سند شماره

گزارش تسخیر و شرایط گروگان ها

موضوع سند

متن سند

تلگرام کنسولگری فرانکفورت برای وزارت امور خارجه[1]

فرانکفورت، 21 نوامبر 1979، ۲۳۳۹Z

11239. برسد به دست کارگروه ایران، وزارت امور خارجه. موضوع: (سرّی) گزارش‌های ارائه‌شده توسط گروگان‌ها.

1. (سرّی) تمام متن.

2. شدت برخورد با گروگان‌ها مختلف بوده است و با زنان، به‌مراتب رفتار بدتری نسبت‌به تفنگ‌داران نیروی دریایی شده است. در طول بازجویی طولانی‌مدت، سه نفر از زنان با اسلحه تهدید شده‌اند و همگی آن‌ها غیر از گراس تهدید زبانی نیز شده‌اند. یک زن مجبور به شرکت در نوعی شرط‌بندی رولت روسی شده بود. گروگان‌های نظامی تهدید نشده بودند. برخلاف رفتارهای خشن در طول بازجویی، نیازهای جسمی زنان تأمین شده بود. روز اول، تفنگ‌داران دریایی واهمه داشته‌اند که جانشان در خطر است، ولی روزهای بعدی از ترسشان کاسته شده است؛ در مقابل، زنان روز اول چندان نگران نبوده‌اند، اما با سپری‌شدن زمان، بر شدت ترس آن‌ها افزوده ‌شده است.

3. گروگان‌گیرها هیچ پیام شخصی مکتوب یا شفاهی را به گروگان‌ها منتقل نکردند. برخی که خواستار تماس با خانواده‌های خود بودند، با پاسخ منفی مواجه شدند.

4. همۀ گروگان‌ها قبل‌از آزادی، چند ساعتی را صرف آشنایی با آموزه‌های انقلابی کرده بودند. دانشجویان برای آن‌ها، یک فایل تصویری یک‌ساعته و نیز یک فیلم ویدئویی نیم‌ساعته از انقلاب و تظاهرات دانشجویان را نمایش داده بودند. آن‌ها همچنین تصاویری از قساوت‌های ساواک و کتاب‌هایی با موضوع انقلاب به همراه داشتند. فیلم‌ها تأثیر زیادی بر گروگان‌ها گذاشته بودند؛ چراکه آن‌ها به‌مدت دو هفته هیچ‌گونه ارتباطی با خارج نداشتند.

5. به نظر می‌رسد که حمله به سفارت با برنامۀ‌ قبلی بوده است. دانشجویان برای قطع زنجیرهای ورودی جلوی ساختمان، قیچی آهن‌بر به همراه داشتند؛ درحالی‌که درظاهر بسیاری از آن‌ها دانشجو بودند، همان‌گونه که خودشان نیز ادعا می‌کردند، به نظر می‌رسید که تعدادی نیز درزمینۀ امور تشکیلاتی و ایجاد گروه‌های نگهبانی و حفاظت تخصص داشتند.

سطح بالایی از نظم در بین آن‌ها به چشم می‌خورد و دستورات نیز معمولاً به‌طور کامل اجرا می‌شدند. امکان دارد که عدۀ معدودی از دانشجویان، آموزش‌های آمادی، تدارکاتی و نیز روانی اجرای یک عملیات تروریستی گروگان‌گیری را گذرانده باشند.

آن‌ها از تکنیک‌های بازجویی، همچون به جان یکدیگر انداختن گروگان‌ها و نیز اینکه آمریکا آن‌ها را رها کرده است، استفاده می‌کردند؛ درحالی‌که، گروگان‌ها توانایی تشخیص همۀ رهبران، زنجیره‌ای از فرماندهی و یا یک جایگاه فرماندهی ثابت در میان آن‌ها را نداشتند؛ ولی به نظر می‌رسد که یک فرماندهی ثابت در ساختمان سفارت وجود داشته است.

وقتی از دانشجویان می‌پرسیدند که رئیس کیست، گویا پاسخ را نمی‌دانستند؛ ولی فردی که درظاهر بازجوی اصلی بود، مدعی شده که توسط سازمان آزادی‌بخش فلسطین آموزش دیده است. او خود را «مهدی» معرفی کرده است. وی ادعا کرد که در آمریکا، برای سازمان آزادی‌بخش فلسطین، عملیات انجام داده است و نیز به‌خاطر عضویت در این سازمان، سه سال در یک زندان اسرائیل، اسیر بوده است. او خود را اهل اصفهان معرفی نمود و نامش را در سازمان آزادی‌بخش ابوعلی بیان کرده است.

6. چندین رهبر دینی در سفارت حضور داشتند، ولی به نظر نمی‌رسید که فرماندهی امور را به‌ عهده داشته باشند؛ البته پسر خمینی نقش مهمی ایفا می‌کرد و درظاهر، اغلب به سفارت می‌آمده است. او اختیارات گسترده‌ای داشت و کسی بود که ژوآن والش[2] را بعداز گذراندن 36 ساعت حبس در سلول انفرادی، آزاد کرد. دانشجویان، به‌صراحت اعلام کردند که هرچه خمینی بگوید، انجام می‌دهند.

7. گروگان‌ها معتقد هستند که بقیۀ افراد باقی‌مانده در سفارت، وقتی خمینی دستور آن را صادر کند، آزاد خواهند شد.

8. براساس گزارش‌ها، تمامی تجهیزات رمزنگاری مستقر در مرکز ارتباطات نابود شده است. پرونده‌های اداره‌های زیر که تکراری نبودند، نابود نشدند: دفتر وابستۀ دفاعی، دفتر سیاسی سفارت، اتاق سفیر و دفاتر گروه مشورتی کمک نظامی[3].

