در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره

تصمیمات بنی صدر برای گروگان ها

موضوع سند

متن سند

متن جلسۀ شورای امنیت ملی[1]

واشنگتن، 31 مارس 1980، ۲:30 ـ۳:30 بعدازظهر

شرکت‌کنندگان:

 

رئیسجمهور

ونس

کریستوفر

براون

کلایتور

زبیگنیف برژینسکی

دیود آرون

جونز

ترنر

کاتلر

دونووان

پاول

جردن

سیک (یادداشتها)

 

رئیسجمهور جلسه را با ارائۀ خلاصهای از آنچه که در طول 24 ساعت گذشته دررابطه‌با ایران رخ داده است، آغاز کرد. دیروز حدود ساعت 2:30 ما ازطریق یک واسطه از قطبزاده شنیدیم که قرار است بنا به تصمیم شورای انقلاب، مسئولیت گروگانها از دانشجویان به دولت منتقل گردد.[2] بنیصدر قرار بود ساعت 3 بامداد امروز به وقت واشنگتن، این موضوع را اعلام کند. البته که این اتفاق نیفتاد. ارائۀ خلاصهای از همۀ تأخیرها و ابهاماتی که در طول امروز اتفاق افتاد و نیز پیامهای رددوبدل‌شده دشوار است.

بنیصدر به‌طور مشخص با برخی از سران دانشجویان دیدار کرده بود و شورای انقلاب بهتازگی جلسهای پنجونیم‌ساعته را به پایان رسانده است که پس‌از آن، آن‌ها اعلام کردند که قصد انتقال مسئولیت گروگانها را دارند.[3] رئیسجمهور پیامی را که پس‌از جلسۀ هفتۀ گذشتۀ کمپ دیوید برای بنیصدر ارسال شده بود، برای گروه خواند.[4] علاوه‌بر این پیام که ازطریق سفارت سوئیس به تهران منتقل شده بود، تعدادی پیام نیز از همین طریق ردوبدل شده بود که در آن‌ها به اطلاع ایران رسیده بود که ما مخالفتی با دولت ایران یا اظهارات دیگر نداریم؛ ولی هیچکس پیامی به خمینی ارسال نکرده است.[5]

وزیر ونس گفت گزارشها حاکی از آن است که شورای انقلاب پس‌از بحثی پنجونیم‌ساعته، دربارۀ شیوههای واسپاری گروگانها به دولت، دوباره بر تصمیم خود صحه گذاشته است و دانشجویان نیز آن را پذیرفتند.

گزارش شده است که به بنیصدر دو گزینه پیشنهاد شد: 1. به‌دستگرفتن کنترل سفارت توسط دولت و خارجشدن دانشجویان از آن؛ 2. اینکه دولت و دانشجویان به‌طور مشترک، کنترل سفارت را در اختیار داشته باشند. ما میدانیم که بنیصدر جلسهای دیگر با دانشجویان داشته است و فردا بیانیهای را منتشر خواهد کرد.

برژینسکی خاطرنشان کرد که جلسه با دانشجویان، براساس گزارش رویترز، اوایل امروز انجام شده است. ما همچنین گزارشهای محرمانهای دریافت کردیم که نشان میدهد بنیصدر با ایدۀ مسئولیت مشترک مخالفت کرده است.

جردن گفت براساس گزارش رویترز، نگران این است که دانشجویان هیچ اظهارنظر تحقیرکنندهای ندارند که پس‌از جلسه مطرح کنند که ممکن است بدین‌معنا باشد که آن‌ها با بنیصدر زدوبندهایی داشتهاند.

سایروس ونس گفت: «ما تلاش کردیم تا از صحت‌وسقم این گزارشها ازطریق سفارت سوئیس آگاه شویم. ما هیچ خط ارتباطی آزادی با آن‌ها نداریم.»

برژینسکی گفت ما با مشکلی بزرگ در حوزۀ اعتبار مواجه هستیم؛ برای مثال، جیم شلسینگر امروز با او تماس گرفت و به‌خاطر مقالۀ نیویورک تایمز متقاعد شده بود که پیامی ازسوی ایالات متحده، آنگونه که تهران توصیف کرده، وجود داشته است. اگر فردی همراه با دولت مانند او، چنین اعتمادی به ایرانیها داشته باشد، این بدین‌معناست که چنین نگرشی بسیار گسترده است. نسبت‌به گام بعدی نیز اگر ما در مقطع کنونی تحریمها را پیش ببریم، برای بنیصدر یک بهانۀ کامل فراهم میکنیم تا ما را مقصر محقق‌نشدن گامهای لازم برای انتقال گروگانها بداند.

کاتلر پرسید: «آیا نشانهای وجود دارد که آن‌ها تصمیم به انتقال گروگانها به خارج از سفارت را دارند؟»

سایروس ونس پاسخ داد: «خیر!» او خطاب به رئیسجمهور گفت که معتقد است اگر امروز این سه مورد را پیش ببریم، در موضعی ناخوشایند قرار خواهیم گرفت. میتوانیم تا فردا صبر کنیم. او با شروع اقدام در روز جاری مخالف بود.

وزیر براون نیز موافقت خود را اعلام کرد ولی پرسید که چه کاری میتوانیم برای روشنساختن سردرگمی نسبت‌به پیام انجام بدهیم؟ آیا میتوانیم محتوای پیامی را که درواقع برای بنیصدر فرستاده شده بود، روشن کنیم؟

رئیسجمهور اظهار داشت که شب گذشته با سردبیران واشنگتن پست، استار، لس آنجلس تایمز، نیویورک تایمز و شیکاگو تریبیون،[6] ملاقات داشته است و آشکارا به آن‌ها گفته که چه اتفاقی افتاده است. آن‌ها موافقت کردند تا محرمانهبودن سخنان او را حفظ کنند و همچنین مقالاتی را که برای روشنشدن حقایق منتشر کرده بودند، اصلاح کنند.

تحول دیگری نیز رخ داده است. ما شاهد حمایت خوبی ازسوی اروپا و ژاپن بودهایم که با بنیصدر وارد منازعه و بحث شدهاند. رئیسجمهور، دیروز با مارگارت تاچر (که با صدراعظم اشمیت بود) و نیز ژیسکار گفت‌وگو داشته است. ما همچنین میدانیم که نخستوزیران ژاپن و ایتالیا پیامهای محکمی به بنیصدر فرستادهاند.

ژیسکار امروز گزارش داد که بنیصدر به سفیر فرانسه گفته است: «من اهمیت چندانی به تهدیدها نمیدهم.»[7] ولی رئیسجمهور اعتقاد داشت که عمل همۀ متحدین اثری واقعی داشته است. بنیصدر ازطریق ژیسکار، به ما اطلاع داد که گروگانها هنگام برگزاری جلسۀ مجلس آزاد خواهند شد و اینکه خمینی با این کار موافقت کرده است. رهبران کنگره تا یک ساعت آینده به اینجا میآیند و رئیسجمهور قصد دارد تا آخرین اخبار را نیز در اختیار آن‌ها بگذارد. به نظر او هیچ اشکالی ندارد که آن‌ها را از تصمیماتی که ما معتقد هستیم در تهران گرفته شده است، آگاه کنیم تا مشخص گردد که تحولات را با دقت رصد میکنیم و اینکه آن‌ها بدانند اعلام این موضوع فردا خواهد بود.

برژینسکی گفت رئیسجمهور باید پیامی را که به بنیصدر فرستاده است، بخواند.

پاول نسبت‌به خواندن متن پیام ابراز تردید کرد.

برژینسکی گفت آن‌ها پیشتر، از محتوا و متن پیام آگاه شدهاند.

جودی پاول گفت برخی از بخشهای آن ممکن است علیه ما به کار رود؛ برای مثال تأکید بر افکارعمومی مردم آمریکا.

همیلتون جردن گفت: «اینکه رسانه به ایرانیها به‌جای ما اعتماد دارد، بسیار بد است. ما باید به‌صورت رسمی به ایران اعلام کنیم که با اشتراک مسئولیت گروگانها بین چند نهاد موافق نیستیم.»

سایروس ونس گفت: «این کار انجام شده است، ولی میتوان دوباره آن را پیگیری کرد.»

همیلتون جردن گفت سخنرانی فردا بنیصدر را به موضعگیری وامیدارد.

برژینسکی گفت: «باید آماده باشیم که اگر سخنرانی دوباره حاکی از تأخیر در جریان امور بود، اقدامی را انجام بدهیم.»

رئیسجمهور پرسید: «آخرین اخبار از چه منبعی دریافت شده است؟»

سایروس ونس پاسخ داد: «از بورگه. ما اطلاعات را با کانال سوئیس بررسی کردیم.»

رئیسجمهور گفت نکاتی را دربارۀ یک گفت‌وگو با مردم آمریکا یادداشت کرده است مبنی‌بر اینکه مقامات ارشد ایران به ما اطلاع دادهاند که گروگانها از کنترل دانشجویان خارج خواهند شد... هنوز رسمی نشده است... ما این اقدام را گامی سازنده میدانیم... ضروری است که از سلامت گروگانها اطمینان حاصل شود... اگر این گامها برداشته نشود، ما اقدامات مضاعفی را که تاکنون انجام ندادهایم، در دستور کار قرار خواهیم داد... جلسۀ شورای امنیت ملی برگزار شده است... و رئیسجمهور فردا در این زمینه سخنرانی خواهد کرد.

