سند شماره

پیام کایسر کاردار سوئیس در ایران برای وزارت امور خارجه آمریکا

موضوع سند

متن سند

پیام کاردار سوئیس در ایران (کایسر) برای وزارت امور خارجه[1]

تهران، 27 مارس 1980

(مخاطب متن نامه، خمینی و ارسال‌‌کننده رئیس‌جمهور کارتر است)[2]

محضر جناب‌عالی:

من پیام شما به مردم ایران در تاریخ 21 مارس را خواندم.[3] من این پیام را یک سند اساسی برای آیندۀ کشور شما تلقی می‌کنم.

شما در آن پیام موضع خود را در سیاست بین‌الملل مشخص کرده‌اید. این امر مورد توجه ماست. من موافق هستم که صلح جهانی نیازمند روابط جدید بین دولت‌ها، به‌ویژه احترام به حاکمیت کشورها و حق مردم در تعیین سرنوشت خود است.

مایل هستم تأکید کنم که این دو اصل که مکرر ازطرف شما و آقای رئیس‌جمهور بنی‌صدر عنوان می‌شود، از اصول موردقبول من نیز هست. ما تصمیم خود ا مبنی‌بر عملی‌کردن این اصول اثبات کرده‌ایم، چه در نیکاراگوئه و چه در افغانستان و یا درمقابل یک خطر احتمالی برای حاکمیت یوگسلاوی.

مایل هستم تأکید کنم که حکومت من وارث یک شرایط بین‌المللی بسیار حساس است که نتیجۀ سیاست و اوضاع دیگری بوده است و همۀ ما را به ارتکاب اشتباهاتی در گذشته وادار کرده است.

مزیت بزرگ دموکراسی آمریکایی این است که همیشه توانسته است که اشتباهات خود را شناسایی و یا آن را محکوم کند. ما موافقت خود را با تشکیل کمیسیون تحقیق کنگره برای روشن‌شدن حقیقت مداخلۀ آمریکا برای مثال در شیلی، اعلام کرده‌ایم. این کمیسیون تصمیمات مهمی درمورد محکومیت این مداخله و تدابیر بسیار مهمی درقبال مسئولیت‌های ناشی از این اعمال گرفته است.

ما به آقای رئیس‌جمهور بنی‌صدر، اعلام کردیم که آمادگی داریم تا کمیسیون تحقیق را در آمریکا به‌نحوی تشکیل بدهیم که بتوان حل بحران بین‌المللی بین دو کشور را میسر سازد.

همچنین ما آقای رئیس‌جمهور بنی‌صدر را از آمادگی کامل خود برای اهتمام جدی در راه تأمین رضایت مردم ایران برای حل مسالمت‌آمیز اختلافات موجود بین دو حکومت، باخبر ساخته‌ایم. من می‌توانم به‌خوبی درک کنم که اشغال سفارت ما در تهران، عکس‌العمل موجهی برای جوانان ایرانی تلقی می‌شود، اما شرایط تغییر کرده است و من دلایل جدی برای تردید دربارۀ انگیزه‌های واقعی آن‌هایی که سفارت ما را تصرف کرده‌اند، دارم.

درحال‌حاضر، اشغال سفارت مشکلات عدیده‌ای برای دو کشور ایجاد می‌کند. همچنین این موضوع به عامل اختلافاتی تبدیل شده است که مانع رفع بحران کنونی و ایجاد روابط جدید براساس برابری و احترام متقابل که شما خواهان آن بوده‌اید و ما نیز با آن موافق هستیم، است.

ما آمادۀ پذیرش حقایق جدیدی هستیم که انقلاب ایران آن‌ها را ایجاد کرده است. این امر همچنان هدف و آرزوی ماست؛ زیرا تصور من این است که در تحلیل نهایی، ما هدفی واحد یعنی صلح جهانی و برقراری عدالت برای همۀ ملل را دنبال می‌کنیم. از زمان خروج شاه مخلوع سابق، از آمریکا که به دلایل انسانی و درمانی پذیرفته شده بود، دولت من تصمیم گرفت که در این مسائل مداخله نکند. ترک پاناما تصمیم شخصی شاه سابق بود و ما به‌هیچ‌وجه در مذاکراتی که بین او و سادات برای پناهندگی در مصر صورت گرفت، مداخله نداشتیم.

