای مدیدی زندانی


ص: 682




کرده اند و مرجعی نیست که به این وضع هرج و مرج ارتجاعی قرون وسطایی خاتمه دهد؟ اینها دنبال قتل عام پانزده خرداد، دوازده محرم است که جراحت آن از قلب ملت پاک نخواهد شد، هیئت حاکمه به جای اینکه برای اقتصاد ایران، برای جلوگیری از ورشکستگیهای بازرگانان محترم، برای نان و آب فقرا و مستمندان، برای زمستان سیاه بی خانمانها، برای پیدا کردن کار برای جوانان فارغ التحصیل و سایر طبقات بیچاره فکری بکند، به کارهای مخرب مثل آنچه گفته شد و نظایر آن دست می زند، از قبیل استخدام زن برای دبیرستانهای پسرانه و مرد برای دبیرستانهای دخترانه که فساد آن بر همه روشن و اصرار به آنکه زنها در دستگاههای دولتی وارد شوند که فساد و بیهوده بودنش بر همه واضح است. امروز اقتصاد ایران به دست آمریکا و اسرائیل است و بازار ایران از دست ایرانی و مسلم خارج شده است و غبار ورشکستگی و فقر به رخسار بازرگان و زارع نشسته است و اصلاحات آقایان، بازار سیاه برای آمریکا و اسرائیل درست کرده است و کسی نیست که به داد ملت فقیر برسد.


ملت باید به فکر فقرا باشد من از فکر زمستان امسال رنج می برم، من شدت گرسنگی و خدای نخواسته هلاکت بسیاری از فقرا و مستمندان را پیش بینی می کنم، لازم است خود ملت به فکر فقرا باشند، لازم است از حالا برای زمستان آنها تهیه ای شود که فجایع سال سابق تکرار نشود، لازم است علمای اعلام بلاد، مردم را دعوت به این امر ضروری بفرمایند.


از خدای متعال عظمت اسلام و مسلمین و رهایی دول اسلامی را از شر اجانب خذلهم اللّه تعالی خواستار است.


والسلام علی من اتبع الهدی روح اللّه الموسوی الخمینی




منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 7 - کتاب 7 - صفحه 670
تصاویر سند
(جمعه سیاه) (روز شکرگزاری) (روز کارگر) 1 فوریه 1979. خمینی پس از 15 سال به ایران باز می گردد 11 فوریه 1979. از همه خواسته شده تا از منازل خود خارج نشوند 12 فوریه 1979. اسلحه خانه گارد سلطنتی به تصرف در می آید 14 اکتبر) 14 فوریه 1979. در ساعت 20/11 گاست تلفن کرد که به سفارت حمله شده است 15 خرداد 15 ژانویه 1979. کابینه بختیار مورد تأیید قرار می گیرد 16 ژانویه 1979. شاه ایران را برای استراحت ترک می کند و شورای نیابت سلطنت را عهده دار امور می گرداند 17 سپتامبر 1978. زلزله در شهر طبس واقع در شمال شرقی ایران منجر به کشته شدن حدود 25000 نفر شد 17 فوریه 1979. نیروی دریایی ایران کار خود را آغاز می کند 2 19 19 آوریل نیز در پستخانه اصلی قاهره منفجر گردید 1963 20 آذر (تاسوعا 21 ژانویه 1979. کمونیستها تظاهرات عظیمی را در پائین شهر تهران برگزار کرده و با مقداری مخالفت روبرو می شوند. 22 بهمن 22 مهر راهپیمایی های مذهبی به مناسبت تولد امام رضا 23 ژانویه 1979. خمینی تهدید می کند که به تهران باز خواهد گشت؛ فرودگاه مهرآباد به مدت 5 روز بسته می شود. 23 ژوئیه 24 اوت 24 مهر در کرمان 25 ژانویه 1979. طرفداران قانون اساسی در حمایت از بختیار راهپیمایی موفقیت آمیزی تا میدان بهارستان مقابل مجلس به راه می اندازند 26 اوت یادبود مرگ واقعی امام علی 26 ژوئیه 28 مرداد (روز بازگشت شاه در 1953) 28 مرداد 1332 مصدق سرنگون شد 5 مارس دوازدهمین سالگرد فوت دکتر مصدق 5 نوامبر. حمله به بانکها 6 فوریه 1979. خمینی 7 ژانویه در قم 8 سپتامبر 8 سپتامبر (جمعه 17 شهریور) CAP «انقلاب افغانستان» «انقلاب سفید» «تظاهرات مذهبی» ماه اکتبر «توطئه پالیزبان» «جنگ سرد» «عاشورا» «فاجعه ویتنام» «قتل عام مردم بی گناه کردستان» «نهضت ملی نفت» آتش توپخانه در شمال لبنان آتش سوزی آتش سوزی اخیر سینمای آبادان آتش سوزی در سفارت افغانستان در تهران آتش سوزی سینما رکس آبادان آتش سوزی فاجعه بار سینما رکس آبادان. آزاد شدن بن بلا از تبعید در الجزیره آزادی جیمز شری آزادی زندانیان فلسطینی از زندانهای اسرائیل آزادی های سیاسی و مدنی آزمایشات اتمی آشفتگی آشفتگی سیاسی و اجتماعی آشوب های (تظاهرات) سیاسی