در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره

دربارۀ مجموعۀ اسناد روابط خارجی

موضوع سند

متن سند

دربارۀ مجموعۀ اسناد روابط خارجی

مجموعۀ روابط خارجی ایالات متحده، مستندات تاریخی رسمی از تصمیمات مهم سیاست خارجی و فعالیت‌های دیپلماتیکِ قابل‌توجه دولت ایالات متحده را ارائه می‌دهد. مسئولیت تهیۀ مجموعۀ روابط خارجی بر عهدۀ دفتر مورخان دولت است. کارکنان دفتر مورخان[1] مؤسسۀ خدمات خارجی، به سرپرستی سردبیر مجموعۀ روابط خارجی، مجلدات این مجموعه را برنامه‌ریزی، تحقیق، تدوین و ویرایش می‌کنند. فرانک بی. کلوگ، وزیر امور خارجه، برای اولین بار در 26 مارس 1925، مقررات رسمی‌ای را ابلاغ کرد که استانداردهای خاصی را برای انتخاب و ویرایش اسناد این مجموعه تدوین می‌کرد. این مقررات، با تغییرات جزئی، مجموعه را تا سال 1991 هدایت کرد.

قانون عمومی 102ـ138 لایحۀ اختیارات روابط خارجی، منشور قانونی جدیدی را برای تهیۀ این مجموعه ایجاد کرد که توسط رئیس‌‌جمهور جورج اچ. دبلیو. بوش در 28 اکتبر 1991 امضا شد. بند 198 قانون 102ـ138 عنوان چهارم جدیدی را به لایحۀ اختیارات اساسی وزارت امور خارجه در سال 1956، اضافه کرد.

اساسنامه ایجاب می‌کند که مجموعۀ روابط خارجی، سوابقی کامل، دقیق و قابل‌اعتماد از تصمیمات مهم سیاست خارجی ایالات متحده و فعالیت‌های دیپلماتیک قابل‌توجه ایالات متحده باشد. مجلدات این مجموعه باید شامل تمام سوابقی باشد که برای ارائۀ مستندات جامع از تصمیمات و اقدامات اصلی سیاست خارجی دولت ایالات متحده موردنیاز است. اساسنامه همچنین اصول ویرایش ایجادشده توسط وزیر کلوگ را تأیید می‌کند: مجموعۀ روابط خارجی براساس اصول دقت و عینیت تاریخی هدایت می‌شود؛ سوابق نباید تغییر داده یا حذف شوند بدون اینکه در متن منتشرشده مشخص شود که حذف انجام شده است؛ سوابق منتشرشده نباید هیچ حقیقتی را که در تصمیم‌گیری از اهمیت بالایی برخوردار بودند حذف کند؛ و به‌منظور کتمان کاستی‌های سیاسی، نباید چیزی را از قلم انداخت. این اساسنامه همچنین ایجاب می‌کند که مجموعۀ روابط خارجی حداکثر سی سال پس‌از ثبت وقایع منتشر شوند. ویراستاران متقاعد شده‌اند که این جلد تمام استانداردهای نظارتی، قانونی و علمی انتخاب و ویرایش را برآورده می‌کند.

منابع مجموعۀ روابط خارجی

اساسنامۀ روابط خارجی ایجاب می‌کند که سوابق منتشرشده در مجموعۀ روابط خارجی شامل تمام سوابق موردنیاز برای ارائۀ مستندات جامع از تصمیمات مهم سیاست خارجی ایالات متحده و فعالیت‌های دیپلماتیک قابل‌توجه ایالات متحده باشد. همچنین مستلزم آن است که سازمان‌های دولتی، ادارات و سایر نهادهای دولت ایالات متحده که در تدوین، اجرا یا پشتیبانی سیاست خارجی شرکت دارند، با فراهم‌کردن دسترسی تمام‌وکمال به سوابقِ مربوط به تصمیمات و اقدامات سیاست خارجی و توسط مورخان وزارت امور خارجه، همکاری کنند و از اسناد انتخاب‌شده کپی ارائه دهند. اکثر منابعی که در تهیۀ این جلد مورد استفاده قرار گرفته است، از طبقه‌بندی خارج شده و برای بررسی در ادارۀ اسناد و مدارک ملی[2] موجود است.

سردبیران مجموعۀ روابط خارجی به تمام اسناد و مقالات قدیمی وزارت امور خارجه دسترسی کامل دارند: پرونده‌های مرکزی اداره؛ پرونده‌های غیرمتمرکز ویژه (فایل‌های متکثر) بخش در دفتر، اداره و بخش؛ پرونده‌های دبیرخانۀ اجرایی وزارتخانه که حاوی اسناد کنفرانس‌های بین‌المللی و بازدیدهای رسمی بلندپایه، مکاتبات رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه با رهبران خارجی و متن گفت‌وگوهای رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه با مقامات خارجی است؛ و پرونده‌های سمت‌های دیپلماتیک خارج از کشور. تمام فایل‌های مرکزی وزارتخانه برای سال‌های 1977ـ1979 در قالب‌های الکترونیکی یا میکروفیلم در Archives II موجود است و ممکن است با استفاده از دسترسی به پایگاه‌های آرشیوی (AAD) بتوان به آنان دست یافت. پرونده‌های مرکزی وزارت برای سال‌های 1980ـ1981 درنهایت به آرشیو ملی منتقل خواهد شد. تقریباً تمام پرونده‌های اداری غیرمتمرکز وزارتخانه که این دوره را پوشش می‌دهند که آرشیو ملی آن‌ها را شایستۀ نگهداری دائمی می‌داند، به بایگانی دوم منتقل شده یا درحال انتقال است.

تحقیقات برای مجلدات روابط خارجی ازطریق دسترسی ویژه به اسناد محدودشده در کتابخانۀ ریاست‌جمهوری جیمی کارتر و سایر آژانس‌ها انجام می‌شود. بااینکه تمام مطالب چاپ‌شده در این جلد از طبقه‌بندی خارج شده است، برخی از آن‌ها از اسناد طبقه‌بندی‌شده استخراج شده‌اند. کارکنان کتابخانۀ کارتر درحال پردازش و حذف بسیاری از اسناد استفاده‌شده در این جلد هستند، اما ممکن است در زمان انتشار به‌طور کامل در دسترس نباشند. اسناد ریاست‌جمهوری که در کتابخانۀ کارتر نگهداری می‌شود شامل برخی از مهم‌ترین اسناد مربوط به امور خارجی از دفاتر کاخ سفید، وزارت امور خارجه و سایر آژانس‌های فدرال ازجمله شورای امنیت ملی، آژانس اطلاعات مرکزی، وزارت دفاع، و رئیس ستاد مشترک است.

برخی از تحقیقات برای جلدهای این مجموعه فرعی در مجموعه‌های اسناد کتابخانۀ کارتر انجام شد که برای پروژۀ ضبط بایگانی از راه دور (RAC) اسکن شده بودند. این پروژه که توسط دفتر کتابخانه‌های ریاست‌جمهوری ادارۀ اسناد و مدارک ملی اداره می‌شود، برای هماهنگ‌کردن طبقه‌بندی اسناد طبقه‌بندی‌شده در کتابخانه‌های مختلف ریاست‌جمهوری طراحی شده است. درنتیجه روش اسکن اسناد برای ضبط بایگانی از راه دور، سردبیران مجموعۀ روابط خارجی همیشه قادر به تعیین این نبودند که آیا پیوست‌های یک سند معین درواقع به نسخۀ کاغذی سند موجود در پروندۀ کتابخانۀ کارتر پیوست شده است. در چنین مواردی، برخی از سردبیران مجموعۀ روابط خارجی با بیان اینکه «پیوست یافت نشد» به این ابهام اشاره کرده‌اند.

روش‌شناسی ویرایشی

اسناد این جلد به‌ترتیب زمانی و براساس زمان واشنگتن دی.سی ارائه شده است. یادداشت‌های مکالمه براساس زمان و تاریخ گفت‌وگو قرار می‌گیرند، نه تاریخ تنظیم یادداشت.

بررسی ویراستاری اسناد منتشرشده در مجموعۀ روابط خارجی از دستورالعمل‌های دفتر پیروی می‌کند که با راهنمایی‌های سردبیر کل و رئیس بخش ویرایش و انتشار تکمیل شده است. سند اصلی تاحدامکان دقیقاً تکثیر می‌شود، ازجمله حاشیه‌ها یا نمادهای دیگر که در پاورقی توضیح داده شده‌اند. متن‌ها براساس قراردادهای پذیرفته‌شده برای انتشار اسناد تاریخی و با محدودیت‌های صفحه‌آرایی مدرن، پیاده‌سازی و چاپ می‌شوند. برای هر سند موجود در جلد، یک عنوان توسط ویراستاران ارائه شده است. املا، حروف بزرگ، و نقطه‌گذاری همان‌طور که در متن اصلی یافت می‌شود حفظ می‌شوند، با این تفاوت که اشتباهات تایپی آشکار، تصحیح می‌شوند. سایر اشتباهات و حذفیات در اسناد با درج پرانتز تصحیح می‌شوند: تصحیحات به‌صورت ایتالیک تنظیم می‌شوند. کلمات یا عباراتی که در سند اصلی زیر آن‌ها خط کشیده شده است به‌صورت ایتالیک چاپ می‌شوند. اختصارات همان‌طور که در متن اصلی هستند، حفظ شده‌اند و فهرستی از اختصارات و اصطلاحات در قسمت اول هر جلد گنجانده شده است. در تلگراف‌ها، شمارۀ تلگرام (شامل نشانگرهای خاص مانند سکتور Sector) در ابتدای متن تلگراف چاپ می‌شود.

از پرانتزها نیز برای نشان‌دادن متن حذف‌شده‌ای استفاده می‌شود که به موضوعی نامرتبط (به‌شکل رومی) می‌پردازد یا اسنادی را نشان می‌دهند که پس‌از اتمام طبقه‌بندی نیز همچنان طبقه‌بندی‌شده (به‌شکل ایتالیک) باقی مانده‌اند. مقدار و درصورت امکان، ماهیت مطالبی که از طبقه‌بندی خارج نشده‌اند، با ذکر تعداد خطوط یا صفحات متنی که حذف شده‌اند، ذکر گردیده است. کل اسنادی که پس‌از حذف طبقه‌بندی محفوظ مانده‌اند، شمارش شده و در جایگاه زمانی خود، با سرفصل‌ها، یادداشت‌های منبع، و تعداد صفحاتی که از طبقه‌بندی خارج نشده‌اند، فهرست شده‌اند. تمام کروشه‌هایی که در سند اصلی ظاهر می‌شوند، در پاورقی‌ها مشخص می‌شوند. تمام بیضی‌ها در اسناد اصلی هستند.

اولین پاورقی هر سند، منبع سند و اطلاعات طبقه‌بندی، توزیع و پیش‌نویس اصلی آن را نشان می‌دهد. این یادداشت همچنین پیش‌زمینۀ اسناد و سیاست‌های مهم را ارائه می‌کند و نشان می‌دهد که آیا رئیس‌جمهور یا مشاوران اصلیِ سیاست‌گذاری، آن سند را خوانده‌اند یا خیر.

یادداشت‌های سرمقاله و حاشیه‌نویسی اضافی، مطالب مرتبطی را که در جلد چاپ نشده است خلاصه می‌کند، محل منابع اسنادی اضافی را نشان می‌دهد، ارجاعاتی به اسناد مهم مرتبط چاپ‌شده در مجلدات دیگر ارائه می‌کند، رویدادهای کلیدی را توصیف می‌کند، و خلاصه‌ها و استنادهایی به بیانیه‌های عمومی ارائه می‌کند که مکمل و روشن‌کننده است. در مواقع مناسب، از اسناد چاپ‌شده و اطلاعات به‌دست‌آمده از خاطرات و سایر گزارش‌های دستِ‌اول، برای تکمیل یا توضیح سوابق رسمی استفاده شده است. اعداد موجود در فهرست به‌جای شمارۀ صفحه به شمارۀ اسناد اشاره دارند.

کمیتۀ مشورتی اسناد دیپلماتیک تاریخی

کمیتۀ مشورتی اسناد دیپلماتیک تاریخی که براساس اساسنامۀ روابط خارجی ایجاد شده است، بر روند کلی تدوین و ویرایش مجموعه نظارت می‌کند و درمورد تمام جنبه‌های تهیۀ مجموعه و حذف اسناد از طبقه‌بندی آن‌ها مشاوره می‌دهد. کمیتۀ مشورتی لزوماً محتویات مجلدات این مجموعه را بررسی نمی‌کند، اما درمورد موضوعاتی که به آن توجه می‌شود توصیه‌هایی ارائه می‌کند و مجلداتی را که برای انجام تعهداتِ مشورتی و قانونی خود ضروری می‌داند، بررسی می‌کند.

بررسی حذف طبقه‌بندی

بخش اداریِ دفتر برنامه‌ها و خدمات اطلاعاتی، بازبینیِ طبقه‌بندی اسناد منتشرشده در این جلد را برای وزارت امور خارجه انجام داد. این بررسی مطابق با استانداردهای مندرج در فرمان اجرایی 13526 درمورد اطلاعات طبقه‌بندی‌شدۀ امنیت ملی و قوانین اجرایی انجام شد.

اصل راهنمای بررسی حذف طبقه‌بندی، انتشار همۀ اطلاعات است تنها با رعایت الزامات فعلی امنیت ملی که در قانون و مقررات گنجانده شده است. تصمیمات حذف طبقه‌بندی مستلزم همفکری دفاتر جغرافیایی و عملکردی مناسب در وزارت امور خارجه، سایر آژانس‌های مربوطۀ دولت ایالات متحده و دولت‌های خارجی مربوطه درمورد اسناد خاص آن دولت‌ها بود. بررسی حذف طبقه‌بندی این جلد که در سال 2010 آغاز شد و در سال 2018 به پایان رسید، منجر به حذف 16 سند به‌طور کامل شد، و یک بند یا بیشتر در 54 سند و حذف‌های جزئیِ کمتر از یک بند در 77 سند شد.

دفتر مورخ، براساس تحقیقات انجام‌شده در تهیۀ این جلد و درنتیجۀ فرایند بررسی طبقه‌بندی‌زدایی که در بالا توضیح داده شد، اطمینان دارد که اسناد و یادداشت‌هایی که در اینجا ارائه شده است، سندی کامل، دقیق و قابل‌اعتماد از واکنش دولت کارتر به بحران گروگان‌گیری در ایران است.

سرویراستار: کاتلین راسموسن[3]

مورخ: آدام هاوارد[4]

مؤسسۀ خدمات خارجی

نوامبر 2020

 

پیشگفتار

ساختار مجموعۀ روابط خارجی

نوشتار حاضر بخشی از مجموعۀ کتابهای روابط خارجی[5] است که مهم‌ترین مسائل حوزۀ سیاست خارجی دولت جیمی کارتر را ثبت‌وضبط کرده است. این کتاب یکی از دو اثری است که سیاست ایالات متحده را درقبال ایران، در زمان بحران گروگان‌گیری سالهای 1979ـ1981 ثبت کرده است. پایان بازۀ زمانی موردبحث در این کتاب سپتامبر 1980 است. نسخۀ بعدی،[6] دربارۀ توافق ژانویۀ 1981 الجزایر و آزادی گروگانهاست.

