در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره

گزارش تحقیق درباره عملیات نجات

موضوع سند

متن سند

یادداشت برای ثبت[1]

واشنگتن، 12 ژوئن 1980

موضوع:

           جلسه در سازمان سیا با اعضای هیئت اعزامی پنتاگون برای تحقیق دربارۀ عملیات نجات [علامت نشاندهنده سطح طبقهبندی از طبقهبندی خارج نشده است.]

1.       جلسه در اتاق کنفرانس سازمان از ساعت 14:00 تا 15:00 روز سهشنبه 10 ژوئن برگزار شد. حاضرین در جلسه:

‌أ. هیئت اعزامی پنتاگون

-      دریابُد جیمز هالووی[2]، نیروی دریایی ایالات متحده (بازنشسته)، رئیس گروه

-      سپهبد لئوری مانور[3]، نیروی هوایی ایالات متحده (بازنشسته)

-      سپهبد ساموئل ویلسون[4]، ارتش ایالات متحده (بازنشسته)

-      سرلشکر پیوتروسکی[5]، نیروی هوایی ایالات متحده

-      سرلشکر آلفرد گری[6]، سپاه تفنگ‌داران دریایی ایالات متحده[7]

-      سرهنگ داتی[8]، نیروی هوایی ایالات متحده، دستیار هیئت اعزامی پنتاگون

‌ب.      کارمندان سازمان سیا

اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی

-      جان مکماهون[9]

-      [اسم شخص از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      باب ایمز[10]

-      [اسم شخص از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      باب گیتز[11]

-      [اسم شخص از طبقهبندی خارج نشده است.]

2.      اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی جلسه را با توضیحی مختصر دربارۀ فعالیتهای کلی که توسط نهادهای اطلاعاتی برای پشتیبانی از عملیات نجات صورت گرفته است، آغاز کرد. او خاطرنشان کرد که بیشتر جزئیات مسئله را فاکتور گرفته است و اگر هیئت اعزامی پنتاگون سؤال خاصی داشته باشد، پس‌از سخنانش میتوانند مستقیم مطرح نمایند و یا ازطریق ژنرال ویلسون، معاون اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی و جان مکماهون پیگیر آن‌ها باشند. وی سپس پشتیبانی اطلاعاتی را در پنج حوزه دستهبندی کرد:

-      اطلاعات مفید و سازنده

-      آموزش در آمریکا

-      کمک در برنامهریزی و آمادهسازی

-      انجام مأموریت

-      اثر محرمانهبودن [علامت نشاندهندۀ سطح طبقهبندی از طبقهبندی خارج نشده است.]

3.      پس‌از آن، اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی نقش ما در هریک از این عرصهها را به‌شکلی تفصیلی تشریح کرد.

‌أ.      اطلاعات مفید و سازنده

1.       او ابتدا اظهار داشت که تمامی جامعۀ اطلاعاتی در این عملیات مشارکت داشتند (وزارت امور خارجه، آژانس امنیت ملی، سازمان سیا و آژانس اطلاعات دفاعی).

2.      وی تصریح کرد که نیاز اصلی ما بهدست‌آوردن اطلاعات دربارۀ محل نگهداری گروگانها بوده است.

- او در ضمن خاطرنشان کرد که ما اطمینان زیادی داشتیم نسبت به اینکه گروگانها در سفارت حضور دارند.[12] [پنج سطر از طبقهبندی خارج نشده است.] پیش‌از دریافت این اطلاعات غیرمنتظره، ما به‌نسبت مطمئن بودیم که گروگانها در سفارت نگهداری میشوند؛ گرچه همواره تردیدهایی وجود داشت دربارۀ اینکه دقیقاً چه تعداد گروگان در کدام ساختمان نگهداری میشوند، اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی گفت: «نفوذ به سفارت، بسیار دشوار است.»

3.      ما همچنین نیاز داشتیم تا اطلاعاتی دربارۀ محوطۀ سفارت و اطراف آن به دست آوریم.

-      بسیار خوب عمل کردیم. [چهارونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [شش سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [یکونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.] ما توانستیم جزئیات زیادی از نقشه و شرایط سفارت، سالن جلسات و سایر مناطق موردنظر را در اختیار طراحان عملیات قرار بدهیم.

4.      پشتیبانی آژانس امنیت ملی

-      او از تلاشهای سازندۀ آژانس امنیت ملی در گردآوری اطلاعات لازم دربارۀ شبکههای ارتباطاتی و راداری ایران گفت.