آشوب های تبریز در فوریه 1978 آشوب های قم آشوبهای مذهبی خرداد 1342 آشکار شدن مسئله مجتمع هسته ای فرانسه آغاز مذاکرات صلح طلبانه بین اسرائیل از یک طرف و اردن آنگولا اتحادیه ها و مطبوعات سیاسی توسط رهبریت پاکستان اتوبوسهای هوایی مسافربری اجتماع اسقفی ایرانیان شیراز در نوزدهم فوریه اجتماع حامیان حزب جمهوری خلق مسلمان اجتماع میدان شهیاد اجلاس آسوان اجلاس اعراب در بغداد اجلاس اوپک اجلاس بغداد اجلاس بین المللی اروپا اجلاس تونس اجلاس توکیو اجلاس سفیران خاورمیانه ای ترکیه اجلاس شورای امنیت اجلاس عربی اجلاس عربی ریاض اجلاس غیرمتعهدها اجلاس غیرمتعهدها در هاوانا اجلاس قاهره اجلاس لیبیائی و عربستان سعودی اجلاس وزیران خارجه کشورهای خلیج در طائف اجلاس وزیران عربستان سعودی اجلاس وین اجلاس ژانویه 1979 شورای ملی فلسطین اجلاسیه بغداد اجلاسیه های کارگری متشکله توسط کمونیستها احتمال بروز اقدام تلافی جویانه گروههای تروریستی خاورمیانه ای احتمال مذاکره بین 9 کشور اروپایی احتمال و دورنمای برهم خوردن تولید نفت خام کویت توسط کارگران احداث راه در ماداگاسکار احداث یک پروژه مسکن پنج میلیارد دلاری احداث یک کانال 90 میلیون دلاری در تونس اختلاف ایران و ترکیه پیرامون مالیات ترانزیت ترکیه اختلاف سوریه و عراق اخراج تمام کارمندان آمریکایی دفتر آسوشیتدپرس در 4 سپتامبر اخراج خبرنگاران خارجی اخراج روزنامه نگار فلسطینی عونی صدیق اخراج سه دیپلمات روسی از ایران اخراج شاه اخراج عراق از کنفرانس وزیران خارجه خلیج اربعین از اجلاس های بوداپست استعفا استعفای جم استعفای رئیس جمهور بکر استعفای رئیس جمهور وقت استعفای علی نقی کنی استعفای مهدی بازرگان استقرار جمهوری اسلامی استقلال افغانستان استقلال بنگلادش استقلال عراق استقلال کردستان در 1946 اسرائیل اشغال بیت المقدس اشغال سفارت آمریکا اشغال لانه جاسوسی اشغال نظامی اصطکاک بین سنی و شیعه اصلاح قانون اساسی اصلاحات ارضی اصلاحات ارضی شاه اصلاحیه جکسون اصلاحیه سیمینگتون اصول انقلاب سفید اظهارنظر مثبت مقامات کویتی درباره نقش آمریکا در روند صلح اعتصاب اعتصاب تاکسی ها اعتصاب در کویت اعتصاب سیاسی اعتصاب نفت اعتصاب کارخانه آرد اعتصاب کارگران روزمزد. اعتصابات اعتصابات سیاسی اعتصابات گسترده در اصفهان اعدام 3000 زندانی سیاسی اعدام بوتو اعدام حبیب القانیان یهودی برجسته و حملات خشن علیه اسرائیل و صهیونیسم اعدام حمید شهریاری اعدام سالار جاف اعدام سپهبد ربیعی و خواجه نوری اعدام ها اعدامها اعراب اسرائیل اعزام دانش آموزان نیروی هوایی به ایالات متحده اعزام کشتیهای نیروی دریایی آمریکا به اقیانوس هند اعلام نظام اسلامی در پاکستان اعلامیه رسوای 30 تیر (21 ژوئیه 1952) اغتشاش اغتشاشات تهران در روز 15 خرداد اغتشاشات در راهپیمایی های انتخاباتی اغتشاشات قم در دی ماه اغتشاشهای خرداد 1342 افزایش آشوب در مناطق کردنشین و برخورد بین کردها و ترک ها افزایش تضاد و تشنج بین جامعه اکثریت سنی و اقلیت شیعی افزایش حقوق کارمندان دولتی افزایش دستمزد کارگران نفتی افزایش فعالیت های تروریستی افزایش قیمت نفت افزایش قیمت نفت اوپک افزایش قیمت نفت کویت افزایش نگرانی های ترکیه در مورد ایران اقدامات آشوبگرانه المهری اقدامات آمریکا مبنی بر حمایت از دلار اقدامات و سیاستهای بازاریابی نفتی کویت امتیاز تنباکوی بلژیک امضاء قرارداد اقتصادی ترکیه با عراق امضای یک قرارداد پنجساله دو جانبه تجاری و اعتباری با لیبی امکان کاهش تولید نفت کویت و لیبی انتخابات انتخابات 1339 انتخابات 1340 انتخابات اتحادیه ای انتخابات ایالتی ایندیانا انتخابات عمومی انتخابات محلی انتخابات ملی انتخابات ۱۹۷۹ انتقاد خصمانه روزنامه های کویتی علیه ایران انحلال شورای شهر تهران انحلال مجلس شورای ملی انحلال پیمان سنتو انعقاد پیمان بین هیتلر و استالین انفجار بلوچستان انفجار بمب در اورشلیم انفجار خط لوله ایگات انقلاب انقلاب 1779 آمریکا انقلاب 1978 انقلاب 27 آوریل 1978 