قصد ما این است که نسبت‌به موارد زیر هیچ نوع سوء‌برداشتی وجود نداشته باشد. ما با بازگشت او به ایالات متحده و نیز معالجۀ او در بیمارستان‌ها و توسط پزشکان آمریکایی مخالفت کردیم. ما کلیۀ اطلاعاتی را که دربارۀ وضع مزاجی شاه سابق داشتیم، در اختیار آقای رئیس‌جمهور بنی‌صدر قرار دادیم. من حفظ اصل تفکیک کامل این دو مشکل را اساسی می‌دانم. بحرانی که بین دو کشور وجود دارد، باید از راه اعمال اراده و قابلیت‌های دو کشور برای عمل بر مبنای واقعیات و منافع آیندۀ جدی دو ملت حل‌وفصل گردد.

می‌خواهم با تأکید خاطرنشان کنم که به‌محض اینکه مشکل کنونی ازطریق انتقال مسئولیت گروگان‌ها به حکومت ایران رفع شود، ما آمادۀ پیش‌بردن رویه‌ای معقول و دوستانه برای حل‌وفصل مسائل پرشمار دوجانبه بین دو کشور هستیم. ایجاد یک کمیسیون مشترک برای رسیدگی به مسائل دوجانبه، به ما توصیه شده است. ما آماده‌ هستیم با نظر مساعد، این فکر را بپذیریم و بتوانیم چنین کمیسیونی را به‌عنوان وسیله‌ای که روابط آیندۀ ما را توسعه می‌دهد، به حساب آوریم.

از شما می‌خواهم من را در حل بحران کنونی بین دو کشور، براساس ضوابط منصفانه و شرافتمندانه یاری کنید و از این بابت، نهایت حق‌شناسی را خواهم داشت. ملت ما نیز قدردان شما هستند. اجازه می‌خواهم بگویم که به نظر من، دشمنان واقعی نظام‌های سیاسی ما درحال فعالیت علیه هر دو کشور هستند.

با نهایت احترام، جیمی کارتر

[1]. Carter Library, Office of the Chief of Staff, Jordan’s Confidential Files, Box 34, Iran 3/80.

سرّی؛ حساس.

[2]. جردن تصدیق کرد که برخی از مطالب این نامه اقتباسی است از نامۀ 13 مارس که او برای بنی‌صدر ارسال کرده بود. نک: سند 209

Jordan, Crisis, p242.

سیک در خاطرات خود مستقیم ویلالون را به‌عنوان نویسندۀ نامۀ نسخۀ دوم غیراصلی مورخ 27 مارس معرفی می‌کند که با هدف کاهش فشار ایالات متحده نوشته شد. او همچنین خاطرنشان کرده است که ویلالون نامه را به قطب‌زاده تحویل داد. «اگرچه قطب‌زاده درظاهر از منشأ مشکوک نامه آگاه بود، ولی خودش آن را به خمینی تحویل داد، حتی بدون اطلاع به بنی‌صدر». خمینی فوری نامه را منتشر کرد.

Sick, All Fall Down, p320–321.

براساس اظهارات جردن، ویلالون در روز 29 مارس از تهران تماس گرفت و التماس می‌کرد که آمریکا ارسال نامه را انکار نکند؛ چراکه خمینی آن را علنی کرده است. ساندرز به او گفت: «فراموشش کن» و اینکه نامه «جعلی» بوده است.

Jordan, Crisis, p240–242.

[3]. احتمالاً اشاره دارد به پیام 24 مارس؛ نک: سند 220.

منبع: - جلد - - صفحه