InternationalDocument
44285
راهبرد برای مرحله جدید در ایران
موضوع سند
متن سند
یادداشت وزیر امور خارجه (موسکی) برای رئیس‌جمهور (کارتر)[1]
واشنگتن، 1 آگوست 1980
موضوع:
راهبرد برای مرحلۀ جدید در ایران
مسئله
هدف از این یادداشت، ارائۀ گزارشی از دیدگاه‌ها و پیشنهادهای مطر‌ح‌شده در جلسۀ مربوط به ایران، کمیتۀ بازنگری سیاست‌ها، به رئیس این کمیته است.[2] پیش‌نویس این یادداشت و گزارش، حاوی گزینه‌های موجود که به پیوست قابل‌مشاهده است، («راهبرد درقبال ایران ـ دو ماه آینده») قبل‌از شروع جلسه میان اعضا توزیع گردید.[3]
هدف از این کار، تثبیت یک راهبرد برای پرداختن به شرایط جدید به‌وجود‌آمده در ایران است که شما آن را توصیف کردید؛ عملیاتی‌شدن مجلس جدید، تشکیل دولت، تمرکز توجه مجلس بر موضوع گروگان‌ها، آزادی کوئین و پایان ماه رمضان. برخی عناصر این شرایط جدید، ازقبل وجود داشتند؛ مؤلفه‌های دیگر ظرف چند هفتۀ دیگر وارد صحنه خواهند شد، ولی شاید شکل‌گیری بخشی از اجزا نیز یک یا چند ماه به طول بینجامد. راهبرد موردبحث، دربردارندۀ گام‌هایی است که شما پیش‌تر اشاره کرده بودید؛ به‌علاوه سایر ابتکارات احتمالی.
گزارش پیوست که حاوی گزینه‌های موجود است، اقدامات ما را پس‌از تأیید سند راهبرد قبلی توسط شما در اوایل ماه می[4] (صفحات ۱ تا ۵)، روندهای کنونی در تهران (صفحات ۶ تا ۸) و همۀ راه‌هایی که در توان ما هستند (صفحات 10 تا 17)، تحلیل می‌کند. برای هرکدام از آن موارد، در گزارش استدلال شده و توسط کمیتۀ بازنگری سیاست‌ها لحاظ شده است.
این یادداشت شرحی است از توصیۀ من به کمیته مبنی‌بر لزوم گسترده‌کردن اقدامات کنونی با ارسال تلگرامی ازسوی شما به کشورهای دوست، برای بررسی جامع اوضاع ایران و ایجاد نگرش‌هایی با توجه به این شرایط جدید که از ایرانی‌ها می‌خواهد تا به بحران پایان دهند.[5] پس‌از بروز نتایج اولیۀ تحقیقات و بررسی‌ها، ما برخی ابتکارات مشخص خود را تشدید خواهیم کرد؛ مانند ارتباط خانواده گروگان‌ها و کنگره با ایران. حتی قبل‌از آشکارشدن نتایج تحقیقات، ما می‌توانیم زمینه‌چینی لازم درباره گروه‌های خانواده گروگان‌ها و اعضای کنگره را انجام بدهیم و درعین‌حال ارتباط ما با آنها علنی نشود.
بحث در کمیتۀ بازنگری سیاست‌ها، همان‌طور که شما از صورت‌جلسه نیز متوجه خواهید شد، به این توافق کلی منتج شد که ما باید در گام اول، مجموعه اقدامات تبیین‌شده در این یادداشت را پیش ببریم. بحثی مفصل دربارۀ موضوعاتی همچون چگونگی مدیریت شرایط درصورت برگزاری محاکمه انجام شده است و مقرر گردید که گروهی کوچک این مسائل را برای جلسۀ آتی کمیته پیگیری نماید. مجموعه اقدام عملی که در این سند تشریح شده است، علاوه‌بر معرفی ایده‌های جدیدی که در بالا بیان شد، در راستای تدوین طیفی از راهکارها و تدابیری هستند که با روشن‌شدن جریان امور در تهران، می‌توانیم آنها را به کار گیریم. همۀ اعضا موافقت کردند که دستور کار بعدی تمرکز بر اصلاح بیشتر ایده‌هایی است که ممکن است لازم باشد صرف چنین مبادلاتی کنیم.