انقلاب آوریل 1978م انقلاب اتیوپی انقلاب اسلامی انقلاب اسلامی ایران انقلاب اسلامی در ایران انقلاب افغانستان انقلاب اکتبر انقلاب ایران انقلاب ایران اسلامی انقلاب بلشویکی انقلاب ترکی در افغانستان انقلاب روسیه انقلاب روسیهکودتای 7 اردیبهشت 57 تره کی انقلاب سفید انقلاب سفید شاه انقلاب شاه و مردم انقلاب شکوهمند اسلامی انقلاب ضد هاشمی QUTI انقلاب فرانسه انقلاب فلسطین انقلاب مشروطه انقلاب مشروطه 1905 انقلاب مشروطیت انقلاب نیکاراگوئه انقلاب نیکاراگوئه و اشغال سفارت آمریکا در تهران انقلاب کبیر 7 ثور (27 آوریل) انقلاب کبیر ثور اورشلیم و تل آویو اوضاع امنیتی شرق ترکیه اوضاع ایران اول آذر اول نوامبر. آغاز اعتصاب کارگران نفتی اولین سالگرد انقلاب افغانستان در 27 آوریل ایام محرم ایام نوروز ایجاد آشوب در خوزستان ایجاد تغییر در نحوه حکومت بازدید سادات از ایران بازیهای المپیک 1359 شوروی بحران 14 سپتامبر بحران افغانستان بحران بعد از جنگ در آذربایجان بحران خاورمیانه ای در سال 1967 بحران سوئز بحران لبنان بحران های آذربایجان و مصدق بحران پرتغال بدهیهای بیش از حد ایران در رابطه با صادرات بازرگانی کویت برنامه اکتساب زمین برنامه ریزی اقتصادی و تغییر نظریات کویتیها در مورد ماهیت رشد آتی برهم خوردن توافق حکومت نظامی و اتحاد ملی پاکستان بروز جنگ پنجم اعراب و اسرائیل برگزاری انتخابات نمایندگان برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی برگزاری چهلم شهدای تبریز در دیگر شهرهای ایران برگشت آیت الله خمینی بستن بازار در تاریخ 17 و 18 می بستن روزنامه مردم حزب توده بستن روزنامه ها بل هلیکوپتر بمب کوچکی در 28 می در حیفا منفجر شد. بمب گذاری بمب گذاری اتوبوس انگلیس ها در اصفهان بمب گذاری در انجمن ایران و آمریکا بمب گذاری در انجمن ایران و آمریکا در آذر 1356 بمب گذاری در دفاتر روزنامه های فرانسوی طرفدار اسرائیل در پاریس بمب گذاری در هانیتای اسرائیل بمب گذاری هتل شرایتون قاهره در 13 فوریه بمب گذاری کنسولگری آمریکا در اصفهان بمب گذاریهایی در بازار و دیگر مکانهای عمومی در شهر لود بمباران لبنان بمباران ویتنام شمالی توسط آمریکا بمباران کرده اند. به اسارت گرفتن اعضای اوپک (سازمان کشورهای صادر کننده نفت) در وین و انتقال آنها به تریپولی (لیبی) و الجزیره به تعلیق درآمدن الطلیعه و الهدف به خطر افتادن صلح در خاورمیانه به قتل رساندن رئیس سابق ستاد مشترک دولت موقت به قتل رساندن مطهری به قدرت رسیدن قاسم در عراق به وسیله سپتامبر سیاه نیز یک پالایشگاه در آلمان و هلند در سال 1972 مورد اصابت قرار گرفت بوگروم بیانیه دوستانه ای توسط شیخ صباح الاحمد درباره ایران بیانیه مشترک بیست و سومین کنگره حزب کمونیست بیست و پنجمین کنگره CPSU بیسوادی بیکاری تأخیر انتخابات و سرکوب احزاب تأسیس دانشگاه رازی در کرمانشاه تأسیس راه آهن تان تاجگذاری محمدرضا شاه تاجگذاری ملکه الیزابت دوم در لندن تاسوعا تانک تبعید آیت اللّه خمینی تبعید آیت اللّه خمینی به پاریس تجارت دو جانبه غیر نفتی دوستانه ایران و کویت تجزیه طلبی اکراد ایران تجمع تاریخی 28 مرداد تجمع هیئت تحریریه کیهان تحریم اقتصادی تحریم اقتصادی علیه ترکیه تحریم نفتی جهانی تحریم نفتی لیبی تحریک و آشوب علیه رژیم ایران تحریکات شوروی تحصن بازار اهواز تختی تدریس انگلیسی ترور ترور «دیویس» ترور آیت الله مطهری ترور آیت الله مطهری. انقلاب اسلامی ایران ترور رئیس پلیس کرمان ترور سپهبد قرنی ترور مطهری ترور منصور ترور هاشمی رفسنجانی ترور پرزیدنت حفیظ اللّه امین. ترور پل گریم ترور گریم ترک دائم ترک موقت تسخیر سفارت آمریکا در تهران در بهمن 1357 تسخیر لانه جاسوسی تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران تشدید قوانین منع عبور و مرور تشنج میان گروههای کویتی تشکیل کمیته تجدیدنظر قانون اساسی تشکیل یک اجلاس عربی تشکیل یک حکومت ائتلافی به رهبری حزب جمهوریخواه خلق دارای تمایلات چپ میانه رو