-      [چهارونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [سهونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

5.      سازمان سیا و آژانس اطلاعات دفاعی

-      او در ادامه توضیح داد که اطلاعات، تحلیل و گزارشهای زیادی دربارۀ وضعیت ارتش ایران به دست آمده بود.

-      یک نتیجهگیری کلی و البته بسیار سودمند، حاکی از این بود که ارتش در شرایط آمادگی مؤثر و بالا قرار ندارد؛ به‌ویژه برای انجام نبردهای هوایی در طول شب.

6.      در پایان، اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی اظهار داشت که اوایل ماه ژانویه، دستور داده است تا هر دو هفته یک بار، گزارش وضعیت برای تیم دلتا ارسال گردد.

-      هدف از این کار، ارائۀ بهترین برآورد ما دربارۀ محل نگهداری گروگانها بوده است.

-      این گزارشها قطعی نبودند، بلکه تنها تلاش داشتند تا دادههای محکمی را در اختیار فرمانده نیروی رزمی برای برنامهریزی بهتر قرار بدهند.

‌ب. آموزش (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی یادآور شد که این کار عمدتاً وظیفۀ سازمان سیا است.)

1.       وی به این نکته اشاره کرد که ما مکانی محرمانه را به‌مدت 42 روز در فاصلۀ زمانی ماههای نوامبر ـ دسامبر در اختیار نیروها قرار دادیم.

-      در طول این مدت، تأمین تمام نیازهای لجستیکی تیم دلتا بر عهدۀ ما بود.

-      او همچنین خاطرنشان کرد که حضور آن‌ها در این مکان کاملاً محرمانه بوده است؛ چه در زمان حضور تیم دلتا و حتی هنگامی که آن‌ها سه بار از مکان موردنظر ورود و خروج داشتند.

2.      به‌علاوه، کارکنان سازمان ما در تمامی مدت آموزش، در کنار تیم دلتا بودند.

3.      وی افزود: «علاوه‌بر پشتیبانی لجستیک، ما آموزش راهبری به خلبانان بالگرد دادیم [یکونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است].» او گفت: «این پشتیبانی مستمر بود و حتی در ناو نیمیتز نیز ادامه داشت و در آنجا نیروهای ما همۀ تجهیزات را کمی قبل‌از پرواز بالگردها، تنظیم کردند.» (سپس ادارهکننده به شگفتزدگی دریابُد هالووی از تأمین این سطح از آموزش و پشتیبانی برای خلبانان نظامی اشاره کرد.)

4.      علاوه‌بر موارد بالا، ادارهکننده گفت: «همۀ نیازهای تیم دلتا همچون تسلیحات، تجهیزات و... توسط سیا تأمین شده است.»

‌ج.   پشتیبانی در حوزۀ برنامهریزی و آمادهسازی

1.       [سهونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

2.      [یکونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [چهار سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [چهارونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

3.      در بخش دیگر، ادارهکننده دربارۀ نقش ما در انتخاب منطقۀ صحرای یک، نکاتی را مطرح کرد.

-      او گفت: «درحالی‌که این اقدام یک عملیات نظامی بود، ولی ما توانستیم ایدهها و پیشنهادهایی را در حوزههای مختلف مطرح کنیم.»

-      در ماه ژانویه، برنامهریزی عمدتاً حول محور سپریکردن شب در یک فرودگاه کوچک که پیشتر تسخیر میشود، میچرخید. این کار نیازمند به‌دستگرفتن کنترل فرودگاه و همۀ بخشهای آن، به‌مدت حدوداً 32 ساعت است. ما به همراه دیگر بخشهای وزارت دفاع، نگران این بودیم که آیا امکان انجام چنین کاری به‌صورت محرمانه وجود دارد یا خیر.

-      سازمان سیا سپس بررسی تصاویر مناطق کویری را آغاز کرد تا شاید مکان مناسبتری یافت گردد. درنهایت، منطقۀ صحرای یک شناسایی شد.

-      در ادامه، ادارهکننده به تشریح مأموریت هواپیمای اوتر پرداخت. [چهارونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      او خاطرنشان کرد که علیرغم طرح موضوع پرواز اوتر در ماه ژانویه، اجازه انجام این مأموریت برای روزهایی از مارس که ماه کامل است، صادر شد.

4.      پشتیبانی ارتباطی

-      [سهونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [نه سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

5.      رانندگان فارسیزبان

-      وی گفت: «ما نیروها را به این توانایی مجهز کرده بودیم.»

-      [یکونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [دوونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

‌د.     مرحلۀ اجرای عملیات

1.       کمک اطلاعاتی اصلی عبارت بود از: [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      این کار، ما را توانمند ساخت تا بفهمیم یکی از هواپیماها (یک هواپیمای سی ـ130) شناسایی شده است.

