در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره

گزارش وضعیت سیاسی و گزینه های آمریکا در قبال گروگان گیری

موضوع سند

متن سند

گزارشی که در سازمان سیا تهیه شده است[1]

واشنگتن، بدون تاریخ

سهم ایالات متحده در ایران

1. مقدمه

هدف از این گزارش تحلیل قمار آمریکا در ایران، از دیدگاهی گستردهتر در مقایسه با نگرانی کنونی ما نسبت‌به گروگانها، است. درواقع، متن حاضر تلاش دارد تا با عبور از تنگنا و پیچیدگی تاکتیکهای مذاکره و سیاست پرتلاطم تهران، نگاهی به وضعیت یک سال آینده بیندازد، فارغ از اینکه موضوع گروگانگیری از چه طریقی حل‌وفصل میشود. رویکرد این گزارش عبارت است از: اول، تعریف منافع ملی حیاتی آمریکا در ایران همانگونه که اکنون درحال بروز و ظهور هستند؛ دوم، شناسایی گسترۀ احتمالات دربارۀ ایران سال 1981؛ سوم، تحلیل هریک از این موارد ازنظر منافع ایالات متحده.

2. فرضیّات

‌أ.      تلاش خمینی برای حکومت بر یک کشور نیمه توسعه یافتۀ اواخر قرن بیستم، با استفاده از معیارهای یک آخوندسالاری قرن دهمی، درنهایت با شکست مواجه خواهد شد.

‌ب. اگر کورسوی امیدی برای همکاری و تعامل آمریکا با رژیم کنونی ایران وجود داشت، در طول چند هفتۀ گذشته از بین رفته است.

‌ج.   اهداف اصلی ملی شوروی، تقویت خود و تضعیف ایالات متحده است. اتحاد جماهیر شوروی، از هر فرصتی برای تحقق این اهداف استفاده میکند و تنها برآورد خطرات احتمالی، مانع آن میشود. ضعیفترشدن اتحاد جماهیر شوروی یا بروز چنین نگرشی، در راستای منافع ایالات متحده نیست.

3. منافع ملی ایالات متحده

1.       آمریکا منافع ملی متعدد و پیچیدهای در ایران دارد، ولی رخدادهای دو سال گذشته، کاملاً روشن ساخت که کدام‌یک از این منافع حیاتی هستند. ما چهار منفعت ملی بسیار مهم داریم؛ دو مورد از آن‌ها حیاتی هستند. این منافع به‌ترتیب اولویت عبارت‌اند از:

‌أ.         حیاتی است که اجازه ندهیم هرج‌ومرج در ایران یا نیروی آشکار یک حکومت شیعی، سبب اختلال در روند تولید نفت از ساحل غربی خلیج شود؛

‌ب.    حیاتی است که مانع استفادۀ شوروی از نفت ایران شویم و این کشور را از حوزۀ نفوذ شوروی دور نگه داریم؛

‌ج.     مهم است که از تقابل جدی با شوروی اجتناب کنیم؛

د. مهم است که روند ارسال نفت ایران به غرب را استمرار بخشیم.

در پاراگرافهای بعد، هرکدام از این اهداف ازمنظر ژئوپلیتیک بررسی میشوند.

الف. روند تولید نفت از خلیج

2.      «قرنطینۀ» ایران، اولویت اول قرار داده شده است؛ زیرا محروم‌شدن غرب از نفت شبهجزیرۀ عربستان و عراق، تهدیدی حاکی از فروپاشی آن است. سرنگونی ایران دستکم به سه شکل میتواند بر کشورهای خلیج تأثیر بگذارد:

-      صدور افراطگرایی، چپگراها یا مسلمانان که منجر به بیثباتی سیاسی خواهد شد. تأسیسات تولید نفت آسیب خواهند دید و جریان صادرات نیز تحت‌تأثیر تردیدها و ناآرامی سیاسی قرار میگیرد.

-      تقویت تمایل روزافزون کشورهای صادرکنندۀ نفت برای کاهش تولید، مطلوبترین مسیر در دورانی از کمبود منابع نفتی و درآمدهای ملی غیرقابل‌مصرف به حساب میآید.

-      دخالت نظامی در روند تولید و صدور نفت از خلیج، با استفاده از نیرویی که کنترل تنگۀ هرمز را به دست میگیرد. چنین نیرویی ممکن است ایران احیاشده، اتحاد جماهیر شوروی یا حتی عراق باشد؛ اگر ایران ضعیفتر گردد.

3.      تاکنون اقتصادهای صنعتی غرب و خاور دور[2] بسیار سرسخت و مقاوم نشان دادهاند؛ آن‌ها در حوزۀ منابع انرژی و نیز جریان سرمایه، با موفقیت از بحران سالهای 1973ـ1974 عبور کردند و اکنون نیز به‌خوبی جریان بیثباتی در تولید نفت ایران را مدیریت میکنند؛ آن‌ها به نقطه‌ضعف‌هاخود پی بردهاند و برای رفع آن‌ها، راهکارهای موقتی گرفتهاند. کشورهای کمتر توسعه یافتۀ غیرنفتی، موفقیت کمتری به دست آوردهاند و توانایی آن‌ها برای مواجهه با یک شوک شدیدتر جای تردید دارد.

4.      توقف کاهش چشمگیر تولید نفت از خلیج، که البته به‌ناگزیر همراه است با افزایش بهای نفت به سطحی غیرقابل‌تصور که مقاومت غرب را میآزماید و یا در هم میشکند، این مسئله، دستکم سبب ایجاد رکود و تورم شدید خواهد شد. هرج‌ومرج در کشورهای کمتر توسعه یافته نیز با ایجاد اختلال در تأمین سایر کالاها، به این روند شدت میبخشد.

 در چنین شرایطی، ثبات و جهتگیری متحدین اصلی آمریکا و خود این کشور را دیگر نمیتوان فرض گرفت. شوروی و متحدینش با اقتصادی خودمختار و مستقل، از این پیامدها مصون میمانند. سادهترین بیان این است که چنین گفته شود: معادلۀ قدرت در جهان امروز که در آن تعادلی تقریبی بین بنیۀ نظامی اتحاد جماهیر شوروی، قدرت اقتصادی و فناوری غرب وجود دارد، به‌شکلی اساسی و احتمالاً جبرانناپذیر، به ضرر غرب تغییر خواهد کرد.

ب. ممانعت از اتحاد جماهیر شوروی

5.      حتی بدون ایران، موازنۀ قدرت در طول دورۀ اوایل تا اواسط دهۀ 1980، به‌شکلی شگرف، خوشایند و مطلوب خواهد بود. در این دوره، قدرت نظامی شوروی در مقایسه با آمریکا، رشدی چشمگیر را تجربه خواهد کرد؛ عدم تعادلی که تنها زمانی جبران میشود که برنامههای نظامی جاری یا در دست بررسی، در سالهای آخر این دهه به ثمر بنشینند.

 در سوی دیگر این موازنه، شوروی نیز تقریباً در همین بازۀ زمانی، در معرض دشواری اقتصادی روزافزون، بهویژه در حوزۀ انرژی، قرار خواهد گرفت. تولید نفت خام، به بالاترین سطح رسیده است و بیشک کاهشی چشمگیر را تجربه خواهد کرد. اقتصاد شوروی که ویژگی کاهش مصرف غیرضروری و صرفهجویی را ندارد، میتواند شرایط کنونی خود را، تنها با ترکیبی از کاهش شدید صادرات و خرید در بازارهای غربی حفظ کند.

 درواقع، رهبری شوروی میتواند امتیاز قدرت نظامی خود را تنها ازطریق پذیرش آسیبهای اقتصادی و ایدئولوژیک حتی شدیدتر حفظ کند. فداکردن واردات تکنولوژی برای واردات غلات و نفت خام، آشوب سیاسی در اروپای شرقی و کاهش استاندارد زندگی در داخل کشور، همگی نمود این هستند که الگوی شوروی برای یک حاکمیت مدرن شکست خورده است.

6.      به‌علاوه، خود رهبری شوروی نیز در نوعی دوران فترت و تعلیق به سر میبرد. دستهای از پیرمردهای درونگرا که برژنف رو به افول را احاطه کردهاند، برای جانشینی او با یکدیگر رقابت و منازعه دارند؛ ولی بااین‌وجود، درزمینۀ مقاومت در برابر ورود افراد جوانتر و سرزندهتر به این حلقه، باهم متحد هستند. رفتار آن‌ها به‌عنوان یک گروه یا بدون برژنف، به‌احتمال فراوان، روزبهروز نابهنجارتر و غیرقابل پیش‌بینی میشود تا زمانی که قدرت به نسل بعدی منتقل گردد؛ گرچه امکان دارد که در حالت رخوت فروبه‌رود.

 ما آگاهی چندانی از دیدگاههای سیاسی افراد جوانتر نداریم، اما برخی تحلیلگران اظهار داشتهاند که آن‌ها مصلحتاندیشی مسنترها را برنمیتابند. حکومت شوروی مدتها، داعیههای یک غرب درحال افول را تحمل کرد؛ اکنون باید از قدرتی که به دست آورده است، بهترین بهره را ببرد و با شدت بیشتری بهسمت اهداف ملی خود حرکت کند.