تشییع جنازه تختی تشییع جنازه جوزف استالین در مسکو تشییع جنازه منصور تشییع جنازه نورالدین الموتی تشییع جنازه ژوزف استالین در مسکو تصاحب کامل درآمدهای عمرانی کویت تصمیم کویت مبنی بر کاهش قراردادهای مهم نفت خام خود تضمینهای امنیتی آمریکا به پاکستان تظاهرات تظاهرات 1971 از تهران به کرج تظاهرات 23 تظاهرات 24 و 25 می تظاهرات 26 تظاهرات 28 اردیبهشت تظاهرات 30 تیر تظاهرات 31 تیر تظاهرات 9 تظاهرات آرام 19 و 20 آذر (تاسوعا و عاشورا) تظاهرات اخیر کرمان تظاهرات اعراب ایرانی خوزستان به حمایت از خودمختاری تظاهرات بزرگ اما بدون خشونت روز 5 سپتامبر در تهران تظاهرات بزرگ به عنوان اعتراض علیه قطعنامه اخیر مجلس سنای ایالات متحده تظاهرات تبریز تظاهرات توسط گروه جبهه حزب توده در تاریخ 19 تیر 1340 تظاهرات دانشجویان در مرکز نشریه مسلمان تظاهرات دانشگاه تظاهرات در شهر مقدس قم تظاهرات در میدان ژاله تهران (18 سپتامبر) تظاهرات در نخست وزیری تظاهرات سه روزه جمعیت طلبه های اسلامی تظاهرات سپتامبر 1978 تظاهرات ضد شاه در قبرس تظاهرات ضدشاه و اعتصاب نشسته در سفارت ایران در واشنگتن تظاهرات عمومی در 14 آذر تظاهرات قم تظاهرات مذهبی تبریز تظاهرات مذهبی قم تظاهرات منطقه کرانه غربی تظاهرات موگادیشو به حمایت از آرمان فلسطین تظاهرات نشسته در اداره آموزش و پرورش تظاهرات و آشوب 6 دسامبر (16 آذر) تظاهرات وسیع تهران در آخر رمضان تظاهرات گسترده توکیو تظاهرات گوش امونیوم در 2 مه تعصبات فرقه ای تعطیل تعطیل مذهبی 24 مرداد که یادآور شهادت امام علی تعطیلات شش روزه نوروزی تعطیلات عید نوروز تعلیق بعضی از مطبوعات تعلیق مجلس شورای ملی کویت را در ماه اوت 1976 تفنگ 106 تلگراف تمام آثار عملیاتی حمله به فرودگاه بروکسل در 16 آوریل تهدیدات خارجی تهدیدهای ساف نسبت به منافع آمریکا تورم تورم جهانی تورم ناشی از افزایش قیمت نفت در سالهای 53 / 1352ش توسعه مجتمع ماشین سازی در پاکستان توطئه «مزدوران» توقف روابط ترکیه و عراق توقیف هفته نامه های الطلیعه و الهدف تولد امام دوازدهم (21 ژوئیه) تولد سازمان همکاری و عمران منطقه ای تولد شاه تولد ملکه انگلیس تولد ولیعهد رضا تولید سلاحهای اتمی تولید نفت کویت از محدوده 2 میلیون بشکه در روز تعیین شده توسط دولت فراتر رفت تولیدات توپخانه تیر اندازی کاخ خلق تیراندازی تیراندازی به رابرت کندی جت های حمل و نقل نظامی دوربرد جدا کردن اجلاس بغداد از موضع ارتدادی در قبال کمپ دیوید جرائم امنیتی جریانات صلح خاورمیانه جشن دهمین سالگرد جمهوری عراق جشن روز ارتش سرخ جشن روز استقلال جشن روز ملی الجزیره جشن روز ملی کره جشن ملی عربستان سعودی جشن های 2500 ساله شاهنشاهی جشن های بزرگداشت دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی در سال 1971 جشن هنر شیراز جشنهای استقلال ملی جعفریان و بیگلری هرسه امروز کشته شدند جعلیات جمعه سیاه جنبش غیر متعهدها جنبش مشروطیت جنبش ملی فارس جنبش های جدایی طلب پس از جنگ دوم جنبشهای ملی 28 مرداد جنگ 1948 اعراب و اسرائیل جنگ 1967 جنگ 1967 اعراب جنگ 1967 خاورمیانه جنگ 1973 اعراب و اسرائیل جنگ 1973 خاورمیانه جنگ «یوم کیپور» در اکتبر ۷۳ جنگ اتمی جنگ اعراب و اسرائیل جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1967 جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1973 جنگ اول جهانی جنگ اوگادن جنگ اکتبر 1973 خاورمیانه جنگ ایران و عراق جنگ بین اتیوپی و سومالی جنگ بین پاکستان و هند جنگ جهانی جنگ جهانی اول جنگ جهانی دوم جنگ داخلی جنگ داخلی لبنان جنگ در کردستان جنگ دوم جهانی جنگ سال 1352 جنگ سوئز جنگ شش روزه در سال 1967 جنگ صلیبی جنگ ظفار جنگ ظفار در عمان در اواسط دهه 1970 جنگ لبنان جنگ ماه ژوئن جنگ های مشروطیت 1285 ایران جنگ هند و پاکستان جنگ هند و پاکستان (1350) جنگ و خونریزی بین فالانژیستها و هواداران فرنجیه در شمال لبنان جنگ ویتنام جنگ چهارم خاورمیانه جنگ یمن جنگ یوم کیپور