سایروس ونس گفت: «ارجاع به آن اشتباه است. آن‌ها در گذشته نتوانستند کاری صورت بدهند. این کار مشکل دیگری در حوزۀ اعتبار برای ما ایجاد میکند.»

جودی پاول گفت: «ما نیازمند چهارچوب و بنیانی برای آن هستیم.»

سایروس ونس پیشنهاد کرد که اعلام کنیم شورای انقلاب جلسهای پنجونیم‌ساعته داشته است. ما اطلاعاتی داریم مبنی‌بر اینکه بنیصدر، ظهر به وقت ایران، بیانیهای را منتشر خواهد کرد و اینکه رئیسجمهور نیز سخنرانی خواهد داشت.

هارولد براون معتقد بود ما باید امروز را دست نگه داریم؛ ولی اگر تصمیم بدی گرفته شود، به ما آسیب خواهد زد.

همیلتون جردن گفت: «امشب را به هر شکل تحمل میکنیم. ما نمیتوانیم سخنان بنیصدر را برای گفتن در سخنرانی مشخص کنیم. آن‌ها میگویند که ما هیچ دلیلی برای ارائۀ سخنرانی و صدور بیانیه به آن‌ها ندادهایم.»

جودی پاول یادآور شد که ما از آن‌ها تضمین بیشتر خواستهایم.

برژینسکی پیشنهاد کرد که بگوییم رئیسجمهور با شورای امنیت ملی برای بازنگری در شرایط، جلسه داشته است و اینکه بیانیهای در این رابطه فردا منتشر خواهد شد. اگر ما از قصد خود سخن بگوییم، درواقع بهانهای به بنیصدر میدهیم تا جا بزند.

پلوید کلایتور گفت: «اگر بیانیهای صادر کنیم، باید با موضوع آنچه که به بنیصدر گفتیم آغاز شود؛ اینکه شورای انقلاب جلسهای را برگزار کرده است. ما هیچ گزارشی در اختیار نداریم و اینکه تا فردا صبر میکنیم تا سخنرانی را بشنویم. ما نمیتوانیم بدون اشاره به سردرگمی که دربارۀ پیامها وجود دارد، سخن بگوییم.»

رئیسجمهور گفت: «این کار ذلتآور است. میتوانیم بگوییم گزارشها از ایران حاکی از این هستند که...»

برژینسکی گفت: «امروز هر اتفاقی ممکن است بیفتد. امکان دارد که رئیسجمهور فردا با مشکل مواجه شود.»

رئیسجمهور گفت: «ما باید تا فردا به اوضاع سروسامان بدهیم.»

همیلتون جردن پیشنهاد کرد که اعلام کنیم گزارشهایی از ایران داریم مبنی‌بر اینکه شورای انقلاب تشکیل جلسه داده است و تصمیم به انتقال مسئولیت گروگانها گرفته است. ما همچنین باخبر شدهایم که بنیصدر فردا سخنرانی خواهد داشت؛ بنابراین رئیسجمهور فردا با مردم آمریکا سخن میگوید.

برژینسکی متعجب شد که چرا باید چنین چیزی بگوییم؟ اگر نتیجه خوب نباشد، بسیار شرمآور خواهد بود. ما چرا میخواهیم موضوع را علنی کنیم؟

همیلتون جردن گفت: «در طول امشب رنج خواهیم کشید.»

دیوید آرون پیشنهاد کرد که بگوییم شورای امنیت ملی برای بررسی گزارشها، تشکیل جلسه داده است...

همیلتون جردن گفت: «اگر اقدامات و کارهای خود را اعلام نکنیم، باید دلیل ارائه دهیم. دلیل این است که ما گزارشهایی داریم مبنی‌بر اینکه موضوع گروگانها فردا توسط شورای انقلاب بررسی خواهد شد.»

هارولد براون از پیامِ به‌اصطلاح ارسالی برای خمینی پرسید.

جودی پاول گفت: «ما باید دوباره این موضوع را انکار کنیم.»

رئیسجمهور گفت شب گذشته، در این رابطه با پنج نفر صحبت کرده است.

سایروس ونس گفت سوئیس آمادۀ صدور یک بیانیۀ دیگر است.

جودی پاول گفت مشکل این است که اگر بگوییم چنین پیامی وجود نداشته است، آن موقع سوئیس اعلام میکند که پیامهایی ازسوی رئیسجمهور فرستاده شده است. اگر به‌مدت یک روز هیچ موضعگیری نکنیم، مردم نسبت‌به ما سوءظن پیدا میکنند.

رئیسجمهور خاطرنشان کرد که سوئیس مدعی میشود که از محتوای پیامها اطلاعی ندارد.

همیلتون جردن گفت: «این حقیقت ندارد.»

سایروس ونس فوری پیام دومی را که برای بنیصدر فرستاده شده بود، خواند[8] که در آن از تضمینهای او استقبال شده بود، اقدامات ما برای بهبود شرایط مذاکره بیان شده بود، اینکه ما تلاش کرده بودیم تا شاه در پاناما بماند و با پیشنهاد تحقیقات ازسوی کمیتۀ روابط خارجی سنا مخالفت نکردیم و اینکه آمریکا در انجام وظایف خود در سناریو صداقت داشته و امیدوار است که ایران نیز این‌چنین باشد.

جردن خاطرنشان کرد که این پیام پیگیری است که روز شنبه 29 مارس ارسال شد.

رئیسجمهور گفت جریانی از پیامها ازسوی آمریکا برای مقامات ایران، ازطریق سازمان ملل، حقوق‌دانهای فرانسوی، پاناما و... ارسال شده است. آن‌ها حاوی شرح نگرش ایالات متحده درقبال ایران بودند و اعلام کردهاند که ما مانعی بر سر راه طرح دعاوی ایران نیستیم. قطبزاده گفت (در همان به‌اصطلاح نامه)[9] که ما میدانیم که چرا دانشجویان آمریکاییها را گروگان گرفتهاند. رئیسجمهور این مطلب را اولین بار در متن نامه که در نیویورک تایمز منتشر شد، دیده بود. درظاهر، قطبزاده با استفاده از بخشهایی از آنچه ما فرستاده بودیم و اضافاتی که خود انجام داده است، پاسخی مکتوب آماده کرد و سپس آن را به خمینی و بنیصدر تحویل داده است.

وقتی سوئیس به بنیصدر گفت، او شوکه شد. این ساختۀ دست قطبزاده است که شاید ازرویِ حسن‌نیت بوده و برای کمککردن به ماجرا ساخته شده است. اینکه ما او را دروغ‌گو بخوانیم و فراتر از اظهارنظرهای کنونی خود حرکت کنیم، میتواند سبب تخریب وجهۀ او شود؛ البته اگر وجهه و اعتباری داشته باشد. او شب گذشته، این موضوع را برای روزنامهها تشریح کرده است. امروز ما باید دوباره موضع خود را تکرار نماییم و بیانیهای را بخوانیم. اگر تا فردا خبری از ایران نرسد، رئیسجمهور بیانیهای صادر خواهد کرد.

همیلتون جردن پیشنهاد ساعت 7 صبح را مطرح کرد.

رئیسجمهور گفت باید به برنامۀ گفت‌وگوی صبحگاهی برسد.

همیلتون جردن گفت باید اعلام کنیم که مسئولیت مشترک گروگانها ازنظر ما پذیرفته نیست و سپس به اقداماتی که فردا انجام خواهیم داد، اشاره کنیم.

پلوید کاتلر گفت احتمالات متعددی نسبت‌به نوع مسئولیت حفظ گروگانها وجود دارد.

گراهام کلایتور گفت صرف اینکه چند دانشجو در سفارت باشند، چندان هم بد نیست. اختیار و قدرت آن‌ها حائز اهمیت است.

رئیسجمهور گفت وسن باید با والدهایم صحبت کند.[10]

ترنر گفت باید آماده باشیم که اگر شورای انقلاب وارد سفارت شود، ممکن است پنجاه گروگان را نیابد. سفیر بریتانیا، گراهام[11] که بهتازگی از تهران بازگشته بود، در لندن با ما صحبتی داشت. او با انتظام، در زندان ارتباط داشت؛ کسی که گفته بود که دانشجویان مبارز کنترل بخشی از زندان را در اختیار دارند و ممکن است در آن قسمت آمریکاییها حضور داشته باشند.

رئیسجمهور گفت: «در مدت حضور کمیسیون سازمان ملل در ایران، این تصور وجود داشت که برخی از گروگانها به مکان دیگری منتقل شدهاند.»

همیلتون جردن گفت: «ما باید انعطاف خود را حفظ کنیم. اگر ایرانیها خلف وعده کنند، ما باید روابط دیپلماتیک با آن‌ها را قطع کنیم.»

برژینسکی گفت: «مهم این است که با اعطای مسئولیت مشترک مخالفت کنیم.»

رئیسجمهور موافق بود. اگر دولت کنترل گروگانها را به عهده داشته باشد، ما نمیتوانیم تعیین کنیم که دقیقاً چه هماهنگی و توافقی انجام شود.