7.      ما مطمئن نیستیم که پولیت بورو[3] چقدر مخمصهای را که در آن قرار دارد، درک میکند؛ بااین‌حال، اگر موازنۀ قدرت بدون ایران خوشایند باشد، وقتی رهبران شوروی از موقعیت خود و نقش احتمالی‌ای که ایران ممکن است در آن ایفا کند آگاهی یابند، حتی مطلوبتر از این هم خواهد شد.

برای رهبری سال‌خوردۀ شوروی که دستاوردهای چند دهۀ گذشتۀ خود را به‌شدت ازسوی نبود نفت خام در خطر میبیند، یا برای یک رهبری جوانتر که به همین شکل فرصتهای پیش روی خویش را در خطر میبیند، چشمانداز یک ایران آشفته که ارتش آن از هم پاشیده شده است و متحدینش پراکنده گردیدهاند، ممکن است در اوایل دهۀ هشتاد وسوسهانگیز گردد.

نه‌تنها کمبود انرژی شوروی قابل‌جبران است، بلکه حتی امکان تضمین تأمین ارز خارجی نیز وجود دارد. همچنین ازمنظر ژئوپلیتیک، شوروی به‌خاطر ایران در جایگاهی قرار خواهد گرفت که بر خاورمیانه و جنوب آسیا مسلط باشد و درنهایت مانع ارسال نفت خلیج به غرب شود.

8.      البته که هرکدام از این دو گونه رهبری، خطرات را محاسبه میکنند. اگر یک رژیم مارکسیست ترجیحاً تحت کنترل کمونیست، در تهران بدون دخالت آشکار شوروی به قدرت برسد، این خطرات نسبتاً ناچیز خواهند بود؛ ولی اگر نیاز به دخالت نظامی باشد، ریسک کار بالا میرود. اینکه خطرات بالا تا چه حد بزرگ هستند، بستگی به ارزیابی مسکو از «تلازم و ارتباط نیروها» دارد.

9.      اعضای پولیت بورو، در این مسئله جغرافیا را به نفع خود میبینند. نیروهای هدف آن‌ها از نیروهای هدف ایالات متحده (و هر متحدی که ممکن است درگیر شود) قویتر هستند، ولی آن‌ها به‌مراتب توانایی بیشتری نسبت‌به آمریکا برای تعمیم آن قدرت به ایران دارند. درمقابلِ این مسئله، آن‌ها خطر این را که یک اقدام مخاطرهآمیز در ایران محدود به این کشور و همسایگانش نشده است و ممکن است که به تقابل هستهای کشیده شود، ارزیابی میکنند.

مؤلفۀ مهم برای آن‌ها، رهبری آمریکا خواهد بود. آن‌ها رهبری کنونی را ضعیف و بیاراده میدانند، ولی درک کاملی نیز از پیشرفت تدریجی سیاسی ایالات متحده ندارند. ازمنظر آن‌ها، آمریکا غیرقابل پیش‌بینی است و در ناملایمات بسیار خطرناک است و ممکن است که مانند یک حیوان زخمی واکنش نشان دهد. هر دوی این ملاحظات در انتخابات سال 1980 کاملاً اثرگذار خواهند بود. همچنین، امکان دارد که آن‌ها این‌گونه برآورد کنند که دولتی که در سال 1981 به قدرت میرسد، این اختیار را دارد تا توان نظامی ایالات متحده را احیا کند؛ گرچه هر اقدامی که صورت بدهد تا چند سال، تأثیر قابل‌توجهی بر موازنۀ قدرت نخواهد گذاشت.

10.   اینکه بگوییم شوروی بر میادین نفتی ایران مسلط میشود، یک برآورد نیست؛ بلکه این ترکیب، نیاز شوروی به نفت، خلأ قدرت در ایران، «پنجرۀ راهبردی» اوایل دهۀ 80، ضعف متصور از رهبری آمریکا و امتیازات جغرافیایی اتحاد جماهیر شوروی است که دستزدن به چنین اقدامی را برای رهبری مسنتر نابهنجار یا جوانتر پویا و فعال شوروی ممکن میسازد.

امکان دارد پولیت بورو ایران را به‌عنوان کانون توجه مبارزۀ دیرینۀ شوروی با ایالات متحده در نظر بگیرد. انجام یک عملیات موفقیتآمیز توسط اتحاد جماهیر شوروی در ایران، حتی اگر منجر به قطع صادرات نفت سایر کشورهای خلیج نشود، به‌اندازۀ تأثیر بسزایی که اخلال طولانیمدت در تأمین نفت ازسوی این کشورها دارد، بر موازنۀ قدرت اثرگذار است.

ج. از تقابل با اتحاد جماهیر شوروی اجتناب کنید

11.    روشن است که کنترل خطرات احتمالی، ازطریق پرهیز از رویارویی، یک هدف مطلوب برای ایالات متحده است؛ ولی ازنظر اهمیت، بعداز اهداف حفاظت از سایر کشورهای خلیج و اجازه‌ندادن به شوروی برای تسلط بر ایران قرار میگیرد. این اهداف، مؤلفههایی حیاتی برای منافع ملی آمریکا در بلندمدت هستند. بیشک، تنها راه نیل به آن‌ها، پذیرفتن خطر تقابل و رویارویی است؛ بااین‌وجود، میتوان استدلالهایی را که خطر اقدام نظامی را برای شوروی در اوایل پنجرۀ راهبردی دهۀ 80 میلادی کم جلوه میدهند، با خطرپذیری آمریکا نیز منطبق کرد. به‌جز یک تهدید مستقیم برای منافع حیاتی ما، خطر رویارویی نظامی با اتحاد جماهیر شوروی، بهویژه در بستری نامساعد مانند ایران، محدود و کم است.

د. حفظ روند صادرات نفت ایران به غرب

12.   روشن است که جریان عظیم و قابلاعتماد صادرات نفت ایران، دستکم در کوتاهمدت، سبب کاهش فشار بر بازار نفت میشود و از دشواریهای اقتصادی غرب نیز میکاهد؛ بااین‌حال، بازار کاهش چشمگیر تولید نفت ازسوی ایران و استمرار این شرایط ناپایدار برای آیندۀ خود را متحمل شده است. قطع کامل صادرات ازسوی این کشور، سبب افزایش بهای نفت، کندشدن رشد غرب و فلج‌شدن شدید کشورهای کمتر توسعه یافتۀ غیرنفتی میشود، اما به‌مراتب آسیب کمتری نسبت‌به توقف صادرات ازسوی کشورهای خلیج دارد. این توقف درحال‌حاضر، تا حدودی در غرب نادیده گرفته شده است، اما درهرصورت، ذخایر نفتی در بلندمدت کاهش خواهند یافت.

4. منافع سایر قدرتها

13.   برای اروپای غربی و ژاپن همانند آمریکا، استمرار روند صادرات نفت کشورهای خلیج غیر از ایران و عدم بروز یک اختلال جدی در موازنۀ قدرت جهانی که به نفع شوروی است، حائز اهمیت است. جای تردید نیست که این کشورها به اهمیت صادرات نفت آگاه هستند، ولی بعضی از آن‌ها اقدامات دوجانبه را در مقایسه با چندجانبه، راه بهتری برای حفاظت از خود میدانند. ازسوی دیگر، برخی از این کشورها موازنۀ قدرت را در معرض خطر جدی، به‌جز عملیات نظامی شوروی در ایران، نمیبینند.

اهمیت بیشتری که آن‌ها برای اجتناب از تقابل آمریکا ـ شوروی قائل میشوند، کار را برای اقناعشان نسبت‌به واقعیت خطر شوروی، دشوار میسازد. نسبت‌به موضوع تولید نفت ایران نیز آن‌ها تمایل به استمرار آن دارند و تلاش میکنند تا این روند را از طرق دوجانبه، ملی و فارغ از موضع آمریکا، حفظ کنند.

14.   کشورهای خاورمیانه و بهویژه خلیج، دغدغه و نگرانی کمتری نسبت‌به رفاه اقتصادی غرب دارند تا خودشان، اما منفعت آن‌ها در اجتناب از سرایت اثرات مخرب ایران، به‌اندازۀ منافع ما در حفاظت از آن‌ها در برابر این سرایت است. برخی از آن‌ها (عربستان سعودی) نگران موازنۀ قدرت کلی بین آمریکا ـ شوروی هستند، ولی دغدغۀ بیشتر آن‌ها (عراق)، بیشتر خطر آشکار و کنونی یک ایران متمایل به شوروی است.

آن‌ها از تقابل آمریکا ـ شوروی هراس دارند، حتی اگر فقط به این خاطر باشد که این نگرش آن‌ها را وادار میسازد تا طرف خود را از میان شوروی که در میدان نبرد، از قدرت نظامی بالاتری برخوردار است و غربی که رفاه اقتصادیشان به آن وابسته است، انتخاب کنند. رویکرد آن‌ها نسبت‌به نفت ایران، برخلاف سیاست این کشور، گسترهای از بیتفاوتی تا رضایت به تأثیر کمبود آن بر بازار فروش را شامل میشود.