جنگ ۱۹۴۸ جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل جنگ ۶ روزه در ژوئن ۶۷ جنگنده بمب افکن جاگوار جنگهای اعراب و اسرائیل در اکتبر و نوامبر ۱۹۵۶ جنگهای داخلی لبنان حادثه بمب در اصفهان حادثه خونین میدان سپه حادثه سیاهکل حادثه میدان ژاله حضور شاه در تشییع جنازه آیزنهاور حضور شوروی در ایران حمایت لیبی از کاربرد نفت عربی جهت اعمال نفوذ بر سیاست خارجی آمریکا حمل و نقل سلاح در مرز ایران و ترکیه حملات به کردها حملات تروریستی حملات روزنامه کویتی علیه ایران به دفاع از کویت حمله 14 فوریه علیه سفارت حمله ای که در 27 مارس به سفیر مصر در داکا شد حمله به خانه بهاییان در غرب ایران. حمله به سفارت حمله به سفارت آمریکا در تهران حمله تانزانیا به اوگاندا حمله تروریستی اردیبهشت 1358ش حمله خونین علیه اتوبوس اسرائیلی در بهمن ماه 1357ش حمله شاه علیه جبهه ملی در نطق 28 مرداد حمله شبا حمله شوروی به چکسلواکی حمله مسلحانه به مسافرین هواپیمای ال عال در فرودگاه یسیلکو حمله مسلحانه به یک پاسگاه پلیس در تبریز حمله نهاریه در 22 آوریل که باعث شد چهار اسرائیلی و چهار تروریست کشته شوند حوادث نیروی هوایی حکوت نظامی حکومت نظامی حکومت نظامی (12 خراب کاری داخلی خرابکاری در خطوط نفتی عربی (تاپ لاین) خرمشهر منفجر شد خروج پاکستان از پیمان سنتو خرید دوجانبه نفت توسط فرانسه خشم اعراب در رابطه با منفی گرایی بغداد علیه سادات دخالت های شوروی در کوبا در دوشان تپه درگیری آمریکا در ویتنام دستگیری های نوامبر دفن زباله های اتمی کشور دیگر دلاور دهم دسامبر دوره مصدق دوره ملی شدن نفت دولت ازهاری دولت شریف امامی استعفا می دهد دولت نظامی دکترین جانسون دی 1358 شاه ایران کشورش را ترک کرد دیدار پرزیدنت نیکسون از ایران دیدار کارتر و والدهایم دبیر کل سازمان ملل متحد از ایران دیوار سیاسی بین آنکارا و بغداد راهپیمائی و تظاهرات روز وحدت راهپیمایی راهپیمایی 7 سپتامبر راهپیمایی آرام در مسجد ژاله راهپیمایی صلح آمیز 9 دسامبر راهپیمایی عاشورا راهپیمایی عید پسه راهپیمایی مردم اصفهان راهپیمایی میلیونی برای اتحاد حمایت از خمینی راهپیمایی های تاسوعا و عاشورا (10 و 11 سپتامبر) راهپیمایی های روز ۱۹ ژانویه تا ۲۱ ژانویه راهپیمایی های عاشورا راهپیمایی های عاشورا و تاسوعا در تهران راهپیمایی پنجشنبه 7 فوریه در جاده قدیم شمیران و بلوار پهلوی ربودن یک هواپیمای عربی در 1977م رفتن شاه رفراندم رفراندم قانون اساسی 5 خرداد 1358 رفراندوم رفراندوم 26 ژانویه (6بهمن) رفراندوم 30 مارس رفراندوم جمهوری اسلامی رفراندوم دی 1341 رهبر اخوان المسلمین کشته شد روابط ایران و عراق و روابط ایران و کویت روز 2 می روز 8 سپتامبر (17 شهریور) روز LOA روز استقلال آمریکا روز اورشلیم[روز قدس] روز تولد دوازدهمین امام روز جهانی کارگر روز عاشورا روز عید قربان روز عیدفطر روز مشروطیت روز ملی روز ملی بلغارستان در 9 سپتامبر روز ملی رومانی روز ملی مجارستان روز ملی مصر روز ملی کره جنوبی روز ملی کویت روز میلاد [حضرت] فاطمه زهرا (سلام الله علیها) روز کریسمس رویداد تروریستی فرودگاه بروکسل زام زلزله طبس زلزله ی فاجعه بار طبس زمین لرزه شرق ایران ساختمان 11 طبقه بانک ملی ایران با خاک یکسان شد سالروز استقلال ایالات متحده سالروز تولد دختر پیامبر سالروز ملی شدن صنعت نفت در سال 1951 سالگرد جمعه سیاه سالگرد قیام سیاهکل در سال 1970 سالگرد مرگ خانلری سالگرد مرگ دکتر خانلری سالگرد مرگ مصدق (5 مارس) سالگرد ملی شدن صنعت نفت توسط مصدق سالگرد پیروزی بر آلمان نازی سالگرد کشتار میدان ژاله در 17 شهریور (9 سپتامبر 1978) سانحه T سرتیپ محمد ولی قرنی سردی در روابط بین شوروی و ایران سرنگون شدن نورمحمد تره کی سرنگونی سلطنت لیبی در سپتامبر 1969 سفر رئیس ساف به مراکش سفر قریب الوقوع شاه به بریتانیای کبیر سفر نیکسون به ایران سفر وزیر امور خارجه کویت به ایران سفر وزیران پاکستان به مسکو سفیر آمریکا سقوط ارتش و