پلوید کاتلر پرسید آیا رئیسجمهور با جلسۀ 7 صبح موافق هستند؟

رئیسجمهور پاسخ داد جودی پاول و دو یا سه نفر دیگر باید ساعت 5 صبح با او جلسهای داشته باشند.

همیلتون جردن گفت: «اگر اخبار رسیده خوب نباشد، احتمالاً شب دیروقت باید بخوابیم.»

جودی پاول گفت: «درصورتی‌که اخبار بدی برسد، نسبت‌به دیپلماتهای ایرانی چه کاری باید انجام داد؟»

وارن کریستوفر گفت: «برنامۀ ما این است که با کاردار تماس بگیریم و به او یک تذکر دیپلماتیک بدهیم و در ضمن، به او اعلام کنیم که پانزده دیپلمات در اینجا و پنج نفر دیگر از هر کنسولگری، عنصر نامطلوب شناخته شدهاند و باید کشور را ترک کنند. وزارت امور خارجه با وزارت دادگستری در این رابطه همکاری خواهد کرد.»

ما همچنین از امروز تا 4 آوریل، نظارتی سطحی بر دیپلماتها را در دستور کار قرار خواهیم داد. 35 دیپلمات درمجموع وجود دارند. در همان تذکر دیپلماتیک، اعلام میکنیم که چهار دیپلمات در واشنگتن و یک نفر در هرکدام از کنسولگریها میتوانند پنج روز دیگر در آمریکا بمانند. آن‌هایی را که امکان ماندن دارند، شناسایی و تعیین میکنیم. وزارت دادگستری درخواست کرده است که حوزۀ فعالیت آن‌ها محدود به سفارت، منازلشان و شعاع دومایلی حدفاصل بین این دو مکان باشد. این کار مدنی، ولی قاطعانه است.

دیپلماتها نمیتوانند مدعی شوند که دانشجو هستند یا وضعیتی دیگر دارند که در نتیجۀ آن بتوانند مجوز ادامۀ حضور در کشور را دریافت کنند. تنها راهی که برای ماندن در آمریکا دارند این است که درخواست پناهندگی کنند.

رئیسجمهور گفت ترجیح میدهد پانزده تا بیست مأمور دیگر را اعزام کند تا صبح جمعه (4 آوریل) گروگانها را از آنجا خارج کنند. او نمیخواست ببیند که نیمی از آن‌ها غیب میشوند.

برژینسکی گفت ما میتوانیم رصد و نظارت دقیقتر و محکمتری داشته باشیم. این امکان را داریم که فردی را مشخص کنیم تا با هرکدام از دیپلماتها مصاحبه و گفت‌وگو کند و به آن‌ها بگوید که ازسوی افبیآی یا وزارت امور خارجه مأموریت دارد. پلیس یا افبیآی میتواند جلوی سفارت و خانههای آن‌ها مستقر شود.

وارن کریستوفر گفت وزارت دادگستری پیشنهاد کرده است که یک اتوبوس دیپلماتها را به فرودگاه ببرد. آن‌ها نگران بروز مشکل بودند.

برژینسکی گفت هرکدام از دیپلماتها باید از وظایف خود باخبر باشند و نظارت بصری نیز وجود داشته باشد.

سایروس ونس گفت میتواند تعداد مأمورین را افزایش دهد و نظارت را تشدید کند.

گراهام کلایتور گفت ما باید به آن‌ها اجازه بدهیم که مقدمات خروج از کشور را انجام بدهند؛ چراکه باید به بانک بروند و... این کار نیاز به خطر دارد، ولی آن‌ها با محدودیتهای دقیقی مواجه هستند.

همیلتون جردن گفت در مقطع کنونی، اینکه نسبت‌به نیازهای شخصی آن‌ها حساس باشیم، سخت است.

برژینسکی گفت: «میتوان یک نفر را مأمور کرد که هرکجا میروند، آن‌ها را همراهی کند.»

وارن کریستوفر گفت: «برای انجام این کار نیروی زیادی لازم است.»

رئیسجمهور گفت: «این کار آن‌ها سه روز به طول میانجامد.»

سایروس ونس اظهار داشت که وزارت امور خارجه با همکاری وزارت دادگستری این کار را انجام میدهد.

رئیسجمهور گفت ما باید مهربان باشیم، ولی خواستار خروج آن‌ها از کشور بود. او پرسید آیا لازم است متن یا سندی برای احصای دعاوی علیه ایران، امضا کند؟

پلوید کاتلر گفت که از همان دستور قبلی استفاده میکند و بنابراین نیازی به امضای جدید نیست.

رئیسجمهور گفت قرار است به کنگره گزارش دهد و پیام را برای بنیصدر بخواند.

سایروس ونس یادآور شد که این پیام ازسوی دولت آمریکا خطاب به بنیصدر بوده است و این موضوع برای سوئیس نیز شفافسازی شده است.

برژینسکی نیز موافق بود که روشن شود پیام ازسوی شخص رئیسجمهور نبوده است و اینکه هیچ پیامی ازسوی او، چه شفاهی و چه غیرشفاهی، برای خمینی ارسال نشده است. مردم معتقد هستند چنین پیامی ارسال شده است.

همیلتون جردن گفت رئیسجمهور نباید سوءظن خود نسبت‌به قطبزاده را برای کنگره آشکار سازد. پلوید کاتلر نیز موافق این دیدگاه بود.

رئیسجمهور خاطرنشان کرد که سناتور رابرت سیبرد،[12] پس‌از گفت‌وگوی رسانهای شنبۀ گذشته، در میان مردم برجسته شده است.[13]

وارن کریستوفر گفت توضیحی برای این کار ندارد.

پلوید کاتلر گفت باید به سران کنگره گفته شود که وقتی گام بعدی را برداریم، نیازمند مشورتهای کنگره دربارۀ اعمال قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بینالمللی[14] هستیم.

رئیسجمهور مردد بود که آیا باید مسئلۀ توقف اختصاص چهارمیلیون دلار برای المپیک را نیز مطرح کند یا خیر.

پلوید کاتلر گفت شانس توقف آن ازطریق قانونی کم است. او با استیونز[15] و سیبرد صحبت کرده بود. به‌هرحال، این موضوع به سیبرد بستگی دارد؛ بنابراین شاید بهتر است که نامهای با امضای 88 سناتور و اعضای مجلس نمایندگان، برای کمیتۀ المپیک و دیگران آماده کنیم.

رئیسجمهور گفت ما میخواهیم از برخی امور جلوگیری کنیم؛ نه رفتن مردم به المپیک. روزالین[16] درخواست داشت که پخش تلویزیونی المپیک متوقف شود. ما همچنین میتوانیم جلوی شبکۀ انبیسی را بگیریم.

پلوید کاتلر گفت استفاده از قانون مدیریت صادرات[17] برای منع انبیسی از پخش المپیک مناسب است، البته اگر در دادگاه به چالش کشیده نشود. به هر صورت، ما نمیتوانیم اخبار یا پخش برنامهها را به‌عنوان موارد خبری مانع شویم. بیشتر فدراسیونهای ورزشی علیه ما موضع خواهند گرفت. در طول هفتههای آتی، به‌سختی تلاش خواهیم کرد تا نتیجۀ موردنظر نسبت‌به موضوع المپیک به دست بیاید.

دیوید آرون خاطرنشان کرد که اگر ما ساکت بنشینیم، دیگران علیه مواضع ما اقدام خواهند کرد.

رئیسجمهور گفت انبیسی در این زمینه بسیار دردسرساز شده است.

وارن کریستوفر گفت رئیسجمهور باید به سران کنگره بگوید که در نشست خبری، پس‌از جلسه چه نکاتی را مطرح کنند.

رئیسجمهور گفت نکتۀ اصلی بایستی این باشد که هیچ فردی در دولت، پیام یا عذرخواهی برای خمینی نفرستاده است.

همیلتون جردن اضافه کرد که آن‌ها باید بگویند که شرایط بسیار حساس است و رئیسجمهور با درایت، فردا و نه امروز اقدام خواهد کرد.



[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 100, Meetings File, 3/31/80 NSC re Iran .

سرّی؛ حساس. جلسه در اتاق جلسات کاخ سفید برگزار شد.

[2]. نک: سند 229.

[3]. نک: سند 230.

[4]. نک: سند 220 و 217.

[5]. نک: سند 226. نامۀ جعلی نیز به‌صورت کامل در ایالات متحده منتشر گردید.

“‘Errors’ in the past: Iran’s Version of Carter Letter,” Chicago Tribune, March 31,1980, p2.

[6]. نک: سند 228.

[7]. آنگونه که در تلگرام 10455 ارسالی مورخ 31 مارس از پاریس نقل شده است.

National Archives, RG 59, Central Foreign Policy File, P900077–1842.

[8]. شاید به پیام 29 مارس اشاره دارد؛ نک: سند 227.

[9]. کارتر تصور میکرد که قطبزاده مسئول نامۀ «دروغین» است.

Carter, Keeping Faith, p502–503.

[10]. کارتر بعداز این جمله نوشت: «اگر انتقال صورت بگیرد، کمیسیون میتواند به تهران برگردد.»