15.   چین بهشدت به یک غرب قدرتمند نیاز دارد تا کانون توجه شوروی را در هم بشکند، ولی بااین‌حال، غرب را درحال ازدستدادن ارادۀ خود در مواجهه با قدرت شوروی میبیند. چین احتمالاً خطرات شرایط کنونی ایران برای منافع غربی را آشکارتر از خود غرب میبیند. بیشک این کشور با جسارت و جنجال بیشتری، به این خطرات اشاره میکند.

وجود سطحی از تقابل آمریکا ـ شوروی، مطلوب پکن[4] است؛ چراکه سبب تقویت ارادۀ ایالات متحده و شتاب‌گرفتن برنامههای تسلیحاتی خواهد شد. ازمنظر چین، تنها اهمیت تولید نفت خلیج توسط ایران یا کشور دیگر این است که اگر به‌سمت جنوب برود، غرب را قدرت میبخشد و اگر به شمال برود، غرب را تضعیف و شوروی را قدرتمند میکند.

16.   وابستگی به منابع انرژی خارجی و ضعف کلی اقتصاد کشورهای کمتر توسعه یافتۀ غیرنفتی خارج از خاورمیانه، آن‌ها را وادار خواهد کرد تا اساساً به ایران نگاهی فرصتطلبانه داشته باشند. آن‌ها خواهان بیشترین میزان تولید نفت هستند تا بدین‌وسیله، قیمت آن کاهش یابد و اقتصادشان پویا باقی بماند و در این راه، با هرکسی که بتواند چنین روندی را فراهم آورد، رابطه برقرار میکنند؛ البته اگر کشوری توانایی چنین کاری را داشته باشد. این بدان معناست که آن‌ها ادامۀ وضعیت کنونی خلیج را ترجیح میدهند. اگر این وضعیت مختل شود، آن‌ها به دنبال بازگرداندن ثبات توسط هر قدرتی که توان آن را دارد، خواهند بود و اگر این قدرت شوروی باشد، بیش از حد نگران نخواهند شد. درهرصورت، آن‌ها خود را در جایگاهی میبینند که نفوذ و تأثیر ناچیزی بر روند وقایع دارند.

5. انواع احتمالی ایران سال 1981

17.   دستکم شش پیامد احتمالی برای آشفتگی کنونی ایران متصور است که هرکدام گونهها و انواع بیشماری دارند. آن‌ها به‌صورت کلی عبارت‌اند از:

- بقای حکومت آخوندسالار بدوی خمینی؛

- جایگزینی یک رژیم رادیکال ملیگرا به‌جای خمینی و دیگران؛

- جایگزینی یک رژیم کمونیست متمایل به شوروی یا به‌شدت تحت نفوذ کمونیسم بهجای خمینی؛

- تجزیۀ ایران به چندین بخش کوچکتر بر مبنای قومیت یا بدون تجزیهشدن یا اشغال توسط کشورهای همسایه؛

- جنگ داخلی که در آن ائتلافهای مخالف، قومی، سیاسی و دینی شرکت دارند؛

- ظهور یک رژیم راستگرا یا راست میانه که از پشتیبانی نظامی برخوردار است.

18.   هریک از این پیامدها میتواند ما را به‌سمت دیگری سوق بدهد. درواقع، ایران در سال 1981 میتوانست همۀ آن‌ها را تجربه کند. روشن است که وضعیت کنونی و آشوب و بیقانونی که به نظر میرسد منجر به فروپاشی آن میشود، یک دوران گذار است. یک جنگ داخلی میتواند منتهی به ظهور یک حکومت چپگرا یا راستگرای قوی، تجزیه یا بازگشت به بیقانونی و آشفتگی سیاسی شود.

 بیثباتی بسیار گسترده است؛ به‌گونه‌ای که گویا هدف چندانی برای گمانهزنی دربارۀ توالی احتمالی وقایع وجود ندارد، اگرچه میتوان گفت که یک پیامد چپگرا و راستگرا، به‌ترتیب بیشترین و کمترین احتمال را دارند؛ البته برای این گزارش تعیین اینکه چه عاملی ممکن است به یک نتیجۀ خاص منجر شود یا برآورد احتمال وقوع آن اهمیتی ندارد، بلکه مهم این است که بفهمیم هرکدام از این عوامل بر منافع ملی آمریکا که پیشتر بیان شدند، چه تأثیری خواهند گذاشت؟

[محتوای غیرمرتبط با موضوع بحران گروگانگیری از این قسمت حذف شده است.]

6. نتایج

19.   مادامی که ایران در آشوب و هرج‌ومرج به سر ببرد، منبعی از بیثباتی سیاسی در خاورمیانه و نوسان اقتصادی غیرقابل‌کنترل در سرتاسر جهان غیرکمونیست خواهد بود. تا زمانی که ایران ضعیف باشد و نگرشهای غربی تعریف نشوند، به‌سمت شوروی گرایش پیدا میکند که احتمالاً به انرژی بسیاری نیاز پیدا خواهد کرد. این نکات و نیز چهار منفعت ملی ایالات متحده که بررسی شدند، سیاستی را برای آمریکا بعداز پشت‌سرگذاشتن مسئلۀ گروگانگیری، ترسیم میکنند:

 اول: نگرشهای غربی را تعریف کنید تا مبادا اتحاد جماهیر شوروی دچار اشتباه محاسباتی شود؛

 دوم: گامهای محکمی به همراه متحدینمان بردارید تا به این موضع اعتبار بخشید؛

 سوم: همراه با آن‌ها اقداماتی در راستای حفاظت از کشورهای خلیج در برابر فروپاشی و اقدام نظامی انجام دهید؛

 چهارم: در راستای نیل به درجهای از قدرت و ثبات، دستکم در مناطق راهبردی ایران تلاش کنید؛

 پنجم: مانع گسترش قدرت و نفوذ شوروی در این مناطق شوید.

20.  بحث بالا نشان میدهد که در میان مسیرهای احتمالی توسعه در ایران، توسعۀ نفوذ شوروی پشت سپر ملیگرایی تهدید جدیتری برای منافع ایالات متحده نسبت‌به موارد دیگر محسوب میشود؛ بااین‌حال، دو مسیر دیگر در مقایسه با بقیه، بیشتر نوید حفاظت از منافع اصلی آمریکا را میدهند. آن‌ها عبارت‌اند از:

الف. ظهور یک رژیم ملیگرای چپ؛ ب. تجزیۀ ایران و باقیماندن یک خوزستان نسبتاً باثبات که از نفوذ شوروی مصون مانده است. انتخاب اینکه کدام‌یک از اهداف بالا باید پیگیری شود و راه تحقق آن چیست، خارج از دامنۀ تحلیل این گزارش است.

 



[1]. Central Intelligence Agency, Office of the Director of Central Intelligence, Job 81M00919R: Executive Registry Subject Files (1976–1979), Box 14, Folder 11: C–372 Iran .

سرّی. پیشنویس توسط ریچارد لیمان (Richard Lehman) آماده شده است. در قالب یادداشت توضیحی 22 نوامبر، ازسوی ترنر برای کارتر، ماندیل، براون و برژینسکی ارسال شده است و در جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه، در همین روز نیز توزیع شده است. برژینسکی در یادداشت 23 نوامبر خود، پیشنهاد کرد که کارتر این گزارش و نیز پیوستی را که والر تهیه کرده است، مطالعه کند. او اضافه کرد: «ما باید از اولین فرصت فراهمشده استفاده کنیم و سازماندهی مجموعهای از اقدامات را آغاز کنیم که سبب میشود جایگزینهای کمتر مورداشتیاق» که لیمان تعیین کرده است، مطرح شوند. او پیشنهاد کرد که کارتر این مسئله را در جلسۀ آتی شورای امنیت ملی مطرح کند؛ «به‌ویژه ازآن‌جهت که من در کمیتۀ هماهنگی ویژه، بیمیلی واقعی (به‌طور خاص ازسوی وزارت امور خارجه) برای نیل به هرگونه راهکار پیشنهادی خاص درمورد اقدامات مخفیانه را مشاهده کردهام»

Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Countryfile, Box 30, Iran 11/21/79–11/27/79.