دستگاه های اجرایی سقوط ایوب سقوط ایوب خان سقوط تره کی سقوط دولت امینی در ژوئیه 1962 سقوط دولت موراجی دسای سقوط شاه سقوط شاه در اوائل سال 1979 سقوط مصدق در 1332 سقوط مصدق در سال 1953 سقوط کابینه علا سقوط«مصدق» سلطنت 37 ساله محمد رضاشاه پهلوی سه تا چهار هزار نفر در میدان ژاله کشته شده بودند سه روز قتل حضرت علی (ع) سوء قصد به جان شاه در قصر مرمر (1965 میلادی مطابق 1344 ه سوریه و ساف از طرف دیگر سی و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل سیاست فروش نفت در بازار سیاه سیاست فروش نفت و ظرفیت تولیدی کویت سیاست وارداتی سیر صعودی قیمت کالاهای مصرفی در اسرائیل سیر نزول اقتصاد ترکیه سیستم محمدرضا شاهی سینماها و مشروب فروشیها به اوج بی نظمی و آشوب رسید. تا به حال 300 بانک تخریب شده ش) شب عید نوروز شبیخونهای کماندویی در اسرائیل شرکت ابزار آلات بیکر شرکت در نهضت کشورهای غیر متعهد شعار ضد آمریکائی «مرگ بر سه مفسدین: کارتر و سادات و بگین شناسایی واقعیتهای ژئوپلتیک ایران شورش 23 ژوئن در کابل شورش بیافرائی ها شورش جلال آباد شورش دهقانی شورش های (تظاهرات) مشهد شورش های 29 شورش های تبریز شورش های تبریز در بهمنانقلاب سفید (شاه و مردم). شورش های سال 1342 جبهه ملی شورش هرات و ترک افغانستان شورش کردستان در سنندج در مارس شورش کردها شورش کردها و اغتشاشات سایر رهبران قومی شورش یمن شکست جبهه ملی در سال 1342 شکست جنگ رمضان 1973 شکنجه شکنجه سه جوان را در خودروی پلیس در مشهد صادرات صاعقه صلح «زبرا» صلح خاور میانه صلح سادات صلح کمپ دیوید صنعتی گرایی و مهاجرت ضرب و شتم دیپلمات های فرانسوی در نزدیکی مجتمع اتمی ضررها ضرورت یک استراتژی متحد عربی در مورد صلح خاورمیانه ضیافت چهارم ژوئیه طرح اصلاحات ارضی طرحهای صنعتی سازی سریع طغیان (تظاهرات) قم عادی کردن روابط عاشورا عاشورا (یازدهم دسامبر) عاشورا) عدم توافق بین خمینی و بازرگان عزاداری عزاداری برای تظاهرات کنندگان عزای عمومی عقب افتادگی اقتصادی عقب افتادگی کوتاه اقتصادی علی رزم آرا عملیات « شین بث» عملیات آدمکشی عملیات آمین اویل پیشین عملیات اتمی عملیات ال عال عملیات جاسوسی آمریکا علیه شوروی عملیات خرابکاری و تروریسم عملیات دانشگاه نبراسکا عملیات عمال عملیات فیزیکی DRS عملیات مبادله آموزشی عملیات موساد عملیات موگادیشو عملیات هوایی مهرآباد عملیات ویژه (انتقام آکاالعصب) عملیات پرتغال عویق افتادن انتخابات عکس العمل های سیاسی ترکیه در قبال آمریکا عید شهدا عید غدیر خم عید فطر عید قربان عید نوروز غائله کردستان فاجعه آبادان فاجعه سینمای آبادان فرار سرمایه از کویت فروش نفت خام در بازار سیاه فروش نفت کویت تحت قراردادهای دراز مدت و کوتاه مدت فروش کود شیمیایی و ایجاد و توسعه ذخایر نفتی فساد فستیوال بین المللی جوانان فضل اللّه زاهدی فعال سازی دوباره کنسرسیوم سازمان همکاری و عمران اقتصادی فعالیت نیروی دریایی شوروی در اقیانوس هند فعالیتهای جاسوسی سفارتخانه های خارجی فعالیتهای کمونیستی توسط رهبران کارگران کویت فوت آیت اللّه طالقانی قائله کردستان قائم مقام مدیرعامل اسکو (OSCO) در اهواز قانون اساسی کوبا که در سال 1975 تصویب شد قتل قتل «عام» هشتم سپتامبر(17 شهریور) قتل آیت اللّه شمس آبادی قتل اخیر رهبران نهضت اسلامی (سرلشکر قرنی و آیت اللّه مطهری) قتل بارزانی و پسرانش قتل دابز قتل دابز سفیر آمریکا قتل سال 1330 نخست وزیر پیشین قتل سرهنگ حردان التکریتی قتل سرهنگ شافر و سرهنگ ترنر قتل سفیر آمریکا قتل سفیر آمریکا «دابز» قتل سفیر دابز قتل سپهبد قرنی قتل شیخ قتل عام میدان ژاله قتل عام هشتم سپتامبر «جمعه سیاه» قتل عبدالسلام عارف رئیس جمهور قتل فجیع سفیر دابز قتل محسن قتل محمد مسعود سردبیر فقید روزنامه مرد امروز قتل منصور قتل نخست وزیر اردن قتل نخست وزیر تل در قاهره قتل پرزیدنت کندی قتل کارمندان نظامی آمریکا قتل کندی قتل یوسف صبائی در قبرس قرارداد اقتصادی ترکیه و عراق