همچنین دو اثر دیگر، دربارۀ موضوع نفت و انرژی، برای درک ابعاد جهانی و اقتصادی این بحران حائز اهمیت هستند.[7] این کتاب اسنادی را دربارۀ واکنش راهبردی ایالات متحده درقبال انقلاب ایران، در منطقۀ خلیج‌فارس و خاورمیانه ارائه میدهد.

تمرکز کتاب بر تلاشهای آمریکا برای حل‌وفصل بحران ایران و ایالات متحده در موضوع گروگان‌گیری است. اعضای دولت کارتر در چند ماه اول بحران تقریباً هر روز جلسه داشتند. بهعلاوه، وزارت امور خارجه نیز آخرین اخبار را روزانه ارائه میداد تا بحرانی را که روزبهروز پیچیدهتر میشد، بهتر بتوان مدیریت کرد. یکی از مقاصد این کتاب، بررسی و کاوش ماهیت رویدادها، افراد و تصمیماتی است که بحران را مرحله‌به‌مرحله پیش بردند. همچنین برخی تحولات داخلی ایران که نشئت‌گرفته از انقلاب بودند نیز بر بحران تأثیر گذاشتند.

 در نبود روابط دیپلماتیک مستقیم بین ایالات متحده و ایران، نقش برخی از میانجیهای رسمی و غیررسمی در حل این بحران ثبت‌وضبط شده است؛ درحالی‌که تمرکز اصلی کتاب بر سیاستگذاری واشنگتن است، تلاش شده است تا به خود گروگانها نیز توجه شود. شاه سابق ایران نیز عنصری مهم در این جریان است. تا قبل از مرگ او در جولای 1980، فعالیتهایش در تبعید، ایران را تحریک کرد تا به تلاش برای استرداد وی و داراییهایش ادامه بدهد. نکتۀ موردنظر دیگر در این کتاب، بحثها دربارۀ سیاستگذاری در دولت، نسبت‌به اقدام برای نجات گروگانهاست.

این کتاب به سه بخش تقسیم میشود: الف. تسخیر اولیۀ سفارت و واکنش دولت کارتر؛ ب. تلاش برای مذاکره با ایران ازطریق میانجیهای گوناگون؛ ج. توسل به قدرت نظامی با انجام عملیات نجات و شکست آن. این تحولات در شرایط وقوع یکی از مهم‌ترین انقلابهای کشور اتفاق افتاد که پیشینۀ تاریخی آن، سیاستگذاران آمریکایی را سردرگم کرده بود. استیصال آن‌ها نسبت‌به شرایط کاملاً روشن است.

پایان کتاب نکات متعددی را روشن میسازد؛ در ابتدا دولت کارتر اهرم فشار مناسبی برای تأثیرگذاری بر تحولات ایران نداشت. گروگانها در قلب یک شهر بزرگ توسط بازیگرانی غیردولتی به اسارت گرفته شده بودند؛ بنابراین ارتباط با مقامات دولت ایران فایدۀ چندانی نداشت. ثابت شد که قدرت نظامی نیز کارساز نیست. واقعیت نامعلوم بودن مکان نگهداری گروگانها سبب شده بود که گزینهها در عرصۀ برنامهریزی محدود باشد. به‌علاوه، نبود یک ساختار تشکیلاتی برای هماهنگی مؤثر بین‌سازمانی، فعالیتهای خاص عملیاتی ناظر به اجرای مأموریت نجات را با دشواری مواجه کرده بود. سایر اقدامات نظامی نیز در دستور کار قرار گرفتند، ولی با توجه به جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی، بسیار پرخطر بودند. تحریمهای اقتصادی هم به‌خاطر نبود حمایت بینالمللی با مشکل مواجه شده بودند. به‌علاوه، ایران نیز تا حدودی از اتکا به منابع خارجی در حوزۀ اقتصادی جدا شده بود.

 لیندا قائممقامی

مورخ

دربارۀ مجموعۀ اسناد روابط خارجی

مجموعۀ روابط خارجی ایالات متحده، از تصمیمات مهم سیاست خارجی و فعالیت‌های دیپلماتیک قابل توجه دولت ایالات متحده، مستندات تاریخی رسمی ارائه می‌دهد. مسئولیت تهیۀ «مجموعۀ اسناد روابط خارجی» بر عهدۀ دفتر مورخان دولت است. کارکنان دفتر مورخان[8] در مؤسسۀ خدمات خارجی، به سرپرستی سردبیر مجموعۀ روابط خارجی، مجلدات این مجموعه را برنامه‌ریزی، تحقیق، تدوین و ویرایش می‌کنند. فرانک بی. کلوگ، وزیر امور خارجه، برای اولین بار در 26 مارس 1925 مقررات رسمی‌ای را  ابلاغ کرد که استانداردهای خاصی را برای انتخاب و ویرایش اسناد این مجموعه تدوین می‌کرد. این مقررات، با تغییرات جزئی، مجموعه را تا سال 1991 هدایت کرد.

قانون عمومی 102-138، لایحۀ اختیارات روابط خارجی، منشور قانونی جدیدی را برای تهیۀ این مجموعه اسناد ایجاد کرد و رئیس جمهور جورج اچ دبلیو. بوش در 28 اکتبر 1991 آن را امضا کرد. در سال 1956، بند 198 قانون 102-138 عنوان جدیدی را به لایحۀ اختیارات اساسی وزارت امور خارجه اضافه کرد.

اساسنامه ایجاب می‌کند که مجموعۀ روابط خارجی، اسنادی با سوابق کامل، دقیق و قابل اعتماد باشد از تصمیمات مهم سیاست خارجی ایالات متحده و فعالیت‌های دیپلماتیک قابل توجه ایالاتٌ متحده. مجلدات این مجموعه برای ارائۀ مستندات جامع از تصمیمات و اقدامات اصلی سیاست خارجی دولت ایالات متحده باید تمام سوابق موردنیاز را در بر بگیرند. اساسنامه همچنین تأییدکنندۀ اصول ویرایشی است که وزیر کلوگ ایجاد کرده است: مجموعۀ روابط خارجی بر اساس اصول «دقت» و «عینیت تاریخی» هدایت می‌شود؛ بدون اینکه در متن منتشرشده مشخص شود که حذفی انجام شده است، نباید سوابق تغییر یافته یا حذف شوند. در سوابق منتشرشده نباید هیچ حقیقت بسیار مهم در تصمیم‌گیری حذف شود و برای کتمان کاستی‌های سیاسی نیز نباید چیزی را از قلم انداخت. این اساسنامه همچنین ایجاب می‌کند که مجموعۀ اسناد روابط خارجی، حداکثر سی سال پس از ثبت وقایع منتشر شوند. ویراستاران متقاعد شده‌اند که این جلد، تمام استانداردهای نظارتی، قانونی و علمی انتخاب و ویرایش را برآورده می‌کند.

منابع مجموعۀ روابط خارجی

اساسنامۀ روابط خارجی ایجاب می‌کند که سوابق منتشرشده در مجموعۀ روابط خارجی، تمام سوابق مورد نیاز برای ارائۀ مستندات جامع، شامل تصمیمات مهم سیاست خارجی ایالات متحده و فعالیت‌های دیپلماتیک قابل توجه ایالات متحده را در بر داشته باشد. همچنین این اساسنامه مستلزم آن است که سازمان‌های دولتی، ادارات و سایر نهادهای دولت ایالات متحده که در تدوین، اجرا یا پشتیبانی سیاست خارجی شرکت دارند، زمینۀ دسترسی کامل مورخان وزارت امور خارجه، به سوابق مربوط به تصمیمات و اقدامات سیاست خارجی را فراهم کنند و از اسناد انتخاب‌شده، کپی ارائه دهند. اکثر منابعی که در تهیۀ این جلد از آن‌ها استفاده شده است، از طبقه‌بندی خارج شده‌اند و برای بررسی در ادارۀ اسناد و مدارک ملی[9] موجود است.

سردبیران مجموعۀ روابط خارجی به تمام اسناد و مقالات قدیمی وزارت امور خارجه دسترسی کامل دارند، ازجمله: پرونده‌های مرکزی اداره، پرونده‌های غیرمتمرکز ویژه (فایل‌های متکثر) بخش در دفتر و اداره و بخش، پرونده‌های دبیرخانۀ اجرایی وزارت‌خانه که حاوی اسناد کنفرانس‌های بین‌المللی و بازدیدهای رسمی بلندپایه، مکاتبات رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه با رهبران خارجی و متن گفتگوهای رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه با مقامات خارجی است، و پرونده‌های سمت‌های دیپلماتیک خارج از کشور. تمام فایل‌های مرکزی وزارت‌خانه در سال‌های 1977- 1979 در قالب‌های الکترونیکی یا میکروفیلم در Archives II موجود است و ممکن است با دسترسی به پایگاه‌های آرشیوی (AAD) بتوان به آنان دست یافت. پرونده‌های مرکزی وزارت برای سال‌های 1980-1981 در نهایت به آرشیو ملی منتقل خواهد شد. تقریباً تمام پرونده‌های اداری غیرمتمرکز وزارت‌خانه که این دوره را پوشش می‌دهند و آرشیو ملی آن‌ها را شایستۀ نگهداری دائمی می‌داند، به بایگانی دوم منتقل شده یا در حال انتقال هستند.

تحقیقات برای مجلدات روابط خارجی از طریق دسترسی ویژه به اسناد محدودشده در کتابخانۀ ریاست‌جمهوری جیمی کارتر و سایر آژانس‌ها انجام می‌شود. با اینکه تمام مطالب چاپ‌شده در این جلد، از طبقه‌بندی خارج شده است، برخی از آنها از اسناد طبقه‌بندی‌شده استخراج شده‌اند، بنابراین، کارکنان کتابخانۀ کارتر در حال پردازش و حذف بسیاری از اسناد طبقه‌بندی‌شده در این جلد هستند و ممکن است برخی اسناد در زمان انتشار، به‌طور کامل در دسترس نباشند. اسناد ریاست جمهوری که در کتابخانۀ کارتر نگهداری می‌شود، شامل برخی از مهم‌ترین اسنادی می‌شود که به امور خارجی دفاتر کاخ سفید، وزارت امور خارجه و سایر آژانس‌های فدرال ازجمله شورای امنیت ملی، آژانس اطلاعات مرکزی، وزارت دفاع و رئیس ستاد مشترک مربوط است.

برخی از تحقیقات برای هریک از جلدهای این مجموعۀ فرعی، در مجموعه‌های اسناد کتابخانۀ کارتر انجام شد که برای پروژۀ ضبط بایگانی از راه دور (RAC) اسکن شده بودند. این پروژه را که دفتر کتابخانه‌های ریاست‌جمهوری ادارۀ اسناد و مدارک ملی اداره می‌کند، برای هماهنگی طبقه‌بندی اسناد طبقه‌بندی‌شده در کتابخانه‌های مختلف ریاست جمهوری طراحی شده است. به‌سبب استفاده از روش اسکن اسناد برای ضبط بایگانی از راه دور، سردبیران مجموعۀ روابط خارجی، همیشه قادر به تعیین این نبودند که آیا پیوست‌های یک سند معین، به نسخه کاغذی سند موجود در پروندۀ کتابخانۀ کارتر پیوست شده است یا نه. در چنین مواردی، برخی از سردبیران مجموعۀ روابط خارجی با بیان اینکه «پیوست یافت نشد» به این ابهام اشاره کرده‌اند.

روش‌شناسی ویرایشی

اسناد این جلد به ترتیب زمانی و بر اساس زمان واشنگتن دی سی ارائه شده است. یادداشت‌های مکالمه بر اساس زمان و تاریخ گفتگو قرار می‌گیرند، نه تاریخ تنظیم یادداشت.

بررسی ویراستاری اسناد منتشرشده در مجموعۀ روابط خارجی از دستورالعمل‌های دفتر پیروی می‌کند که با راهنمایی‌های سردبیر کل و رئیس بخش ویرایش و انتشار تکمیل شده است. سند اصلی تا حد امکان دقیقاً تکثیر می‌شود، ازجمله حاشیه‌ها یا نمادهای دیگر که در پاورقی توضیح داده شده‌اند. متن‌ها بر اساس قراردادهای پذیرفته‌شده برای انتشار اسناد تاریخی و با محدودیت‌های صفحه‌آرایی مدرن پیاده‌سازی و چاپ می‌شوند. برای هر سند موجود در جلد، ویراستاران یک عنوان ارائه کرده‌اند. املا، حروف بزرگ و نقطه‌گذاری، همان‌طور که در متن اصلی یافت می‌شود، حفظ می‌شوند، با این تفاوت که اشتباهات تایپی آشکار، تصحیح می‌شوند. سایر اشتباهات و حذفیات در اسناد با درج پرانتز تصحیح می‌شوند: تصحیحات به صورت ایتالیک تنظیم می‌شوند. کلمات یا عباراتی که در سند اصلی زیر آنها خط کشیده شده است، به صورت ایتالیک چاپ می‌شوند. اختصارات همان‌طور که در متن اصلی هستند، حفظ شده‌اند و فهرستی از اختصارات و اصطلاحات در قسمت اول هر جلد گنجانده شده است. در تلگراف‌ها، شمارۀ تلگرام (شامل نشانگرهای خاص مانند سکتو Secto) در ابتدای متن تلگراف چاپ می‌شود.

از پرانتزها نیز برای نشان دادن متن حذف‌شده‌ای استفاده می‌شود که به موضوعی نامرتبط (به شکل رومی) می‌پردازند یا اسنادی را نشان می‌دهند که پس از اتمام طبقه‌بندی نیز همچنان «طبقه‌بندی‌شده» (به شکل ایتالیک) باقی مانده‌اند. مقدار و در صورت امکان، ماهیت مطالبی که از طبقه‌بندی خارج نشده‌اند، با ذکر تعداد خطوط یا صفحات متنی که حذف شده‌اند، ذکر شده است. تمام اسنادی که پس از حذف طبقه‌بندی محفوظ مانده‌اند، شمارش شده و در جایگاه زمانی خود، با سرفصل‌ها، یادداشت‌های منبع و تعداد صفحاتی که از طبقه‌بندی خارج نشده‌اند، فهرست شده‌اند. تمام کروشه‌هایی که در سند اصلی ظاهر می‌شوند، در پاورقی‌ها مشخص می‌شوند. تمام بیضی‌ها در اسناد اصلی هستند.

اولین پاورقی هر سند، منبع سند و اطلاعات طبقه‌بندی، توزیع و پیش‌نویس اصلی آن را نشان می‌دهد. این یادداشت همچنین پیش‌زمینۀ اسناد و سیاست‌های مهم را ارائه می‌کند و نشان می‌دهد که آیا رئیس‌جمهور یا مشاوران اصلیِ سیاست‌گذاری، آن سند را خوانده‌اند یا خیر.