[11]. Graham

[12]. Byrd

[13]. 29 مارس. سیبرد در یک کنفرانس خبری اظهار داشت که کریستوفر به او و دیگر سناتورها از «اقدامات جدید علیه ایران» خبر داده است.

Charles Mohr, “Iran Reports Conciliatory Message From Carter, but U.S. Issues Denial,” New York Times, March) 30, 1980, p1).

[14]. International Emergency Economic Powers Act

[15]. Stevens

[16]. Rosalynn

[17]. Export Administration Act

منبع: - جلد - - صفحه
تصاویر سند
(Barbara Watson) (Chadli Benjedid) (Charles Kimball) (Dodson) (Edward Streator) (Ermarth) (Fahd) (Frigyes Puja) (George Wald) (John Derrase) (John Walsh) (Kamal Hassan Ali) (Kay Camp) (Lennox Hinds) (Leonard Weinglass) (Lori Damrosch) (Mary Anderson) (Nikita Khrushchev) (Paitilo Hospital) (Paul Washington) (Raymond Probst) (Richard Burt) (Richard Lehman) (Robert Gates) (Sadat) (Sol Linowitz) (Steve Oxman) (Susan Clough) ( Alfred Kamal Hassan Ali) (برژینسکی) (بورگت) (هنری اوون) 101st Airborne (Air Assult) 2 50 گروگان آمریکایی 53 آمریکایی 53 گروگان آمریکایی 75th Ranger Regiment 8 82d Airborne A. M. Gray Abdelkrim Gheraieb Abu Sayeed Chowdhury Aeroflot Aguilar Alan B. Golacinski Aldo Beckman Alfred Friendly Aligned Amadou Ambler Moss Andy Young Angus Ward Ann Swift Aristides Royo Arnold Raphel Arthur A. Hartman Association of Catholic Jurists Aubert Australian Wheat Board Azerbaijani Democratic Party Barbara Bergman Barbara Rosen Barry Rosen Barzan Ibrahim Al Bayh Bedjaoui Begin Bellmon Ben Huberman Benelux Benjadid. Benjamin Civilett Berenice Bill Bader Bill Bowdler Bill Miller Bob Ames Bob Carswell Bob Gates Bob Komer Bob Owen Bolsheviks Bonn Botha Boutros Ghali Brandt Bremer Brian Atwood British Foreign Office Broomfield Brunner Bruno de Leusse Brzezinski Byrd CENTO Capucci Carrington Carter Castro Charles Bray Charles Cogan Charles Duncan Charles Jones Charles Kirbo Charles Renfrew Charlie Beckwith Charon Chase Bank Chase Manhattan Bank Chatti Chemical Bank Cheron Christian Bourguet Christopher Claude Paye Clem Zablocki Communications Satellite Corporation Contadora Island Cooper Counterterrorist Joint Task Force Cyrus Vance Dale Hathaway Daoudi David Andelman David F. Trask David Frost David Jones David Mark David McGiffert David Newsom David Rubenstein De la Espriella DeBakey Dean Hinton Denend Denis Clift Dick Cooper Diego Cordovez Dietrich Stobbe Dobrynin Don McHenry Doughty Dr. Gharahi Dr. Kean EURODIF Edward Fried Edward Walsh Egyptian General Intelligence European Court of Human Rights Evans Exxon Faisal Far East Fascell Felipe Gonzalez Francois Frank Carlucci Frank Church Frank Kramer Frank Moore Frank Press Fred Bergsten Fritz Ermarth Gabriel Lewis Gabriel Robin General Bolibzan General Grigorenko General Haig General Torrijos George Ball George Vest George Walden Ghotbzadeh Gilman Goldwater Gorgas Graham Group of Seven Guyer H. Ross Perot Hamilton Hamilton Jordan Hani al Hansen Hanson Harold Brown Harry Jayewardene Hassan Head of Union of Syrian Bar Associations Hector Villalon Heikal Helman Henri Servant Henry Geller Henry Kissinger Henry Owen Henry Precht. Homer Meyer Homer Moyers Horelick Hottinger Houston Howard Baker Howard Hjort Howland Huyser ICA INTELSAT Implementation Coordination Group Inman International Commission of Jurists International Scientific Union Iran Freedom Foundation Islamic Front for the Liberation of Bahrain Islamic Guerrillas in America J. L. Piotrowski J.H. Rixse J.R. Jayewardene Jack Javits Jackson James L. Holloway James McIntyr James Vaught Jasper Welch Jean Jerrold Schecter Jerry Schecter Jewish Labor Committee Jim Schlesinger Jim Williams Joan Walsh Jody Powell John Chancellor John Goshko John Harmon John Kifner John McMahon John McMurray John Pustay John Sawhill John Shenefield John White Joint Task Delta Jordan Jorge Illueca Joseph Onek Kaiser Kalaris Katherine Keough Keystone Kops Khalid al King Constantine Kingman Brewster Kitty Hawk Klutz Kraft Kreisky LaSalle Laingen Lamsdorff Lang Larry Simms Leroy J. Manor Linowitz Lloyds Long Lopez Lopez Portillo Lopez Portillo Robert Armao Louisa Kennedy Luther Hodges MIT Mahi Mahtar M'Bow Marcel Salamin Marcel Saliman Mark Morse Marshall Brement Marshall Shulman Martin Ennals Marwan Mathias Matt Nimetz Mattingly Maynes McHenry McMahon Michael Alexander Mihri Mike Metrinko Mister Moore Molavi Moorhead Kennedy Morgan Guaranty Moslem Peoples Republican Party Muhammad al Muskie Naik National Academy of Science National Command Authority National Resistance Movement of Iran Nelson Dong Nicholas Henderson Noland Non Noriega Norman Rich Novak OECD OPEC OSTP Ohira Olof Palme Oplan I Oxman O’Dwyer Paris Bar Association Paris Coordinating Group Paul F. Gorman Paul Findley Paul Henze Paul Kreisberg Peacock Pearl Golacinski Peron Petitti Philip C. Gast Phillip Klutznick Piatilla Pittman Plotkin. Polisario Front Politburo Poncet Portillo Qudhi Harakat Rae Huffstutler Rafi Ahmad Rafiq Ahmed Rafiuddin Ahmed Ramsey Clark Ray Jenkins Reagan Reed Reg Bartholomew Reynolds Richard Cottam Richard David Vine Richard Falk Richard N. Cooper Richard Queen Ricks Ritzel Robert Blackwill Robert D. Blackwill Robert Dean Robert Mundheim Robert Murray Robert Owens Robert T. Curran Rockefeller Roger Fisher Romulo Escobar Ronald Spiers Rory Gonzalez Rosalynn Roy Ruegg SARESHTAHDARZADEH MOHSTOFI (SHAHPAR) SASC SEALS Sabah el Rikabi Sadeq alTuhani Saeb Salaam Salah Mohtadi Salim Samuel V. Wilson Sandinistas Sandjabi Sardar Jaf Saud al Saunders Sayyid Abbas al Schmidt Secretary to the Cabinet Shahi Sheikh Eziddin Hoseini Sheldon Krys Shell Shutler Simonin. Sir Frank Cooper Sir Michael Palliser Sir Robert Armstrong Snowbird Son Tay Spain Special Operations Review Group Stan Pottinger Stanley T. Escudero Stansfield Turner Stebbins Stephanie van Reigersberg Stephen Larrabee Stevens Stevenson Stoessel Strauss Stuart E. Eizenstat Suleyman Demirel Tarnoff Taylor Thatcher Thomas B. Hayward Thomas Thornton Tikriti Tim Deal Timm Tip