[2]. Far East

[3]. Politburo

[4]. Peking

منبع: - جلد - - صفحه
تصاویر سند
(Barbara Watson) (Chadli Benjedid) (Charles Kimball) (Dodson) (Edward Streator) (Ermarth) (Fahd) (Frigyes Puja) (George Wald) (John Derrase) (John Walsh) (Kamal Hassan Ali) (Kay Camp) (Lennox Hinds) (Leonard Weinglass) (Lori Damrosch) (Mary Anderson) (Nikita Khrushchev) (Paitilo Hospital) (Paul Washington) (Raymond Probst) (Richard Burt) (Richard Lehman) (Robert Gates) (Sadat) (Sol Linowitz) (Steve Oxman) (Susan Clough) ( Alfred Kamal Hassan Ali) (برژینسکی) (بورگت) (هنری اوون) 101st Airborne (Air Assult) 2 50 گروگان آمریکایی 53 آمریکایی 53 گروگان آمریکایی 75th Ranger Regiment 8 82d Airborne A. M. Gray Abdelkrim Gheraieb Abu Sayeed Chowdhury Aeroflot Aguilar Alan B. Golacinski Aldo Beckman Alfred Friendly Aligned Amadou Ambler Moss Andy Young Angus Ward Ann Swift Aristides Royo Arnold Raphel Arthur A. Hartman Association of Catholic Jurists Aubert Australian Wheat Board Azerbaijani Democratic Party Barbara Bergman Barbara Rosen Barry Rosen Barzan Ibrahim Al Bayh Bedjaoui Begin Bellmon Ben Huberman Benelux Benjadid. Benjamin Civilett Berenice Bill Bader Bill Bowdler Bill Miller Bob Ames Bob Carswell Bob Gates Bob Komer Bob Owen Bolsheviks Bonn Botha Boutros Ghali Brandt Bremer Brian Atwood British Foreign Office Broomfield Brunner Bruno de Leusse Brzezinski Byrd CENTO Capucci Carrington Carter Castro Charles Bray Charles Cogan Charles Duncan Charles Jones Charles Kirbo Charles Renfrew Charlie Beckwith Charon Chase Bank Chase Manhattan Bank Chatti Chemical Bank Cheron Christian Bourguet Christopher Claude Paye Clem Zablocki Communications Satellite Corporation Contadora Island Cooper Counterterrorist Joint Task Force Cyrus Vance Dale Hathaway Daoudi David Andelman David F. Trask David Frost David Jones David Mark David McGiffert David Newsom David Rubenstein De la Espriella DeBakey Dean Hinton Denend Denis Clift Dick Cooper Diego Cordovez Dietrich Stobbe Dobrynin Don McHenry Doughty Dr. Gharahi Dr. Kean EURODIF Edward Fried Edward Walsh Egyptian General Intelligence European Court of Human Rights Evans Exxon Faisal Far East Fascell Felipe Gonzalez Francois Frank Carlucci Frank Church Frank Kramer Frank Moore Frank Press Fred Bergsten Fritz Ermarth Gabriel Lewis Gabriel Robin General Bolibzan General Grigorenko General Haig General Torrijos George Ball George Vest George Walden Ghotbzadeh Gilman Goldwater Gorgas Graham Group of Seven Guyer H. Ross Perot Hamilton Hamilton Jordan Hani al Hansen Hanson Harold Brown Harry Jayewardene Hassan Head of Union of Syrian Bar Associations Hector Villalon Heikal Helman Henri Servant Henry Geller Henry Kissinger Henry Owen Henry Precht. Homer Meyer Homer Moyers Horelick Hottinger Houston Howard Baker Howard Hjort Howland Huyser ICA INTELSAT Implementation Coordination Group Inman International Commission of Jurists International Scientific Union Iran Freedom Foundation Islamic Front for the Liberation of Bahrain Islamic Guerrillas in America J. L. Piotrowski J.H. Rixse J.R. Jayewardene Jack Javits Jackson James L. Holloway James McIntyr James Vaught Jasper Welch Jean Jerrold Schecter Jerry Schecter Jewish Labor Committee Jim Schlesinger Jim Williams Joan Walsh Jody Powell John Chancellor John Goshko John Harmon John Kifner John McMahon John McMurray John Pustay John Sawhill John Shenefield John White Joint Task Delta Jordan Jorge Illueca Joseph Onek Kaiser Kalaris Katherine Keough Keystone Kops Khalid al King Constantine Kingman Brewster Kitty Hawk Klutz Kraft Kreisky LaSalle Laingen Lamsdorff Lang Larry Simms Leroy J. Manor Linowitz Lloyds Long Lopez Lopez Portillo Lopez Portillo Robert Armao Louisa Kennedy Luther Hodges MIT Mahi Mahtar M'Bow Marcel Salamin Marcel Saliman Mark Morse Marshall Brement Marshall Shulman Martin Ennals Marwan Mathias Matt Nimetz Mattingly Maynes McHenry McMahon Michael Alexander Mihri Mike Metrinko Mister Moore Molavi Moorhead Kennedy Morgan Guaranty Moslem Peoples Republican Party Muhammad al Muskie Naik National Academy of Science National Command Authority National Resistance Movement of Iran Nelson Dong Nicholas Henderson Noland Non Noriega Norman Rich Novak OECD OPEC OSTP Ohira Olof Palme Oplan I Oxman O’Dwyer Paris Bar Association Paris Coordinating Group Paul F. Gorman Paul Findley Paul Henze Paul Kreisberg Peacock Pearl Golacinski Peron Petitti Philip C. Gast Phillip Klutznick Piatilla Pittman Plotkin. Polisario Front Politburo Poncet Portillo Qudhi Harakat Rae Huffstutler Rafi Ahmad Rafiq Ahmed Rafiuddin Ahmed Ramsey Clark Ray Jenkins Reagan Reed Reg Bartholomew Reynolds Richard Cottam Richard David Vine Richard Falk Richard N. Cooper Richard Queen Ricks Ritzel Robert Blackwill Robert D. Blackwill Robert Dean Robert Mundheim Robert Murray Robert Owens Robert T. Curran Rockefeller Roger Fisher Romulo Escobar Ronald Spiers Rory Gonzalez Rosalynn Roy Ruegg SARESHTAHDARZADEH MOHSTOFI (SHAHPAR) SASC SEALS Sabah el Rikabi Sadeq alTuhani Saeb Salaam Salah Mohtadi Salim Samuel V. Wilson Sandinistas Sandjabi Sardar Jaf Saud al Saunders Sayyid Abbas al Schmidt Secretary to the Cabinet Shahi Sheikh Eziddin Hoseini Sheldon Krys Shell Shutler Simonin. Sir Frank Cooper Sir Michael Palliser Sir Robert Armstrong Snowbird Son Tay Spain Special Operations Review Group Stan Pottinger Stanley T. Escudero Stansfield Turner Stebbins Stephanie van Reigersberg Stephen Larrabee Stevens Stevenson Stoessel Strauss Stuart E. Eizenstat Suleyman Demirel Tarnoff Taylor Thatcher Thomas B. Hayward Thomas Thornton Tikriti Tim Deal Timm Tip O’Neill Tito Tomseth Tony Solomon. Turner UK Treasury UN Charter USMC University of Pittsburgh Utaibi Vasev Videla Viktor Sukhodrev W. Graham Claytor Walter Cronkite Walter Mondale Warren Christopher Warren G. Magnuson Wehner West German Socialist Party White Russian William Anawaty