یادداشت‌های سرمقاله و حاشیه‌نویسی اضافی، مطالب مرتبطی را که در جلد چاپ نشده است، خلاصه می‌کند، محل منابع اسناد اضافی را نشان می‌دهد، ارجاعاتی به اسناد مهم مرتبط چاپ‌شده در مجلدات دیگر ارائه می‌کند، رویدادهای کلیدی را توصیف می‌کند، و خلاصه‌ها و استنادهایی به بیانیه‌های عمومی ارائه می‌کند که مکمل و روشن‌کننده است. در جاهای مناسب، از اسناد چاپ‌شده و اطلاعات به‌دست‌آمده از خاطرات و سایر گزارش‌های دستِ‌اول، برای تکمیل یا توضیح سوابق رسمی استفاده شده است. اعداد موجود در فهرست به جای شمارۀ صفحه، به شمارۀ اسناد اشاره دارند.

کمیتۀ مشورتی اسناد دیپلماتیک تاریخی

کمیتۀ مشورتی اسناد دیپلماتیک تاریخی که بر اساس اساسنامۀ روابط خارجی ایجاد شده است، بر روند کلی تدوین و ویرایش مجموعه نظارت می‌کند و دربارۀ تمام جنبه‌های تهیۀ مجموعه و حذف اسناد از طبقه‌بندی آن‌ها مشاوره می‌دهد. کمیتۀ مشورتی لزوماً محتویات مجلدات این مجموعه را بررسی نمی‌کند، اما دربارۀ موضوعاتی که به آن توجه می‌شود، توصیه‌هایی ارائه می‌کند و مجلداتی را که برای انجام تعهدات مشورتی و قانونی خود ضروری می‌داند، بررسی می‌کند.

بررسی حذف طبقه‌بندی

بخش اداریِ دفتر برنامه‌ها و خدمات اطلاعاتی، بازبینیِ طبقه‌بندی اسناد منتشرشده در این جلد را برای وزارت امور خارجه انجام داد. این بررسی مطابق با استانداردهای مندرج در فرمان اجرایی 13526 دربارۀ اطلاعات طبقه‌بندی‌شدۀ امنیت ملی و قوانین اجرایی انجام شد.

در بررسی حذف طبقه‌بندی، اصل راهنما، انتشار همۀ اطلاعات است، به‌شرط رعایت الزامات فعلی امنیت ملی که در قانون و مقررات گنجانده شده است. تصمیم‌ها برای حذف طبقه‌بندی، مستلزم هم‌فکری دفترهای جغرافیایی و عملکردی متناسب، در وزارت امور خارجه، سایر آژانس‌های مربوطۀ دولت ایالات متحده و دولت‌های خارجی مربوطه دربارۀ اسناد خاص آن دولت‌ها بود. بررسی حذف طبقه‌بندی این جلد، که در سال 2010 آغاز شده و در سال 2018 به پایان رسید، منجر به حذف کامل 16 سند و حذف‌های یک بند یا بیشتر در 54 سند و حذف‌های جزئیِ کمتر از یک بند در 77 سند شد.

بر اساس تحقیقات انجام‌شده در تهیۀ این جلد و در نتیجۀ فرآیند بررسی طبقه‌بندی‌زدایی که در بالا توضیح داده شد، دفتر مورخ اطمینان دارد که اسناد و یادداشت‌هایی که در اینجا ارائه شده است، گزارشی کامل، دقیق و قابل اعتماد از واکنش دولت کارتر به بحران گروگانگیری در ایران است.

گروگانهای آمریکایی که 444 روز در اسارت بودند:

 

توماس آهرن[10]

کلایر بارنز[11]

ویلیام بلک[12]

رابرت بلاکر[13]

دونالد کوک[14]

ویلیام داگرتی[15]

رابرت انگلمن[16]

ویلیام گالگوس[17]

بروس جرمن[18]

دوآن جیلت[19]

آلن گلانسینکسی[20]

جان گریوز[21]

جوزف هال[22]

کوین هرمنینگ[23]

دونالد هوهمن[24]

للند هالند[25]

مایکل هاولند[26]

چارلز جونز[27]

مالکوم کالپ[28]

مورهد کندی[29]

استیون کرتلی[30]

کاترین کوب[31]

ویلیام کیئو[32]

فردریک کوپکه[33]

بروس لینگن[34]

استیون لاوترباخ[35]

گری لی[36]

پائول لوئیس[37]

جان لیمبرت[38]

جیمز لوپز[39]

مایکل مترینکو[40]

جری میل[41]

مایکل مولر[42]

برت مور[43]

ریچارد مورفیلد[44]

جان مککیل[45]

پائول نیدهام[46]

رابرت اود[47]

گریگوری پرسینگر[48]

جری پلاتکین[49]

مایکل ریگان[50]

دیوید روئدر[51]

بری روزن[52]

ویلیام رویر[53]

توماس شافر[54]

چارلز اسکات[55]

دونالد شارر[56]

آر وی سیکمن[57]

جوزف سوبیک[58]

الیزابت سوئیفت[59]

ویکتور تامسث[60]

فیلیپ وارد[61]

ریچارد کوئین[62] (گروگان آمریکایی که در 11 جولای 1980 به‌سبب بیماری آزاد شد.

گروگانهای آمریکایی که در نوامبر 1979 آزاد شدند:

کتی گراس[63]

جیمز هیوز[64]

جانسون لیلیان[65]

لدل میپلز[66]

الیزابت مونتاگن[67]

ویلیام کوآرلز[68]

للوید رولینز[69]

کاپیتان نیل (تری) رابینسن[70]

تری تدفورد[71]

سرگروهبان جوزف وینسنت[72]

سرگروهبان دیوید واکر[73]

جان والش[74]

وزلی ویلیامز[75]

گروگانهای آمریکایی (شش کانادایی) که در نوامبر 1979 از ایران گریختند:

رابرت آندرز[76]

مارک لیجک[77]

کورا لیجک[78]

هنری شاتز[79]

جوزف استافورد[80]

کاتلین استافورد[81]

 

یادداشتی دربارۀ اقدامات مخفیانۀ آمریکا

در راستای مقررات روابط خارجی آمریکا که نیازمند گنجاندن مجموعهای از اسناد جامع دربارۀ تصمیمات و اقدامات مهم سیاست خارجی در روابط خارجی است، ویراستاران اسناد کلیدی مربوط به اقدامات مخفیانه و عملیات اطلاعاتی مهم را شناسایی کردهاند. نوشتار حاضر مطالبی نظاممند را ارائه میکند که نشان میدهند چگونه اقدامات مخفیانه و عملیات اطلاعاتی ویژه در راستای سیاست خارجی ایالات متحده، برنامهریزی و در دولت به تصویب رسیده است.

 این کتاب، براساس اسنادی که از طبقهبندی خارج شدهاند، فرایندهای متغیر و تحولآفرین در طول دوران ریاستجمهوری ترومن[82]، آیزنهاور،[83] کندی،[84] جانسون،[85] نیکسون،[86] فورد[87] و کارتر[88] را تشریح میکند.

مدیریت عملیات مخفیانه در دوران ریاستجمهوری ترومن

دغدغۀ دولت ترومن درمورد «جنگ روانی» شوروی، شورای امنیت ملی[89] جدید را وادار کرد تا در جلسۀ دسامبر 1947 خود، مجوز انجام عملیات مخفیانه در دوران صلح را صادر کند.

 این شورا طی مصوبۀ شمارۀ 4ـA، ادارهکنندۀ سازمان اطلاعات مرکزی[90] را مسئول عملیات روانی تعیین نمود و مقرر کرد که عملیات مخفی صرفاً متعلق به قوۀ مجریه است. سازمان سیا[91] بیشک یک انتخاب طبیعی بود، اما این وظیفه را به عهده گرفت؛ زیرا کنترل بودجههای بدون مدرک را در اختیار داشت که به‌وسیلۀ آن‌ها امکان پشتیبانی مالی از این عملیات، با کمترین خطر افشا در واشنگتن[92] فراهم میشد.

استفادۀ اولیۀ سیا از فرمان جدید انجام عملیات مخفیانه سبب نارضایتی مقامات وزارت امور خارجه و دفاع[93] گردید.

وزارت امور خارجه با اعتقاد به اینکه این نقش مهمتر از آن است که تنها به سیا واگذار شود و با ابراز نگرانی از اینکه ارتش ممکن است دست به ایجاد یک ادارۀ عملیات مخفیانۀ جدید در پنتاگون بزند، خواستار بازنگری در سازوکار واسپاری این مسئولیت شد؛ ازاین‌رو، در 18 ژوئن 1948، حکم جدید شورای امنیت ملی به شمارۀ 10.2، مصوبۀ شمارۀ 4ـA را لغو کرد.

 مصوبۀ 10.2 سازمان سیا را مأمور انجام عملیات «پنهانی» به‌جای صرفاً «روانی» نمود و آن‌ها را این‌گونه تعریف کرد: «تمامی اقدامات علیه دولتها یا گروههای خارجی متخاصم و یا در حمایت از دولتها یا گروههای خارجی دوست که توسط این دولت انجام یا حمایت میشوند، ولی این اقدامات به‌شکلی برنامهریزی و اجرا میشوند که افراد غیرمسئول دولتهای دیگر از آن‌ها مطلع نشوند و اگر هم افشا شوند، دولت آمریکا میتواند به‌شکلی منطقی هرگونه مسئولیت درمورد آن‌ها را انکار کند.»

یک نوع از اقدامات پنهانی که در این فرمان برشمرده شد، عبارت بود از: «جنگ تبلیغاتی، اقتصادی، اقدام بازدارندۀ مستقیم، شامل خراب‌کاری، فعالیتهای تخریبی و تخلیه؛ براندازی حکومتهای متخاصم، شامل کمک به جنبشهای مقاومت زیرزمینی، چریکها و گروههای آزادیبخش پناهندگان و حمایت از عناصر بومی ضدکمونیستی در کشورهای موردتهدید در جهان آزاد. چنین عملیاتی نباید با منازعات مسلحانه ازسوی نیروهای نظامی شناختهشده، جاسوسی، ضدجاسوسی و اقدامات پوششی و ایذایی برای عملیات نظامی همراه باشد.»[94]

دفتر هماهنگی سیاستگذاری،[95] ادارۀ جدیدی که در سپتامبر 1948 در سازمان سیا تأسیس شد، براساس مصوبۀ 10.2 شورای امنیت ملی، مسئولیت سازماندهی و مدیریت عملیات و اقدامات پنهانی را به عهده گرفت.

 این دفتر که خطمشی خود را در دوران صلح، از وزارت امور خارجه و در دوران جنگ، از ارتش دریافت میکرد، در ابتدا دسترسی مستقیم به وزارت امور خارجه و ارتش داشت؛ بدون اینکه لازم باشد تا سلسله ‌مراتب اجرایی سیا را بگذراند، البته مشروط به اینکه ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی، از تمامی طرحها و تصمیمات مهم مطلع باشد.[96] در سال 1950، این آرایش دچار اصلاحاتی شد تا اطمینان حاصل شود که خطمشی سیاستها ازطریق ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی به دفتر هماهنگی سیاستگذاری میآید. این دفتر در دوران بحران کره به‌سرعت رشد و توسعه پیدا کرد. تعهدات دوران جنگ و سایر مأموریتها، بلافاصله اقدام پنهانی را به گرانترین و ازنظر اداری بااهمیت فعالیتهای سیا تبدیل کرد.

والتر بدل اسمیث،[97] ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی که از این اوضاع نگران بود، اوایل سال 1951 میلادی از شورای امنیت ملی درخواست کرد تا راهنمایی بیشتر درزمینۀ سیاست‌‌ها و تصویب یک قانون درمورد «دامنه و میزان» مناسب عملیات سازمان سیا ارائه شود. کاخ سفید[98] در پاسخ دو ابتکار را پیشنهاد نمود. در آوریل 1951، رئیسجمهور ترومن، انجمن راهبرد روان‌شناختی[99] را زیرنظر شورای امنیت ملی ایجاد کرد تا راهبرد جنگ روانی در سطح دولتی را هماهنگ نماید. فرمان 10.5 این شورا که در اکتبر 1951 صادر شد، دستور اقدام پنهانی که نهاد بالا در مصوبۀ 10.2 صادر کرده بود را تأیید کرد و اختیارات سیا نسبت ‌به جنگ چریکی را افزایش داد.[100] انجمن راهبرد روان‌شناختی، کمی بعد توسط دولت تازه روی کار آمدۀ آیزنهاور منحل شد، اما توسعۀ اقدامات پنهانی سازمان سیا براساس مصوبۀ 10.5 شورای امنیت ملی کمک کرد تا اطمینان حاصل شود که این‌گونه فعالیتها در کارکرد اصلی این نهاد باقی میماند.

با پایانیافتن دولت ترومن، سازمان سیا به نقطۀ اوج استقلال و اختیار خود درزمینۀ عملیات مخفیانه رسیده بود. اگرچه سیا همچنان در برخی طرحهای خاص از راهکارها و نظر مشورتی شورای امنیت ملی، انجمن راهبرد روان‌شناختی و نمایندگان بخشها بهره میبرد که دراصل برای ارائۀ مشورت به دفتر هماهنگی سیاستگذاری اعزام شده بودند، اما هیچ گروه یا مسئولی، خارج از مدیریت اطلاعات مرکزی و شخص رئیسجمهور، اجازۀ صدور دستور، تأیید، مدیریت یا لغو عملیات را نداشت.

گروه ویژۀ 5412 شورای امنیت ملی؛ 5412/2 گروه ویژه؛ کمیته 303

دولت آیزنهاور در سال 1954 محدودسازی دامنۀ فعالیت سازمان سیا را آغاز کرد. براساس مجموعهای از دستورات شورای امنیت ملی، مسئولیت ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی برای اجرای عملیات مخفیانه شفافتر گردید.

رئیسجمهور آیزنهاور در 15 مارس 1954، با دستور شمارۀ 5412 شورا موافقت نمود و بر مسئولیت سازمان سیا برای اجرای عملیات مخفیانه در خارج از کشور تأکید کرد. سپس مجموعه اقدامات مخفیانه تعریف شد؛ ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی مسئول هماهنگی با نمایندگان تعیینشده ازسوی وزارت امور خارجه و وزارت دفاع شد تا اطمینان حاصل شود که عملیات مخفی براساس سیاستهای خارجی و نظامی آمریکا برنامهریزی و اجرا میشوند و هیئت هماهنگکنندۀ عملیات،[101] به‌عنوان کانال ارتباطی برای هماهنگی پشتیبانی از عملیات مخفیانه بین وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و سازمان سیا تعیین گردید. نمایندگان وزیر امور خارجه، دفاع و رئیسجمهور بایستی ازقبل، در جریان برنامههای مربوط به عملیات مهم مخفیانه که توسط سیا و در راستای این سیاست اجرا میشود، قرار بگیرند و آن‌ها را تأیید نمایند و نیز جریان هماهنگی برای پشتیبانی را بین وزارتخانههای خارجه، دفاع و نیز سیا تأمین کنند.[102]

یک سال بعد، در 12 مارس 1955، دستور شمارۀ 5412.1 شورا منتشر شد که مشابه مصوبۀ 5412 بود با این تفاوت که مسئولیت هماهنگی عملیات مخفیانه را به گروه هماهنگی برنامهریزی[103] سپرد.

