سند شماره 251

تحلیل وقایع انقلاب از دید نجفی وزیر دادگستری

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سولیوان

محرمانه

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي

1357-09-13- 1978-12-04

متن سند

سند شماره 251

خیلی محرمانه

4 دسامبر 1978 - 13 آذر 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 11836

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی

موضوع: نظرات وزیر دادگستری در مورد زندانیان سیاسی، فساد و خارج کنندگان ارز

خلاصه: وزیر دادگستری «نجفی» بعد از ملاقات با اعضای کانون وکلا و دیگر مدافعان حقوق زندانیان، پیشنهاد آزادی زندانیان سیاسی بیشتری را اعلام نمود. نجفی همچنین قول داد که تحقیقات در مورد لیست کسانی که ادعا می شود از کشور ارز خارج کرده اند، به عمل خواهد آمد. وی همچنین در مورد وضع قانونی که نیروهای وزارت دادگستری را تقویت نماید قول داد و از کسانی که خواهان کمک به تحقیقات در مورد ثروت خانواده سلطنتی هستند دعوت نمود تا قدم پیش گذارند. پایان خلاصه

1- در مصاحبه ای که در اول دسامبر از رادیو صدای ایران پخش شد (به تلگراف مرجع مراجعه شود) نجفی وزیر کشور در مورد پاره ای از مسایل صحبت نمود. وی از ملاقات های خود با نمایندگان کانون وکلا، جامعه حقوق دانان ایران، کمیته دفاع از حقوق بشر و آزادی و کمیته دفاع از زندانیان سیاسی سخن گفت. (نظریه: به طور خلاصه گروههای عمده فعال ایران در رابطه با حقوق اجتماعی نگران هستند) نجفی گفت: توصیه هایی برای آزادی 120 نفر از 320 زندانی سیاسی باقیمانده شده است. او اظهار داشت که امیدوار است که آنها در این هفته و یا قبل از دهم دسامبر (روز حقوق بشر) آزاد شوند.

2- گروههای مخالف به ما می گویند که نجفی حسن نیت دارد و به نظر می رسد که تلاش می کند تا به وعده خویش عمل نماید و به آزادی زندانیان سرعت بخشد. سفارت همچنین اطلاع دارد که تعدادی در مورد مسئله آزادی عده ای از زندانیان، از خود واکنش منفی نشان داده اند. مخالفان از آزادی کادرها و اعضای سابق حزب توده خشنود نیستند. به نظر عده ای بعضی از زندانیانی که از ماه اکتبر آزاد شده اند کمی بهتر از تروریستهای مذهبی هستند. جالب ترین نمونه ای که سفارت از آن مطلع گردیده اظهارنظر مدیرکل وزارت اقتصاد و دارایی است. او به کارمند بخش اقتصادی گفته است که دو پسرعموی او آزاد شده اند اما حتی خانواده هایشان خواهان آنند که آنها را در زندان نگاه دارند. به هرحال او در عین شوخ طبعی با لحن خشکی اظهارنظر می کند در شرایطی که فعلاً حاکم است، ممکن است این دو تن جای برادرانش را که در بانک مرکزی صاحب پستهای اجرایی هستند، بگیرند. در ضمن منبع گفت که پسرعموهایش داستانهایی راجع به ناخن کشیدن و دندان کشیدن تعریف کرده اند. این منبع گفت که دستهای آنها را دیده و «حتی مستقیماً به درون دهان آنها نگاه کرده است.» او گفت هر دوی آنها مانند هر فرد عادی سالم بودند و اظهارنظر می کند که ابداً باور ندارد که ایشان واقعاً مورد شکنجه قرار گرفته باشند. با وجود این، هیچ چیز آنها را از قصه گوییهایشان باز نمی دارد.

