سند شماره

وضعیت گروگان ها در تهران

موضوع سند

متن سند

یادداشت گفت‌وگو[1]

واشنگتن، 28 دسامبر 1979، 1:30 بعدازظهر

شرکت‌کنندگان:

کشیش ویلیام اسلوآن کافین

کشیش هووارد

اسقف گامبلتن

معاون وزیر نیوسام

دستیار وزیر ساندرز

معاون دستیار وزیر کانستبل

هنری پرکت

موضوع:

جلسه با کشیش‌هایی که با گروگان‌ها ملاقات کرده بودند

کشیش‌ها حدود یک ساعت، گزارشی از دیدار خود با گروگان‌های سفارت در زمان کریسمس ارائه کردند. از نظر آن‌ها، اوضاع جسمانی گروگان‌ها خوب بود، ولی برخی از آن‌ها تحت فشار قرار داشتند. دانشجویانی که سفارت را در اختیار داشتند، بسیار سرسخت و از جرائم شاه ناراحت بودند و در تمامی موضوعات، اعم از مسائل ناظر به شیوۀ کار و نیز امور اساسی، بسیار سرکش بودند.

کشیش‌ها در ارتباط خود با وزیر امور خارجه، قطب‌زاده و برخی رهبران دینی، تقریباً نوعی تأکید همگانی بر بازگشت شاه و احساس عمیق نسبت‌به ناعدالتی‌هایی که در طول رژیم او ایجاد شده است را یافتند. قطب‌زاده و دیگر مقامات ایرانی آموزش‌دیده در غرب انعطاف بیشتری داشتند، ولی در یافتن یک راه‌حل که برای خمینی و دانشجویان قابل‌قبول باشد، دچار مشکل بودند.

کشیش کافین از سیاست آمریکا انتقاد داشت و خواستار صدور بیانیه‌ای شد که بتواند بن‌بست کنونی را «مرتفع» سازد و به نیاز ایران برای درک شکایت و دعوایش پاسخ بدهد. کشیش هووارد اعتقاد نداشت که هرگونه پیشنهاد نمایشی ازسوی آمریکا به نتیجه برسد. هر سه نفر اتفاق‌نظر داشتند که فشارهای مضاعف ازسوی آمریکا ازطریق اعمال تحریم، تنها موضع ایران را سخت‌تر می‌کند.

‌أ. گروگان‌ها: سه کشیش اعتقاد داشتند که چهل‌وسه گروگان را دیده‌اند؛ آقای هووارد 21 نفر، آقای کافین 16 نفر و اسقف گامبلتن 6 نفر را مشاهده کرده بودند. آن‌ها اجازۀ یادداشت‌برداری پیدا نکردند؛ بنابراین می‌بایست شناسایی را ازطریق ذهن و به‌خاطرسپردن تصاویر انجام می‌دادند.

ازنظر آن‌ها وضع جسمانی گروگان‌ها مطلوب بود، ولی در برخی از آن‌ها آثار استرس مشهود بود. دو نفر از زنان وضعیت روحی بسیار خوبی داشتند و از اینکه توانسته بودند پس‌از یک ماه جدایی یکدیگر را ببینند، بسیار خرسند بودند.

برخی از اظهارنظرها ازسوی گروگان‌ها، کشیش‌ها را به‌سمت این دیدگاه سوق داده بود که آن‌ها درحال مقاومت یا انکار گروگان‌گیرها، البته به روش‌های جزئی و کوچک هستند. ارائۀ پیام که توسط پلاتکین[2] انجام شد، به‌شکلی آشکار صورت گرفت و دو نفر از گروگان‌ها با تحمل سختی و دشواری، به گفت‌وگو با اسقف گامبلتن آمدند.

یک گروگان به نام جو هال به جلسۀ گفت‌وگو آمد؛ درحالی‌که مچ‌های دست خود را می‌مالید و سردرگم به نظر می‌رسید؛ اگرچه در طول بعدازظهر، روحیه و حال او بهبود یافت. آد «کج‌خلق» توصیف شد و از نبود میوه شکایت می‌کرد که تمامی این‌ها براساس نظر کافین، نشانه‌ای از سلامت روانی است.