در 28 دسامبر 1955، مصوبۀ 5412.2 شورا، نمایندگان (در سطح معاون)، وزیر امور خارجه، دفاع و نیز رئیسجمهور را مسئول هماهنگ‌ساختن اقدامات مخفیانه کرد.

 در پایان دولت آیزنهاور، این گروه که به «گروه ویژۀ 5412.2 شورای امنیت ملی» یا سادهتر «گروه ویژه» شهرت یافته بود، به‌عنوان یک نهاد اجرایی پدیدار شد که وظیفۀ بازنگری و تأیید برنامههای اقدام مخفیانۀ سیا را بر عهده داشت.[104]

عضویت در گروه ویژه، بسته به شرایط متفاوت میشد. تا قبل از سال 1959 که جلسات هفتگی شروع شدند، جلسات دارای نظم خاصی نبودند. نه سازمان سیا و نه گروه ویژه، هیچ‌کدام معیار ثابتی برای طرح برنامهها در گروه نگرفتند. ابتکار عمل با سیا باقی ماند؛ با توجه به اینکه نمایندگان سایر نهادها غالباً نمیتوانستند درمورد امکان انجام پروژهها نظر بدهند.[105]

بعداز شکست حمله به خلیج خوکها[106] در آوریل 1961، ژنرال مکسول تیلور[107] به درخواست رئیسجمهور کندی، اقدام به بازنگری تواناییهای شبهنظامی ایالات متحده کرد و در ماه ژوئن نیز گزارشی ارائه داد که تقویت مدیریت عملیات مخفیانه در سطوح عالی را توصیه میکرد.

 در نتیجۀ گزارش تیلور، گروه ویژه به ریاست دستیار ویژۀ رئیسجمهور در امور امنیت ملی (معروف به مشاور امنیت ملی رئیسجمهور)، مک جورج باندی[108] و با حضور قائممقام وزیر امور خارجه، الکسیس جانسون،[109] قائممقام وزارت دفاع، روزول گیلپاتریک[110]، ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی، آلن دالس[111] و رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح،[112] لیمن لیمنیتزر،[113] مسئولیت بیشتری برای برنامهریزی و نظارت بر عملیات مخفیانه را بر عهده گرفتند. تا سال 1963، ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی تعیین میکرد که آیا پروژۀ مطرحشده از سیا در گروه ویژه مطرح بشود یا خیر.

در سال 196، گروه ویژه معیارهایی کلی اما غیررسمی را تدوین کرد؛ ازجمله: خطر و امکان موفقیت، احتمال افشا، حساسیت سیاسی و هزینهها (رقمی نزدیک به 25000 دلار توسط سازمان سیا تصویب شده بود)، برای مشخصشدن اینکه آیا پیشنهادهای عملیات مخفیانه در گروه مطرح بشوند یا خیر.[114]

از نوامبر 1961 تا اکتبر 1962، یک گروه ویژه (بزرگترشده) که اعضای آن همان گروه ویژه به‌علاوۀ دادستان کل،[115] رابرت کندی[116] و ژنرال تیلور (به‌عنوان رئیس) بودند، مسئولیت عملیات مخفیانۀ مونگوس[117] را که با هدف براندازی رژیم کاسترو[118] در کوبا انجام شد، بر عهده داشتند.

 زمانی که رئیسجمهور کندی اجازۀ این عملیات را در ماه نوامبر صادر کرد، سرتیپ ادوارد جی لانسدال،[119] مشاور عملیات ویژه در وزارت دفاع را به فرماندهی عملیات منصوب کرد و لانسدال نیز هماهنگیهای لازم برای پیشبرد مونگوس میان سیا و وزارتهای خارجه و دفاع را انجام داد.

 مسئولیت اصلی واحدهای سازمان سیا در واشنگتن و میامی،[120] اجرای عملیات مونگوس بود که شامل برنامههای نظامی، خراب‌کاری و تبلیغات سیاسی میشد.[121] همچنین رئیسجمهور کندی در 18 ژانویه 1962، با امضای نامۀ شمارۀ 124 شورای امنیت ملی، یک گروه ویژه (ضدشورش) نیز تشکیل داد. گروه ویژه که با هدف مقابله با شورش، جدا از مکانیزم اجرای دستور 5412.2 شورا ایجاد شد، خود را محدود به توسعۀ سیاستهای گسترده کرد که هدفشان جلوگیری و مقابله با شورش براندازانه و سایر اشکال یورش غیرمستقیم در کشورهای دوست بود.

 در اوایل سال 1966، در نامۀ شمارۀ 341 شورای امنیت ملی، رئیسجمهور جانسون، مسئولیت هدایت و هماهنگی فعالیتهای ضدشورش در خارج از کشور را به وزیر امور خارجه سپرد؛ کسی که یک گروه ارشد بینبخشی[122] برای کمک به انجام این وظایف تشکیل داد.[123]

نامۀ شمارۀ 303 شورا به تاریخ 2 ژوئن 1964، از باندی[124] به وزرای خارجه، دفاع و نیز ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی، عنوان «گروه ویژۀ 5412» را به «کمیتۀ 303»[125] تغییر داد، اما ترکیب، کارکرد یا وظیفۀ آن را حفظ کرد. باندی ریاست کمیتۀ 303 را به عهده داشت.[126]

در طول ماه فوریه 1967، گروه ویژه و کمیتۀ 303 بر 163 اقدام پنهانی مهر تأیید زدند. البته براساس گزارش نهایی 1967 کمیتۀ کلیسا،[127] از چندهزار پروژهای که از سال 1961 توسط سیا انجام شده بود، تنها 14 درصد توسط کمیته و نهادهای قبل (و بعد آن)، براساس یک مطالعۀ موردی لحاظ شده بودند. مواردی که در کمیتۀ 303 بررسی نشده بودند، عملیات‌هایی با خطر و با هزینۀ پایین بودند. گزارش نهایی همچنین به نامۀ فوریه 1967 سازمان سیا نیز اشاره کرد که حاوی سیاست داوری تصمیمات دربارۀ عملیات مخفیانه در درون نظام کمیتۀ 303 بود.

 طرحهای سیا علیرغم اعتراضات ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی، بررسی، اصلاح و حتی گاهی رد میشدند. مخالفتهای وزارت امور خارجه، سبب اصلاح یا لغو طرحهای عملیات شد و کمیتۀ 303 گاهی تصمیم میگرفت تا نهادهایی غیر از سازمان سیا، مسئولیت یک عملیات را به عهده بگیرند یا اینکه اقدامات سیا که توسط سفرای حاضر در مکان عملیات درخواست میشوند، بایستی رد شوند.[128] با توجه به ملاحظات امنیتی و نیز سختی قضاوت درمورد تأثیر ابتکارات آمریکا بر رویدادها، سنجش میزان کارایی عملیات مخفیانه، همواره برای هر دولتی دشوار بوده است.

 در اکتبر 1969، دولت جدید نیکسون خواستار این شد که کمیتۀ 303 تمامی اقدامات پنهانی که تأیید کرده است را سالانه مورد بازنگری قرار دهد و هر عملیاتی که پس‌از دوازده ماه مورد بررسی قرار نگیرد، به‌صورت خودکار لغو گردد.

 در 17 فوریه 1970، رئیسجمهور نیکسون، فرمان تصمیم امنیت ملی شمارۀ 40[129] را امضا کرد[130] که بر نامۀ 5412.2 شورای امنیت ملی مقدم شد و نام گروه تأییدکنندۀ عملیات مخفیانه را به کمیتۀ 40[131] تغییر داد. تا حدودی به این دلیل که نامگذاری کمیتۀ 303 توسط رسانهها صورت گرفته بود. دادستان کل نیز به عضویت این کمیته درآمد.

 نامۀ شمارۀ 40 شورا بر مسئولیت ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی برای هماهنگی، کنترل و اجرای عملیات مخفیانه، تأکید میکرد و به او دستور میداد تا از کمیتۀ 40 نیز تأییدیۀ همخوانی با سیاستها را برای تمامی عملیات مهم و «حساس ازنظر سیاسی» بگیرد. وی همچنین موظف به حصول اطمینان از انجام بازبینی سالیانه تمامی عملیات پنهانی تأییدشده، توسط کمیتۀ 40 گردید.

جلسات کمیتۀ 40 در اوایل دولت نیکسون به‌صورت منظم برگزار میشد، اما به‌مرورزمان، تعداد جلسات رسمی کاهش پیدا کرد و کارها ازطریق واسطهها و نیز رأیگیری تلفنی پیش میرفت.

کمیته درحقیقت فقط برای طرحهای جدید و مهم تشکیل جلسه میداد. همانطور که خواسته شده بود، ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی، گزارشهای سالیانه برای هر عملیات تأییدشده را به کمیتۀ 40 تحویل میداد.

براساس گزارش نهایی کمیتۀ کلیسا در سال 1976، کمیتۀ 40 تنها حدود 25درصد از پروژههای عملیات مخفیانۀ فردی سازمان سیا را مورد ملاحظه قرار داد و بر طرحهای اصلی که خطمشی سیاستگذاری برای تمامی اقدامات مخفیانه را فراهم میکنند، تمرکز داشت.

کنگره فقط از تعداد معدودی از پروژهها اطلاع مییافت. به‌علاوه، تمامی پروژههای اصلی در کمیتۀ 40 مطرح نمیشدند. رئیسجمهور نیکسون در سال 1970 به ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی دستور داد تا کودتا علیه سالوادور آلنده[132] را اجرا کند؛ بدون اینکه هماهنگی یا تأییدیهای از کمیته در کار باشد.[133]

یافتههای ریاستجمهوری[134] از سال 1974 و گروه مشورتی عملیات[135]

متمم هیوز رایان[136] برای لایحۀ کمکهای خارجی[137] 1974 تغییر چشمگیری را در نوع تأیید اقدامات مخفیانه توسط دولت آمریکا ایجاد کرد و همچنین اجازۀ صریح رئیسجمهور برای هر اقدام و نیز نظارت کنگره و کنترل امور توسط سازمان سیا را الزامی کرد. سیا اجازه پیدا کرد تا به‌تناسب، بودجهها را برای عملیات مخفیانه مصرف کند؛ البته بعد از اینکه رئیسجمهور تخصیص «بودجه» را امضا نمود و به کنگره نیز اعلام کرد که اقدام موردنظر برای امنیت ملی حائز اهمیت است.[138]

فرمان اجرایی 11905[139] که توسط رئیسجمهور فورد در 18 فوریه 1976 متعاقب تحقیقات گستردۀ کنگره از فعالیتهای سازمان سیا توسط کمیتههای کلیسا و پایک[140] صادر شد، گروه مشورتی عملیات را جایگزین کمیتۀ 40 کرد. این گروه متشکل از مشاور امنیت ملی رئیسجمهور، وزرای خارجه و دفاع، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح و ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی بود که مسئولیت برنامهریزی و اجرای عملیات مخفیانه را بر عهده داشتند.

 گروه مشورتی عملیات موظف شدند تا جلسات رسمی را برای ارائۀ نظرات مشورتی به رئیسجمهور درمورد یک اقدام پنهانی برگزار کنند و عملیاتی را که تأییدیۀ آن را ازقبل گرفتهاند نیز به‌صورت دورهای بازنگری نمایند.

فرمان اجرایی 11905 تمامی کارمندان دولت آمریکا را از مشارکت در ترورهای سیاسی منع کرد؛ ممنوعیتی که در فرمانهای اجرایی بعدی نیز باقی ماند و پیگیری اقدامات اطلاعاتی داخل کشور را نیز ممنوع اعلام کرد.[141]

لزوم گرفتن تأییدیه و نیز نظارت بر اقدام پنهانی در دولت کارتر نیز همچنان توسط متمم هیوز رایان مدیریت میشد؛ حتی با وجود اینکه دولت جدید در ساختار تشکیلاتی مربوطه در قوۀ مجریه تغییراتی ایجاد کرد. رئیسجمهور کارتر، شورای امنیت ملی را همچنان بهعنوان بالاترین نهاد اجرایی متولّی بازنگری و هدایت فعالیتهای اطلاعاتی خارجی ایالات متحده حفظ کرد.

کارتر در آغاز دولتش، در راستای سازماندهی گستردهتر شورای امنیت ملی، کمیتۀ هماهنگی ویژۀ شورای امنیت ملی[142] را جایگزین گروه مشورتی عملیات نمود و این کمیته دقیقاً همان فرایندهای عملیاتی گروه مشورتی را ادامه داد.[143]

اعضای کمیتۀ هماهنگی ویژه در زمان جلسه برای بررسی و اظهارنظر درمورد عملیات مخفیانه و نیز فعالیتهای نظارتی حساس، مشابه افرادی هستند که در گروه مشورتی عملیات حضور داشتند که این گروه شامل مشاور امنیت ملی رئیسجمهور، وزرای خارجه و دفاع، ادارهکنندۀ اطلاعات مرکزی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح، دادستان کل و مدیر ادارۀ مدیریت و بودجه[144] که دو عضو آخر ناظر هستند.

رئیس تعیینشده برای تمامی جلسات کمیتۀ هماهنگی ویژه، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور بود. کارتر جایگزینی این کمیته برای گروه مشورتی عملیات را در فرمان اجرایی 11985، در 13 می 1977 صادر کرد و رسمیت داد. این دستور متمم فرمان اجرایی 11905 رئیسجمهور فورد «فعالیتهای اطلاعاتی خارجی ایالات متحده» بود.[145]

کمیتۀ هماهنگی ویژه برای اقدام پنهانی و فعالیتهای نظارتی حساس، کمیتۀ هماهنگی ویژه (اطلاعات) نامیده شد تا از سایر گونههای این کمیته تمایز داده شود.

فرمان اجرایی 12036 که در 24 ژانویه 1978 صادر شد، جایگزین فرمان اجرایی 11905 و متممهای آن شد که بر جایگزینشدن این کمیته برای گروه مشورتی عملیات تأکید ورزید.

 فرمان اجرایی 12036 نیز اعضای کمیتۀ هماهنگی ویژه (اطلاعات) را تغییر نداد و تنها دادستان کل و مدیر ادارۀ مدیریت بودجه را به‌عنوان اعضای اصلی و نیز عضو ناظر تعیین نمود؛ به‌علاوه، در اولین روزهای دولت کارتر، کمیتۀ هماهنگی ویژه (اطلاعات) کارگروهی را برای بررسی طرحهای پیشنهادی عملیات مخفیانه و سایر مسائل اطلاعاتی حساس و نیز گزارشهای ارسالی به کمیته تشکیل داد.

 مسئول این کارگروه بین‌سازمانی، قائممقام مشاور امنیت ملی رئیسجمهور (دیوید آرون)[146] و یا درصورت غیبت وی، مدیر اطلاعات ملی[147] شورای امنیت ملی است.