William D. Krimer William Odom William Perry William Webster Willy Brandt [8] ساندرز vanden Heuvel «آقای و» «ب» «حزب‌الله» «دانشجویان پیرو خط امام در لانه جاسوسی» «دانشجویان پیرو خط امام» «روری» گونزالز «فدائیان اسلام» «مهدی» «گروه اروپایی» «گروه ویژه 5421» آترتون آتگف (Utgoff) آذربایجان آذربایجانی­ ها آذربایجانی‌ها آذری‌ها آر وی سیکمن آرتور هارتمن آرمائو آرمائو (Armao) آرنولد رافائل آرنولد هورلیک آرون آریستیدس رویو آسترمن آقا شاهی آقای «م» آقای «و» آقای آرون آقای آگاه آقای ابتهاج آقای ایکس و وای آقای ایکس کریستین بورگت (Christian Bourguet) آقای برونو دو لوس آقای بلاکر آقای سالومون آقای سجادی آقای ص آقای فرانک کارلوتچی آقای فرهنگ آقای والریانی آقای وای هکتور ویلالون (Hector Villalon) آقای کریستوفر آقای کومر آقای کیربو آلبرایت (Albright) آلدو بکمن آلفا آلفرد (روی) آترتون آلفرد آترتون آلفرد فرندلی آلمانی آلمانی‌ها آلمان‌ها آلن دالس آلن گلانسینکسی آلن گولاچینسکی آمبلر موس آمریکا آمریکایی‌ها آن سوئیفت آنتونی دوبرینین آنتونی سالومون آنتونی لیک آنتونی کواینتن آندرس آگیلار آندری گرومیکو آنگوس وارد آنیبال بوگنینی (Monsignor Annibale Bugnini) آواکس آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) آژانس امنیت ملّی آژانس بین‌المللی انرژی آکسمن آگوست آگیلار آیت ­الله آیت ­الله بهشتی آیت ­الله حجّت آیت ­الله خلخالی آیت ­الله خمینی آیت ­الله روح ­الله خمینی آیت ­الله شریعت­مداری آیت ­الله کاظم شریعت­مداری آیت­ الله آیت­ الله خمینی آیت­ الله صادق خلخالی آیت­ الله محمّد خمینی آیت‌الله آیت‌الله بهشتی آیت‌الله خلخالی آیت‌الله خمینی آیت‌الله خوئی آیت‌الله خوئینی آیت‌الله روح الله خمینی آیت‌الله روح‌الله خمینی آیت‌الله سید محمّد بهشتی آیت‌الله شریعت‌مداری آیت‌الله صادق خلخالی آیت‌الله صادق روحانی آیت‌الله طالقانی آیت‌الله پسندیده آیزنهاور آیوا ابو سعید چودری ابو ولید ابوالحسن بنی­ صدر ابوالحسن بنی‌صدر اتباع آمریکا اتباع آمریکایی اتحاد جماهیر شوروی اجساد نظامیان ارتش آمریکا احمد احمد خمینی احمد فرزند آیت الله خمینی احمد مختار امبو اخوان المسلمین اداره عملیات­ سیا (CIA Office of Current Operations) ادموند موسکی ادوارد استریتور ادوارد ساندرز ادوارد فرید ادیب داوودی ارتش آزادی­ بخش خلق (People’s Liberation Army ) ارتش آمریکا ارتش ایالات متحده ارتش ایران ارتش عربستان ارتش پاکستان اردشیر زاهدی ارمارث ارنست (Ernst) ارنوف اروپایی ­ها اروپایی‌ها اروپای‌غربی اریک لانگ اریک لانگ (Erik Land) استاندار خراسان استاندار خوزستان استانسفیلد استانسفیلد ترنر استخبارات استراوس استفان لارابی استفانی ون رابزبرگ استنلی اسکودرو استنلی پوتینجر استوارت ایزنشتارت استورات ایزنشتارت استوسل استیو آکسمن استیون لاوترباخ استیون کرتلی استیونز اسرائیل اسرائیلی‌ها اسقف اعظم اسقف توماس کلی (Thomas C. Kelly) اسقف توماس گامبلتن (Thomas Gumbleton)کاردینال اتین دوال (Etienne Duval) اسقف اعظم شهر الجزیره اسقف گامبلتن اسقف‌ اعظم اسنوبیرد اسپانیایی‌ها اسپاین اسپیرز اشرف اشمیت اصغر موسوی‌خوئینی اعتصام اعراب اعراب خوزستان اعضای اینتل‌ست اعضای سندیکا اعضای شورای انقلاب اعضای کمیته دائمی افغانستان اف ­بی ­آی اف بی آی (FBI) اف­ بی ­آی اف­ بی­ آی افسر میز ایران افسران سیا افسران نیروی دریایی ایران اف‌بی‌آی اقلیت بلوچ اقلیت‌های قومی اقلیت‌های کُرد الجزایری­ ها العتیبی المدحی الکسیس جانسون الیزابت سوئیفت الیزابت مونتاگن امام امام خمینی امام موسی صدر امبلر ماس امینی انتظام انجمن حقوقدانان کاتولیک اندرو یانگ اندی یانگ انقلابیون اسلام ­گرا انقلابیون مسلمانف ایرانی‌ها انور سادات انگلیسی انگلیسی‌ها اوبرت اوتو بورچ (Otto R. Borsch) اودوم اودویر اورودیف اولوف پالمه اوهیرا اوون اوپک اوکیتا (Okita) اویسی اپک اکبر گودرزی. اکسان ایتالیا ایتالیایی‌ها ایتان ایران ایر ایرانی ها ایرانی­ ها ایرانی‌ها ایرانی‌های غیرمهاجر ایرانی‌های یهودی ایزنشتات ایلتس ایل‌های قشقایی و بختیاری ایمز اینمن ایوانز باب اوون باب ایمز باب کارسول باب کومر باب گیتز باربارا برگمن باربارا روزن باربارا واتسون بارزانی بازرگان باند هشت بانک اگزیم‌ بانک صادارت بانک فدرال رزرو نیویورک بانک لویدز بانک مرکزی ایران بانک چیس بانک‌های آمریکا در فرانسه بانک‌های آمریکایی بانک‌های ایرانی بانک‌های بریتانیا بانک‌های ژاپن بانک‌‌ چیس بانک‌‌های آمریکا بای بتز(Betts) بجاوی بختیار بختیاری‌ها برادر خمینی برادرزاده خمینی براندت ونر براون برایان آتوود برت مور برزان ابراهیم التکریتی برمر برمنت برنر بروس جرمن بروس لینگن بروس کلارک بروستر برونر برچ بای برژنف برژینسکی برژینکسی برگت برگلند بری روزن بری گلدواتر بریتانیایی‌ها بلشویک‌ها بلمون بلوچ بلوچ­ های داخل ایران بلوچی بلوچ‌ها بلک ­ویل بلک­ویل بن برادلی (Ben Bradlee) بن هابرمن بنجامین سیویلتی بنه‌لوکس بنک آو آمریکا بنک آو امریکا (Bank of America) بنی ­صدر بنی احمد بنی صدر بنی­ صدر بنی­­ صدر بنیاد ضدخمینی آزادی ایران بنیامین سیویلتی بنیامین هابرمن بنیامین گیلمن بنی‌صدر بن‌جدید بهشتی بوتا بودلدر بودلر (Bowdler) بورگت بویراحمدی بک ویث بک­ویث بگین بیضی بیل بیل اودوم بیل بودلدر بیل جکسون بیل میلر بیمارستان مشهور پاناما (پیاتیلا) بیمارستان نظامی آمریکا (گورگاس) بیمارستان پایتیلو بین بیدر بیوک صابر تأسیسات نفتی ایران تاجران غلّات تارنوف تام تورنتون تامست تاچر تبعیدی­ های ایرانی تجّار ایرانی تراون ترنر ترودو ترودو (Trudeau) ترومن ترکمن­ ها ترک‌ها تری تدفورد تفنگداران دریایی ایالات متحده تنیسون گایر تورنتون توریخوس توماس آهرن توماس اونیل توماس تورنتون توماس شافر تونی سالومون تونی سولومون تُرک‌ها تُرک‌های آذربایجان تیتو تیلور تیم دلتا تیم دیل تیم نیروها و تجهیزات آمریکا تیم پزشکی فرانسوی تیمسار اویسی تیمسار جم تیپ اونیل تیپ ویژه 23 جاسپر ولش جان دراسه جان دراسه (John Derrase) جان دین جان دین (John Dean) جان ریکسی جان ریکسی. جان ساهیل جان شانافیلد جان شنفلید جان شنفیلد جان فینی (John Finney) جان لیمبرت جان مک­ ماهون جان مک‌مورای جان مک‌کیل جان هارمون جان والر جان والش جان وایت جان پاستی جان کندی جان کنسلر جان کیفنر (John Kifner) جان گریوز جان گوشکو جانسون جانسون لیلیان جایواردنه جبهه آزادی­ بخش ملّی الجزایر جبهه دموکراتیک ملّی جبهه ملّی جبهه ملّی ایران جبهه پولیساریو جردن جرولد شکتر جری شکتر جری میل جری پلاتکین جمال شمیرانی جمعیت خورشید و شیر قرمز جمعیت شیر و خورشید جمعیت شیر و خورشید سرخ جمهوری اسلامی ایران جنبش غیرمتعهدها جنرال جان پاستی جنرال دیوید جونز جهیمان بن محمّد بن سیف العتیبی (Juhaiman ibn Muhammad ibn Saif al جو هال جوانان ایرانی جودی جودی پاول جورج بال جورج هانسون جورج والد جورج والدن جورج وست جورج کالاریس جوزف