سه ماه آخر و جایگاه کنونی ما
راهبردی که شما روز 8 می تأیید کردید، با هدف گسترده‌ساختن کانال‌ها و دامنۀ ارتباطات ما در تهران طراحی شده بود تا زمینۀ لازم را فراهم کند برای شرایطی که مقامات ارشد ایران طرح خود را دربارۀ موضوع گروگان‌ها برای ارائه به مجلس آماده کنند. تبادلاتی با رابطین جدید صورت گرفت، ولی رقابت داخلی برای به‌دست‌آوردن قدرت، به حدی چهره‌های برجستۀ کشور را درگیر کرده است که هیچ‌کس در تهران نتوانسته است ایدۀ هدفمندی نسبت به اینکه تصمیم‌گیری دربارۀ موضوع گروگان‌گیری با مجلس جدید چگونه مدیریت می‌شود، ارائه کند.
رقابت قدرت اکنون به یکی از نقاط اوج خود رسیده است؛ یعنی انتخاب نخست‌وزیر و کابینه. فارغ از نتیجه، انتظار می‌رود که این تحولات حاکی از تضعیف بیشتر بنی‌صدر و میانه‌روها و دست‌کم سلطۀ موقت روحانیت شود.
روحانیت در موضوع گروگان‌ها، سرسخت‌تر از میانه‌روهاست؛ بااین‌وجود دست‌کم شانس کمی وجود دارد که پیروزی در این مرحلۀ کلیدی از رقابت‌های کنونی و به‌دست‌گرفتن مسئولیت دولت توسط آنها، سبب شود به‌سمت پایان‌دادن به موضوع گروگان‌گیری سوق پیدا کنند.
ما معتقد هستیم فرصت برای پیشبرد تلاش‌های جدید با هدف حل بحران کنونی فراهم است. ما ـ پس‌از بررسی شش گزینه‌ای که در تحقیقات پیوست مطرح شده است[6] ـ به این نتیجه رسیدیم که باید یک تلاش جدید دیپلماتیک را به همراه ابتکارات مربوط به خانوادۀ گروگان‌ها و اعضای کنگره جلو ببریم.[7] هیچ تضمینی برای موفق‌بودن این مسیر وجود ندارد، ولی با توجه به این واقعیت که خمینی گفته است مجلس در این رابطه تصمیم می‌گیرد، به‌نظر معقول است که اکنون براساس این تصور عمل کنیم که شرایط جدیدی پیش روی ماست و از ایرانی‌ها به‌خاطر رویکرد مشخص‌شده توسط خمینی انتقاد کنیم. ما جهت‌گیری و نگرش‌های خود را که ناظر به گام‌های آتی احتمالی برای هفته‌های آینده است اصلاح خواهیم کرد.
مؤلفه‌های یک راهبرد پیشنهادی
هدف اصلی راهبرد پیشنهادی تشویق دولت جدید برای به‌دست‌گرفتن مسئولیت موضوع گروگان‌گیری در زمان طرح این موضوع در مجلس است تا بدین‌ترتیب اطمینان حاصل شود که تصمیمات مجلس راجع‌به این مسئله، مانع دستیابی به یک توافق معقول نمی‌شود.
در راستای تحقق این مهم، ما در دو مسیر موازی فعالیت خواهیم کرد:
- حمایت از ابتکارات شخصی و کنگره برای آزمودن ظرفیت و امکان پیشبرد رویکردی که در هر دو سمتش مردم هستند و شما نیز در گفت‌وگو با همسران گروگان‌ها به آن اشاره کردید؛[8]
- ارائۀ مجموعه‌ای از پیشنهادها ازطریق کانال‌های خصوصی و دیپلماتیک، به چهره‌های برجستۀ ایران برای ایجاد یک کانال مذاکراتی با قدرتمندترین عناصر در دولت جدید.