دانشجویان به اسناد زیر توجه خاصی نشان داده‌اند:

- نامۀ پرکت/لینگن به تاریخ 2 آگوست 1979، سرّی «محرمانه»، دربارۀ پیامدهای ورود شاه به آمریکا.

- نامۀ دیپلماتیک[4] که توسط مایک مترینکو،[5] دربارۀ خراب‌کاری در میادین نفتی نوشته شده بود.

- گزارش گولاسینزکی،[6] افسر امنیت منطقه‌ای[7] سفارت، دربارۀ پول‌های تقلبی در ایران که تحقیقات درمورد آن در جریان بود. دانشجویان این گزارش را بخشی از توطئۀ ایالات متحده برای نابودکردن اقتصاد ایران دانستند.

- یادداشت گفت‌وگوی مترینکو با یکی از خویشاوندان ژنرال پالیزبان[8]، شخصیتی که دانشجویان تصور می‌کردند که تلاش دارد تا در منطقۀ کردستان آشوب ایجاد کند. [پنج سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] دانشجویان به‌شدت به‌دنبال شناسایی کارکنان اطلاعاتی بودند و ادعا داشتند که این‌گونه افراد اعدام خواهند شد.

9. دانشجویان درمقابل اینکه تروریست خوانده شوند، موضعی دفاعی می‌گرفتند. در طول کنفرانس خبری که در فرودگاه تهران برگزار شد، به نظر می‌رسید که مقامات ایرانی از این نگران هستند که چهرۀ دانشجویان، به‌عنوان افرادی که با گروگان‌ها بدرفتاری کرده‌اند، ترسیم شود.

هفتۀ اول، ایرانی‌ها از گروگان‌ها خواستند تا لبخند بزنند و احساس راحتی و آرامش کنند؛ سپس در همین حالت از آن‌ها عکس گرفتند. روزی که فرستادۀ پاپ به سفارت رسید، تنها روزی بود که دست‌وپای زنان باز بود و تغذیۀ مختصری هم در اختیارشان قرار گرفت. هنگام حضور صلیب سرخ نیز زنان ترسیدند که حرفی از تهدیدشدن بزنند.[9]

10. گروگان‌ها معتقد هستند که دو زن دیگر هنوز در اسارت هستند؛ چون به زبان فارسی تسلط داشتند. پس‌از تسخیر سفارت، چارلز جونز،[10] به‌مدت دو ساعت، در اتاق مخصوص اسناد و ارتباطات باقی ماند و احتمالاً به همین دلیل، دانشجویان گمان کرده‌اند که او نیز یک افسر اطلاعاتی است.

11. گروگان‌ها اعتقاد دارند که علنی‌بودن روند درمانی‌شان تأثیر منفی بسزایی بر بقیۀ گروگان‌ها خواهد گذاشت.

12.به نظر می‌رسید که دانشجویان از افکارعمومی آمریکا آگاه هستند، ولی این سبب نشده بود که آن‌ها از کار خود منصرف شوند. در عوض، آن‌ها اخبار آمریکا را مبالغه یا تحریف می‌کردند. دانشجویان به گروگان‌ها می‌گفتند که آمریکایی‌ها، ایرانی‌ها را مورد ضرب‌وشتم قرار می‌دهند و به آن‌ها تجاوز می‌کنند و اینکه چهار دانشجوی ایرانی در سانفرانسیسکو[11] کشته شده‌اند.

13. وقتی یکی از گروگان‌های زن، موضوع توقف واردات نفت و مسدودسازی دارایی‌ها را مطرح کرد، دانشجویان تلاش کردند تا با استفاده از این مسئله، او را متقاعد کنند که آمریکا آن‌ها را به حال خود رها کرده است.

14. دانشجویان به گروگان‌ها گفته بودند که برگشت شاه به مکزیک فایدۀ چندانی ندارد.

15. گروگان‌ها نمی‌توانستند واکنش دانشجویان درقبال بازگشت شاه به مکزیک را پیش‌بینی کنند، ولی به‌صورت کلی، نسبت‌به امکان آزادی قریب‌الوقوع بقیۀ گروگان‌ها خوش‌بین بودند.

بتز[12]

[1]. Department of State, Official Files of [P] David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Lot 82D85, Release of Hostages-Under Secretary Newsom.

سرّی؛ فوری؛ انتشار تنها برای وزارت امور خارجه. در یادداشت مهرشده در بالای صفحۀ اول این‌گونه آمده است: «آقای نیوسام مشاهده کردند، 2 دسامبر 1979». دو تلگرام دیگر از فرانکفورت، جزئیاتی از تجارب گروگان‌ها را تشریح کردند

Telegram 11217 from Frankfurt, November 21; Department of State, Official Files of [P] David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Lot 82D85, Hostages Released—Escaped; telegram 11261 from Frankfurt, November 22; Department of State, Official Files of [P] David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Lot 82D85, Release of Hostages-Under Secretary Newsom.

[2]. Joan Walsh

[3]. Military Assistance Advisory Group

[4]. Airgram

[5]. Mike Metrinko

[6]. Golacinski

[7]. Regional Security Officer

[8]. General Bolibzan

[9]. نمایندگان جمعیت شیر و خورشید سرخ، در روز 9 نوامبر با گروگان‌ها ملاقات کردند

William Branigin, “Security Council Urges Release of Americans,” Washington Post, November 10, 1979, p. A1.

[10]. Charles Jones

[11]. San Francisco

[12]. Betts