قرارداد تجاری جدید ایران و ترکیه قرارداد سه ساله تجارت تهاتری با شوروی قضایای ظفار قضیه معروف گیرارد قطع تولید نفت قطع شبانه برق قطعنامه 1973م قطعنامه 242 قطعنامه 242 شورای امنیت قطعنامه 339 شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه بغداد قطعنامه سازمان ملل در مورد مسئله فلسطین قطعنامه های ضد مصری قم و تهران. قیام 15 خرداد قیام 28 مرداد 1332 قیام سیاهکل قیام فلسطینیها در نتیجه نارضایتی از عدم تغییر سیاست دولت کویت در قبال آزادی فلسطین قیام مردم مسلمان قم در 19 دی ماه 1356 قیام مردم مسلمان قم در ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶ قیام مسلحانه قیام هزاره شیعه در 23 ژوئیه قیام کردها قیامی که در 28 مرداد (1332) صورت گرفت لاهه لایحه ای درباره عفو عمومی برای زندانیان سیاسی لایحه تجاری 1974م لغو تحریم لغو قانون کاپیتولاسیون در ایران لغو قرارداد 1959م لغو قرارداد 60 مستشار روسی لغو قرارداد احداث هسته ای لیبی را مورد حمله قرار دادند م) واقع در شمال بندر صور بمباران کردند مأموریت Armish Magg (مستشاری نظامی) مؤسسه خصوصی مهندسین مشاور ماجرای لمونیر ماه محرم مبادرت به آدم ربایی در کیبوتس کفریووال اسرائیل متارکه جنگ توسط عراق و فتح مجتمع هسته ای پاکستان محاکمات انقلابی محاکمات نورنبرگ محاکمه محاکمه 14 جوان ایرانی محمد[(ص)] مخالفت در آبان 1356 مداخله مداخله احتمالی آمریکا برای حفاظت از حوزه های نفتی مدرن سازی کویت مدرنیزه کردن مذاکرات اروپایی و عربی مذاکرات اعراب خلیج و 9 کشور جامعه اروپایی مذاکرات بین صندوق بین المللی پول و دولت پاکستان مذاکرات خاورمیانه مذاکرات خلیج و جامعه اروپا مذاکرات خلیج و جامعه اروپایی مذاکرات خودمختاری مذاکرات دفاعی آمریکا و ترکیه مذاکرات سادات و بگین مذاکرات صلح خاورمیانه مذاکرات مقدماتی برای تجدید قرارداد خرید پنج ساله نفت خلیج مذاکرات موازی مذاکرات نفتی فوریه 1971 مذاکرات ژنو مذاکرات کشورهای خلیج و جامعه اقتصادی اروپا مراسم عید پاک مراسم نوروز مرگ «دابس» مرگ «سفیر دابز» مرگ بهار در 2 اردیبهشت 1340 مرگ تختی مرگ ترکی مرگ جوموکنیاتا رهبر دیرین کنیا مرگ سادات مرگ سفیر آمریکا در کابل مرگ طالقانی مرگ علی فرمانفرمائیان  مرگ کشتی گیر مسئله تحریکات مهری شیعه به مرحله برخورد علنی بین حکومت کویت و مذهبیون ایرانی نزدیک می شود مسئله قبرس مسئله مجتمع هسته ای پاکستان مسابقه میدان فرح آباد مستشاری نظامی مسموم کردن مشاجرات درون عربی مطبوعات مشکلات اقتصادی مشکلات فعلی ایران معاهده امنیتی مقاومت اقلیت شیعه در برابر اسلامی شدن به سبک مذهب تسنن ملاقات با نخست وزیر در 19 مارس ملاقات با نخست وزیر در تاریخ 19 مارس ملاقات چهار جانبه ملی شدن بانکها در تاریخ 7 ژوئن ملی شدن شرکتهای مهم در تاریخ 25 ژوئن ملی شدن نفت ملی شدن نفت در سال 1329 و بیرون راندن انگلیسی ها ملی کردن داراییهای شرکت نفت عراق ملی کردن صنعت نفت ملی کردن صنعت نفت ایران مناسبت تاسوعا مهاجرت غیر قانونی ایرانیها به کویت مهاجرت یهودیان شوروی مهدی بازرگان 70 ساله را به عنوان نخست وزیر حکومت انقلابی منصوب می نماید مهمانی کوکتل مواد انفجاری موافقتنامه (78U.S.C. 3787) موافقتنامه آتش بس صحرای سینا موج جدید امپریالیسم در خلیج موج ضد آمریکایی موشک میانجیگری کویت بین عمان و جمهوری دموکراتیک خلق یمن میتینگ بزرگ روز 15 مین مین گذاری دریا ناآرامی در ایران نارضایتی عمومی نامه های حاوی بمب (به مقصد اسرائیل) در فرانکفورت منفجر گردید نامه کارتر به بازرگان نبرد آذربایجان نبرد اُگادن نبرد سینا نبردهای 5 اوت نخست وزیر سابق پاکستان نزاع بین اعراب و اسرائیل نفربر نفوذ حزب توده نفوذ چین در پاکستان نقلاب سفید نمایشگاه تجارت بین المللی تهران نهضت آزادی نهضت آزادی ایران نهضت اسلامی نهضت اسلامی خمینی نهضت تنباکو نهضت رادیکال ایران نوروز نیروهای دفاعی اسرائیل اعلام داشتند که دهکده الریحان را که در یازده کیلومتری