-      [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است.] گزارش ایران مبهم بود؛ بنابراین در شبکۀ کنترل هوایی مفقود شد.

-      پس‌از فرود در منطقۀ صحرای یک و نیز اتفاقات تأسفبار پس‌از آن، [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است] حاکی از این بود که ماجرا افشا شده است.

2.      [دوونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-      [یک‌ونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

و. محرمانهبودن

1.       ادارهکننده به این واقعیت اشاره کرد که بهتازگی (9 ژوئن) گزارشی از جان مکماهون[13] دریافت نموده است که مسئلهای قابلتوجه را مطرح میکند؛ اینکه عملیات احتمالاً آن‌قدر سرّی بوده است که سبب تحمیل خطرات زیاد شده است.

-      ادارهکننده در پاسخ به اظهارات دریابُد هالووی اظهار داشت که او و گروهش، مشغول بررسی بهایی هستند که باید برای تحقق محرمانه‌ماندن عملیات آتی نیروی رزمی مشترک پرداخت شود.

2.      اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی تأکید داشت که تنها دو نفر در سیا اطلاع داشتند که فرمان رسمی «آغاز عملیات» صادر شده است.

-           او با اظهار اینکه به بسیاری دیگر از افراد نیز اعلام «آمادهباش» شده بود، تأکید کرد که حتی در میان افراد حاضر در اتاق هم، تنها او میدانسته که تصمیم نهایی گرفته شده است.

3.      دوباره ادارهکننده پرسید: «آیا به‌خاطر بیش از حد محرمانه‌‌بودن، عملیات شکست خورده است؟»

4.      ادارهکننده سپس در همین راستا، تشریح کرد که ما خوششانس بودیم که آژانس امنیت ملی از ماجرا باخبر شد و در عملیات اوتر مشارکت کرده است.

-           بنابراین، وقتی به آن‌ها در لحظۀ آخر اعلام شد که نیروهایشان را آماده کنند، آن‌ها ازقبل میدانستند که کدام شبکهها و... را رصد کنند.

-           ادارهکننده تأکید داشت که برای مراحل بعدی عملیات، آژانس امنیت ملی امکان تمرین و تکرار آن را پیدا نکرد، ولی چون این مراحل هرگز عملیاتی نشدند؛ بنابراین ما نمیدانیم که آیا عدم تمرین بر عملکرد آژانس امنیت ملی تأثیرگذار بوده است یا خیر.

5.      ادارهکننده درمورد موضوع محرمانهبودن نیز گفت: «کاخ سفید از سطح محرمانهبودن عملیات رضایت داشته است.» [علامت نشاندهندۀ طبقهبندی از طبقهبندی خارج نشده است.]

3.      در تکمیل سخنان اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی، دریابُد هالووی به نکات زیر اشاره نمود:

‌أ.           آن‌ها برای ستاد مشترک نیروهای مسلح کار میکردند.

‌ب.      هدف نهایی آن‌ها پیشنهاد ایجاد تشکیلات و سازوکاری برای پرداختن به اینگونه موضوعات در آینده بوده است؛ یعنی اینکه چگونه میتوان یک نیروی رزمی مشترک را در میدان حفظ کرد.

‌ج.       او دربارۀ سیاست افشای اطلاعات نیز خاطرنشان کرد که هیئت پنتاگون، از همان ابتدا در جریان بررسی عملیات، با این مشکل دستوپنجه نرم میکرده است.

-           وی اینگونه ادامه داد که آن‌ها دریافتهاند که نزدیکترین افراد به مشکل (بکویث و وات)، درک بهتری از سطح بالای محرمانهبودن داشتهاند.

-           آن‌ها امکان افشای اطلاعات را یک نگرانی واقعی میدانستند و معتقد بودند که مواجهشدن با کمین طرف مقابل، میتواند بدترین حالت بروز آن باشد. [علامت نشاندهندۀ طبقهبندی از طبقهبندی خارج نشده است.]

5. در ادامه، سؤال‌وجوابهایی بین اعضا ردوبدل شد (خلاصۀ آن در بخش زیر آمده است).

سؤال (هالووی): [چهار سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی): [سه سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-            [دوونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-            [چهارونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-            [نه سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-            [پنج‌ونیم سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-           او نگران تصور ارتش بود مبنی‌بر اینکه «موفقیت» تیم «الف» کاری «بسیار سهلالوصول» است؛ بنابراین این نگاه ممکن است سبب بروز مشکلاتی شود و آن‌ها را به‌سمت خوشبینی بیش از حد سوق بدهد.