استافورد جوزف اونک جوزف رید جوزف سوبیک جوزف هال جونز جونیوس ریچارد جایواردنه جک یاویتس جکسون جی جیم شلسینگر جیم ویلیامز جیمز رنچلر (James Rentschler) جیمز شلسینگر جیمز لوپز جیمز مکینتایر جیمز هیوز جیمز وات جیمز ویلیامز جیمی کارتر جین فرانسوا پونست حائری حافظ اسد حامیان خمینی حبیب شطّی حبیب شطی حبیبی حبیبی (سخنگوی شورای انقلاب) حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی حجت الاسلام علی ­اکبر هاشمی رفسنجانی حزب (کمونیست) توده حزب توده حزب جمهوری اسلامی حزب جمهوری خلق مسلمان حزب دموکرات حزب دموکراتیک آذربایجان حزب دموکراتیک کُردستان حزب سوسیالیست آلمان‌غربی حسن بنی‌صدر حسن نزیه حسن‌علی حسنی حسین خمینی حسین منتظری حقوقدان ­های فرانسوی حقوقدان فرانسوی هکتور ویلالون حقوقدانان ایرانی حقوقدانان فرانسوی حقوقدان‌های ایرانی حقوقدان‌های فرانسوی حکومت خمینی حکومت پهلوی خالد الحسن خاندان پهلوی خانم تاچر خانم تیم خانم نوبری خانم کیئو خانواده آر وی سیکمن خانواده آلن گلانسینکسی خانواده استیون لاوترباخ خانواده استیون کرتلی خانواده الیزابت سوئیفت خانواده برت مور خانواده بروس جرمن خانواده بروس لینگن خانواده بری روزن خانواده توماس آهرن خانواده توماس شافر خانواده جان لیمبرت خانواده جان مک­کیل خانواده جان گریوز خانواده جری میل خانواده جری پلاتکین خانواده جوزف سوبیک خانواده جوزف هال خانواده جیمز لوپز خانواده دوآن جیلت خانواده دونالد شارر خانواده دونالد هوهمن خانواده دونالد کوک خانواده دیوید روئدر خانواده رابرت انگلمن خانواده رابرت اود خانواده رابرت بلاکر خانواده ریچادر مورفیلد خانواده سلطنتی خانواده سلطنتی آل سعود خانواده فردریک کوپکه خانواده فیلیپ وارد خانواده للند هالند خانواده مالکوم کالپ خانواده مایکال ریگان خانواده مایکل مترینکو خانواده مایکل مولر خانواده مایکل هاولند خانواده مورهد کندی خانواده ویلیام بلک خانواده ویلیام داگرتی خانواده ویلیام رویر خانواده ویلیام کیئو خانواده ویلیام گالگوس خانواده ویکتور تامسث خانواده پائول لوئیس خانواده پائول نیدهام خانواده چارلز اسکات خانواده چارلز جونز خانواده کاترین کوب خانواده کلایر بارنز خانواده کوین هرمنینگ خانواده گری لی خانواده گریگوری پرسینگر خبرنگاران آمریکایی خبرنگاران ایتالیایی خرازی خلبانان نیروی هوایی خلخالی خلیل الوزیر خمینی خوئی دادستان کل بنیامین سیویلتی دادسون دادگاه حقوق بشر اروپا داریوش اول داماد خمینی دان مک‌هنری دانته فاسیل دانشجویان آمریکایی دانشجویان ایرانی دانشجویان ایرانی ساکن آمریکا دانشجویان میامی و لس آنجلس (LA ) دانشجویان نظامی ایرانی دانشگاه پیتزبرگ دانکن داوودی دبیرکل سازمان ملل دبیرکل عفو بین‌الملل دتانت در وزارت امور خارجه آمریکا دریابد دریابُد استانسفیلد ترنر دریابُد اینمن دریابُد ترنر دریابُد توماس هایوارد دریابُد توماس هیوارد دریابُد جیمز هالووی دریابُد لانگ دریابُد مدنی دریابُد هالووی دلتا دنند دنیس کلیف دنیس کلیفت دوآن جیلت دوبرینین دولت آمریکا دولت انقلابی ایران دولت ایالات متحده دولت ایران دولت بازرگان دولت جانسون دولت جدید نیکسون دولت فورد دولت مرکزی تهران دولت مصدّق دولت پاناما دولت پرون دولت کابل دولت کارتر دولت کانادا دونالد شارر دونالد مک‌هنری دونالد هوهمن دونالد کوک دونووان دپیلمات‌های ایرانی دکتر برژینسکی دکتر دی‌بیکی دکتر زبیگنیف برژینسکی دکتر قرحی دکتر قرهی دکتر مایکل دی‌بیکی دکتر نورمن ریچ دکتر کین دیتریش اشتوبه دیل دیل هاتاوی دین هینتون دیوان بین ­المللی دادگستری دیوان بین­ المللی دادگستری دیوان بین‌المللی دیوان بین‌المللی دادگستری دیود آرون دیوید دیوید آرون دیوید اف تراسک دیوید جونز دیوید راکفلر دیوید روئدر دیوید روبنستین دیوید فراست دیوید مارک دیوید مک‌گیفرت دیوید نیوسام دیپلمات ­های آمریکایی دیپلمات­ های ایران دیپلمات‌های آمریکایی دیپلمات‌های ایران دیپلمات‌های ایران در آمریکا دیپلمات‌های ایرانی دیپلمات‌های کانادایی دیک کاتم دیک کوپر دیگو کوردوز رئیس ­جمهور اسد رئیس ­جمهور الجزایر رئیس ­جمهور ایران رئیس اتحادیه کانون‌های وکلای سوریه رئیس سابق کانون وکلای پاریس رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلّح رئیس سرویس اطلاعاتی مصر رئیس شاخه نظامی فتح رئیس فدرال رزرو رئیس موقّت مجلس ایران رئیس یونسکو رئیس­ جمهور یوگسلاوی رئیس­ مجلس ایران رئیس‌جمهور (برژینسکی) رئیس‌جمهور ایران رئیس‌جمهور رویو رئیس‌جمهور سابق بنگلادش رئیس‌جمهور سادات رئیس‌جمهور سریلانکا رئیس‌جمهور عراق رئیس‌جمهور فرانسه رئیس‌جمهور پاناما رئیس‌جمهور کارتر رابرت آرمائو رابرت آندرز رابرت استراوس رابرت انگلمن رابرت اود رابرت اوونز رابرت ایمز رابرت برگلند رابرت بلاکر رابرت بلک‌ویل رابرت دین رابرت فیتس رابرت ماندیم رابرت مورای رابرت نواک رابرت کارسول رابرت کندی رابرت کوران رابرت کومر رابرت گیتز رابرتز اوون رابطین ایرانی پاناما رابطین فرانسوی راجر فیشر رادیکال‌های مارکسیست راس پروت رافائل رافل رانک چرچ راکفلر راکی سودارث رای هافستاتلر رجایی رجوی رسول پاپ رضا پسندیده رضا پهلوی رضوانی رفسنجانی رفیع احمد رفیع‌ احمد رفیع‌الدین احمد رفیق احمد(Rafiq Ahmed) رمزی کلارک رهبر ایران رهبر نظامی پاناما رهبران ایران رهبران جبهه ملّی رهبران شیعیان لبنان رهبران عراق رهبران کُرد رهبری ایران روئگ روحانی روری گونزالز روزالین روزنامه­ نگاران آمریکایی روزنامه‌نگار سوئیسی روزنامه‌نگار مصری روزنامه‌نگار مصری هیکل روزنامه‌نگاران آمریکایی روزنامه‌‌نگار مصری روزول گیلپاتریک روس‌ها رولاند ایوانز روملو اسکوبار رونالد اسپیرز روی جنکینز رویو رژیم بعث بغداد رژیم خمینی رژیم شاه رژیم کاسترو رگینالد بارتولومیو ریتزل رید رید (Read) ریموند پرابست رینولدز ریچارد برت ریچارد سالومون ریچارد فالک ریچارد مورفیلد ریچارد نیکسون ریچارد واین ریچارد کاتام ریچارد کاتم ریچارد کوئین ریچارد کوپر ریچارد  لیمان ریکاردو دلا اسپریلا ریگان زارت امور خارجه ایران زبیگنیف زبیگنیف برژینسکی زیبگنیف برژینسکی سادات سادات (Sadat) سازمان آزادی­ بخش فلسطین سازمان آزادی‌بخش فلسطین سازمان رادیو تلویزیون ملّی ایران سازمان سیا سازمان سیا (والر) سازمان سیا (کارلوتچی) سازمان ملل سازمان ملل متحد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی سازمان پیمان مرکزی سازمان کنفرانس اسلامی سازمان‌ آزادی‌بخش فلسطین سالوادور آلنده سالومون ساموئل لوئیس ساندرز ساواک سایروس سایروس ونس سران افغانستان سران ایران سران بعث سران عراق سران کشورهای اسلامی سربازان آمریکایی سربازان عراقی سرتیپ ادوارد جی لانسدال سرتیپ اودوم سرتیپ سعد صایل سرتیپ ویلیام اودوم سردار جاف سرشته ­دار زاده مستوفی (شاه­پر) سرلشکر آلفرد گری سرلشکر جاسپر ولش سرلشکر جیمز وات سرلشکر وات سرلشکر پیوتروسکی سرهنگ آریانا سرهنگ استبینز سرهنگ انصاری سرهنگ اویسی سرهنگ جم سرهنگ جهان‌بینی (سرتیم ایرانی محافظان