هم‌زمان، ما برای جلب حمایت جدید، از خارج ایران تلاش می‌کنیم تا ایرانی‌ها را نسبت به سهمشان در حل بحران هوشیار و آگاه سازیم. در این مدت، همچنان به اعمال فشارهای اقتصادی و روانی علیه ایران ادامه می‌دهیم و از متحدین نیز می‌خواهیم تا اقدام مشابهی را در دستور کار قرار بدهند.
خانواده‌های گروگان‌ها
همان‌طور که دستور داده بودید، من با مسئولان تشکیلات خانوادۀ گروگان‌ها دربارۀ راه‌هایی که بتوانند پیشنهاد ملاقات با برخی ایرانی‌ها را مطرح کنند، گفت‌وگو کردم. همان‌طور که آنها به شما گفتند، برای سفر به ایران مردد هستند؛ اگرچه باید اذعان کرد که شاید این تنها راه واقع‌بینانه برای هماهنگی ارتباط مستقیم است. ما همچنان تلاش می‌کنیم تا راه‌های احتمالی برای طرح درخواست آنها یافت گردد و نیز امکان برقراری ارتباط را نیز بررسی خواهیم کرد؛ چراکه شاید با این کار، زمینه برای تحویل گروگان‌ها به خانواده‌هایشان فراهم شود.
ابتکار کنگره: اطلاع داریم که برخی ایرانی‌ها در برهه‌ای، موافق با برگزاری دیدار بین اعضای کنگره و نمایندگان مجلس ایران بوده‌اند. می‌توانیم به برخی از نمایندگانی که موردتوجه ایرانی‌ها هستند، نزدیک شویم و آنها را برای هماهنگی چنین دیداری ترغیب کنیم. ما می‌دانیم که سناتور استیونسن[9] و بلمون[10] این دیدگاه را مدنظر دارند و شاید بتوانند هستۀ اصلی یک گروه کوچک باشند. ما باید به آنها بگوییم که در انظار عمومی، از تلاش‌های آنها استقبال نمی‌کنیم تا بدین‌ترتیب احتمال پذیرش و استقلال آنها در تهران افزایش یابد.
هدف اصلی آنها هماهنگی برای دیدار با همتایانشان است تا دربارۀ مسائلی که بین دو کشور وجود دارد، گفت‌وگو شود. آنها ممکن است ـ در راستای درکی از یک سناریو برای آزادی گروگان‌ها ـ با استماع دعاوی ایران و نیز ادعا علیه مداخلۀ آمریکا در امور داخلی این کشور، در ایالات متحده موافقت کنند. ازنظر ما، بهتر است که آنها تعهد به استماع دعاوی را در ازای آزادی گروگان‌ها مطرح کنند تا اینکه با انتشار گزارش استماع دعاوی، هم‌زمان با آزادی موافقت نمایند.
مزیت ابتکارات خانوادۀ گروگان‌ها و کنگره این است که هر دو، مکانیزم‌های مستقلی برای پایان‌دادن به بحران کنونی ارائه می‌دهند که درصورت تصمیم خمینی مبنی‌بر اینکه زمان آزادی گروگان‌ها فرارسیده است، قابلیت اجرایی‌شدن دارند. آنها را می‌توان با تبادل بین دو دولت تکمیل کرد، به میزانی که برای معتبرساختن این ابتکارات غیردولتی کافی باشد و کانالی برای نیل به توافق نسبت به گام‌هایی همچون رفع مسدودی دارایی‌ها ایجاد گردد.
سناریویی پیشنهادی
ما پیشنهاد خود را به سه گام تقسیم‌بندی کرده‌ایم. اقدامات و نگرش‌های بیشتر در چهارچوب گام اول ـ که برخی از آنها به دستور شما پیش‌تر آغاز شده است ـ به‌زودی عملیاتی خواهد شد؛ به‌محض اینکه مشخص شود که روند تشکیل دولت جدید آغاز شده است. این مرحله، دوران بررسی و کنکاش است که هدفش ارائۀ تصویری گسترده و فوری از تحولات احتمالی در تهران است. ما نتایج این تحقیقات را بررسی می‌کنیم تا چگونگی حرکت در ادامۀ این مسیر را تعیین کنیم. رویکردهای گام دوم و سوم ـ که در ادامه بیان شده است ـ متعاقب تشکیل دولت و تکمیل تحقیقات ما دربارۀ بهترین راه برای نزدیک‌شدن به مقامات کلیدی دولت و مجلس ایران، خواهند بود.