-           هالووی و برخی دیگر موافقت خود را با این دیدگاه ابراز کردند.

سؤال (هالووی)؛ به این نکته اشاره کرد که یکی از دلایل حضورشان در جلسه، بررسی نقاط اتصال موردنیاز (با یک نیروی رزمی مشترک آتی) است. او نظر ما را دربارۀ این موضوع جویا شد (و درعین‌حال خاطرنشان کرد که یافتن این نقطۀ اتصال ضرورت دارد).

پاسخ (مکماهون)؛ او توضیحاتی دربارۀ ماهیت نقطۀ اتصال متداول با وزارت دفاع و نیز روند مشارکت به‌طور خاص، در این مأموریت ارائه کرد.

-            [دو سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-           وی همچنین تشریح کرد که واحد تروریست ما، به‌صورت منظم با نیروی دلتا درزمینۀ اطلاعاتی و آموزش همکاری دارد.

-           نسبت به عملیات نجات نیز او اینگونه توضیح داد که ما ارتباط خود را با نیروی دلتا با هدف فراهم‌آوردن امکان آموزش و پشتیبانی لجستیک گسترش دادهایم و اینکه برای [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است] ارتباط با پنتاگون برای کمک درزمینۀ برنامهریزی.

-           در ادامۀ تشریح وضعیت پشتیبانی از عملیات نجات، وی خاطرنشان کرد که ما مقرهای خود را با درنظرگرفتن زاقههای مهمات، تجهیزات و امکانات لازم برای عملیات و... ایجاد کردیم تا بدین‌وسیله اطمینان حاصل شود که تیم به همۀ امکانات لازم برای آموزش و تمرین دسترسی دارد.

سؤال (هالووی)؛ او پیشنهاد کرد که نظر اولیۀ هیئت پنتاگون اینگونه باشد که هر نیروی رزمی دائمی در آینده، باید در قالب یک تشکیلات ثبت‌شده باشد که شامل نیروی دلتا، امکانات ترابری، تجهیزات و کارمندان نیروی دریایی (برای مثال یگان ویژۀ نیروی دریایی ایالات متحده[14] و یا احتمالاً یک زیردریایی) و دفتر ارتباطی فرماندهی در واشنگتن (عمدتاً در حوزۀ عملیات ویژۀ ستاد مشترک نیروهای مسلح) است. سؤال او این بود که چگونه میتوان نقاط اتصال و فصلمشترک را در این مورد شناسایی کرد.

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ او تأکید داشت که امکان ایجاد ارتباط و پیوند در برخی عرصهها و در سطوح مختلف مهیاست و اصولاً این تعامل با سازمان سیا ضرورت دارد.

-           او معتقد بود که عملیات آتی که در آن‌ها نیروی رزمی مشترک مشارکت دارد، بهعنوان یک مأموریت نظامی انجام خواهند گرفت؛ ولی بااین‌حال، به نیاز برای استفاده از تواناییهای پنهان نیز اشاره کرد [سه سطر از طبقهبندی خارج نشده است].

سپس هالووی نکات زیر را تشریح کرد:

-           او گفت: «هیئت اعزامی پنتاگون دربارۀ این واقعیت که نیروی رزمی مشترک به‌احتمال فراوان یک تشکیلات نظامی خواهد بود، بحثهایی داشته است» (اما هنوز به نتیجۀ قطعی نرسیده است).

-           نیروی رزمی مشترک باید آمادۀ تصمیمگیری در شورای امنیت ملی شود، نسبت به اینکه آیا عملیات مربوطه در حوزۀ مسئولیت وزارت دفاع بوده است و درنتیجه منافات دارد با الف. با رویکرد انجام مذاکره برای حل مشکل (هالووی این کار را وظیفۀ وزارت امور خارجه میدانست)؛ ب. با رویکرد پنهانی و سرّی (که در نظر هالووی این کار در حوزۀ مسئولیت سازمان سیا قرار دارد).

-           این یعنی تمرکز آن‌ها تا به امروز معطوف به این مسئله بوده است که وقتی ستاد مشترک دستور انجام عملیات را دریافت کرد، چگونه میتواند به بهترین شکل ممکن آن را اجرا نماید.

سؤال (مانور)؛ سؤال او این بود که آیا آگاهشدن ایرانیها ازطریق رادار، بهخاطر هواپیمای سی ـ130 یا یکی از بالگردها بوده است؟

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ علت، دیدهشدن یک هواپیمای سی ـ130 بود نه رهگیری سیستم‌‌های راداری.

سؤال (مانور)Y او بسیار مشتاق بود که از جزئیات بیشتری دربارۀ فراهمکردن نور لازم در منطقۀ صحرای یک آگاه شود.