شاه) سرهنگ جونز سرهنگ داتی سرهنگ دوم یوناتان نتانیاهو (Yonatan Neta) سرهنگ زاهدی سرهنگ غلام­علی اویسی سرهنگ غلام‌علی اویسی سرهنگ فتح الله مین­باشیان سرهنگ فضل­ الله زاهدی سرهنگ نوریگا سرهنگ هوشیار سرهنگ ویلیام اودوم سرهنگ پیتمن سرهنگ چارلی بکویث سرهنگ کینگ سرکیس سرگروهبان جوزف وینسنت سرگروهبان دیوید واکر سعودی‌ها سفارت آمریکا سفارت آمریکا در تهران سفارت کانادا سفرای اروپایی سفیدهای رودزیا سفیر آلمان در تهران سفیر آمریکا سفیر آمریکا در اتریش سفیر آمریکا در اسرائیل سفیر آمریکا در فرانسه سفیر استرالیا سفیر ایران در سازمان ملل سفیر ایرلند سفیر بروستر سفیر بریتانیا سفیر ترکیه سفیر دانمارک سفیر دانمارک در ایالات متحده سفیر دانمارک در تهران سفیر سریلانکا سفیر سوئیس سفیر سوئیس در ایران سفیر سوئیس در ایران (لانگ) سفیر سوئیس در ایراگروگان‌های آمریکایین (لانگ) سفیر سوئیس در تهران سفیر فرانسه سفیر لانگ سفیر مک‌هنری سفیر نروژ سفیر وست سفیر پاناما در پاریس سفیر پاکستان سفیر کانادا در تهران سفیران سوریه و سوئد در ایران سفیرایران سلاماتین (Salamatin) سلامتیان سلطان عمّان سلطان قابوس سلطان قابوس بن سعد عمّان سلیم سلیمان دمیرل سنا سناتور ادموند موسکی سناتور استیونسن سناتور جکسون سناتور رابرت سی‌برد سناتور سی­برد سناتور متیاس سناتور چرچ سنای آمریکا سنجابی سودابه سدیفی سودارث سودارث (Suddarth) سوزان سوزان کلاف سول لیونیتز سِر رابرت آرمسترانگ سِر فرانک کوپر سِر مایکل پالیسر سِر نیکولاس هندرسون سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده سپاه پاسداران سپهبد جان پاستی سپهبد ساموئل ویلسون سپهبد فیلیپ گست سپهبد لئوری مانور سپیرز سیا سیا و شورای امنیت ملّی سیتی­بنک (Citibank) سیتی‌بنک لندن سید عباس المهری سیمونین سین مک‌براید سیویلتی سیک سی‌برد شاذلی بن جدید شالمن (Shulman) شاه شاه رضا دوم شاه سابق شاه سابق ایران شاهزاده خانم شاهزاده سعود الفیصل شاهزاده فهد شاهزاده فهد بن عبدالعزیز آل سعود شاهزاده‌خانم اشرف شاپور بختیار شاید نولند شبح الرکابی شرکای شارون شرکت آئروفلوت شرکت آترتون شرکت دیتا سیستمز (Electronic Data Systems) شرکت شل شرکت فلوریت در اصفهان شرکت ملّی نفت ایران شرکت ملّی گاز ایران شرکت نفت ایران شرکت کروپ شرکت کشتی‌رانی ایران شرکت گاز طبیعی ایران شرکت‌های آمریکایی شرکت‌های نفتی آمریکا شرکت‌های نفتی ژاپنی شریعت­مداری شریعتمداری شریعت‌مداری شطی شلدون کریس شهبانو شهبانو (فرح) شهردار اشتوب شهردار برلین شهروندان آمریکا شهروندان آمریکایی شهروندان آمریکایی در ایران شهروندان اسرائیلی و تایوانی­ شهروندان ایران شهروندان تهران شورای امنیت سازمان ملل شورای امنیت ملّی شورای ملّی کلیساها شورشیان افغانستانی شورشیان کُرد شوروی شیخ عثمان نقشبندی شیخ عزّالدین حسینی شیرازی شیعیان بحرین شیعیان عراق شیعیان عراقی شیعیان عربستان شیعیان لبنان شیعیان هزاره شیعیان کویت صائب سلام صادق ­المهدی صادق التهنی صادق المهدی صادق المهدی سودانی‌ها صادق قطب­ زاده صادق قطب‌زاده صدراعظم اشمیت صدراعظم کرایسکی صدّام حسین صلاح مهتدی صلیب سرخ ضیاء طباطبایی عبدالرحمان برومند عبدالکریم غرایب عراقی­ ها عراقی‌ها عرب عرفات عفو بین ­الملل علی آگاه علی شریعتی علی طباطبایی عمّانی­ ها غلام­علی اویسی فتح فدائیان خلق فدائیان خلقِ فرانسوا پونست فرانسوی­ ها فرانسوی‌ها فرانک رینولدز فرانک مور فرانک پرس فرانک کارلوتچی فرانک کارلوتچی (سیا) فرانک کارمر فرانک کرامر فرد برگستن فردریک کوپکه فرزند آیت‌الله خمینی فرزند خمینی فرست بوستون (First Boston Co) فرستاده پاپ فرمانده ارتش ایران فرمانده نیروی دریایی ایران فرماندهان نظامی ایران فرندلی فرهنگ فریتز فریتز ارمارث فلسطینی­ ها فلسطینیان فلسطینی‌ها فورد فیلیپ شاتلر فیلیپ وارد فیلیپ کلوتزنیک فیلیپه گونزالس قاضی حرکان قاضی ویلیام وبستر قاضی چارلز رنفرو قبایل قشقایی قبیله قشقایی قذّافی قشقایی قشقایی­ ها قشقایی‌ها قطب ­زاده قطب زاده قطب­ زاده قطب‌زاده قطب‌زاده پسر (احمد) قمی لئونارد وینجلاس لاسال لامسدورف لانگ لاینگن لدل میپلز لرد کرینگتون لری سیمز لشکر 101 هوابرد لشکر 77 لشکر 82 هوابرد للند هالند للوید رولینز لنوکس هیندز لوئیز ادموند پتیتی لوئیزا کندی لوتر هاجز لوری دامروش لوپز پارتیلو لوپز پورتیلو لوپز پورتیو لیبیایی‌ها لیمان لیمن لیمنیتزر لیندا قائم‌مقامی لینگن لیونیتز لیک مؤسسه فناوری ماساچوست مائو تسه ­تونگ (Mao Zedong) مارتین انالز مارسل سالامین مارسل سالیمن مارشال مارشال برمن مارشال برمنت مارشال شولمان مارشال و فریتز مارک مارک لیجک مارک مورس مارکسیست­ های سکولار مارکسیست­ های مسلمان مارکسیست‌های اسلامی مارکسیست‌های سکولار مارگارت تاچر ماری اندرسون ماریون باری (Marion Barry) مازندرانی‌ها مالکوم کالپ مام موسی صدر ماندل ماندیل مانور ماینس مایک مترینکو مایکل الکساندر مایکل ریگان مایکل مترینکو مایکل مولر مایکل هاولند مبارزین آموزش‌دیده فتاح مبارک مت نیمتز متحدین عضو ناتو متحدین ناتو مترینکو متینگلی مجارستانی مجاهدین مجاهدین خلق مجتمع فلوریت مجلس ایران مجلس شورای اسلامی ایران مجلس مؤسسان مجمع عمومی سازمان ملل مجمع‌عمومی سازمان ملل محمد داوود خان محمدرضا شاه محمّد محمّد بجاوی محمّد رضا پهلوی محمّد مصدق محمّد هیکل محمّد گلپایگانی محمّدرضا پهلوی محمّدعلی رجایی محمّدکریم خداپناهی مدنی مذاکره‌کنندگان ایرانی مرجع فرماندهی ملّی مردم ایران مروان مرکز ملّی ارزیابی خارجی مسئول میز ایران مسئولین نظامی ایرانی مستخدم شاه مسلمانان تکنوکرات مسلمانان حنفی مشاور رئیس‌جمهور سوریه حافظ اسد مشاور شاه سابق ایران مشاوران سازمان آزادی‌بخش فلسطین مصری‌ها معین­ فر مقامات آلمان مقامات آمریکا مقامات آمریکایی مقامات ارشد ایران مقامات الجزایر مقامات ایران مقامات ایرانی مقامات بریتانیا مقامات تهران مقامات سعودی مقامات شوروی مقامات عالی­رتبه ایران مقامات عربستان مقامات مصری مقامات مکزیک مقامات کاخ سفید مقدّم مراغه‌ای ملون بنک (Mellon Bank) ملّاها ملّی‌گراهای ایران ملکه منتظری منصور فرهنگ منگیستو هایله ماریام (Mengistu Haile Mariam) مهدی بازرگان مورای (Murray) مورهد کندی موس موسکی مولوی مژده مهرآفرین مک ­ماهون مک ­هنری مک جورج باندی مک­ براید مک­ ماهون مک­ هنری مک­­ هنری مکینتایر مک‌براید مک‌ماهون مک‌هنری میستر مور میلر ناتو ناوگان اقیانوس آرام نایک نخست­ وزیر جامایکا میخائیل مانلی (Michael Manley) نخست‌وزیر بازرگان نخست‌وزیر بریتانیا نخست‌وزیر تاچر نخست‌وزیر ژاپن نزیه نشست اسلام‌آباد نلسون دانگ نلسون لدسکی نماینده آمریکا در سازمان ملل نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل نماینده سیاسی پاپ نمایندگان مجلس ایران نمایندگان کامست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نمایندگی ساندینستاس نهاوندی نهضت مقاومت ملّی ایران نواک نور محمد تره­کی نولند نوه خمینی