یک گروگان اظهار داشت که علی‌رغم مواجهه با برخورد مناسب، «بازجویی‌های فراوانی» از آن‌ها صورت گرفته است. کافین خاطرنشان کرد که اسارت به‌طور خاص برای افسران نیروی دریایی که قرار بود نگهبان باشند تا اینکه کسی از آن‌ها نگهبانی کند، دشوار بوده است. گولاسینزکی خطاب به یکی از کشیش‌ها گفت: «با گروگان‌ها مانند یک حیوان برخورد شده است.» کشیش اعتقاد داشت که تجربۀ خدمت کریسمس کمک خوبی به گروگان‌ها بود و نتایج ارزش تحریف‌هایی که با آن همراه شده است را داشته است.

‌ب. دانشجویان: کافین دانشجویان را به‌صورت افرادی با کنترل کامل، باهوش، سخت‌گیر و با تعهد دینی که بهترین وصف آن شدت و شور زیاد و نه محبت و گذشت است، توصیف کرد. کافین آن‌ها را با دانشجویان آمریکایی دهۀ 60 مقایسه کرد؛ ولی احساس می‌کرد که آن‌ها نسبت‌به همتایان آمریکایی خود، کنترل بیشتری بر خویش داشتند و حس عمیق‌تری از هدفمندی را دارا هستند.

او گفت گروگان‌گرفتن افراد در تناقض کامل با اهدافشان مبنی‌بر شکست کارتر است و تنها نتیجه‌اش، انتخاب دوبارۀ او خواهد بود. او انتقال پیام به آن‌ها را غیرممکن یافت. آن‌ها کاملاً معطوف به جنایات شاه بودند و این اعتقاد را داشتند که ایالات متحده می‌تواند او را به کشور مسترد کند. سازمان‌بندی آن‌ها دقیق بود و می‌گفتند که حتی پلیس، قبل‌از ورود به ساختمان، خلع سلاح می‌شود.

کشیش‌ها مشکلاتی را که در جریان هماهنگی خدمت‌رسانی مسیحی با آن‌ها روبه‌رو بودند، تشریح کردند. در نظر آن‌ها، دانشجویان کاملاً متعصب و بی‌میل برای مذاکره نسبت‌به هرگونه تغییر در برنامه‌های ازپیش‌تعیین‌شدۀ خود بودند. برنامه‌هایی که براساس تصمیماتی که توسط «کمیتۀ امنیتی» گرفته شده بود، توجیه می‌شدند.

به نظر می‌رسید که همۀ گروگان‌گیرهایی که کشیش‌ها با آن‌ها ملاقات کردند، دانشجو باشند؛ اگرچه برخی از آن‌ها به‌ویژه نگهبانان مسلح متعدد، بسیار جوان به نظر می‌آمدند. کافین یکی از دانشجویان به نام «محمد» را که دانشجوی مهندسی الکترونیک بود، توصیف کرد. او بسیار تحت تأثیر خدمات دینی کریسمس قرار گرفته بود و حتی از سخنان کافین یادداشت‌برداری می‌کرد.

اسقف گامبلتن بر این باور بود که دانشجویان برخلاف دیدگاه کافین، چندان هم نقش تصمیم‌گیرنده نداشتند. او اظهار داشت که دانشجویان نمی‌خواستند کشیش‌ها به سفارت بیایند و قطب‌زاده هماهنگی برای این کار را ازطریق خمینی انجام داد. او همچنین خاطرنشان کرد که در موضوع تعداد گروگان‌ها، قطب‌زاده پس‌از گفت‌وگو با کشیش‌ها در قانع‌کردن دانشجویان برای تأیید اینکه برخی گروگان‌ها دیده نشده‌اند، احتمالاً نقش داشته است.