عنوان کارگروه اقدامات ویژه[148] برای این کارگروه انتخاب شد. کارگروه اقدامات ویژه در روند بررسیهای اقدامات پنهانی جاری در اوایل دولت کارتر فعال بود و دست‌کم تا سال 1978 نیز به فعالیت خود ادامه داد. اواسط سال 1978، مقامات شورای امنیت ملی تلاش کردند تا جایگاه این کارگروه را تنزل بخشند و یا آن را منحل کنند و یا درصورت نیاز، کارگروههای موقتی را جایگزین نمایند.

بررسیهای داخلی شورای امنیت ملی در پایان دولت کارتر نشان میدهد که کارگروه اقدامات ویژه به‌تدریج کارایی خود را از دست داده است. در اواخر سال 1979، بستر بحث، توسعه و هدایت برخی اقدامات پنهانی یک کارگروه بین‌سازمانی بود که توسط آرون در شورای امنیت ملی هدایت میشد. اسامی مختلفی برای این گروه در دولت کارتر مطرح شد؛ مانند گروه معاون یا معاونین، گروه آرون، گروه بین‌سازمانی و اتاق سیاه. دولت کارتر از بخش جدید یافته‌‌های ریاستجمهوری، برای عملیات مخفیانه «در سطح جهانی» یا «عمومی» استفاده کرد. دولت فورد نیز در واکنش به تقاضای هیوز رایان برای یافتۀ ریاستجمهوری همین کار را انجام داد.

ردۀ جهانی دربردارندۀ عملیات با ریسک پایین میشدند که اهداف سیاستگذاری گسترده را که به‌اقتضای امکانات در یک بستر جهانی اجرا میشدند، دنبال میکردند. این عملیات از امکانات و نیز ارتباطات موجود با سرویسهای امنیتی و اطلاعاتی خارجی بهره گرفت و در برخی موارد، متضمن آموزشهای مرسوم یا تدارکاتی برای کمک به شرکای خارجی یا سایر نهادهای ایالات متحده بودند.

 نوعی جدید از اسناد ـ مشهور به «چشماندازها» ـ راهنماییهایی برای این فعالیتهای فراگیر، جهانی و پنهانی فراهم آوردند. چشماندازها به‌تفصیل، موضوعاتی را که بایستی در راستای پیشبرد یک هدف سیاستگذاری خاص مورد توجه قرار بگیرند، شرح میدادند. عملیات پرخطرتر یافتههای ریاستجمهوری یا یادداشتهای اطلاعرسانی[149] مخصوص به خود را فراهم میآوردند.

پیشنویس چشماندازها توسط سازمان سیا ارائه شد و وزارت امور خارجه نیز آن را تشریح و تبیین میکرد؛ به‌گونه‌ای که سیا میتوانست امکان و خطرات عملیاتی طرح را بررسی نماید و همچنین دولت را نیز توانا میساخت تا خطرات دیپلماتیک آن را بسنجد و تأیید کند که این کار با کلیت اهداف سیاستگذاری خارجی همخوانی دارد.

 چشماندازها دستکم در ابتدا، همکاری بیشتر با گروه مشورتی عملیات، کمیتۀ هماهنگی ویژه یا رئیسجمهور را ضروری نمیساخت. به‌محض اینکه یک سند چشمانداز موردتوافق توسط سیا و وزارت امور خارجه نهایی و به عرصۀ اجرایی منتقل میشد، افراد مسئول میبایست تا به‌صورت دورهای، گزارش دستاوردها را براساس خطمشیهای چشمانداز ارائه دهند.

 در سال 1978 اقداماتی که در چهارچوب این مقولۀ جهانی قرار گرفتند، توسط رئیسجمهور به‌عنوان الحاق سرفصلهای خاصی به یک یافتۀ موجود «در گسترۀ جهانی» تأیید شدند؛ اگرچه چشماندازها همچنان برای ارائۀ جزئیات بیشتر به کار گرفته میشدند.

سند جدید دیگر که در دوران دولت کارتر استفاده میشد، «یادداشت اطلاعرسانی» بود. این اسناد در ابتدا برای معرفی عملیات با ریسک بالاتر، هزینههای به‌مراتب بیشتر یا خاصتر ازنظر جغرافیایی به کار برده میشدند که در چهارچوب هدف کلی یا جهانی سند چشمانداز ترسیم[150] و تأیید شده بودند که چشماندازها یک نمونه از آن‌ها بودند.

 هماهنگی یادداشتهای اطلاعرسانی نیز میبایست بین سازمان سیا و وزارت امور خارجه انجام شود، اما آن‌ها همچنین نیازمند همکاری بین‌سازمانی مضاعفی در درون کارگروه اقدامات ویژه یا کمیتۀ هماهنگی ویژه بودند؛ ازاین‌رو، یادداشتهای اطلاعرسانی برای تغییرات مهم به کار گرفته شدند.

اقدامات کاملاً جدید همچنان یافتههای جدید ریاستجمهوری را ضروری میساختند. متمم هیوز رایان تصریح کرده است که کنگره باید «به‌موقع» از یافتههای جدید باخبر شود، اما مشخص نکرد که زمان مناسب دقیقاً به چه معناست. در طول دولت کارتر، سیا عمدتاً کنگره را از ابتکارات پنهانی خود، ظرف مدت 48 ساعت باخبر میساخت؛ ازجمله آن‌هایی را که در چشماندازها یا یادداشتهای اطلاعرسانی ترسیم شده بودند.

در اکتبر 1980، قانون مجوز اطلاعات، برای سال مالی 1981[151] ـ که به قانون نظارت بر اطلاعات 1980[152] نیز مشهور است ـ مواد متمم هیوز رایان برای نظارت بر اقدام پنهانی را کاهش داد؛ درحالی‌که الزام به مطلع‌ساختن کنگره از یافتههای ریاستجمهوری در جای خود باقی ماند. قانون جدید تعداد کمیتههایی از کنگره را که میبایست از یافتهها باخبر میشدند، به دو کمیتۀ اطلاعاتی کاهش داد و صراحتاً روشن ساخت که الزام برای «باخبر ساختن کامل و به ‌هنگام» کمیتهها متضمن لزوم رفتن تأییدیۀ کنگره درمورد اقدام پنهانی یا سایر فعالیتهای اطلاعاتی نیست.

 بهعلاوه، قانون جدید تصریح داشت که درصورت تشخیص رئیسجمهور مبنی‌بر اینکه «محدودکردن اعلان قبلی، به‌منظور پرداختن به شرایط غیرعادی که بر منافع حیاتی ایالات متحده تأثیرگذار هستند ضروری است»، در این صورت، اطلاع قبلی را به رئیس و اعضای ارشد اقلیت دو کمیتۀ اطلاعاتی، رئیس و رهبر فراکسیون اقلیت مجلس نمایندگان[153] و رهبران فراکسیونهای اقلیت و اکثریت سنا،[154] گروهی که «باند هشت»[155] نام گرفتند، میتواند محدود کند. اگر درمورد یک اقدام پنهانی اعلام قبلی انجام نشود، رئیسجمهور باید دو کمیتۀ اطلاعاتی را «به‌موقع» آگاه کند و بیانیهای دربارۀ دلایل این کار صادر نماید.[156]

 



[1]. Office of the Historian

[2]. National Archives and Records Administration

[3]. Kathleen B. Rasmussen

[4]. Adam M. Howard

[5]. Foreign Relations

[6]. Foreign Relations, 1977-1980, Volume XI, Part 2, Iran: Hostage Crisis, September 1980-January 1981.

[7].‌‌ Foreign Relations, 1969–1976, Volume XXXVI, Energy Crisis, 1969–1974 and Foreign Relations, 1969–1976, Volume XXXVII, Energy Crisis, 1974–1980.

[8] . Office of the Historian

[9] . National Archives and Records Administration

[10]. Thomas L. Ahern

[11]. Clair Barnes

[12]. William Belk

[13]. Robert Blucker

[14]. Donald J. Cooke

[15]. William Daugherty

[16]. Robert Englemann

[17]. William Gallegos

[18]. Bruce German

[19]. Duane Gillette

[20]. Alan Golacinski

[21]. John Graves

[22]. Joseph Hall

[23]. Kevin Hermening

[24]. Donald Hohman

[25]. Leland Holland

[26]. Michael Howland

[27]. Charles Jones

[28]. Malcolm Kalp

[29]. Moorhead Kennedy

[30]. Steven Kirtley

[31]. Kathryn Koob

[32]. William Keough

[33]. Frederick Kupke

[34]. Bruce Laingen

[35]. Steven Lauterbach

[36]. Gary Lee

[37]. Paul Lewis

[38]. John W. Limbert

[39]. James Lopez

[40]. Michael J. Metrinko

[41]. Jerry Miele

[42]. Michael Moeller

[43]. Bert Moore

[44]. Richard Morefield

[45]. John McKeel

[46]. Paul Needham

[47]. Robert Ode

[48]. Gregory Persinger

[49]. Jerry Plotkin

[50]. Michael Ragan

[51]. David Roeder

[52]. Barry M. Rosen

[53]. William Royer

[54]. Thomas Schaefer

[55]. Charles Scott

[56]. Donald Sharer

[57]. R. V. Sickmen

[58]. Joseph Subic

[59]. Elizabeth Swift

[60]. Victor Tomseth

[61]. Phillip Ward

[62]. Richrad I Queen

[63]. Kathy Gross

[64]. James Hughes

[65]. Johnson Lillian

[66]. Ladell Maples

[67]. Elizabeth Montagne

[68]. William Quarles

[69]. Lloyd Rollins

[70]. Neal (Terry) Robinson

[71]. Terri Tedford

[72]. Joseph Vincent

[73]. David Walker

[74]. Joan Walsh

[75]. Wesley Williams

[76]. Anders Robert

[77]. Mark J. Lijek

[78]. Cora Lijek

[79]. Hnery L. Schatz

[80]. Joseph D. Stafford

[81]. Kathleen Stafford

[82]. Truman

[83]. Eisenhower

[84]. Kennedy

[85]. Johnson

[86]. Nixon

[87]. Ford

[88]. Carter

[89]. National Security Council

[90]. Director of Central Intelligence

[91]. Central Intelligence Agency

[92]. Washington

[93]. Departments of Defense

[94]. دستور شمارۀ 10.2 شورای امنیت ملی، 18 ژوئن 1948، چاپ‌شده در

 Foreign Relations, 1945–1950, Emergence of the Intelligence Establishment, Document 257.

[95]. Office of Policy Coordination

[96]. Memorandum of conversation by Frank G. Wisner, “Implementation of NSC–10/2,” August 12, 1948, is printed ibid., Document 298

[97]. Walter Bedell Smith

[98]. White House

[99]. Psychological Strategy Board

[100]. NSC 10/5, “Scope and Pace of Covert Operations,” October 23, 1951, is printed in Foreign Relations, 1950–1955, The Intelligence Community, Document 90.

[101]. Operations Coordinating Board

[102]. William M. Leary, editor, The Central Intelligence Agency: History and Documents (The University of Alabama Press, 1984), p63.

برای مشاهدۀ متن دستور ۵۴۱۲ شورای امنیت ملی، نک:

 Foreign Relations,1950–1955, The Intelligence Community, Document 171.

[103]. Planning Coordination Group

[104]. Leary, The Central Intelligence Agency: History and Documents, p63, 147–148; Final Report of the Select Committee to Study Governmental Operations with Respect to Intelligence Activities, United States Senate, Book I, Foreign and Military Intelligence (1976), p50–51.

برای مطالعۀ متن مصوبۀ شمارۀ ۵۴۱۲.۱ و  ۵۴۱۲.۲ شورای امنیت ملی، نک:

 Foreign Relations, 1950–1955, The Intelligence Community, Documents 212 and 250.

[105]. Leary, The Central Intelligence Agency: History and Documents, p63.

[106]. Bay of Pigs

[107]. General Maxwell Taylor

[108]. McGeorge Bundy

[109]. U. Alexis Johnson

[110]. Roswell Gilpatric

[111]. Allen Dulles

[112]. Joint Chiefs of Staff

[113]. Lyman Lemnitzer

[114]. همان، ص82.

[115]. Attorney General

[116]. Robert Kennedy

[117]. Operation Mongoose

[118]. Castro

[119]. Edward G. Lansdale

[120]. Miami

[121]. Foreign Relations, 1961–1963, volume X, Cuba, 1961–1962, Documents 270 and 278.

[122]. Senior Interdepartmental Group

[123]. برای مشاهدۀ متن نامۀ شمارۀ 341 شورای امنیت ملی، نک:

Foreign Relations, 1961–1963, volume X, Cuba, 1961–1962, Documents 270 and 278.

[124]. Bundy

[125]. 303 Committee

[126]. برای مشاهدۀ متن نامۀ شمارۀ 303 شورای امنیت ملی، نک:

Foreign Relations, 1961–1963, volume X, Cuba, 1961–1962, Documents 204.

[127]. Church Committee

[128]. Final Report of the Select Committee to Study Governmental Operations with Respect to Intelligence Activities, United States Senate, Book I, Foreign and Military Intelligence, p56–57.

[129]. National Security Decision Memorandum 40.

[130]. برای مشاهدۀ متن نامۀ شمارۀ 303 شورای امنیت ملی، نک:

Foreign Relations, 1969–1972, volume II, Organization and Management of U.S. Foreign Policy, 1969–1972, Document 203.

[131]. 40 Committee

[132]. Chilean President Salvador Allende

[133]. Final Report of the Select Committee To Study Governmental Operations With Respect to Intelligence Activities, United States Senate, Book I, Foreign and Military Intelligence, p54–55, 57.

[134]. Presidential Finding

[135]. Operations Advisory Group

[136]. Hughes-Ryan

[137]. Foreign Assistance Act

[138]. Public Law 93–559.

[139]. Executive Order 11905

[140]. Pike Committee

[141]. Executive Order 11905, “United States Foreign Intelligence Activities,” Weekly Compilation of Presidential Documents, Vol. 12, No. 8, February 23, 1976.

[142]. NSC’s Special Coordination Committee

[143]. Presidential Directive 2, “The National Security Council System,” January 20, 1977, Carter Library, Vertical File, Presidential Directives.

[144]. Director of the Office of Management and Budget

[145]. Executive Order 11985, “United States Foreign Intelligence Activities,” May 13, 1977, Weekly Compilation of Presidential Documents, Vol. 13, No. 20 (May 16, 1977), p719–720.

[146]. David Aaron

[147]. Director for Intelligence Coordination

[148]. Special Activities Working Group

[149]. Memorandum of Notification

[150]. Executive Order 12036, “United States Foreign Intelligence Activities,” January 24, 1978, Weekly Compilation of Presidential Documents, Vol. 14, No. 4 (January 30, 1978), p194–214.

[151]. Intelligence Authorization Act for Fiscal Year 1981

[152]. Intelligence Oversight Act of 1980

[153]. House

[154]. Senate

[155]. Gang of Eight

[156]. PL 96–450, Sec. 407 (October 14, 1980).

منبع: - جلد - - صفحه
تصاویر سند

    تجهیزات یافت نشد!