گام اول: به‌عنوان اولین گام، ما به تشویق برای برقراری ارتباط با مقامات برجستۀ ایران، یعنی نخست‌وزیر جدید، وزیر امور خارجه، بهشتی و سایر چهره‌های کلیدی نهاد دینی و نیز بنی‌صدر ادامه خواهیم داد. به‌طور خاص، ما نسبت به پیگیری موارد زیر تأکید خواهیم کرد:
- تلگرامی که شما ارسال کردید،[11] حاوی دستوراتی برای درخواست از اعضای نه کشور عضو جامعۀ کشورهای اروپایی است مبنی‌بر اینکه با توجه به نزدیکی تشکیل دولت جدید ایران، باید در دیدگاه خود، همسو با رویکردی که درقبال خاورمیانه دارند، تجدیدنظر نمایند[12] و فرستاده یا پیامی را به تهران ارسال کنند.
ما در ماه ژوئن، با درخواست از این کشورها برای بررسی چنین اقداماتی، زمینه را برای عملیاتی‌شدن این مهم آماده کرده‌ایم. آنها در پاسخ اعلام کردند که آمادۀ اجرای این پیشنهاد هستند، ولی معتقد بودند که اوایل جولای، زمان مناسبی نیست. این دیدگاه مورد موافقت ما نیز قرار گرفت. مزیّت رویکرد ماه ژوئن ما این است که آنها همۀ جوانب مسئله را بررسی کرده‌اند و باید آماده باشند که در زمان مناسب وارد عمل بشوند.
- همچنین در تلگرام ارسالی شما، ما با نمایندگان مهم دولت‌ها در تهران، اعضای برجستۀ سازمان کنفرانس اسلامی و سایر اروپایی‌ها مرتبط شده‌ایم و از آنها می‌خواهیم یا ارتباطاتی را به‌صورت مستقیم در تهران ایجاد کنند و یا اظهارنظرهای عمومی داشته باشند که برای مقامات تهران جذاب به نظر می‌‌آیند. شالودۀ این رویکرد، درخواست از دولت ایران است برای استفاده از فرصت هم‌زمانی تشکیل دولت جدید، پایان ماه رمضان، مرگ شاه، ملاحظات بشردوستانه که بیماری و آزادی کوئین آشکار کرد، برای پایان‌دادن به بحران گروگان‌گیری.
- درخواست از کرایسکی و گروه سوسیالیست بین‌المللی او برای ایجاد تعامل ازجانب خود، ازطریق بازگشت به تهران برای دیدار با مقامات کشور یا ارسال پیام به دولت جدید.
- الزام والدهایم و رئیس مجمع‌عمومی سازمان ملل برای تماس مستقیم یا غیرمستقیم با وزیر امور خارجۀ جدید و بهشتی (والدهایم) و نیز دولت و مجلس (رئیس مجمع‌عمومی سازمان ملل). چهارچوب این نگرش نیز همانی است که در بالا بیان شد. این درخواست شاید به آن اندازه تأثیرگذار نباشد، ولی جان تازه‌ای می‌دهد به مسئولانی که پیش‌تر با سازمان ملل تعامل نداشتند. والدهایم بررسی می‌کند که آیا بازگشت یکی از اعضای کمیسیون سازمان ملل یا اعزام فرستاده‌‌ای به‌صورت محرمانه به ایران، مفید است یا خیر.
- شاید دوباره با آقا شاهی و حبیب شطّی، به‌عنوان سران سازمان کنفرانس اسلامی و اعضای کمیتۀ دائمی افغانستان مرتبط شویم و از آنها بخواهیم تا ایرانی‌ها را مجاب سازند که باید بحران گروگان‌گیری را حل‌وفصل کنند تا بتوانند بر تهدید شوروی که از افغانستان نشئت می‌گیرد، متمرکز شوند.