نیامین سیویلتی نیروهای امنیتی عربستان نیروهای امنیتی پاناما نیروهای دلتا نیروهای زمینی آمریکا نیروهای زمینی و هوایی ایالات متحده نیروهای مسلّح شاه نیروهای ناتو نیروهای نظامی ایران نیروهای پاسدار نیروهای چپ‌گرای ایران نیروهای گردان 148 نیروی دریایی آمریکا نیروی دریایی ایالات متحده نیروی دلتا نیروی رزمی مشترک ضدتروریسم نیروی زمینی ایران نیروی هوایی ایالات متحده نیروی هوایی ایران نیمیتز نیوسام نیکسون نیکیتا خروشچف هاتینگر هادی قربانیار هادینگ هادینگ کارتر هارتمن هارولد هارولد براون هارولد ساندرز هارگراهام کلایتورولد ساندرز هاشمی هال هال ساندرز هالووی هانتر هانتینگتون هانسن هانسون هانی الحسن هاوارد بیکر هاوارد جورت هاولند هایزر هایگ هدایت آیت­الله خلخالی هدایت‌الله متین دفتری هدلی دونووان هرمان ایلتس هریس هلال‌احمر هلمن هلموت اشمیت همافران همسر بروس لینگن همسر شاه هملیتون هملیتون جردن همیتلون جردن همیلتون همیلتون جردن هنری {پرچت} هنری اوون هنری جایواردنه هنری راس پرو هنری سرونت هنری شاتز هنری پرچت هنری پرکت هنری کیسینجر هنری گلر هنز هنگ 75 تکاوران هود هورلیک هومر مویرس هومر میر هویسر هکتور ویلالون هکلر هیئت اعزامی کشیش‌های مسیحی هیئت الجزایری هیئت مدیره گندم استرالیا هیئت نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین هیئت پنتاگون هیلاریون کاپوچی هیملتون جردن هینتون هیوز رایان هیوستن هیکل وات واردات وارن وارن مگنوسون وارن کریستوفر واسف والتر بدل اسمیث والتر ماندیل والتر کرونکیت والدهایم والدهایم(Waldheim) والر والری والری ژیسکار دستن واندن هوول واین وبستر وران کریستوفر وزارت امور خارجه آمریکا وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا وزارت امور خارجه ایران وزارت امور خارجه بریتانیا وزارت امور خارجه فرانسه وزارت خزانه‌داری بریتانیا وزارت دفاع ایران وزلی ویلیامز وزیر امور خارجه آمریکا وزیر امور خارجه ایران وزیر امور خارجه بریتانیا وزیر امور خارجه مجارستان فریگیس پوجا وزیر امور خارجه ونس وزیر امور خارجه پاکستان شاهی وزیر امور خارجه ژاپن وزیر براون وزیر دانکن وزیر سایروس ونس وزیر هارولد براون وزیر ونس وزیر ویلیام میلر وزیر چارلز دانکن وست ولش ولکر ولیعهد ونس وکیل سابق شاه ویدلا ویلالون ویلسون ویلی برانت ویلیام آناواتی ویلیام اسلوآن کافین (William Sloane Coffin) ویلیام اودوم ویلیام برومفیلد ویلیام بلک ویلیام جکسون ویلیام داگرتی ویلیام رویر ویلیام لیک ویلیام میلر ویلیام هووارد (William M. Howard) ویلیام پری ویلیام کریمر ویلیام کوآرلز ویلیام کیئو ویلیام گالگوس وین ویکتور تامسث ویکتور سوخودروف ّسایروس ونس پائول پائول فایندلی پائول لوئیس پائول نیدهام پائول هنز پائول واشنگتن پائول کریسبرگ پادشاه تبعیدی یونان پارلمان اتریش پاستی پاسداران انقلابی خمینی پاسداران ایرانی پالاسیوس پالاسیوس (Palacios) پاناما پانامایی­ ها پانامایی‌ها پاول پاپ پاپ جان پل دوم (Pope John Paul II) پتیتی پرتغالی‌ها پرتینی پرتینی (Pertini) پرل گولاچینسکی پروبست پروفسور ریچارد فالک پروفسور ریچارد کاتم پروفسور ریکز پروفسور فالک پروفسور کاتم پرچت پرکت پزشکان آمریکایی پزشکان پانامایی پسر امام پسر برادر بزرگ خمینی پسر خمینی پسندیده پطرس غالی پلاتکین پلوید کاتلر پلیس آمریکا پلیس نیویورک پلیس پارک (Park Police) پلیس کاپیتول (Capitol Police) پلیس‌های کی‌استون پلیود کاتلر پنتاگون پهلوی پولیت بورو پولیت‌بورو پیاتیلا پیتر پیتر تارنوف پیتر کانستبل پیمانکاران آمریکایی پیوتروسکی پیکاک چارلز اسکات چارلز بری چارلز جونز چارلز دانکن چارلز رنفرو چارلز کوگان چارلز کیربو چارلز کیمبل چارلی چارلی بکویث چرون چریک ­های مسلمان چریک‌های فدایی خلق چمران چپ ­گراهای ایرانی چپ رادیکال چپ­ گراها چپ‌ها چپ‌گراها چیس چیس بانک ژان کلود پای ژاندارمری ایران ژاندارمری تهران ژاندارمری طبس ژاپنی‌ها ژنرال ­های ایرانی ژنرال توریخوس ژنرال تیلور ژنرال جاسپر ولش ژنرال جان پاستری ژنرال جان پاستی ژنرال جانسون ژنرال جونز ژنرال دیوید جونز ژنرال رابرت هویسر ژنرال راجرز ژنرال عمر توریخوس ژنرال محمّد الماحی ژنرال مکس‌ول تیلور ژنرال هایگ ژنرال وات ژنرال ویلسون ژنرال ویلیام اودوم ژنرال پائول گورمن ژنرال پاستی ژنرال پالیزبان ژنرال گریگورنکو ژنرال گست ژوآن والش ژیسکار ژیسکار دستن (Giscard d’Estaing) کاترین کوب کاترین کیئو کاتز کاتز (Katz) کاتلر کاتلین استافورد کاتلین راسموسن کاتم کاخ سفید کارتر کاردار آمریکا کاردار سوئیس در ایران کاردار فرانسه و الجزایر کاردار یونان کارسول کارشناسان ایران کارشناسان ایرانی کارلوتچی کارمندان آمریکایی کارمندان شرکت نفت کارکنان آمریکایی سفارت تهران کارکنان شورای امنیت ملّی کارگروه ایران کارگروه ویژه آپلن یک کارینگتن کارینگتون کاستاندا کاسترو کالاریس کالدول (Caldwell) کانادایی‌ها کانتیننتال ایلینوی (Continental Illinois) کانستابل کانستبل کاپوچی کاپیتالیست‌ها کاپیتان نیل (تری) رابینسن کاپیتان گری سیک کایسر کتی گراس کخ کرایسکی کرفت کرونکیت کریستوفر کریستین بورگت کریستین بورگه کریم سنجابی کرینگتون کسینجر کسیگا کسیگا (Cossiga) کشتیرانی ایران کشورهای اسلامی کشیش هووارد کشیش ویلیام اسلوآن کافین کشیش‌های آمریکایی کشیش‌های مسیحی کلاتز کلارک کلایتور کلایر بارنز کلمنت کلوتزنیک کلیمنت زابلوکی کمال حسن علی کماندوهای ارتش آمریکا کماندوهای اسرائیلی کماندوی مصری کماندوی ویژه فرانسوی کمونیست ­ها کمونیست­ ها کمونیست‌ها کمپ سان­تای کمپانی‌های نفتی آمریکایی کمیته المپیک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی کمیته مشترک ایران کمیته کار یهودیان کمیته‌های کلیسا و پایک کمیسیون بین‌المللی قضّات کمیسیون سازمان ملل کمیسیون مشترک ایران کمیکال بانک کندی کنستانتین کنفرانس غیرمتعهدها کنگره آمریکا کنگره ایالات متحده کورا لیجک کومر کومله کوپر کوگان کوین هرمنینگ کُردها کی کمپ کیتی هاک کیربو کیسینجر کینگمن بروستر گابریل رابین گابریل لوئیس گارد ملّی عربستان گراهام گراهام کلایتور گراهام کلایتون گراهاموزارت امور خارجه آمریکا گرومان (Grummon) گرومن گرومیکو گرومیگو گروه آرون گروه اروپایی گروه بررسی عملیات ویژه گروه تبعیدی ایران گروه ترور فرقان گروه خمینی در پاریس گروه راکفلر گروه غنی‌سازی اورانیوم اروپا گروه هالووی گروه هفت گروه هماهنگی پاریس گروه ویژه 2/5412 شورای امنیت ملّی گروه‌های لیبرال اروپایی گروگان ­های آمریکا گروگان­ های آمریکایی گروگان­ های ایران گروگان­ های غیر یهودی گروگان‌ها گروگان‌های آمریکایی گروگان‌گیرهای «کمونیست» گری گری سیک گری لی گریفیث گریفیث (Griffith) گریگوری پرسینگر گست گلدمن (Golman) گلدواتر گنشر گنشر (Genscher) گورگاس گولاسینزکی گیتز گیلمن یاسر عرفات یانگ (Young) یاویتس یدالله سحابی یروهای دریایی ایالات متحده یزدی یوسف الصبای (Youssef Sebai) یگان آموزش افسران احتیاط ‌ براون