O’Neill Tito Tomseth Tony Solomon. Turner UK Treasury UN Charter USMC University of Pittsburgh Utaibi Vasev Videla Viktor Sukhodrev W. Graham Claytor Walter Cronkite Walter Mondale Warren Christopher Warren G. Magnuson Wehner West German Socialist Party White Russian William Anawaty William D. Krimer William Odom William Perry William Webster Willy Brandt [8] ساندرز vanden Heuvel «آقای و» «ب» «حزب‌الله» «دانشجویان پیرو خط امام در لانه جاسوسی» «دانشجویان پیرو خط امام» «روری» گونزالز «فدائیان اسلام» «مهدی» «گروه اروپایی» «گروه ویژه 5421» آترتون آتگف (Utgoff) آذربایجان آذربایجانی­ ها آذربایجانی‌ها آذری‌ها آر وی سیکمن آرتور هارتمن آرمائو آرمائو (Armao) آرنولد رافائل آرنولد هورلیک آرون آریستیدس رویو آسترمن آقا شاهی آقای «م» آقای «و» آقای آرون آقای آگاه آقای ابتهاج آقای ایکس و وای آقای ایکس کریستین بورگت (Christian Bourguet) آقای برونو دو لوس آقای بلاکر آقای سالومون آقای سجادی آقای ص آقای فرانک کارلوتچی آقای فرهنگ آقای والریانی آقای وای هکتور ویلالون (Hector Villalon) آقای کریستوفر آقای کومر آقای کیربو آلبرایت (Albright) آلدو بکمن آلفا آلفرد (روی) آترتون آلفرد آترتون آلفرد فرندلی آلمانی آلمانی‌ها آلمان‌ها آلن دالس آلن گلانسینکسی آلن گولاچینسکی آمبلر موس آمریکا آمریکایی‌ها آن سوئیفت آنتونی دوبرینین آنتونی سالومون آنتونی لیک آنتونی کواینتن آندرس آگیلار آندری گرومیکو آنگوس وارد آنیبال بوگنینی (Monsignor Annibale Bugnini) آواکس آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) آژانس امنیت ملّی آژانس بین‌المللی انرژی آکسمن آگوست آگیلار آیت ­الله آیت ­الله بهشتی آیت ­الله حجّت آیت ­الله خلخالی آیت ­الله خمینی آیت ­الله روح ­الله خمینی آیت ­الله شریعت­مداری آیت ­الله کاظم شریعت­مداری آیت­ الله آیت­ الله خمینی آیت­ الله صادق خلخالی آیت­ الله محمّد خمینی آیت‌الله آیت‌الله بهشتی آیت‌الله خلخالی آیت‌الله خمینی آیت‌الله خوئی آیت‌الله خوئینی آیت‌الله روح الله خمینی آیت‌الله روح‌الله خمینی آیت‌الله سید محمّد بهشتی آیت‌الله شریعت‌مداری آیت‌الله صادق خلخالی آیت‌الله صادق روحانی آیت‌الله طالقانی آیت‌الله پسندیده آیزنهاور آیوا ابو سعید چودری ابو ولید ابوالحسن بنی­ صدر ابوالحسن بنی‌صدر اتباع آمریکا اتباع آمریکایی اتحاد جماهیر شوروی اجساد نظامیان ارتش آمریکا احمد احمد خمینی احمد فرزند آیت الله خمینی احمد مختار امبو اخوان المسلمین اداره عملیات­ سیا (CIA Office of Current Operations) ادموند موسکی ادوارد استریتور ادوارد ساندرز ادوارد فرید ادیب داوودی ارتش آزادی­ بخش خلق (People’s Liberation Army ) ارتش آمریکا ارتش ایالات متحده ارتش ایران ارتش عربستان ارتش پاکستان اردشیر زاهدی ارمارث ارنست (Ernst) ارنوف اروپایی ­ها اروپایی‌ها اروپای‌غربی اریک لانگ اریک لانگ (Erik Land) استاندار خراسان استاندار خوزستان استانسفیلد استانسفیلد ترنر استخبارات استراوس استفان لارابی استفانی ون رابزبرگ استنلی اسکودرو استنلی پوتینجر استوارت ایزنشتارت استورات ایزنشتارت استوسل استیو آکسمن استیون لاوترباخ استیون کرتلی استیونز اسرائیل اسرائیلی‌ها اسقف اعظم اسقف توماس کلی (Thomas C. Kelly) اسقف توماس گامبلتن (Thomas Gumbleton)کاردینال اتین دوال (Etienne Duval) اسقف اعظم شهر الجزیره اسقف گامبلتن اسقف‌ اعظم اسنوبیرد اسپانیایی‌ها اسپاین اسپیرز اشرف اشمیت اصغر موسوی‌خوئینی اعتصام اعراب اعراب خوزستان اعضای اینتل‌ست اعضای سندیکا اعضای شورای انقلاب اعضای کمیته دائمی افغانستان اف ­بی ­آی اف بی آی (FBI) اف­ بی ­آی اف­ بی­ آی افسر میز ایران افسران سیا افسران نیروی دریایی ایران اف‌بی‌آی اقلیت بلوچ اقلیت‌های قومی اقلیت‌های کُرد الجزایری­ ها العتیبی المدحی الکسیس جانسون الیزابت سوئیفت الیزابت مونتاگن امام امام خمینی امام موسی صدر امبلر ماس امینی انتظام انجمن حقوقدانان کاتولیک اندرو یانگ اندی یانگ انقلابیون اسلام ­گرا انقلابیون مسلمانف ایرانی‌ها انور سادات انگلیسی انگلیسی‌ها اوبرت اوتو بورچ (Otto R. Borsch) اودوم اودویر اورودیف اولوف پالمه اوهیرا اوون اوپک اوکیتا (Okita) اویسی اپک اکبر گودرزی. اکسان ایتالیا ایتالیایی‌ها ایتان ایران ایر ایرانی ها ایرانی­ ها ایرانی‌ها ایرانی‌های غیرمهاجر ایرانی‌های یهودی ایزنشتات ایلتس ایل‌های قشقایی و بختیاری ایمز اینمن ایوانز باب اوون باب ایمز باب کارسول باب کومر باب گیتز باربارا برگمن باربارا روزن باربارا واتسون بارزانی بازرگان باند هشت بانک اگزیم‌ بانک صادارت بانک فدرال رزرو نیویورک بانک لویدز بانک مرکزی ایران بانک چیس بانک‌های آمریکا در فرانسه بانک‌های آمریکایی بانک‌های ایرانی بانک‌های بریتانیا بانک‌های ژاپن بانک‌‌ چیس بانک‌‌های آمریکا بای بتز(Betts) بجاوی بختیار بختیاری‌ها برادر خمینی برادرزاده خمینی براندت ونر براون برایان آتوود برت مور برزان ابراهیم التکریتی برمر برمنت برنر بروس جرمن بروس لینگن بروس کلارک بروستر برونر برچ بای برژنف برژینسکی برژینکسی برگت برگلند بری روزن بری گلدواتر بریتانیایی‌ها بلشویک‌ها بلمون بلوچ بلوچ­ های داخل ایران بلوچی بلوچ‌ها بلک ­ویل بلک­ویل بن برادلی (Ben Bradlee) بن هابرمن بنجامین سیویلتی بنه‌لوکس بنک آو آمریکا بنک آو امریکا (Bank of America) بنی ­صدر بنی احمد بنی صدر بنی­ صدر بنی­­ صدر بنیاد ضدخمینی آزادی ایران بنیامین سیویلتی بنیامین هابرمن بنیامین گیلمن بنی‌صدر بن‌جدید بهشتی بوتا بودلدر بودلر (Bowdler) بورگت بویراحمدی بک ویث بک­ویث بگین بیضی بیل بیل اودوم بیل بودلدر بیل جکسون بیل میلر بیمارستان مشهور پاناما (پیاتیلا) بیمارستان نظامی آمریکا (گورگاس) بیمارستان پایتیلو بین بیدر بیوک صابر تأسیسات نفتی ایران تاجران غلّات تارنوف تام تورنتون تامست تاچر تبعیدی­ های ایرانی تجّار ایرانی تراون ترنر ترودو ترودو (Trudeau) ترومن ترکمن­ ها ترک‌ها تری تدفورد تفنگداران دریایی ایالات متحده تنیسون گایر تورنتون توریخوس توماس آهرن توماس اونیل توماس تورنتون توماس شافر تونی سالومون تونی سولومون تُرک‌ها تُرک‌های آذربایجان تیتو تیلور تیم دلتا تیم دیل تیم نیروها و تجهیزات آمریکا تیم پزشکی فرانسوی تیمسار اویسی تیمسار جم تیپ اونیل تیپ ویژه 23 جاسپر ولش جان دراسه جان دراسه (John Derrase) جان دین جان دین (John Dean) جان ریکسی جان ریکسی. جان ساهیل جان شانافیلد جان شنفلید جان شنفیلد جان فینی (John Finney) جان لیمبرت جان مک­ ماهون جان مک‌مورای جان مک‌کیل جان هارمون جان والر جان والش جان وایت جان پاستی جان کندی جان کنسلر جان کیفنر (John Kifner) جان گریوز جان گوشکو جانسون جانسون لیلیان جایواردنه جبهه آزادی­ بخش ملّی الجزایر جبهه دموکراتیک ملّی جبهه ملّی جبهه ملّی ایران جبهه پولیساریو جردن جرولد شکتر جری شکتر جری میل جری پلاتکین جمال شمیرانی جمعیت خورشید و شیر قرمز جمعیت شیر و خورشید جمعیت شیر و خورشید سرخ جمهوری اسلامی ایران جنبش