- درخواست از دولت الجزایر برای اینکه به سفیرش در تهران دستور بدهد تا تحقیقاتی را به‌ویژه در میان رهبران دینی انجام دهد و تحلیلی از خواسته‌ها و اهداف آنها نسبت به موضوع بحران گروگان‌گیری به ما ارائه نماید.
در این راستا، شاید لازم باشد به‌صورت مختصر، مواضعمان را برای آنها تشریح کنیم تا در گفت‌وگوهایشان مورد استفاده قرار بگیرد. برای این کار، از گزارش مواضعی که شما در ماه نوامبر و دوباره در ژانویه تأیید کردید، استفاده می‌شود.[13] حتی ممکن است الجزایری‌ها بپرسند نشستی که آنها پیش‌تر درموردش با سوئیس صحبت کرده بودند و قرار شده بود که به ریاست این دو نفر یا گروهی بی‌طرف برگزار شود، در کشاندن ایران و آمریکا به پای میز مذاکره برای بحث دربارۀ مسائل بین دو کشور که پس‌از آزادی گروگان‌ها باید حل شوند، تأثیری دارد یا خیر.
- ما از افراد حقیقی مانند ریچارد کوئین در ایالات متحده یا بورگه و ویلالون در پاریس حمایت می‌کنیم تا هرگونه ارتباط ممکن را برقرار سازند. به‌طور خاص از کاتم خواهیم خواست تا کانالی برای ارتباط با بهشتی ایجاد کند.
- سوئیس را در جریان قصد خود قرار خواهیم داد، ولی آنها را برای گام بعدی نگه داشته‌ایم.
گام دوم: کمی پس‌از اینکه نتیجۀ رویکردها و اقدامات بالا به دست بیاید، نگرش خاص خودمان را با ارسال پیام مستقیم به چهره‌های کلیدی ایران، عملیاتی خواهیم کرد. این پیام‌ها از تلاش‌های میانجی‌ها که در جریان گام اول صورت می‌گیرد، بهره می‌برند تا روند شکل‌گیری یک راهکار برای بحران کنونی را مشخص نمایند. پیام‌های بالا شامل موارد زیر هستند:
- نامه‌ای از من خطاب به وزیر امور خارجۀ جدید که توسط سوئیس ارسال شده است و بر آمادگی برای انجام مبادلات یا گفت‌وگوهایی همراه با احتیاط ازطریق یک کانال موردتوافق طرفین با هدف مدیریت نیل به یک توافق قابل‌قبول دربارۀ بحران جاری، تأکید می‌کند. این پیام می‌تواند دربردارندۀ مواضع ما نسبت به مسائل کلیدی نیز باشد.
- خانواده‌های گروگان‌ها ازطریق یکی از وزرا، نامه‌ای را به احمد خمینی ارسال کرده‌اند. آنها می‌توانند پیامی برای پیگیری این موضوع، خطاب به احمد خمینی یا بهشتی و یا هر دو بفرستند و ایدۀ برقراری ارتباط بین خانوادۀ گروگان‌ها و گروه‌های مربوطه را در ایران و نیز سفر هیئتی از خانواده‌ها به ایران، مطرح کنند. این مسئله در گفت‌وگوی شما با خانم کیئو و کندی پیگیری خواهد شد.
- شاید بتوان ازطریق سفیر الجزایر یا برخی دیگر از رابطین، پیامی مستقیم برای بهشتی ازطرف یک گروه غیردولتی یا وابسته به کنگره فرستاد. یکی از اهداف نزدیک‌شدن به بهشتی ازطریق سفیر الجزایر، تعیین سازوکاری برای مشارکت وی در راه‌حل پایانی موردتوافق است.