    سایر کلمات یافت نشد!

(Barbara Watson) (Chadli Benjedid) (Charles Kimball) (Dodson) (Edward Streator) (Ermarth) (Fahd) (Frigyes Puja) (George Wald) (John Derrase) (John Walsh) (Kamal Hassan Ali) (Kay Camp) (Lennox Hinds) (Leonard Weinglass) (Lori Damrosch) (Mary Anderson) (Nikita Khrushchev) (Paitilo Hospital) (Paul Washington) (Raymond Probst) (Richard Burt) (Richard Lehman) (Robert Gates) (Sadat) (Sol Linowitz) (Steve Oxman) (Susan Clough) ( Alfred Kamal Hassan Ali) (برژینسکی) (بورگت) (هنری اوون) 101st Airborne (Air Assult) 2 50 گروگان آمریکایی 53 آمریکایی 53 گروگان آمریکایی 75th Ranger Regiment 8 82d Airborne A. M. Gray Abdelkrim Gheraieb Abu Sayeed Chowdhury Aeroflot Aguilar Alan B. Golacinski Aldo Beckman Alfred Friendly Aligned Amadou Ambler Moss Andy Young Angus Ward Ann Swift Aristides Royo Arnold Raphel Arthur A. Hartman Association of Catholic Jurists Aubert Australian Wheat Board Azerbaijani Democratic Party Barbara Bergman Barbara Rosen Barry Rosen Barzan Ibrahim Al Bayh Bedjaoui Begin Bellmon Ben Huberman Benelux Benjadid. Benjamin Civilett Berenice Bill Bader Bill Bowdler Bill Miller Bob Ames Bob Carswell Bob Gates Bob Komer Bob Owen Bolsheviks Bonn Botha Boutros Ghali Brandt Bremer Brian Atwood British Foreign Office Broomfield Brunner Bruno de Leusse Brzezinski Byrd CENTO Capucci Carrington Carter Castro Charles Bray Charles Cogan Charles Duncan Charles Jones Charles Kirbo Charles Renfrew Charlie Beckwith Charon Chase Bank Chase Manhattan Bank Chatti Chemical Bank Cheron Christian Bourguet Christopher Claude Paye Clem Zablocki Communications Satellite Corporation Contadora Island Cooper Counterterrorist Joint Task Force Cyrus Vance Dale Hathaway Daoudi David Andelman David F. Trask David Frost David Jones David Mark David McGiffert David Newsom David Rubenstein De la Espriella DeBakey Dean Hinton Denend Denis Clift Dick Cooper Diego Cordovez Dietrich Stobbe Dobrynin Don McHenry Doughty Dr. Gharahi Dr. Kean EURODIF Edward Fried Edward Walsh Egyptian General Intelligence European Court of Human Rights Evans Exxon Faisal Far East Fascell Felipe Gonzalez Francois Frank Carlucci Frank Church Frank Kramer Frank Moore Frank Press Fred Bergsten Fritz Ermarth Gabriel Lewis Gabriel Robin General Bolibzan General Grigorenko General Haig General Torrijos George Ball George Vest George Walden Ghotbzadeh Gilman Goldwater Gorgas Graham Group of Seven Guyer H. Ross Perot Hamilton Hamilton Jordan Hani al Hansen Hanson Harold Brown Harry Jayewardene Hassan Head of Union of Syrian Bar Associations Hector Villalon Heikal Helman Henri Servant Henry Geller Henry Kissinger Henry Owen Henry Precht. Homer Meyer Homer Moyers Horelick Hottinger Houston Howard Baker Howard Hjort Howland Huyser ICA INTELSAT Implementation Coordination Group Inman International Commission of Jurists International Scientific Union Iran Freedom Foundation Islamic Front for the Liberation of Bahrain Islamic Guerrillas in America J. L. Piotrowski J.H. Rixse J.R. Jayewardene Jack Javits Jackson James L. Holloway James McIntyr James Vaught Jasper Welch Jean Jerrold Schecter Jerry Schecter Jewish Labor Committee Jim Schlesinger Jim Williams Joan Walsh Jody Powell John Chancellor John Goshko John Harmon John Kifner John McMahon John McMurray John Pustay John Sawhill John Shenefield John White Joint Task Delta Jordan Jorge Illueca Joseph Onek Kaiser Kalaris Katherine Keough Keystone Kops Khalid al King Constantine Kingman Brewster Kitty Hawk Klutz Kraft Kreisky LaSalle Laingen Lamsdorff Lang Larry Simms Leroy J. Manor Linowitz Lloyds Long Lopez Lopez Portillo Lopez Portillo Robert Armao Louisa Kennedy Luther Hodges MIT Mahi Mahtar M'Bow Marcel Salamin Marcel Saliman Mark Morse Marshall Brement Marshall Shulman Martin Ennals Marwan Mathias Matt Nimetz Mattingly Maynes McHenry McMahon Michael Alexander Mihri Mike Metrinko Mister Moore Molavi Moorhead Kennedy Morgan Guaranty Moslem Peoples Republican Party Muhammad al Muskie Naik National Academy of Science National Command Authority National Resistance Movement of Iran Nelson Dong Nicholas Henderson Noland Non Noriega Norman Rich Novak OECD OPEC OSTP Ohira Olof Palme Oplan I Oxman O’Dwyer Paris Bar Association Paris Coordinating Group Paul F. Gorman Paul Findley Paul Henze Paul Kreisberg Peacock Pearl Golacinski Peron Petitti Philip C. Gast Phillip Klutznick Piatilla Pittman Plotkin. Polisario Front Politburo Poncet Portillo Qudhi Harakat Rae Huffstutler Rafi Ahmad Rafiq Ahmed Rafiuddin Ahmed Ramsey Clark Ray Jenkins Reagan Reed Reg Bartholomew Reynolds Richard Cottam Richard David Vine Richard Falk Richard N. Cooper Richard Queen Ricks Ritzel Robert Blackwill Robert D. Blackwill Robert Dean Robert Mundheim Robert Murray Robert Owens Robert T. Curran Rockefeller Roger Fisher Romulo Escobar Ronald Spiers Rory Gonzalez Rosalynn Roy Ruegg SARESHTAHDARZADEH MOHSTOFI (SHAHPAR) SASC SEALS Sabah el Rikabi Sadeq alTuhani Saeb Salaam Salah Mohtadi Salim Samuel V. Wilson Sandinistas Sandjabi Sardar Jaf Saud al Saunders Sayyid Abbas al Schmidt Secretary to the Cabinet Shahi Sheikh Eziddin Hoseini Sheldon Krys Shell Shutler Simonin. Sir Frank Cooper Sir Michael Palliser Sir Robert Armstrong Snowbird Son Tay Spain Special Operations Review Group Stan Pottinger Stanley T. Escudero Stansfield Turner Stebbins Stephanie van Reigersberg Stephen Larrabee Stevens Stevenson Stoessel Strauss Stuart E. Eizenstat Suleyman Demirel Tarnoff Taylor Thatcher Thomas B. Hayward Thomas Thornton Tikriti Tim Deal Timm Tip O’Neill Tito Tomseth Tony Solomon. Turner UK Treasury UN Charter USMC University of Pittsburgh Utaibi Vasev Videla Viktor Sukhodrev W. Graham Claytor Walter Cronkite Walter Mondale Warren Christopher Warren G. Magnuson Wehner West German Socialist Party White Russian William Anawaty William D. Krimer William Odom William Perry William Webster Willy Brandt [8] ساندرز vanden Heuvel «آقای و» «ب» «حزب‌الله» «دانشجویان پیرو خط امام در لانه جاسوسی» «دانشجویان پیرو خط امام» «روری» گونزالز «فدائیان اسلام» «مهدی» «گروه اروپایی» «گروه ویژه 5421» آترتون آتگف (Utgoff) آذربایجان آذربایجانی­ ها آذربایجانی‌ها آذری‌ها آر وی سیکمن آرتور هارتمن آرمائو آرمائو (Armao) آرنولد رافائل آرنولد هورلیک آرون آریستیدس رویو آسترمن آقا شاهی آقای «م» آقای «و» آقای آرون آقای آگاه آقای ابتهاج آقای ایکس و وای آقای ایکس کریستین بورگت (Christian Bourguet) آقای برونو دو لوس آقای بلاکر آقای سالومون آقای سجادی آقای ص آقای فرانک کارلوتچی آقای فرهنگ آقای والریانی آقای وای هکتور ویلالون (Hector Villalon) آقای کریستوفر آقای کومر آقای کیربو آلبرایت (Albright) آلدو بکمن آلفا آلفرد (روی) آترتون آلفرد آترتون آلفرد فرندلی آلمانی آلمانی‌ها آلمان‌ها آلن دالس آلن گلانسینکسی آلن گولاچینسکی آمبلر موس آمریکا آمریکایی‌ها آن سوئیفت آنتونی دوبرینین آنتونی سالومون آنتونی لیک آنتونی کواینتن آندرس آگیلار آندری گرومیکو آنگوس وارد آنیبال بوگنینی (Monsignor Annibale Bugnini) آواکس آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) آژانس امنیت ملّی آژانس بین‌المللی انرژی آکسمن آگوست آگیلار آیت ­الله آیت ­الله بهشتی آیت ­الله حجّت آیت ­الله خلخالی آیت ­الله خمینی آیت ­الله روح ­الله خمینی آیت ­الله شریعت­مداری آیت ­الله کاظم شریعت­مداری آیت­ الله آیت­ الله خمینی آیت­ الله صادق خلخالی آیت­ الله محمّد خمینی آیت‌الله آیت‌الله بهشتی آیت‌الله خلخالی آیت‌الله خمینی آیت‌الله خوئی آیت‌الله خوئینی آیت‌الله روح الله خمینی آیت‌الله روح‌الله خمینی آیت‌الله سید محمّد بهشتی آیت‌الله شریعت‌مداری آیت‌الله صادق خلخالی آیت‌الله صادق روحانی آیت‌الله طالقانی آیت‌الله پسندیده آیزنهاور آیوا ابو سعید چودری ابو ولید ابوالحسن بنی­ صدر ابوالحسن بنی‌صدر اتباع آمریکا اتباع آمریکایی اتحاد جماهیر شوروی اجساد نظامیان ارتش آمریکا احمد احمد خمینی احمد فرزند آیت الله خمینی احمد مختار امبو اخوان المسلمین اداره عملیات­ سیا (CIA Office of Current Operations) ادموند موسکی ادوارد استریتور ادوارد ساندرز ادوارد فرید ادیب داوودی ارتش آزادی­ بخش خلق (People’s Liberation Army ) ارتش آمریکا ارتش ایالات متحده ارتش ایران ارتش عربستان ارتش پاکستان اردشیر زاهدی ارمارث ارنست (Ernst) ارنوف اروپایی ­ها اروپایی‌ها اروپای‌غربی اریک لانگ اریک لانگ (Erik Land) استاندار خراسان استاندار خوزستان استانسفیلد استانسفیلد ترنر استخبارات استراوس استفان لارابی استفانی ون رابزبرگ استنلی اسکودرو استنلی پوتینجر استوارت ایزنشتارت استورات ایزنشتارت استوسل استیو آکسمن استیون لاوترباخ استیون کرتلی استیونز اسرائیل اسرائیلی‌ها اسقف اعظم اسقف توماس کلی (Thomas C. Kelly) اسقف توماس گامبلتن (Thomas Gumbleton)کاردینال اتین دوال (Etienne Duval) اسقف اعظم شهر الجزیره اسقف گامبلتن اسقف‌ اعظم اسنوبیرد اسپانیایی‌ها اسپاین اسپیرز اشرف اشمیت اصغر موسوی‌خوئینی اعتصام اعراب اعراب خوزستان اعضای اینتل‌ست اعضای سندیکا اعضای شورای انقلاب اعضای کمیته دائمی افغانستان اف ­بی ­آی اف بی آی (FBI) اف­ بی ­آی اف­ بی­ آی افسر میز ایران افسران سیا افسران نیروی دریایی ایران اف‌بی‌آی اقلیت بلوچ اقلیت‌های قومی اقلیت‌های کُرد الجزایری­ ها العتیبی المدحی الکسیس جانسون الیزابت سوئیفت الیزابت مونتاگن امام امام خمینی امام موسی صدر امبلر ماس امینی انتظام انجمن حقوقدانان کاتولیک اندرو یانگ اندی یانگ انقلابیون اسلام ­گرا انقلابیون مسلمانف ایرانی‌ها انور سادات انگلیسی انگلیسی‌ها اوبرت اوتو بورچ (Otto R. Borsch) اودوم اودویر اورودیف اولوف پالمه اوهیرا اوون اوپک اوکیتا (Okita) اویسی اپک اکبر گودرزی. اکسان ایتالیا ایتالیایی‌ها ایتان ایران ایر ایرانی ها ایرانی­ ها ایرانی‌ها ایرانی‌های غیرمهاجر ایرانی‌های یهودی ایزنشتات ایلتس ایل‌های قشقایی و بختیاری ایمز اینمن ایوانز باب اوون باب ایمز باب کارسول باب کومر باب گیتز باربارا برگمن باربارا روزن باربارا واتسون بارزانی بازرگان باند هشت بانک اگزیم‌ بانک صادارت بانک فدرال رزرو نیویورک بانک لویدز بانک مرکزی ایران بانک چیس بانک‌های آمریکا در فرانسه بانک‌های آمریکایی بانک‌های ایرانی بانک‌های بریتانیا بانک‌های ژاپن بانک‌‌ چیس بانک‌‌های آمریکا بای بتز(Betts) بجاوی بختیار بختیاری‌ها برادر خمینی برادرزاده خمینی براندت ونر براون برایان آتوود برت مور برزان ابراهیم التکریتی