غیرمتعهدها جنرال جان پاستی جنرال دیوید جونز جهیمان بن محمّد بن سیف العتیبی (Juhaiman ibn Muhammad ibn Saif al جو هال جوانان ایرانی جودی جودی پاول جورج بال جورج هانسون جورج والد جورج والدن جورج وست جورج کالاریس جوزف استافورد جوزف اونک جوزف رید جوزف سوبیک جوزف هال جونز جونیوس ریچارد جایواردنه جک یاویتس جکسون جی جیم شلسینگر جیم ویلیامز جیمز رنچلر (James Rentschler) جیمز شلسینگر جیمز لوپز جیمز مکینتایر جیمز هیوز جیمز وات جیمز ویلیامز جیمی کارتر جین فرانسوا پونست حائری حافظ اسد حامیان خمینی حبیب شطّی حبیب شطی حبیبی حبیبی (سخنگوی شورای انقلاب) حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی حجت الاسلام علی ­اکبر هاشمی رفسنجانی حزب (کمونیست) توده حزب توده حزب جمهوری اسلامی حزب جمهوری خلق مسلمان حزب دموکرات حزب دموکراتیک آذربایجان حزب دموکراتیک کُردستان حزب سوسیالیست آلمان‌غربی حسن بنی‌صدر حسن نزیه حسن‌علی حسنی حسین خمینی حسین منتظری حقوقدان ­های فرانسوی حقوقدان فرانسوی هکتور ویلالون حقوقدانان ایرانی حقوقدانان فرانسوی حقوقدان‌های ایرانی حقوقدان‌های فرانسوی حکومت خمینی حکومت پهلوی خالد الحسن خاندان پهلوی خانم تاچر خانم تیم خانم نوبری خانم کیئو خانواده آر وی سیکمن خانواده آلن گلانسینکسی خانواده استیون لاوترباخ خانواده استیون کرتلی خانواده الیزابت سوئیفت خانواده برت مور خانواده بروس جرمن خانواده بروس لینگن خانواده بری روزن خانواده توماس آهرن خانواده توماس شافر خانواده جان لیمبرت خانواده جان مک­کیل خانواده جان گریوز خانواده جری میل خانواده جری پلاتکین خانواده جوزف سوبیک خانواده جوزف هال خانواده جیمز لوپز خانواده دوآن جیلت خانواده دونالد شارر خانواده دونالد هوهمن خانواده دونالد کوک خانواده دیوید روئدر خانواده رابرت انگلمن خانواده رابرت اود خانواده رابرت بلاکر خانواده ریچادر مورفیلد خانواده سلطنتی خانواده سلطنتی آل سعود خانواده فردریک کوپکه خانواده فیلیپ وارد خانواده للند هالند خانواده مالکوم کالپ خانواده مایکال ریگان خانواده مایکل مترینکو خانواده مایکل مولر خانواده مایکل هاولند خانواده مورهد کندی خانواده ویلیام بلک خانواده ویلیام داگرتی خانواده ویلیام رویر خانواده ویلیام کیئو خانواده ویلیام گالگوس خانواده ویکتور تامسث خانواده پائول لوئیس خانواده پائول نیدهام خانواده چارلز اسکات خانواده چارلز جونز خانواده کاترین کوب خانواده کلایر بارنز خانواده کوین هرمنینگ خانواده گری لی خانواده گریگوری پرسینگر خبرنگاران آمریکایی خبرنگاران ایتالیایی خرازی خلبانان نیروی هوایی خلخالی خلیل الوزیر خمینی خوئی دادستان کل بنیامین سیویلتی دادسون دادگاه حقوق بشر اروپا داریوش اول داماد خمینی دان مک‌هنری دانته فاسیل دانشجویان آمریکایی دانشجویان ایرانی دانشجویان ایرانی ساکن آمریکا دانشجویان میامی و لس آنجلس (LA ) دانشجویان نظامی ایرانی دانشگاه پیتزبرگ دانکن داوودی دبیرکل سازمان ملل دبیرکل عفو بین‌الملل دتانت در وزارت امور خارجه آمریکا دریابد دریابُد استانسفیلد ترنر دریابُد اینمن دریابُد ترنر دریابُد توماس هایوارد دریابُد توماس هیوارد دریابُد جیمز هالووی دریابُد لانگ دریابُد مدنی دریابُد هالووی دلتا دنند دنیس کلیف دنیس کلیفت دوآن جیلت دوبرینین دولت آمریکا دولت انقلابی ایران دولت ایالات متحده دولت ایران دولت بازرگان دولت جانسون دولت جدید نیکسون دولت فورد دولت مرکزی تهران دولت مصدّق دولت پاناما دولت پرون دولت کابل دولت کارتر دولت کانادا دونالد شارر دونالد مک‌هنری دونالد هوهمن دونالد کوک دونووان دپیلمات‌های ایرانی دکتر برژینسکی دکتر دی‌بیکی دکتر زبیگنیف برژینسکی دکتر قرحی دکتر قرهی دکتر مایکل دی‌بیکی دکتر نورمن ریچ دکتر کین دیتریش اشتوبه دیل دیل هاتاوی دین هینتون دیوان بین ­المللی دادگستری دیوان بین­ المللی دادگستری دیوان بین‌المللی دیوان بین‌المللی دادگستری دیود آرون دیوید دیوید آرون دیوید اف تراسک دیوید جونز دیوید راکفلر دیوید روئدر دیوید روبنستین دیوید فراست دیوید مارک دیوید مک‌گیفرت دیوید نیوسام دیپلمات ­های آمریکایی دیپلمات­ های ایران دیپلمات‌های آمریکایی دیپلمات‌های ایران دیپلمات‌های ایران در آمریکا دیپلمات‌های ایرانی دیپلمات‌های کانادایی دیک کاتم دیک کوپر دیگو کوردوز رئیس ­جمهور اسد رئیس ­جمهور الجزایر رئیس ­جمهور ایران رئیس اتحادیه کانون‌های وکلای سوریه رئیس سابق کانون وکلای پاریس رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلّح رئیس سرویس اطلاعاتی مصر رئیس شاخه نظامی فتح رئیس فدرال رزرو رئیس موقّت مجلس ایران رئیس یونسکو رئیس­ جمهور یوگسلاوی رئیس­ مجلس ایران رئیس‌جمهور (برژینسکی) رئیس‌جمهور ایران رئیس‌جمهور رویو رئیس‌جمهور سابق بنگلادش رئیس‌جمهور سادات رئیس‌جمهور سریلانکا رئیس‌جمهور عراق رئیس‌جمهور فرانسه رئیس‌جمهور پاناما رئیس‌جمهور کارتر رابرت آرمائو رابرت آندرز رابرت استراوس رابرت انگلمن رابرت اود رابرت اوونز رابرت ایمز رابرت برگلند رابرت بلاکر رابرت بلک‌ویل رابرت دین رابرت فیتس رابرت ماندیم رابرت مورای رابرت نواک رابرت کارسول رابرت کندی رابرت کوران رابرت کومر رابرت گیتز رابرتز اوون رابطین ایرانی پاناما رابطین فرانسوی راجر فیشر رادیکال‌های مارکسیست راس پروت رافائل رافل رانک چرچ راکفلر راکی سودارث رای هافستاتلر رجایی رجوی رسول پاپ رضا پسندیده رضا پهلوی رضوانی رفسنجانی رفیع احمد رفیع‌ احمد رفیع‌الدین احمد رفیق احمد(Rafiq Ahmed) رمزی کلارک رهبر ایران رهبر نظامی پاناما رهبران ایران رهبران جبهه ملّی رهبران شیعیان لبنان رهبران عراق رهبران کُرد رهبری ایران روئگ روحانی روری گونزالز روزالین روزنامه­ نگاران آمریکایی روزنامه‌نگار سوئیسی روزنامه‌نگار مصری روزنامه‌نگار مصری هیکل روزنامه‌نگاران آمریکایی روزنامه‌‌نگار مصری روزول گیلپاتریک روس‌ها رولاند ایوانز روملو اسکوبار رونالد اسپیرز روی جنکینز رویو رژیم بعث بغداد رژیم خمینی رژیم شاه رژیم کاسترو رگینالد بارتولومیو ریتزل رید رید (Read) ریموند پرابست رینولدز ریچارد برت ریچارد سالومون ریچارد فالک ریچارد مورفیلد ریچارد نیکسون ریچارد واین ریچارد کاتام ریچارد کاتم ریچارد کوئین ریچارد کوپر ریچارد  لیمان ریکاردو دلا اسپریلا ریگان زارت امور خارجه ایران زبیگنیف زبیگنیف برژینسکی زیبگنیف برژینسکی سادات سادات (Sadat) سازمان آزادی­ بخش فلسطین سازمان آزادی‌بخش فلسطین سازمان رادیو تلویزیون ملّی ایران سازمان سیا سازمان سیا (والر) سازمان سیا (کارلوتچی) سازمان ملل سازمان ملل متحد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی سازمان پیمان مرکزی سازمان کنفرانس اسلامی سازمان‌ آزادی‌بخش فلسطین سالوادور آلنده سالومون ساموئل لوئیس ساندرز ساواک سایروس سایروس ونس سران افغانستان سران ایران سران بعث سران عراق سران کشورهای اسلامی سربازان آمریکایی سربازان عراقی سرتیپ ادوارد جی لانسدال سرتیپ اودوم سرتیپ سعد صایل سرتیپ ویلیام اودوم سردار جاف سرشته ­دار زاده مستوفی (شاه­پر) سرلشکر آلفرد گری سرلشکر جاسپر ولش