‌ج. جلسات دیگر: کشیش‌ها جلسه‌ای طولانی با قطب‌زاده داشتند و او را علاقه‌مند به دستیابی به یک راه‌حل یافتند. به نظر می‌رسید او و دیگرانی که کشیش‌ها با آن‌ها صحبت کردند، معتقد هستند که این اتفاق، شرم‌آور است؛ ولی بااین‌وجود، بسیار از جنایات شاه ناراحت بودند و اعتقاد داشتند که آمریکا باید شکایت و ادعای آن‌ها را به رسمیت بشناسد. کشیش‌ها همچنین با گروهی از شخصیت‌های دینی ملاقات کردند که در جریان این دیدارها نیز احساسات عمیقی درقبال جنایات شاه و اصرار بر اینکه آمریکا می‌تواند به‌آسانی شرایط استرداد او را از پاناما فراهم کند، مشاهده کردند.

‌د. سیاست و چشم‌انداز آمریکا برای گروگان‌ها: کشیش هووارد پذیرفته بود که فارغ از برخی تحولات پیش‌بینی‌نشده، گروگان‌ها احتمالاً برای مدتی طولانی در همان مکان باشند. هر سه نفر اعتقاد داشتند که ایالات متحده و ایران، نگاهی کاملاً متفاوت به مشکل دارند و رسیدن به یک نقطۀ مشترک بعید به نظر می‌رسد.

هووارد همچنین به مشکل ارتباط‌گرفتن با خمینی و دانشجویان اشاره کرد. وی افزود وقتی کشیش‌ها به دانشجویان گفتند که اگر نتوانند خدمات مسیحی را برگزار کنند، جهان نگاه بدی به آن‌ها پیدا می‌کند، این موضوع برایشان بی‌معنا به نظر می‌رسید.

کشیش کافین مدعی شد که آمریکا باید راهی برای شنیدن شکایت‌های مشروع ایرانی‌هایی که در طول دوران حکومت شاه رنج دیده‌اند، بیابد. هر سه کشیش مسیحی اتفاق‌نظر داشتند که تحریم‌های اقتصادی ضد ایران، نه‌تنها سبب مستحکم‌شدن مواضع آن‌ها می‌شود، بلکه همچنین اوضاع را نیز بدتر می‌کند. هووارد گفت که این کار «آن‌ها را به‌سمت شهادت» سوق می‌دهد.

او همچنین اظهار داشت که برخلاف دیدگاه کافین، هرگونه پیشنهاد نمایشی ازسوی آمریکا تنها سبب می‌شود که ایرانی‌ها به این نتیجه برسند که گروگان‌گیری نتیجه‌بخش بوده است؛ بنابراین سبب آزادی آن‌ها نخواهد شد. هووارد بدون تعیین یک فرمول مشخص، گمان می‌کرد که ما باید به‌دنبال راهی برای نشان‌دادن نوعی اقدام جزئی باشیم که ممکن است سبب ایجاد تغییر در نگرش ایرانی‌ها شود.

‌ه. اظهارات عمومی دربارۀ گروگان‌ها: پس‌از بحث‌های قابل‌توجه، کشیش‌ها گویا موافق بودند که درصورت رضایت خانواده‌ها، تنها نام گروگان‌ها را افشا کنند. به نظر می‌رسید که کافین نگران این است که دولت آمریکا به‌نوعی مسئلۀ اختلاف در تعداد گروگان‌ها را تحریف کند؛ به‌شکلی که سبب تشدید تنش‌ها گردد.

به کافین توضیح داده شد که دانشجویان اکنون معترف هستند که 49 گروگان وجود دارد و اینکه کشیش‌ها با همۀ آن‌ها ملاقات نکرده‌اند. موضوع اختلاف در تعداد، اکنون به یک گروگان محدود شده است. وزیر پیشنهاد کرد که کشیش‌ها بگویند با 43 گروگان دیدار داشته‌اند‌ و نام آن‌ها را به وزارت داده‌ و با خانواده‌هایشان نیز گفت‌وگو کرده‌اند. وزارتخانه نیز خاطرنشان می‌کند که 50 گروگان در سفارت حضور داشتند و اینکه از ایرانی‌ها درخواست شفاف‌سازی در این موضوع انجام شده است. گویا کشیش‌ها این راهکار را پذیرفتند.