- کاردار سوئیس نامۀ اعضای کنگره را به رئیس جدید مجلس ایران تحویل داده است و او هم واکنشی مهم و اساسی نشان داده است.[14] ممکن است ارسال پیامی صریح‌تر ازسوی کنگره برای او یا سایر نمایندگان کنگره نیز سودمند باشد. به‌محض اینکه بتوانیم قدرت پذیرش ایران را بسنجیم، امکان طرح پیشنهاد اعزام هیئتی متشکل از دو حزب کنگره، به رهبران این نهاد برای سفر به تهران، با هدف تلاش برای تعامل با مجلس برای آزادکردن گروگان‌ها، فراهم خواهد شد. این هیئت اعزامی، اختیار این را دارد که تضمین بدهد که پس‌از آزادی گروگان‌ها، تحقیقات کنگره دربارۀ روابط ایران ـ آمریکا آغاز خواهد شد.
- علاوه‌بر پیشنهادها و رویکردهای غیردولتی که گفته شد، این امکان وجود دارد که بیانیه‌ای رسمی و عمومی در زمان مناسب، منتشر کرد. یک پیام مکتوب خطاب به یک فرد، ممکن است در تهران به‌اندازۀ کافی برای جلب‌توجه ایرانی‌ها یا ایجاد شرایطی که افراد خواهانِ پایان‌یافتن بحران امکان عمل و فعالیت بیابند، چشمگیر نباشد یا ازنظر سیاسی سودمند نباشد.
ما در اظهارنظر علنی و عمومی تردید داشته‌ایم، چراکه گوش شنوایی در تهران برای آن وجود نداشت؛ ولی اگر تصور بر این است که زمان فرارسیده است، می‌توانیم پس‌از آزادی گروگان‌ها، نکاتی راجع‌به سیاست‌های خود درقبال ایران مطرح کنیم. اکنون که شاه مرده است، بیانیه‌ای مبنی‌بر اینکه ما مانع اقدام ایرانی‌هایی که قصد پیگیری دارایی‌های خود را دارند نخواهیم شد، شاید تأثیر سیاسی داشته باشد.
گام سوم: با پیشرفت رویکردها و اقدامات بالا، هدف ما باید محدود به شناسایی هدفی در تهران به‌منظور پیشبرد روند مذاکرات و یافتن بهترین مسیر ارتباط با آن گروه یا فرد خاص باشد. بسته به اینکه واکنش‌ها به نگرش‌ها و رویکردهای کلی‌تر ما چه خواهد بود، هدف ما در این مرحله بایستی متمرکز بر ارائۀ یک بستۀ خاص باشد که ایرانی‌ها بتوانند بر آن متمرکز شوند و به‌عنوان چهارچوبی برای گفت‌وگو عمل کنند.
ما تلاش خواهیم کرد تا این بسته به‌شکلی آماده شود که شامل ارائۀ پیشنهادی به ایران برای چگونگی طرح موضوع گروگان‌گیری در مجلس نیز بشود. فعالیت‌های ما در قالب یک گروه بسیار کوچک ادامه خواهد یافت تا درنهایت، گزارش‌های مختصری دررابطه‌با هرکدام از عناصر اصلی یک بستۀ پیشنهادی تهیه شود و بدین‌ترتیب برای اقدام فوری آماده باشیم.
برای پیشبرد این گام‌ها، ما از گزارش مواضعی که شما پیش‌تر تأیید کرده‌‌اید و بارها استفاده شده است، کار را آغاز می‌کنیم. ما آن را با پیام‌هایی که خودمان فرستاده‌‌ایم، تلفیق کرده‌ایم و از لحنی استفاده خواهیم کرد که ایرانی‌ها را برای آغاز گفت‌وگو ترغیب کند.
محاکمۀ گروگان‌ها
علاوه‌بر موارد بالا، ما باید خودمان را آمادۀ روبه‌روشدن با محاکمۀ گروگان‌ها بکنیم.
ما به‌صورت رسمی اعلام کرده‌ایم که در ماه نوامبر، به‌صورت محرمانه و در دسامبر، ازطریق خبرگزاری‌ها به ایران گفته‌ایم که درصورت برگزاری محاکمه، روند تجارت کشورشان را با اختلال مواجه خواهیم ساخت.[15] همچنین توانستیم رأی دیوان بین‌المللی دادگستری را بگیریم که می‌گوید: «گروگان‌ها نباید محاکمه شوند.» خطر بزرگ و نگرانی ما این است که ممکن است محاکمه‌ای علنی، به‌گونه‌ای پیش برود که سبب به‌خطرافتادن امنیت یا حتی جان برخی از گروگان‌ها گردد.