برمر برمنت برنر بروس جرمن بروس لینگن بروس کلارک بروستر برونر برچ بای برژنف برژینسکی برژینکسی برگت برگلند بری روزن بری گلدواتر بریتانیایی‌ها بلشویک‌ها بلمون بلوچ بلوچ­ های داخل ایران بلوچی بلوچ‌ها بلک ­ویل بلک­ویل بن برادلی (Ben Bradlee) بن هابرمن بنجامین سیویلتی بنه‌لوکس بنک آو آمریکا بنک آو امریکا (Bank of America) بنی ­صدر بنی احمد بنی صدر بنی­ صدر بنی­­ صدر بنیاد ضدخمینی آزادی ایران بنیامین سیویلتی بنیامین هابرمن بنیامین گیلمن بنی‌صدر بن‌جدید بهشتی بوتا بودلدر بودلر (Bowdler) بورگت بویراحمدی بک ویث بک­ویث بگین بیضی بیل بیل اودوم بیل بودلدر بیل جکسون بیل میلر بیمارستان مشهور پاناما (پیاتیلا) بیمارستان نظامی آمریکا (گورگاس) بیمارستان پایتیلو بین بیدر بیوک صابر تأسیسات نفتی ایران تاجران غلّات تارنوف تام تورنتون تامست تاچر تبعیدی­ های ایرانی تجّار ایرانی تراون ترنر ترودو ترودو (Trudeau) ترومن ترکمن­ ها ترک‌ها تری تدفورد تفنگداران دریایی ایالات متحده تنیسون گایر تورنتون توریخوس توماس آهرن توماس اونیل توماس تورنتون توماس شافر تونی سالومون تونی سولومون تُرک‌ها تُرک‌های آذربایجان تیتو تیلور تیم دلتا تیم دیل تیم نیروها و تجهیزات آمریکا تیم پزشکی فرانسوی تیمسار اویسی تیمسار جم تیپ اونیل تیپ ویژه 23 جاسپر ولش جان دراسه جان دراسه (John Derrase) جان دین جان دین (John Dean) جان ریکسی جان ریکسی. جان ساهیل جان شانافیلد جان شنفلید جان شنفیلد جان فینی (John Finney) جان لیمبرت جان مک­ ماهون جان مک‌مورای جان مک‌کیل جان هارمون جان والر جان والش جان وایت جان پاستی جان کندی جان کنسلر جان کیفنر (John Kifner) جان گریوز جان گوشکو جانسون جانسون لیلیان جایواردنه جبهه آزادی­ بخش ملّی الجزایر جبهه دموکراتیک ملّی جبهه ملّی جبهه ملّی ایران جبهه پولیساریو جردن جرولد شکتر جری شکتر جری میل جری پلاتکین جمال شمیرانی جمعیت خورشید و شیر قرمز جمعیت شیر و خورشید جمعیت شیر و خورشید سرخ جمهوری اسلامی ایران جنبش غیرمتعهدها جنرال جان پاستی جنرال دیوید جونز جهیمان بن محمّد بن سیف العتیبی (Juhaiman ibn Muhammad ibn Saif al جو هال جوانان ایرانی جودی جودی پاول جورج بال جورج هانسون جورج والد جورج والدن جورج وست جورج کالاریس جوزف استافورد جوزف اونک جوزف رید جوزف سوبیک جوزف هال جونز جونیوس ریچارد جایواردنه جک یاویتس جکسون جی جیم شلسینگر جیم ویلیامز جیمز رنچلر (James Rentschler) جیمز شلسینگر جیمز لوپز جیمز مکینتایر جیمز هیوز جیمز وات جیمز ویلیامز جیمی کارتر جین فرانسوا پونست حائری حافظ اسد حامیان خمینی حبیب شطّی حبیب شطی حبیبی حبیبی (سخنگوی شورای انقلاب) حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی حجت الاسلام علی ­اکبر هاشمی رفسنجانی حزب (کمونیست) توده حزب توده حزب جمهوری اسلامی حزب جمهوری خلق مسلمان حزب دموکرات حزب دموکراتیک آذربایجان حزب دموکراتیک کُردستان حزب سوسیالیست آلمان‌غربی حسن بنی‌صدر حسن نزیه حسن‌علی حسنی حسین خمینی حسین منتظری حقوقدان ­های فرانسوی حقوقدان فرانسوی هکتور ویلالون حقوقدانان ایرانی حقوقدانان فرانسوی حقوقدان‌های ایرانی حقوقدان‌های فرانسوی حکومت خمینی حکومت پهلوی خالد الحسن خاندان پهلوی خانم تاچر خانم تیم خانم نوبری خانم کیئو خانواده آر وی سیکمن خانواده آلن گلانسینکسی خانواده استیون لاوترباخ خانواده استیون کرتلی خانواده الیزابت سوئیفت خانواده برت مور خانواده بروس جرمن خانواده بروس لینگن خانواده بری روزن خانواده توماس آهرن خانواده توماس شافر خانواده جان لیمبرت خانواده جان مک­کیل خانواده جان گریوز خانواده جری میل خانواده جری پلاتکین خانواده جوزف سوبیک خانواده جوزف هال خانواده جیمز لوپز خانواده دوآن جیلت خانواده دونالد شارر خانواده دونالد هوهمن خانواده دونالد کوک خانواده دیوید روئدر خانواده رابرت انگلمن خانواده رابرت اود خانواده رابرت بلاکر خانواده ریچادر مورفیلد خانواده سلطنتی خانواده سلطنتی آل سعود خانواده فردریک کوپکه خانواده فیلیپ وارد خانواده للند هالند خانواده مالکوم کالپ خانواده مایکال ریگان خانواده مایکل مترینکو خانواده مایکل مولر خانواده مایکل هاولند خانواده مورهد کندی خانواده ویلیام بلک خانواده ویلیام داگرتی خانواده ویلیام رویر خانواده ویلیام کیئو خانواده ویلیام گالگوس خانواده ویکتور تامسث خانواده پائول لوئیس خانواده پائول نیدهام خانواده چارلز اسکات خانواده چارلز جونز خانواده کاترین کوب خانواده کلایر بارنز خانواده کوین هرمنینگ خانواده گری لی خانواده گریگوری پرسینگر خبرنگاران آمریکایی خبرنگاران ایتالیایی خرازی خلبانان نیروی هوایی خلخالی خلیل الوزیر خمینی خوئی دادستان کل بنیامین سیویلتی دادسون دادگاه حقوق بشر اروپا داریوش اول داماد خمینی دان مک‌هنری دانته فاسیل دانشجویان آمریکایی دانشجویان ایرانی دانشجویان ایرانی ساکن آمریکا دانشجویان میامی و لس آنجلس (LA ) دانشجویان نظامی ایرانی دانشگاه پیتزبرگ دانکن داوودی دبیرکل سازمان ملل دبیرکل عفو بین‌الملل دتانت در وزارت امور خارجه آمریکا دریابد دریابُد استانسفیلد ترنر دریابُد اینمن دریابُد ترنر دریابُد توماس هایوارد دریابُد توماس هیوارد دریابُد جیمز هالووی دریابُد لانگ دریابُد مدنی دریابُد هالووی دلتا دنند دنیس کلیف دنیس کلیفت دوآن جیلت دوبرینین دولت آمریکا دولت انقلابی ایران دولت ایالات متحده دولت ایران دولت بازرگان دولت جانسون دولت جدید نیکسون دولت فورد دولت مرکزی تهران دولت مصدّق دولت پاناما دولت پرون دولت کابل دولت کارتر دولت کانادا دونالد شارر دونالد مک‌هنری دونالد هوهمن دونالد کوک دونووان دپیلمات‌های ایرانی دکتر برژینسکی دکتر دی‌بیکی دکتر زبیگنیف برژینسکی دکتر قرحی دکتر قرهی دکتر مایکل دی‌بیکی دکتر نورمن ریچ دکتر کین دیتریش اشتوبه دیل دیل هاتاوی دین هینتون دیوان بین ­المللی دادگستری دیوان بین­ المللی دادگستری دیوان بین‌المللی دیوان بین‌المللی دادگستری دیود آرون دیوید دیوید آرون دیوید اف تراسک دیوید جونز دیوید راکفلر دیوید روئدر دیوید روبنستین دیوید فراست دیوید مارک دیوید مک‌گیفرت دیوید نیوسام دیپلمات ­های آمریکایی دیپلمات­ های ایران دیپلمات‌های آمریکایی دیپلمات‌های ایران دیپلمات‌های ایران در آمریکا دیپلمات‌های ایرانی دیپلمات‌های کانادایی دیک کاتم دیک کوپر دیگو کوردوز رئیس ­جمهور اسد رئیس ­جمهور الجزایر رئیس ­جمهور ایران رئیس اتحادیه کانون‌های وکلای سوریه رئیس سابق کانون وکلای پاریس رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلّح رئیس سرویس اطلاعاتی مصر رئیس شاخه نظامی فتح رئیس فدرال رزرو رئیس موقّت مجلس ایران رئیس یونسکو رئیس­ جمهور یوگسلاوی رئیس­ مجلس ایران رئیس‌جمهور (برژینسکی) رئیس‌جمهور ایران رئیس‌جمهور رویو رئیس‌جمهور سابق بنگلادش رئیس‌جمهور سادات رئیس‌جمهور سریلانکا رئیس‌جمهور عراق رئیس‌جمهور فرانسه رئیس‌جمهور پاناما رئیس‌جمهور کارتر رابرت آرمائو رابرت آندرز رابرت استراوس رابرت انگلمن رابرت اود رابرت اوونز رابرت ایمز رابرت برگلند رابرت بلاکر رابرت بلک‌ویل رابرت دین رابرت فیتس رابرت ماندیم رابرت مورای رابرت نواک رابرت کارسول رابرت کندی رابرت کوران رابرت کومر رابرت گیتز رابرتز اوون رابطین ایرانی پاناما رابطین فرانسوی راجر فیشر رادیکال‌های مارکسیست راس پروت رافائل رافل رانک چرچ راکفلر راکی سودارث رای هافستاتلر رجایی رجوی رسول پاپ رضا پسندیده رضا پهلوی رضوانی رفسنجانی رفیع احمد رفیع‌ احمد رفیع‌الدین احمد رفیق احمد(Rafiq Ahmed) رمزی کلارک رهبر ایران رهبر نظامی پاناما رهبران ایران رهبران جبهه ملّی رهبران شیعیان لبنان رهبران عراق رهبران کُرد رهبری ایران روئگ روحانی روری گونزالز روزالین روزنامه­ نگاران آمریکایی روزنامه‌نگار سوئیسی روزنامه‌نگار مصری روزنامه‌نگار مصری هیکل روزنامه‌نگاران آمریکایی روزنامه‌‌نگار مصری روزول گیلپاتریک روس‌ها رولاند ایوانز روملو اسکوبار رونالد اسپیرز روی جنکینز رویو رژیم بعث بغداد رژیم خمینی رژیم شاه رژیم کاسترو رگینالد بارتولومیو ریتزل رید رید (Read) ریموند پرابست رینولدز ریچارد برت ریچارد سالومون ریچارد فالک ریچارد مورفیلد ریچارد نیکسون ریچارد واین ریچارد کاتام ریچارد کاتم ریچارد کوئین ریچارد کوپر ریچارد  لیمان ریکاردو دلا اسپریلا ریگان زارت امور خارجه ایران زبیگنیف زبیگنیف برژینسکی زیبگنیف برژینسکی سادات سادات (Sadat) سازمان آزادی­ بخش فلسطین سازمان آزادی‌بخش فلسطین سازمان رادیو تلویزیون ملّی ایران سازمان سیا سازمان سیا (والر) سازمان سیا (کارلوتچی) سازمان ملل سازمان ملل متحد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی سازمان پیمان مرکزی سازمان کنفرانس اسلامی سازمان‌ آزادی‌بخش فلسطین سالوادور آلنده سالومون ساموئل لوئیس ساندرز ساواک سایروس سایروس ونس سران افغانستان سران ایران سران بعث سران عراق سران کشورهای اسلامی سربازان آمریکایی سربازان عراقی سرتیپ ادوارد جی لانسدال سرتیپ اودوم سرتیپ سعد صایل سرتیپ ویلیام اودوم سردار جاف سرشته ­دار زاده مستوفی (شاه­پر) سرلشکر آلفرد گری سرلشکر جاسپر ولش سرلشکر جیمز وات سرلشکر وات سرلشکر پیوتروسکی سرهنگ آریانا سرهنگ استبینز سرهنگ انصاری سرهنگ اویسی سرهنگ جم سرهنگ جهان‌بینی (سرتیم ایرانی محافظان شاه) سرهنگ جونز سرهنگ داتی سرهنگ دوم یوناتان نتانیاهو (Yonatan Neta) سرهنگ زاهدی سرهنگ غلام­علی اویسی سرهنگ غلام‌علی اویسی سرهنگ فتح الله مین­باشیان سرهنگ فضل­ الله زاهدی سرهنگ نوریگا سرهنگ هوشیار سرهنگ ویلیام اودوم سرهنگ پیتمن سرهنگ چارلی بکویث سرهنگ کینگ سرکیس سرگروهبان جوزف وینسنت سرگروهبان دیوید واکر سعودی‌ها سفارت آمریکا سفارت آمریکا در تهران سفارت کانادا سفرای اروپایی سفیدهای رودزیا سفیر آلمان در تهران سفیر آمریکا سفیر آمریکا در اتریش سفیر آمریکا در اسرائیل سفیر آمریکا در فرانسه سفیر استرالیا سفیر ایران در سازمان ملل سفیر ایرلند سفیر بروستر سفیر بریتانیا سفیر ترکیه سفیر دانمارک سفیر دانمارک در ایالات متحده سفیر دانمارک در تهران سفیر سریلانکا سفیر سوئیس سفیر سوئیس در ایران سفیر سوئیس در ایران (لانگ) سفیر سوئیس در ایراگروگان‌های آمریکایین (لانگ) سفیر سوئیس در تهران سفیر فرانسه سفیر لانگ سفیر مک‌هنری سفیر نروژ سفیر وست سفیر پاناما در پاریس سفیر پاکستان سفیر کانادا در تهران سفیران سوریه و سوئد در ایران سفیرایران سلاماتین (Salamatin) سلامتیان سلطان عمّان سلطان قابوس سلطان قابوس بن سعد عمّان سلیم سلیمان دمیرل سنا سناتور ادموند موسکی سناتور استیونسن سناتور جکسون سناتور رابرت سی‌برد سناتور سی­برد سناتور متیاس سناتور چرچ سنای آمریکا سنجابی سودابه سدیفی سودارث سودارث (Suddarth) سوزان سوزان کلاف سول لیونیتز سِر رابرت آرمسترانگ سِر فرانک کوپر سِر مایکل پالیسر سِر نیکولاس هندرسون سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده سپاه پاسداران سپهبد جان پاستی سپهبد ساموئل ویلسون سپهبد فیلیپ گست سپهبد لئوری مانور سپیرز سیا سیا و شورای امنیت ملّی سیتی­بنک (Citibank) سیتی‌بنک لندن سید عباس المهری سیمونین سین مک‌براید سیویلتی سیک سی‌برد شاذلی بن جدید شالمن (Shulman) شاه شاه رضا دوم شاه سابق شاه سابق ایران شاهزاده خانم شاهزاده سعود الفیصل شاهزاده فهد شاهزاده فهد بن عبدالعزیز آل سعود شاهزاده‌خانم اشرف شاپور بختیار شاید نولند شبح الرکابی شرکای شارون شرکت آئروفلوت شرکت آترتون شرکت دیتا سیستمز (Electronic Data Systems) شرکت شل شرکت فلوریت در اصفهان شرکت ملّی نفت ایران شرکت ملّی گاز ایران شرکت نفت ایران شرکت کروپ شرکت کشتی‌رانی ایران شرکت