سند شماره

پیام وزارت امور خارجه برای سفیر سوئیس در ایران (لانگ)

موضوع سند

متن سند

پیام وزارت امور خارجه برای سفیر سوئیس در ایران (لانگ)[1]

واشنگتن، بدون تاریخ

1. قصد داریم تاحدامکان دربارۀ نگرش بنی‌صدر، قطب‌زاده، حبیبی (و سایر چهره‌هایی که شاید با آن‌ها مرتبط باشید)، نسبت به امکان محاکمۀ گروگان‌ها شفاف‌سازی کنیم. همچنین تمایل داریم که آن‌ها بدانند که ما به‌شدت با این اقدام مخالفت کردیم و درعین‌حال تصدیق می‌کنیم که ایران سعی دارد برای پایان‌دادن به بحران موجود، به‌گونه‌ای که نیازهای سیاسی‌اش نیز لحاظ شود، راهی را بیابد. مخاطب پیام شفاهی که از این طریق ارسال شده است، رئیس‌جمهور بنی‌صدر است و شما می‌توانید نسخه‌ای از آن را به قطب‌زاده نیز تحویل بدهید. پیشنهاد ما درمورد دیگران این است که از ایده‌های پیام، صرفاً در گفت‌وگو با آن‌ها استفاده کنید.

2. آغاز پیام شفاهی برای بنی‌صدر: رادیو، تلویزیون و روزنامه‌های مختلف و نیز چهره‌های سرشناس ایران، دوباره از امکان محاکمۀ دیپلمات‌های ما سخن می‌گویند. شما از نگرانی شدید و بسیار جدی ما نسبت به خطرات انجام این کار آگاه هستید. اطمینان داریم که دیدگاه ما موضع تقریباً تمام کشورهای دیگر نیز هست که با نقض بیشتر مصونیت دیپلمات‌ها مخالف هستند.

دیوان بین‌المللی دادگستری، به‌اتفاق آرا حکمی را صادر و اعلام کرد که دیپلمات‌های ما نباید در پرونده‌های قضایی شرکت داده شوند.[2] همچنین ما اطمینان خاطر داریم که مقامات ایران قبول دارند که از لوازم یک نظام متمدن بین‌المللی، احترام به اصل مصونیت دیپلماتیک است.

مردم آمریکا و سایر نقاط جهان که با ایرانی‌ها ابراز همدردی کرده‌اند، محاکمۀ دیپلمات‌های بی‌گناه را درک نمی‌کنند و نمی‌پذیرند. هیچ قانون بین‌المللی، حقوق بشری یا دینی حکم نمی‌کند که دیپلمات‌های ما محاکمه شوند.

ما در راستای ثبات ایران و منطقه، می‌خواهیم که بحران کنونی به‌سرعت و به‌صورت مسالمت‌آمیز، عزتمندانه و متوازن حل‌وفصل گردد. ما پیش‌تر اعلام کرده‌ایم و دریافته‌ایم که مقامات ایران نیز می‌گویند که هیچ قصدی برای تحقیر طرف مقابل وجود ندارد. اگر بحران کنونی بدون دشمنی یا تلاش برای تحقیر طرف دیگر پایان یابد، می‌توان تلاش برای جبران صدمات وارده به ایران به‌سبب گروگان‌گیری را آغاز کرد. برگزاری یک دادگاه رسمی برای محاکمۀ گروگان‌ها، آسیبی جدی به احترامی که جامعۀ جهانی برای ایران قائل است، وارد می‌کند و نیز دیپلمات‌های همۀ کشورها، ازجمله خود ایران را در معرض خطر قرار خواهد داد.

ما وجود حسی عمیق در ایران مبنی‌بر اینکه دعاوی این کشور به‌اندازۀ کافی در افکارعمومی جهانیان منعکس نمی‌شود را تصدیق می‌کنیم. بارها اعلام کرده‌ایم که با ابراز دعاوی و شکایات ایران ازطریق راهکارهای مناسب، هیچ مخالفتی نداریم؛ اگر این کار به حل بحران کمک کند. با این ذهنیت بود که ما در روند تشکیل کمیسیون سازمان ملل همکاری کردیم. معتقد هستیم که برگزاری کنفرانس اخیر در تهران نیز در راستای همین هدف بوده است.[3]

همچنین ما درک می‌کنیم که مجلس جدید موضوع گروگان‌گیری را بررسی خواهد کرد. لازم است که نمایندگان در روند بررسی‌های مجلس، فرصت کافی برای نشان‌دادن موضع ایران درقبال رژیم سابق و ایالات متحده، بدون اینکه نیاز به دخالت مستقیم دیپلمات‌های آمریکایی باشد، داشته باشند.

نگرانی اصلی ما این است که کاری نکنیم که امنیت گروگان‌ها را به خطر بیندازیم و سبب طولانی‌شدن اسارت آن‌ها یا تحقیرشان شود. سلامت و کرامت آن‌ها باید حفظ شود. ما اطمینان داریم که فرایندهای ساده و عزتمندانه برای آزادی گروگان‌ها و بررسی دعاوی ایران قابل‌تحصیل است. به‌علاوه، می‌توان برای برطرف‌ساختن منازعات دوجانبه بین آمریکا و ایران، ابزارهای لازم را به کار بست. ما از دیدگاه رئیس‌جمهور در این رابطه که ازطریق سفیر لانگ منتقل می‌شود، استقبال می‌کنیم. همچنین آمادۀ ارائۀ پیشنهادهایی در این زمینه هستیم.

[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 42, Subject File, Iran Papers 5/80–7/80.

سرّی. سیک معتقد بود که این پیام که نتیجۀ بحث‌های جلسۀ 3 ژوئن کمیتۀ هماهنگی ویژه (نک: سند 291) بوده است، «به‌خوبی و با ظرافت، پیشنهادی» قابل‌قبول برای سامان‌دهی امور را مطرح نموده است؛ ولی بااین‌حال، آن را «بدون هشدار شدیداللحنی می‌دانست که در ابتدا یکی از اهداف بوده است.»

Memorandum from Sick to Brzezinski, June 6; Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 42, Subject File, Iran Papers 5/80–7/80.

[2]. نک: سند 286.

[3]. نک: سند 291. سیک این جمله را داخل پرانتز قرار داد و در یادداشت 6 ژوئن، هود به برژینسکی تشریح کرد که این عبارت «نابجا و بی‌دلیل» است. برژینسکی تلگرام را با حذف این جمله، تأیید کرد.

منبع: - جلد - - صفحه