بااین‌وجود، تمام تلاش خود را معطوف به جلوگیری از برگزاری هرگونه محاکمه می‌کنیم، ولی امکان دارد که در برهه‌ای، پذیرش سناریویی را در دستور کار قرار بدهیم که در آن، برگزاری نوعی محاکمه و عذرخواهی نیز گنجانده شده است. روشن است که در هر صورت خطراتی وجود دارد، اما درحال تهیۀ گزارشی جداگانه هستیم که به مدیریت شرایط این‌چنینی کمک کند تا بیشترین میزان مصونیت و ایمنی ایجاد شود.[16]
گروگان‌ها
ما از هر فرصتی برای حفظ امکان دیدار با گروگان‌ها به دلایل پزشکی یا بشردوستانه استفاده کرده‌ایم، ولی این رویکرد پس‌از عملیات نجات، دیگر مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد. در زمان طرح یک ابتکار دیپلماتیک جدید، به نظر من، باید انرژی خود و طرف‌های ایرانی را بر آزادی گروگان‌ها معطوف سازیم تا تلاش برای ملاقات با آنها.
هم‌زمان، تلاش‌های گستردۀ سیا و کارگروه ایران ادامه خواهد یافت تا مکان دقیق حضور گروگان‌ها مشخص گردد. همان‌طور که باخبر هستید، گفته‌های ریچارد کوئین تأیید می‌کند که برخی از گروگان‌ها در سفارت هستند و عده‌ای نیز به مکانی دیگر منتقل شده‌اند. درحالی‌که شواهدی داریم که مکان نگهداری برخی از آنها را نشان می‌دهد، اما هنوز نمی‌توانیم نسبت به این مسئله اطمینان داشته باشیم؛ چراکه حدس می‌زنیم آنها در بازه‌های زمانی مشخص، به مکان‌های مختلف منتقل می‌شوند.
راهبرد مردمی
ضروری است که دولت حمایت مردم آمریکا را در راهبرد خود مدنظر قرار بدهد. به نظر من، امکان تدارک دفاعی مؤثر از این راهبرد در هفته‌های آتی وجود دارد، ولی ما نیازمند موضعی موردتوافق و منسجم هستیم که همۀ اعضای دولت شما که برای مردم دربارۀ این راهبرد سخن می‌گویند، آن را بگیرند. مهم است که تأکید شود که هدف اصلی در تعامل با ایرانی‌ها همچنان آزادی گروگان‌ها و البته صیانت از غرور ملی است.
شرایط جدیدی در ایران به وجود آمده است (تشکیل دولت جدید، مرگ شاه، آزادی کوئین، آغازبه‌کار مجلس، پایان ماه رمضان) که نمایندگان دولت باید آن را تحلیل و تشریح نمایند. ازاین‌رو می‌توانیم راهبرد خود را برای این مسئله در چهارچوب‌هایی کلی تبیین کنیم، بدون اینکه امید واهی به پایان‌یافتن مشکل در آیندۀ نزدیک داشته باشیم و نیز بدون اینکه خود را با ابتکارات خانواده‌های گروگان‌ها و کنگره، مرتبط نشان دهیم؛ چراکه موفقیت آنها منوط به استقلال از ماست. باید آشکارا به مشکل تعامل با مقامات و تروریست‌های ایرانی نیز اشاره شود.
به نظر من، عملیات نجات احتمال انتقاد از شما به‌خاطر امتناع از انجام عملیات نظامی بیشتر برای آزادی گروگان‌ها را به حداقل رساند. من معتقد هستم اگر از شما به‌سبب ناتوانی در انجام اقدامات شدیدتر برای آزادی گروگان‌ها انتقاد شود، در آن صورت، ما در جایگاهی قرار می‌گیریم که مخالفین سیاست خود را به چالش بکشیم و از آنها بخواهیم راهی پیش پای ما قرار بدهند که منجر به آزادی سریع گروگان‌ها شود. می‌توانیم تأکید کنیم که هدف ما بازگرداندن گروگان‌ها با افتخار است. ما اقدام غیرمسئولانه نخواهیم داشت. هر تلاشی برای استفاده از این مسئله در جهت منافع حزبی و گروهی، غیرمسئولانه است.