سرلشکر جیمز وات سرلشکر وات سرلشکر پیوتروسکی سرهنگ آریانا سرهنگ استبینز سرهنگ انصاری سرهنگ اویسی سرهنگ جم سرهنگ جهان‌بینی (سرتیم ایرانی محافظان شاه) سرهنگ جونز سرهنگ داتی سرهنگ دوم یوناتان نتانیاهو (Yonatan Neta) سرهنگ زاهدی سرهنگ غلام­علی اویسی سرهنگ غلام‌علی اویسی سرهنگ فتح الله مین­باشیان سرهنگ فضل­ الله زاهدی سرهنگ نوریگا سرهنگ هوشیار سرهنگ ویلیام اودوم سرهنگ پیتمن سرهنگ چارلی بکویث سرهنگ کینگ سرکیس سرگروهبان جوزف وینسنت سرگروهبان دیوید واکر سعودی‌ها سفارت آمریکا سفارت آمریکا در تهران سفارت کانادا سفرای اروپایی سفیدهای رودزیا سفیر آلمان در تهران سفیر آمریکا سفیر آمریکا در اتریش سفیر آمریکا در اسرائیل سفیر آمریکا در فرانسه سفیر استرالیا سفیر ایران در سازمان ملل سفیر ایرلند سفیر بروستر سفیر بریتانیا سفیر ترکیه سفیر دانمارک سفیر دانمارک در ایالات متحده سفیر دانمارک در تهران سفیر سریلانکا سفیر سوئیس سفیر سوئیس در ایران سفیر سوئیس در ایران (لانگ) سفیر سوئیس در ایراگروگان‌های آمریکایین (لانگ) سفیر سوئیس در تهران سفیر فرانسه سفیر لانگ سفیر مک‌هنری سفیر نروژ سفیر وست سفیر پاناما در پاریس سفیر پاکستان سفیر کانادا در تهران سفیران سوریه و سوئد در ایران سفیرایران سلاماتین (Salamatin) سلامتیان سلطان عمّان سلطان قابوس سلطان قابوس بن سعد عمّان سلیم سلیمان دمیرل سنا سناتور ادموند موسکی سناتور استیونسن سناتور جکسون سناتور رابرت سی‌برد سناتور سی­برد سناتور متیاس سناتور چرچ سنای آمریکا سنجابی سودابه سدیفی سودارث سودارث (Suddarth) سوزان سوزان کلاف سول لیونیتز سِر رابرت آرمسترانگ سِر فرانک کوپر سِر مایکل پالیسر سِر نیکولاس هندرسون سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده سپاه پاسداران سپهبد جان پاستی سپهبد ساموئل ویلسون سپهبد فیلیپ گست سپهبد لئوری مانور سپیرز سیا سیا و شورای امنیت ملّی سیتی­بنک (Citibank) سیتی‌بنک لندن سید عباس المهری سیمونین سین مک‌براید سیویلتی سیک سی‌برد شاذلی بن جدید شالمن (Shulman) شاه شاه رضا دوم شاه سابق شاه سابق ایران شاهزاده خانم شاهزاده سعود الفیصل شاهزاده فهد شاهزاده فهد بن عبدالعزیز آل سعود شاهزاده‌خانم اشرف شاپور بختیار شاید نولند شبح الرکابی شرکای شارون شرکت آئروفلوت شرکت آترتون شرکت دیتا سیستمز (Electronic Data Systems) شرکت شل شرکت فلوریت در اصفهان شرکت ملّی نفت ایران شرکت ملّی گاز ایران شرکت نفت ایران شرکت کروپ شرکت کشتی‌رانی ایران شرکت گاز طبیعی ایران شرکت‌های آمریکایی شرکت‌های نفتی آمریکا شرکت‌های نفتی ژاپنی شریعت­مداری شریعتمداری شریعت‌مداری شطی شلدون کریس شهبانو شهبانو (فرح) شهردار اشتوب شهردار برلین شهروندان آمریکا شهروندان آمریکایی شهروندان آمریکایی در ایران شهروندان اسرائیلی و تایوانی­ شهروندان ایران شهروندان تهران شورای امنیت سازمان ملل شورای امنیت ملّی شورای ملّی کلیساها شورشیان افغانستانی شورشیان کُرد شوروی شیخ عثمان نقشبندی شیخ عزّالدین حسینی شیرازی شیعیان بحرین شیعیان عراق شیعیان عراقی شیعیان عربستان شیعیان لبنان شیعیان هزاره شیعیان کویت صائب سلام صادق ­المهدی صادق التهنی صادق المهدی صادق المهدی سودانی‌ها صادق قطب­ زاده صادق قطب‌زاده صدراعظم اشمیت صدراعظم کرایسکی صدّام حسین صلاح مهتدی صلیب سرخ ضیاء طباطبایی عبدالرحمان برومند عبدالکریم غرایب عراقی­ ها عراقی‌ها عرب عرفات عفو بین ­الملل علی آگاه علی شریعتی علی طباطبایی عمّانی­ ها غلام­علی اویسی فتح فدائیان خلق فدائیان خلقِ فرانسوا پونست فرانسوی­ ها فرانسوی‌ها فرانک رینولدز فرانک مور فرانک پرس فرانک کارلوتچی فرانک کارلوتچی (سیا) فرانک کارمر فرانک کرامر فرد برگستن فردریک کوپکه فرزند آیت‌الله خمینی فرزند خمینی فرست بوستون (First Boston Co) فرستاده پاپ فرمانده ارتش ایران فرمانده نیروی دریایی ایران فرماندهان نظامی ایران فرندلی فرهنگ فریتز فریتز ارمارث فلسطینی­ ها فلسطینیان فلسطینی‌ها فورد فیلیپ شاتلر فیلیپ وارد فیلیپ کلوتزنیک فیلیپه گونزالس قاضی حرکان قاضی ویلیام وبستر قاضی چارلز رنفرو قبایل قشقایی قبیله قشقایی قذّافی قشقایی قشقایی­ ها قشقایی‌ها قطب ­زاده قطب زاده قطب­ زاده قطب‌زاده قطب‌زاده پسر (احمد) قمی لئونارد وینجلاس لاسال لامسدورف لانگ لاینگن لدل میپلز لرد کرینگتون لری سیمز لشکر 101 هوابرد لشکر 77 لشکر 82 هوابرد للند هالند للوید رولینز لنوکس هیندز لوئیز ادموند پتیتی لوئیزا کندی لوتر هاجز لوری دامروش لوپز پارتیلو لوپز پورتیلو لوپز پورتیو لیبیایی‌ها لیمان لیمن لیمنیتزر لیندا قائم‌مقامی لینگن لیونیتز لیک مؤسسه فناوری ماساچوست مائو تسه ­تونگ (Mao Zedong) مارتین انالز مارسل سالامین مارسل سالیمن مارشال مارشال برمن مارشال برمنت مارشال شولمان مارشال و فریتز مارک مارک لیجک مارک مورس مارکسیست­ های سکولار مارکسیست­ های مسلمان مارکسیست‌های اسلامی مارکسیست‌های سکولار مارگارت تاچر ماری اندرسون ماریون باری (Marion Barry) مازندرانی‌ها مالکوم کالپ مام موسی صدر ماندل ماندیل مانور ماینس مایک مترینکو مایکل الکساندر مایکل ریگان مایکل مترینکو مایکل مولر مایکل هاولند مبارزین آموزش‌دیده فتاح مبارک مت نیمتز متحدین عضو ناتو متحدین ناتو مترینکو متینگلی مجارستانی مجاهدین مجاهدین خلق مجتمع فلوریت مجلس ایران مجلس شورای اسلامی ایران مجلس مؤسسان مجمع عمومی سازمان ملل مجمع‌عمومی سازمان ملل محمد داوود خان محمدرضا شاه محمّد محمّد بجاوی محمّد رضا پهلوی محمّد مصدق محمّد هیکل محمّد گلپایگانی محمّدرضا پهلوی محمّدعلی رجایی محمّدکریم خداپناهی مدنی مذاکره‌کنندگان ایرانی مرجع فرماندهی ملّی مردم ایران مروان مرکز ملّی ارزیابی خارجی مسئول میز ایران مسئولین نظامی ایرانی مستخدم شاه مسلمانان تکنوکرات مسلمانان حنفی مشاور رئیس‌جمهور سوریه حافظ اسد مشاور شاه سابق ایران مشاوران سازمان آزادی‌بخش فلسطین مصری‌ها معین­ فر مقامات آلمان مقامات آمریکا مقامات آمریکایی مقامات ارشد ایران مقامات الجزایر مقامات ایران مقامات ایرانی مقامات بریتانیا مقامات تهران مقامات سعودی مقامات شوروی مقامات عالی­رتبه ایران مقامات عربستان مقامات مصری مقامات مکزیک مقامات کاخ سفید مقدّم مراغه‌ای ملون بنک (Mellon Bank) ملّاها ملّی‌گراهای ایران ملکه منتظری منصور فرهنگ منگیستو هایله ماریام (Mengistu Haile Mariam) مهدی بازرگان مورای (Murray) مورهد کندی موس موسکی مولوی مژده مهرآفرین مک ­ماهون مک ­هنری مک جورج باندی مک­ براید مک­ ماهون مک­ هنری مک­­ هنری مکینتایر مک‌براید مک‌ماهون مک‌هنری میستر مور میلر ناتو ناوگان اقیانوس آرام نایک نخست­ وزیر جامایکا میخائیل مانلی (Michael Manley) نخست‌وزیر بازرگان نخست‌وزیر بریتانیا نخست‌وزیر تاچر نخست‌وزیر ژاپن نزیه نشست اسلام‌آباد نلسون دانگ نلسون لدسکی نماینده آمریکا در سازمان ملل نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل نماینده سیاسی پاپ نمایندگان مجلس ایران نمایندگان کامست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نمایندگی ساندینستاس