گاز طبیعی ایران شرکت‌های آمریکایی شرکت‌های نفتی آمریکا شرکت‌های نفتی ژاپنی شریعت­مداری شریعتمداری شریعت‌مداری شطی شلدون کریس شهبانو شهبانو (فرح) شهردار اشتوب شهردار برلین شهروندان آمریکا شهروندان آمریکایی شهروندان آمریکایی در ایران شهروندان اسرائیلی و تایوانی­ شهروندان ایران شهروندان تهران شورای امنیت سازمان ملل شورای امنیت ملّی شورای ملّی کلیساها شورشیان افغانستانی شورشیان کُرد شوروی شیخ عثمان نقشبندی شیخ عزّالدین حسینی شیرازی شیعیان بحرین شیعیان عراق شیعیان عراقی شیعیان عربستان شیعیان لبنان شیعیان هزاره شیعیان کویت صائب سلام صادق ­المهدی صادق التهنی صادق المهدی صادق المهدی سودانی‌ها صادق قطب­ زاده صادق قطب‌زاده صدراعظم اشمیت صدراعظم کرایسکی صدّام حسین صلاح مهتدی صلیب سرخ ضیاء طباطبایی عبدالرحمان برومند عبدالکریم غرایب عراقی­ ها عراقی‌ها عرب عرفات عفو بین ­الملل علی آگاه علی شریعتی علی طباطبایی عمّانی­ ها غلام­علی اویسی فتح فدائیان خلق فدائیان خلقِ فرانسوا پونست فرانسوی­ ها فرانسوی‌ها فرانک رینولدز فرانک مور فرانک پرس فرانک کارلوتچی فرانک کارلوتچی (سیا) فرانک کارمر فرانک کرامر فرد برگستن فردریک کوپکه فرزند آیت‌الله خمینی فرزند خمینی فرست بوستون (First Boston Co) فرستاده پاپ فرمانده ارتش ایران فرمانده نیروی دریایی ایران فرماندهان نظامی ایران فرندلی فرهنگ فریتز فریتز ارمارث فلسطینی­ ها فلسطینیان فلسطینی‌ها فورد فیلیپ شاتلر فیلیپ وارد فیلیپ کلوتزنیک فیلیپه گونزالس قاضی حرکان قاضی ویلیام وبستر قاضی چارلز رنفرو قبایل قشقایی قبیله قشقایی قذّافی قشقایی قشقایی­ ها قشقایی‌ها قطب ­زاده قطب زاده قطب­ زاده قطب‌زاده قطب‌زاده پسر (احمد) قمی لئونارد وینجلاس لاسال لامسدورف لانگ لاینگن لدل میپلز لرد کرینگتون لری سیمز لشکر 101 هوابرد لشکر 77 لشکر 82 هوابرد للند هالند للوید رولینز لنوکس هیندز لوئیز ادموند پتیتی لوئیزا کندی لوتر هاجز لوری دامروش لوپز پارتیلو لوپز پورتیلو لوپز پورتیو لیبیایی‌ها لیمان لیمن لیمنیتزر لیندا قائم‌مقامی لینگن لیونیتز لیک مؤسسه فناوری ماساچوست مائو تسه ­تونگ (Mao Zedong) مارتین انالز مارسل سالامین مارسل سالیمن مارشال مارشال برمن مارشال برمنت مارشال شولمان مارشال و فریتز مارک مارک لیجک مارک مورس مارکسیست­ های سکولار مارکسیست­ های مسلمان مارکسیست‌های اسلامی مارکسیست‌های سکولار مارگارت تاچر ماری اندرسون ماریون باری (Marion Barry) مازندرانی‌ها مالکوم کالپ مام موسی صدر ماندل ماندیل مانور ماینس مایک مترینکو مایکل الکساندر مایکل ریگان مایکل مترینکو مایکل مولر مایکل هاولند مبارزین آموزش‌دیده فتاح مبارک مت نیمتز متحدین عضو ناتو متحدین ناتو مترینکو متینگلی مجارستانی مجاهدین مجاهدین خلق مجتمع فلوریت مجلس ایران مجلس شورای اسلامی ایران مجلس مؤسسان مجمع عمومی سازمان ملل مجمع‌عمومی سازمان ملل محمد داوود خان محمدرضا شاه محمّد محمّد بجاوی محمّد رضا پهلوی محمّد مصدق محمّد هیکل محمّد گلپایگانی محمّدرضا پهلوی محمّدعلی رجایی محمّدکریم خداپناهی مدنی مذاکره‌کنندگان ایرانی مرجع فرماندهی ملّی مردم ایران مروان مرکز ملّی ارزیابی خارجی مسئول میز ایران مسئولین نظامی ایرانی مستخدم شاه مسلمانان تکنوکرات مسلمانان حنفی مشاور رئیس‌جمهور سوریه حافظ اسد مشاور شاه سابق ایران مشاوران سازمان آزادی‌بخش فلسطین مصری‌ها معین­ فر مقامات آلمان مقامات آمریکا مقامات آمریکایی مقامات ارشد ایران مقامات الجزایر مقامات ایران مقامات ایرانی مقامات بریتانیا مقامات تهران مقامات سعودی مقامات شوروی مقامات عالی­رتبه ایران مقامات عربستان مقامات مصری مقامات مکزیک مقامات کاخ سفید مقدّم مراغه‌ای ملون بنک (Mellon Bank) ملّاها ملّی‌گراهای ایران ملکه منتظری منصور فرهنگ منگیستو هایله ماریام (Mengistu Haile Mariam) مهدی بازرگان مورای (Murray) مورهد کندی موس موسکی مولوی مژده مهرآفرین مک ­ماهون مک ­هنری مک جورج باندی مک­ براید مک­ ماهون مک­ هنری مک­­ هنری مکینتایر مک‌براید مک‌ماهون مک‌هنری میستر مور میلر ناتو ناوگان اقیانوس آرام نایک نخست­ وزیر جامایکا میخائیل مانلی (Michael Manley) نخست‌وزیر بازرگان نخست‌وزیر بریتانیا نخست‌وزیر تاچر نخست‌وزیر ژاپن نزیه نشست اسلام‌آباد نلسون دانگ نلسون لدسکی نماینده آمریکا در سازمان ملل نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل نماینده سیاسی پاپ نمایندگان مجلس ایران نمایندگان کامست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نمایندگی ساندینستاس نهاوندی نهضت مقاومت ملّی ایران نواک نور محمد تره­کی نولند نوه خمینی نیامین سیویلتی نیروهای امنیتی عربستان نیروهای امنیتی پاناما نیروهای دلتا نیروهای زمینی آمریکا نیروهای زمینی و هوایی ایالات متحده نیروهای مسلّح شاه نیروهای ناتو نیروهای نظامی ایران نیروهای پاسدار نیروهای چپ‌گرای ایران نیروهای گردان 148 نیروی دریایی آمریکا نیروی دریایی ایالات متحده نیروی دلتا نیروی رزمی مشترک ضدتروریسم نیروی زمینی ایران نیروی هوایی ایالات متحده نیروی هوایی ایران نیمیتز نیوسام نیکسون نیکیتا خروشچف هاتینگر هادی قربانیار هادینگ هادینگ کارتر هارتمن هارولد هارولد براون هارولد ساندرز هارگراهام کلایتورولد ساندرز هاشمی هال هال ساندرز هالووی هانتر هانتینگتون هانسن هانسون هانی الحسن هاوارد بیکر هاوارد جورت هاولند هایزر هایگ هدایت آیت­الله خلخالی هدایت‌الله متین دفتری هدلی دونووان هرمان ایلتس هریس هلال‌احمر هلمن هلموت اشمیت همافران همسر بروس لینگن همسر شاه هملیتون هملیتون جردن همیتلون جردن همیلتون همیلتون جردن هنری {پرچت} هنری اوون هنری جایواردنه هنری راس پرو هنری سرونت هنری شاتز هنری پرچت هنری پرکت هنری کیسینجر هنری گلر هنز هنگ 75 تکاوران هود هورلیک هومر مویرس هومر میر هویسر هکتور ویلالون هکلر هیئت اعزامی کشیش‌های مسیحی هیئت الجزایری هیئت مدیره گندم استرالیا هیئت نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین هیئت پنتاگون هیلاریون کاپوچی هیملتون جردن هینتون هیوز رایان هیوستن هیکل وات واردات وارن وارن مگنوسون وارن کریستوفر واسف والتر بدل اسمیث والتر ماندیل والتر کرونکیت والدهایم والدهایم(Waldheim) والر والری والری ژیسکار دستن واندن هوول واین وبستر وران کریستوفر وزارت امور خارجه آمریکا وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا وزارت امور خارجه ایران وزارت امور خارجه بریتانیا وزارت امور خارجه فرانسه وزارت خزانه‌داری بریتانیا وزارت دفاع ایران وزلی ویلیامز وزیر امور خارجه آمریکا وزیر امور خارجه ایران وزیر امور خارجه بریتانیا وزیر امور خارجه مجارستان فریگیس پوجا وزیر امور خارجه ونس وزیر امور خارجه پاکستان شاهی وزیر امور خارجه ژاپن وزیر براون وزیر دانکن وزیر سایروس ونس وزیر هارولد براون وزیر ونس وزیر ویلیام میلر وزیر چارلز دانکن وست ولش ولکر ولیعهد ونس وکیل سابق شاه ویدلا ویلالون ویلسون ویلی برانت ویلیام آناواتی ویلیام اسلوآن کافین (William Sloane Coffin) ویلیام اودوم ویلیام برومفیلد ویلیام بلک ویلیام جکسون ویلیام داگرتی ویلیام رویر ویلیام لیک ویلیام میلر ویلیام هووارد (William M. Howard) ویلیام پری ویلیام کریمر ویلیام کوآرلز ویلیام کیئو ویلیام گالگوس وین ویکتور تامسث ویکتور سوخودروف ّسایروس ونس پائول پائول فایندلی پائول لوئیس پائول نیدهام پائول هنز پائول واشنگتن پائول کریسبرگ پادشاه تبعیدی یونان پارلمان اتریش پاستی پاسداران انقلابی خمینی پاسداران ایرانی پالاسیوس پالاسیوس (Palacios) پاناما پانامایی­ ها پانامایی‌ها پاول پاپ پاپ جان پل دوم (Pope John Paul II) پتیتی پرتغالی‌ها پرتینی پرتینی (Pertini) پرل گولاچینسکی پروبست پروفسور ریچارد فالک پروفسور ریچارد کاتم پروفسور ریکز پروفسور فالک پروفسور کاتم پرچت پرکت پزشکان آمریکایی پزشکان پانامایی پسر امام پسر برادر بزرگ خمینی پسر خمینی پسندیده پطرس غالی پلاتکین پلوید کاتلر پلیس آمریکا پلیس نیویورک پلیس پارک (Park Police) پلیس کاپیتول (Capitol Police) پلیس‌های کی‌استون پلیود کاتلر پنتاگون پهلوی پولیت بورو پولیت‌بورو پیاتیلا پیتر پیتر تارنوف پیتر کانستبل پیمانکاران آمریکایی پیوتروسکی پیکاک چارلز اسکات چارلز بری چارلز جونز چارلز دانکن چارلز رنفرو چارلز کوگان چارلز کیربو چارلز کیمبل چارلی چارلی بکویث چرون چریک ­های مسلمان چریک‌های فدایی خلق چمران چپ ­گراهای ایرانی چپ رادیکال چپ­ گراها چپ‌ها چپ‌گراها چیس چیس بانک ژان کلود پای ژاندارمری ایران ژاندارمری تهران ژاندارمری طبس ژاپنی‌ها ژنرال ­های ایرانی ژنرال توریخوس ژنرال تیلور ژنرال جاسپر ولش ژنرال جان پاستری ژنرال جان پاستی ژنرال جانسون ژنرال جونز ژنرال دیوید جونز ژنرال رابرت هویسر ژنرال راجرز ژنرال عمر توریخوس ژنرال محمّد الماحی ژنرال مکس‌ول تیلور ژنرال هایگ ژنرال وات ژنرال ویلسون ژنرال ویلیام اودوم ژنرال پائول گورمن ژنرال پاستی ژنرال پالیزبان ژنرال گریگورنکو ژنرال گست ژوآن والش ژیسکار ژیسکار دستن (Giscard d’Estaing) کاترین کوب کاترین کیئو کاتز کاتز (Katz) کاتلر کاتلین استافورد کاتلین راسموسن کاتم کاخ سفید کارتر کاردار آمریکا کاردار سوئیس در ایران کاردار فرانسه و الجزایر کاردار یونان کارسول کارشناسان ایران کارشناسان ایرانی کارلوتچی کارمندان آمریکایی کارمندان شرکت نفت کارکنان آمریکایی سفارت تهران کارکنان شورای امنیت ملّی کارگروه ایران کارگروه ویژه آپلن یک کارینگتن کارینگتون کاستاندا کاسترو کالاریس کالدول (Caldwell) کانادایی‌ها کانتیننتال ایلینوی (Continental Illinois) کانستابل کانستبل کاپوچی کاپیتالیست‌ها کاپیتان نیل (تری) رابینسن کاپیتان گری سیک کایسر کتی گراس کخ کرایسکی کرفت کرونکیت کریستوفر کریستین بورگت کریستین بورگه کریم سنجابی کرینگتون کسینجر کسیگا کسیگا (Cossiga) کشتیرانی ایران کشورهای اسلامی کشیش هووارد کشیش ویلیام اسلوآن کافین کشیش‌های آمریکایی کشیش‌های مسیحی کلاتز کلارک کلایتور کلایر بارنز کلمنت کلوتزنیک کلیمنت زابلوکی کمال حسن علی کماندوهای ارتش آمریکا کماندوهای اسرائیلی کماندوی مصری کماندوی ویژه فرانسوی کمونیست ­ها کمونیست­ ها کمونیست‌ها کمپ سان­تای کمپانی‌های نفتی آمریکایی کمیته المپیک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی کمیته مشترک ایران کمیته کار یهودیان کمیته‌های کلیسا و پایک کمیسیون بین‌المللی قضّات کمیسیون سازمان ملل کمیسیون مشترک ایران کمیکال بانک کندی کنستانتین کنفرانس غیرمتعهدها کنگره آمریکا کنگره ایالات متحده کورا لیجک کومر کومله کوپر کوگان کوین هرمنینگ کُردها کی کمپ کیتی هاک کیربو کیسینجر کینگمن بروستر گابریل رابین گابریل لوئیس گارد ملّی عربستان گراهام گراهام کلایتور گراهام کلایتون گراهاموزارت امور خارجه آمریکا گرومان (Grummon) گرومن گرومیکو گرومیگو گروه آرون گروه اروپایی گروه بررسی عملیات ویژه گروه تبعیدی ایران گروه ترور فرقان گروه خمینی در پاریس گروه راکفلر گروه غنی‌سازی اورانیوم اروپا گروه هالووی گروه هفت گروه هماهنگی پاریس گروه ویژه 2/5412 شورای امنیت ملّی گروه‌های لیبرال اروپایی گروگان ­های آمریکا گروگان­ های آمریکایی گروگان­ های ایران گروگان­ های غیر یهودی گروگان‌ها گروگان‌های آمریکایی گروگان‌گیرهای «کمونیست» گری گری سیک گری لی گریفیث گریفیث (Griffith) گریگوری پرسینگر گست گلدمن (Golman) گلدواتر گنشر گنشر (Genscher) گورگاس گولاسینزکی گیتز گیلمن یاسر عرفات یانگ (Young) یاویتس یدالله سحابی یروهای دریایی ایالات متحده یزدی یوسف الصبای (Youssef Sebai) یگان آموزش افسران احتیاط ‌ براون