من معتقد هستم اگر شما راهبردی را که ترسیم کردم پیش ببرید، همچنان از حمایت علنی و مخفیانۀ خانواده‌های گروگان‌ها بهره‌مند خواهید بود.
پیشنهادها
اینکه شما راهبردی را که در بالا بیان شد، به‌عنوان چهارچوبی تأیید کنید که در هفته‌های پیش رو ما براساس آن عمل می‌کنیم. با این ذهنیت که اصلاح هر گام، مطابق با تحولات احتمالی و نیز واکنش‌ها به نگرش‌ها و رویکردهای ما همچنان ادامه خواهد یافت.[17]
[1]. Carter Library, Plains File, Box 10.
سرّی؛ حساس. برژینسکی نسخه‌ای از این یادداشت را به همراه یادداشت‌های کارتر به موسکی بازگرداند. وی به موسکی اطلاع داد که یادداشت‌های کارتر «تقریباً در هر صفحه وجود دارد» و حاکی از این احساس رئیس‌جمهور است که ایالات متحده باید «به‌شکلی تهاجمی‌تر و وسیع» پیش برود. برژینسکی از موسکی خواست تا اگر در تحقق خواسته‌های کارتر کمکی می‌تواند بکند، به او اطلاع بدهد.
Memorandum from Brzezinski to Muskie, August 5; Department of State, Official Files of [P] David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Lot 82D85, Iran 1980–81.
[2]. نک: سند 331.
[3]. نک: سند 331.
[4]. نک: سند 279.
[5]. احتمالاً منظور تلگرام 202298 است؛ نک: سند 327.
[6]. گزینه‌هایی که در گزارش راهبردها بیان شده است، عبارت‌اند از: 1. تشدید حمایت از گروه‌های مخالف با هدف بی‌ثبات‌سازی ایران؛ 2. محاصره یا مین‌گذاری بنادر ایران و تلاش برای مسدودساختن کانال‌های حمل‌و‌نقل هوایی؛ 3. پیگیری جدی‌تر مذاکرات؛ 4. طرح درخواست آزادی مبتنی بر دلایل بشردوستانه؛ 5. طراحی یک واکنش مناسب برای زمانی که ایران خواستار برگزاری محاکمه به‌عنوان بخشی از سناریوی آزادی گروگان‌ها شود؛ 6. به‌‌‌تعویق‌انداختن ابتکارات آمریکا و منتظرماندن برای اقدام بعدی ایران.
[7]. کارتر در حاشیۀ این بخش نوشت: «موافق هستم.»
[8]. نک: سند 320.
[9]. Stevenson
[10]. Bellmon
[11]. احتمالاً منظور تلگرام 213548 مورخ 12 آگوست است.
Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Country File, Box 33, Iran Update 8/80.
[12]. اعضای نه کشور اروپایی، در 13 ژوئن با صدور «اعلامیۀ ونیز»، سیاست مستقل اروپایی درقبال منازعۀ اعراب ـ اسرائیل را تبیین کردند. برای مشاهدۀ متن کامل این بیانیه، نک:
New York Times, June 14, 1980, p4.
[13]. نک: سند 137.
[14]. نک: اسناد 309 و 329.
[15]. نک: سند 52. کاخ سفید بیانیه‌ای دررابطه‌با محاکمه در تاریخ 18 دسامبر صادر کرد. نک: سند 104.
[16]. کارتر در حاشیۀ این عبارت نوشت: «باید مواضع قبلی خود را به سازمان ملل، دوستان غربی و دیگران یادآوری کنیم. منتظر نمانید که محاکمه برگزار شود. جلوگیری از برگزاری آنها، هدف ماست.»
[17]. کارتر با این راهبرد موافقت کرد.
تصاویر سند
تجهیزات یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!