نهاوندی نهضت مقاومت ملّی ایران نواک نور محمد تره­کی نولند نوه خمینی نیامین سیویلتی نیروهای امنیتی عربستان نیروهای امنیتی پاناما نیروهای دلتا نیروهای زمینی آمریکا نیروهای زمینی و هوایی ایالات متحده نیروهای مسلّح شاه نیروهای ناتو نیروهای نظامی ایران نیروهای پاسدار نیروهای چپ‌گرای ایران نیروهای گردان 148 نیروی دریایی آمریکا نیروی دریایی ایالات متحده نیروی دلتا نیروی رزمی مشترک ضدتروریسم نیروی زمینی ایران نیروی هوایی ایالات متحده نیروی هوایی ایران نیمیتز نیوسام نیکسون نیکیتا خروشچف هاتینگر هادی قربانیار هادینگ هادینگ کارتر هارتمن هارولد هارولد براون هارولد ساندرز هارگراهام کلایتورولد ساندرز هاشمی هال هال ساندرز هالووی هانتر هانتینگتون هانسن هانسون هانی الحسن هاوارد بیکر هاوارد جورت هاولند هایزر هایگ هدایت آیت­الله خلخالی هدایت‌الله متین دفتری هدلی دونووان هرمان ایلتس هریس هلال‌احمر هلمن هلموت اشمیت همافران همسر بروس لینگن همسر شاه هملیتون هملیتون جردن همیتلون جردن همیلتون همیلتون جردن هنری {پرچت} هنری اوون هنری جایواردنه هنری راس پرو هنری سرونت هنری شاتز هنری پرچت هنری پرکت هنری کیسینجر هنری گلر هنز هنگ 75 تکاوران هود هورلیک هومر مویرس هومر میر هویسر هکتور ویلالون هکلر هیئت اعزامی کشیش‌های مسیحی هیئت الجزایری هیئت مدیره گندم استرالیا هیئت نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین هیئت پنتاگون هیلاریون کاپوچی هیملتون جردن هینتون هیوز رایان هیوستن هیکل وات واردات وارن وارن مگنوسون وارن کریستوفر واسف والتر بدل اسمیث والتر ماندیل والتر کرونکیت والدهایم والدهایم(Waldheim) والر والری والری ژیسکار دستن واندن هوول واین وبستر وران کریستوفر وزارت امور خارجه آمریکا وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا وزارت امور خارجه ایران وزارت امور خارجه بریتانیا وزارت امور خارجه فرانسه وزارت خزانه‌داری بریتانیا وزارت دفاع ایران وزلی ویلیامز وزیر امور خارجه آمریکا وزیر امور خارجه ایران وزیر امور خارجه بریتانیا وزیر امور خارجه مجارستان فریگیس پوجا وزیر امور خارجه ونس وزیر امور خارجه پاکستان شاهی وزیر امور خارجه ژاپن وزیر براون وزیر دانکن وزیر سایروس ونس وزیر هارولد براون وزیر ونس وزیر ویلیام میلر وزیر چارلز دانکن وست ولش ولکر ولیعهد ونس وکیل سابق شاه ویدلا ویلالون ویلسون ویلی برانت ویلیام آناواتی ویلیام اسلوآن کافین (William Sloane Coffin) ویلیام اودوم ویلیام برومفیلد ویلیام بلک ویلیام جکسون ویلیام داگرتی ویلیام رویر ویلیام لیک ویلیام میلر ویلیام هووارد (William M. Howard) ویلیام پری ویلیام کریمر ویلیام کوآرلز ویلیام کیئو ویلیام گالگوس وین ویکتور تامسث ویکتور سوخودروف ّسایروس ونس پائول پائول فایندلی پائول لوئیس پائول نیدهام پائول هنز پائول واشنگتن پائول کریسبرگ پادشاه تبعیدی یونان پارلمان اتریش پاستی پاسداران انقلابی خمینی پاسداران ایرانی پالاسیوس پالاسیوس (Palacios) پاناما پانامایی­ ها پانامایی‌ها پاول پاپ پاپ جان پل دوم (Pope John Paul II) پتیتی پرتغالی‌ها پرتینی پرتینی (Pertini) پرل گولاچینسکی پروبست پروفسور ریچارد فالک پروفسور ریچارد کاتم پروفسور ریکز پروفسور فالک پروفسور کاتم پرچت پرکت پزشکان آمریکایی پزشکان پانامایی پسر امام پسر برادر بزرگ خمینی پسر خمینی پسندیده پطرس غالی پلاتکین پلوید کاتلر پلیس آمریکا پلیس نیویورک پلیس پارک (Park Police) پلیس کاپیتول (Capitol Police) پلیس‌های کی‌استون پلیود کاتلر پنتاگون پهلوی پولیت بورو پولیت‌بورو پیاتیلا پیتر پیتر تارنوف پیتر کانستبل پیمانکاران آمریکایی پیوتروسکی پیکاک چارلز اسکات چارلز بری چارلز جونز چارلز دانکن چارلز رنفرو چارلز کوگان چارلز کیربو چارلز کیمبل چارلی چارلی بکویث چرون چریک ­های مسلمان چریک‌های فدایی خلق چمران چپ ­گراهای ایرانی چپ رادیکال چپ­ گراها چپ‌ها چپ‌گراها چیس چیس بانک ژان کلود پای ژاندارمری ایران ژاندارمری تهران ژاندارمری طبس ژاپنی‌ها ژنرال ­های ایرانی ژنرال توریخوس ژنرال تیلور ژنرال جاسپر ولش ژنرال جان پاستری ژنرال جان پاستی ژنرال جانسون ژنرال جونز ژنرال دیوید جونز ژنرال رابرت هویسر ژنرال راجرز ژنرال عمر توریخوس ژنرال محمّد الماحی ژنرال مکس‌ول تیلور ژنرال هایگ ژنرال وات ژنرال ویلسون ژنرال ویلیام اودوم ژنرال پائول گورمن ژنرال پاستی ژنرال پالیزبان ژنرال گریگورنکو ژنرال گست ژوآن والش ژیسکار ژیسکار دستن (Giscard d’Estaing) کاترین کوب کاترین کیئو کاتز کاتز (Katz) کاتلر کاتلین استافورد کاتلین راسموسن کاتم کاخ سفید کارتر کاردار آمریکا کاردار سوئیس در ایران کاردار فرانسه و الجزایر کاردار یونان کارسول کارشناسان ایران کارشناسان ایرانی کارلوتچی کارمندان آمریکایی کارمندان شرکت نفت کارکنان آمریکایی سفارت تهران کارکنان شورای امنیت ملّی کارگروه ایران کارگروه ویژه آپلن یک کارینگتن کارینگتون کاستاندا کاسترو کالاریس کالدول (Caldwell) کانادایی‌ها کانتیننتال ایلینوی (Continental Illinois) کانستابل کانستبل کاپوچی کاپیتالیست‌ها کاپیتان نیل (تری) رابینسن کاپیتان گری سیک کایسر کتی گراس کخ کرایسکی کرفت کرونکیت کریستوفر کریستین بورگت کریستین بورگه کریم سنجابی کرینگتون کسینجر کسیگا کسیگا (Cossiga) کشتیرانی ایران کشورهای اسلامی کشیش هووارد کشیش ویلیام اسلوآن کافین کشیش‌های آمریکایی کشیش‌های مسیحی کلاتز کلارک کلایتور کلایر بارنز کلمنت کلوتزنیک کلیمنت زابلوکی کمال حسن علی کماندوهای ارتش آمریکا کماندوهای اسرائیلی کماندوی مصری کماندوی ویژه فرانسوی کمونیست ­ها کمونیست­ ها کمونیست‌ها کمپ سان­تای کمپانی‌های نفتی آمریکایی کمیته المپیک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی کمیته مشترک ایران کمیته کار یهودیان کمیته‌های کلیسا و پایک کمیسیون بین‌المللی قضّات کمیسیون سازمان ملل کمیسیون مشترک ایران کمیکال بانک کندی کنستانتین کنفرانس غیرمتعهدها کنگره آمریکا کنگره ایالات متحده کورا لیجک کومر کومله کوپر کوگان کوین هرمنینگ کُردها کی کمپ کیتی هاک کیربو کیسینجر کینگمن بروستر گابریل رابین گابریل لوئیس گارد ملّی عربستان گراهام گراهام کلایتور گراهام کلایتون گراهاموزارت امور خارجه آمریکا گرومان (Grummon) گرومن گرومیکو گرومیگو گروه آرون گروه اروپایی گروه بررسی عملیات ویژه گروه تبعیدی ایران گروه ترور فرقان گروه خمینی در پاریس گروه راکفلر گروه غنی‌سازی اورانیوم اروپا گروه هالووی گروه هفت گروه هماهنگی پاریس گروه ویژه 2/5412 شورای امنیت ملّی گروه‌های لیبرال اروپایی گروگان ­های آمریکا گروگان­ های آمریکایی گروگان­ های ایران گروگان­ های غیر یهودی گروگان‌ها گروگان‌های آمریکایی گروگان‌گیرهای «کمونیست» گری گری سیک گری لی گریفیث گریفیث (Griffith) گریگوری پرسینگر گست گلدمن (Golman) گلدواتر گنشر گنشر (Genscher) گورگاس گولاسینزکی گیتز گیلمن یاسر عرفات یانگ (Young) یاویتس یدالله سحابی یروهای دریایی ایالات متحده یزدی یوسف الصبای (Youssef Sebai) یگان آموزش افسران احتیاط ‌ براون