سند شماره

گزارش وضعیت داخل و خارج سفارت ایالات متحده در ایران

موضوع سند

متن سند

[شمارۀ تلگرام از حالت طبقه‌بندی خارج نشده است.]

واشنگتن، 10 نوامبر 1979، ۰۲۲۵Z

کشور:

ایران

موضوع:

وضعیت داخل و خارج سفارت ایالات متحده در ایران، نظر به اینکه موجب نگرانی اشغال‌کنندگان می‌شود، دسترسی به سفارت و ملاحظات امنیتی[1]

منبع: [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

1. تصمیم برای اشغال سفارت آمریکا در تهران، توسط شخص آیت‌الله روح‌الله خمینی حدودا 20 اکتبر 1979 گرفته شد. اجرای این تصمیم به دانشجویان مراکز دینی قم سپرده شد؛ کسانی که با عنوان «دانشجویان پیرو خط امام» شناخته می‌شدند. [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

دیدگاه: مجاهدین اسلام احتمالاً مشاوران و مدیران را برای دانشجویان هماهنگ کرده‌اند. [ کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

دیدگاه: در روز 9 نوامبر، یکی از معتمدین نخست‌وزیر سابق ایران، شاپور بختیار، در پاریس اظهار داشت که تسخیر سفارت به‌‌طور قطع، اقدامی برنامه‌ریزی شده بوده که به دستور خمینی انجام شده است؛ بنابراین هویت اشغال‌کنندگان در بحث آزادساختن گروگان‌ها چندان اهمیتی ندارد. دستور باید ازسمت خمینی صادر شود. او صادق قطب‌زاده، رئیس سازمان رادیوتلویزیون ملی ایران[2] را به‌عنوان فردی در گروه خمینی که ممکن است نسبتاً معقولانه‌تر باشد، پیشنهاد کرد، اما همچنین یادآور شد که قطب‌زاده، در حلقۀ نزدیکان خمینی نیست.

2. اشغال سفارت توسط گروهی حدوداً صدنفره انجام شد، ولی تعداد آن‌ها اکنون دست‌کم به دویست نفر رسیده است. تنها گروهی که خارج از محوطۀ سفارت مستقر شده است، تیمی از «پاسداران انقلاب» است که با حدود بیست تا سی پاسدار و نصف این تعداد در شب، از این مکان حفاظت می‌کنند.

3. دانشجویان مسلمان حاضر در سفارت سلاح سنگین نداشته‌اند و تنها سلاح‌ سبک (تفنگ ژ3[3])، نارنجک‌انداز و نارنجک‌های دستی در اختیار دارند. [ کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

دیدگاه: ژ3 تفنگی با کالیبر 7.62 میلی‌متری است که در ایران و تحت لیسانس شرکت متعلق به آلمان غربی[4]، به نام هکلر و کخ[5] است. این سلاح شبیه به تفنگ ام14[6] آمریکایی است.

4. مانند 4 نوامبر، دانشجویان 17 بیانیه منتشر نمودند و چندین کنفرانس خبری برگزار کردند. بعداز 6 نوامبر، بیانیه‌ها متوقف شد، اما قرار بود که بعدازظهر روز 9 نوامبر، یک کنفرانس برگزار شود.

5. از روز 7 نوامبر، ارتباط سفارت به‌صورت کامل با بیرون قطع شده است و هیچ‌کس به‌جز آیت‌الله صادق خلخالی وارد آن نشده است. وی بعدازظهر 7 نوامبر وارد سفارت شد. به خبرنگاران اجازۀ ورود داده نشد و محافظان خارج از سفارت، با خشونت، مانع نزدیک‌شدن آن‌ها به ساختمان سفارت می‌شدند. به نظر می‌رسد که دانشجویان در تصمیم خود راسخ هستند. ([ کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] دیدگاه: [ یک‌ونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

خلخالی رئیس گروه مسلح، به نام «فداییان اسلام» است که با فداییان خلقِ مخالف با اشغال سفارت، تفاوت دارند. امکان دارد که «مجاهدین اسلام» [ کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] و «فداییان اسلام»، تحت هدایت خلخالی، یک گروه باشند.)

6. ([ کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] دیدگاه: به‌جز برخی از متفکرین آشنا به قوانین بین‌المللی، ایرانی‌ها به‌هیچ‌عنوان از خطر اقدامات دانشجویان مسلمان به رهبری امام آگاهی ندارند.)

7. ایرانی‌ها به‌صورت کلی موافق با این اقدام هستند و تاکنون تنها وزیر امور خارجه، ابوالحسن بنی‌صدر، ضمن ابراز تردید نسبت‌به این قضیه، در روز 7 نوامبر، اظهار داشته است که سفرای ایران، در خارج از کشور، ممکن است روزی به سرنوشتی مشابه دچار شوند؛ بااین‌حال، بعداز آن زمان، بنی‌صدر از اظهارنظر قبلی خود برگشت و همچون روز 9 نوامبر، تنها ابعاد مثبت اقدام دانشجویان را مطرح کرده است.

8. برآورد ایرانی‌ها این است که این اقدام متضمن نوعی تحقیر است که سابقه نداشته و توسط یک ملت کوچک بر یک قدرت بزرگ تحمیل شده است. مظلومین درنهایت بر ظالمان چیره خواهند شد. ([ کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] دیدگاه: این نگرش عمومی به‌طور طبیعی، تبعات چنین اقدامی را در نظر نگرفته است و پذیرفته است که ایالات متحده در برابر خواسته‌هایش، سر تسلیم فرود خواهد آورد.)

9. این خواسته‌ها در ذهن خمینی عبارت است از: استرداد شاه، محاکمه‌ و اعدام او با هدف نابودی تنها دشمن خطرناکی که باقی مانده است. براساس دیدگاه خمینی، شاه تنها فردی است که می‌تواند جمهوری اسلامی را به ‌خطر بیندازد.

10. انجام یک اقدام نظامی ازسوی آمریکا ممکن است در نگاه ایرانی‌ها عاملی برای آغاز جنگ تلقی شود و مقامات این کشور را به‌سمت درخواست کمک از شوروی سوق دهد؛ اقدامی که اکنون براساس یکی از بندهای قانون اساسی مجاز شده است. ([کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] دیدگاه: در اوایل نوامبر سال 1979، این مادۀ خاص جزو چند موردی بود که دولت ایران آن‌ها را در قرارداد 1921 ایران ـ شوروی مُلغا اعلام کرد.)

11. به‌دست‌آمده: [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

12. [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] انتشار: سفارت و دفتر دفاعی وابسته[7] در پاریس.[8] گیرندگان: [دو سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]، ستاد فرماندهی اروپایی ایالات متحدۀ آمریکا،[9] فرماندهی نیروهای خاورمیانه،[10] فرماندهی کل نیروهای دریایی ایالات متحده، اروپا،[11] فرماندهی کل ناوگان اقیانوس آرام،[12] آی پک،[13] شورای دولت‌های ایالتی،[14] ناوگان اقیانوس آرام ایالات متحده،[15] نیروهای هوایی اقیانوس آرام،[16] نمایندگان نظامی ملی ایالات متحده در ستاد کل نیروهای متفقین در اروپا،[17] برای ژنرال راجرز[18].