دهکده مرزی اسرائیلی متولا واقع شده هرج و مرج اقتصادی هفتم تیرماه 1360 همافران دست به شورش می زنند همه پرسی همکاری دوجانبه برای تأمین امنیت آزادی دریانوردی در خلیج همکاری نیروهای واکنش سریع آمریکا با اسرائیل همکاریهای اقتصادی هواپیماهای اسرائیل دهکده المحمره را در لبنان که در دو کیلومتری اردوگاه نحرالبارد واقع است بمباران کردند هواپیماهای اسرائیل یک موضع فلسطینی را در حل البحر (یا جبل البحر یا تل البحر هواپیماهای بزرگ حمل و نقل 130 C هواپیماهای حمل و نقل سوپرسونیک هواپیمای CURL هواپیمای دوربرد و 141C و مونترال واقعه 15 بهمن (چهارم فوریه 1948) واقعه تیراندازی 19 نوامبر واقعه سنندج واقعه شبا واقعه قم در 19 دی واقعه لاهیجان واقعه مصدق واقعه میدان ژاله واقعه کابل واقعه گروگانگیری عمده در مالوت در 1974م وانیک ورشکستگی اخلاقی و اقتصادی ورود آیت اللّه خمینی به فرانسه در اکتبر 1978م وقایع ایران وقایع تهران وقایع کرمان پاره کردن پرچم آمریکا پان آمریکن پاکستان پروازهای غیرقانونی روسیه بر فراز اتیوپی پنجاه و پنجمین مراسم فارغ التحصیلان نظامی پنجاهمین سالگرد سلسله پهلوی پیروزی انقلاب اسلامی پیروزی انقلاب اسلامی ایران پیروزی انقلاب اسلامی در ایران پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 پیروزی انقلاب تندرو فلسطینی ها پیروزی انقلاب کبیر اسلامی ایران پیروزی انقلابی روز 11 فوریه (22 بهمن) پیمان دوستی با شوروی پیمان دوستی شوروی پیمان صلح مصر و اسرائیل چهارم ژوئیه چهلم شورش های (تظاهرات) تبریز چهلم مقتولین مرکز مذهبی «قم» ژنرال بدره ای ژنرال طوفانیان ژوئیه 1978 شبه نظامیان فتح دفاتر ژوئن سیاه در تریپولی کاهش ارزش دلار کاهش تولید نفت خام کویت کاهش واردات کاپیتولاسیون کتک خوردن هدایت اللّه متین دفتری کتک زدن هدایت اللّه متین دفتری کسری بودجه عظیم کشتار 13 آبان کشتار 8 سپتامبر (17 شهریور) کشتار جمعه میدان ژاله کشتار در فرودگاه فومینیکو (رم) کشتار مذهبی اصفهان کشتار میدان ژاله کشتار میدان ژاله در 8 سپتامبر کشتار ۱۳ آبان کشتار ۱۷ شهریور کشتار17 شهریور کشتارهای آلپو کشته کمپ دیوید کمک نظامی آمریکا به ترکیه کنفرانس 1958 آنکارا کنفرانس اروپایی وحدت کنفرانس اسد و بکر در اکتبر سال 1978 کنفرانس اسلام کنفرانس اسلامی کنفرانس بغداد کنفرانس بلگراد کنفرانس تهران کنفرانس رؤسای نمایندگیهای آمریکا کنفرانس سالانه انستیتو خاورمیانه کنفرانس سران کمپ دیوید کنفرانس صلح خاورمیانه کنفرانس صلح ژنو کنفرانس عمران منطقه ای کنفرانس غیر متعهدها در هاوانا کنفرانس فز کنفرانس وزیران خارجه خلیج در طائف کنفرانس پاریس کنفرانس ژنو کنفرانس کراچی کنوانسیون توکیو کودتا کودتا در افغانستان کودتا در سال 1322 کودتا علیه ترکی کودتای 1332 کودتای 1958 قاسم در عراق کودتای 1973 و 1978 کودتای 27 آوریل 1978 کودتای 28 مرداد کودتای آمریکایی کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 کودتای آمریکایی سال 1332 کودتای آمریکایی سال ۱۳۳۲ کودتای آوریل 1978 کودتای اسد کودتای افغان کودتای افغانستان کودتای افغانستان و یمن جنوبی در سال 1978جنگ الجزایر کودتای امین کودتای بعثی در 1968 کودتای ترکی کودتای سال 1352 علیه بکر و صدام کودتای سیاه 1299 کودتای سیاه رضاخان کودتای موریتانی کودتای نظامی در ایران کودتای نظامی ژنرال ضیاءالحق کودتای ویتنام کودتای یمن جنوبی در ژوئن 1978م گرایش به سوی سوسیال دمکراسی در سیاست اقتصادی گردهمایی حدود یک هزار تن از مردم در روز تعطیل عید قربان گروه پزشکی ایران در ویتنام گزارش سیاسی گسترش تسلیحات هسته ای گسترش تسلیحات هسته ای از سوی پاکستان گفته شاه در کنفرانس مطبوعاتی 26 مرداد گلوله باران و بمباران اسرائیل یاد بود شهدای مدرسه علوم دینی فیضیه یادبود مصدق یادبود چهلم مرگ «شهدای قم» یراندازی و آتش سوزی در جنوب قرارگاه نیروی دریایی یک بمب در قطار تهران یک نفر از کارگران گمرکی قاهره را در 19 آوریل کشته اند ۳۴