3- نجفی گفت: چند تن از کسانی که ادعا می شود اسامی آنها در لیست افرادی است که گویا از کشور ارز خارج کرده اند، از وی درخواست نمودند که در مورد این لیست تحقیقات به عمل آورد. (این لیست در تلگراف جداگانه ای گزارش شده است). دادستان عمومی، گروهی را به منظور تحقیقات تحت نظارت حسابدار سوگند خورده ای تعیین و نتایج آن را در اختیار عموم قرار خواهد داد. (نظریه: در جو سیاسی موجود، این لیست وسیعاً مورد قبول عامه قرار گرفته به طوری که حتی تحقیقات بیطرفانه نیز احتمالاً نمی تواند تأکید می کنم نمی تواند آن را در نظر بسیاری از مردم معتبر سازد.)

4- طبق اظهارات نجفی در روز شنبه 9 دسامبر کمیته ای متشکل از سه قاضی تحقیقات خود را در مورد داراییهای خانواده سلطنتی شروع خواهند نمود. وی همچنین از کسانی که خواهان شهادت دادن هستند، دعوت نمود تا خود را به آن کمیته معرفی نمایند. نظر تعدادی از رابط های ایرانی ما این است که کمیته بررسی دارایی های خانواده سلطنتی نیز فاقد اعتبار خواهد بود. شخص با تجربه ای می گوید که شاه بایستی کمیسیون را فراموش کند و خود شخصاً به بررسی دارایی های خانواده اش بپردازد و دستور استرداد آن دارایی هایی را که در ایران باقی مانده به دولت ایران بدهد. پیشنهاد اخیر از جانب شماری از ایرانیان (میانه رو) به سفارت داده شده است.

5- دکتر میناچی از کمیته دفاع از حقوق بشر و آزادی در چهارم دسامبر به دفتر سفارت گفت: ارقامی که توسط نجفی به او داده شده شامل 115 تن از زندانیانی است که قرار است همراه با 208 نفری که هنوز در زندان هستند آزاد گردند. (این ارقام کمی با ارقامی که در رادیو اف. بی. آی اعلام شده مغایرت دارد). طبق اظهارات میناچی تمام کسانی که هنوز در زندان باقی مانده اند کسانی هستند که به حبس ابد محکوم شده اند. اما نجفی قول داده است که پرونده های این افراد را نیز با مشارکت دادستان های نظامی مورد بررسی قرار خواهد داد. میناچی گفت: نجفی اظهار می دارد، کسانی که هنوز در زندان بسر می برند مربوط به مجاهدینی که «پرونده هایشان سنگین» است، می باشند. (ظاهراً میناچی این اظهارات را پذیرفته است) میناچی همچنین گفت: نجفی به طور خصوصی موافقت کرده است که با کانون وکلا در مورد تهیه لایحه برای عفو عمومی بقیه زندانیان سیاسی و همچنین لایحه ای برای عفو عمومی کسانی که از زندان فرار کرده و یا به کشورهای دیگر گریخته اند و یا کسانی که در خارج کشور مشغول تحصیل هستند و اعضای گروههای «خرابکار» می باشند، همکاری نماید. این لوایح «به زودی» به مجلس تقدیم خواهد شد.

6- نظریه: میناچی نتیجه گیری می کند که اگر چنانچه لایحه هایی در نهایت همانگونه که توصیف شد تهیه گردد، راه بازگشت - بدون مجازات - به ایران باز خواهد شد. از آن جمله اعضای حزب توده و دیگر سازمان های مخالف از آمریکا و اروپا. ما داستان هایی شنیده ایم که شماری از ایرانیان که در خارج کشور تحصیل می کرده اند در آخرین روزهای دولت شریف امامی زمانی که کنترل و بررسیهای اداره مهاجرت با مسامحه و سهل انگاری انجام می شد به ایران بازگشته اند. از آن جمله فردی به نام نومید [نوید] پرتوی که تحصیل کرده برکلی است و تعدادی دیگر که سازماندهندگان و رهبران دانشجویان هستند در تظاهرات ماه محرم شرکت می کنند.

سولیوان

منبع: اسناد لانه جاسوسی آمریکا - جلد 9 - کتاب 9 - صفحه 458