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ [هشت سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

سؤال (مانور)؛ او پرسید: «آیا ما در روند انتخاب منطقۀ صحرای یک مشارکت داشتهایم؟»

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ او در پاسخ گفت: «بله! و اینکه این منطقه حاصل ابتکار خود ما بوده است.»

سؤال (گری)؛ وی با اشاره به سخنان ادارهکننده دربارۀ مسائل امنیتی، اظهار داشت که بایستی نوعی توازن بین محرمانهبودن و افشای احتمالی اطلاعات وجود داشته باشد. سؤال او به‌طور خاص این بود که آیا سازمان سیا توانسته است که بر دامنۀ فعالیتها نظارت کند تا بدین‌ترتیب مشخص شود که تعداد افراد آگاه از عملیات یا اقدامات مربوط به آن، بیش از حد افزایش یافته است؟»

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ [سه سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

سؤال (پیوتروسکی)؛ او هم با اشاره به موضوع رصد مسائل امنیتی، این پرسش را مطرح کرد که آیا توانسته بودیم اطلاعاتی را دربارۀ بهکارگیری ده بالگرد، در مقایسه با هشت فروند بالگرد فراهم کنیم یا خیر (از منظر امنیتی).

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ او در پاسخ گفت: «این موضوع بیشتر به تیم دلتا مربوط میشود. آن‌ها احتمالاً بهتر میتوانند با انجام محاسبات لازم مشخص کنند که چه‌چیزی نیاز بوده است و برای چه‌چیزی امکان شناسایی متصور میشود.»

جان مکماهون در ادامه گفت: «درهرحال، ما به‌دقت شبکههای مختلف ارتباطی را رصد میکردیم تا اطمینان حاصل شود که آیا رخنۀ امنیتی و اطلاعاتی رخ داده است یا خیر و تنها چیزی که به دست آوردیم، عبارت بود از اینکه "همه‌چیز روال عادی خود را دارد"».

-           سپس اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی به حادثهای که در پایگاه دیگو گارسیا اتفاق افتاد، اشاره کرد که در جریان آن، یک ملوان به یکی از فرماندهان نیروی دریایی و یکی از افراد ما گفته بود که از دلیل رفتوآمدها و فعالیتهای کنونی در نیمیتز آگاه است؛ او به آن‌ها گفته بود که حدس میزند که آن‌ها قصد انجام عملیات برای نجات گروگانها را دارند؛ در این زمان، فرمانده نیروی دریایی ملوان نامبرده را با خود به نیمیتز برد و با این کار از طرح «این دیدگاه» با سایر نیروها جلوگیری کرده است.

سؤال (پیوتروسکی)؛ وی ابتدا خاطرنشان کرد که ورود کامیونهای سوخت و نیز اتوبوس به منطقۀ صحرای یک بدشانسی بود؛ او سپس پرسید: «آیا این منطقه که بسیار به جاده نزدیک است، تنها مکان مناسب برای عملیات بود یا اینکه نقاط مشابه دیگری نیز وجود داشتند؟»

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ او در پاسخ گفت: «این منطقه، تنها مکانی بود که ما پیشتر تصویرش را مشاهده و به‌صورت میدانی نیز آن را بررسی کرده بودیم.»

- او تشریح کرد که در ابتدا برنامه این بود که هواپیما در جاده فرود بیاید، ولی پس‌از انجام پرواز شناسایی توسط اوتر، افراد دریافتند که امکان فرود در کویر نیز وجود دارد.»

-           او همچنین تأکید کرد که هیچ مکان دیگری که به اندازۀ این منطقه، نسبت به امکان فرود در آن اطمینان داشته باشیم، یافت نگردید.

-           وی در ادامه خاطرنشان کرد که وقتی «دستور آغاز» عملیات صادر شد، ما مشغول بررسی امکان انداختن تیوپهای حاوی بنزین در صحرا بودیم، اما زمانی برای سازماندهی یا بررسی بیشتر این گزینه، قبل‌از انجام عملیات وجود نداشت.

-           نسبت به موضوع رفتوآمد در آن منطقه نیز او اینگونه گفت که پس‌از فرود اوتر، چند خودرو از آن منطقه عبور کردند؛ وی تأکید داشت که وجود خودروها در جاده اتفاقی غیرعادی نبود؛ درواقع، به همین دلیل یک واحد ویژه از کماندوها در هواپیماهای سی ـ130 حضور داشتند تا موضوع رفتوآمد خودروها را مدیریت کنند.

سؤال (گری): او قصد داشت تا دوباره موضوع امنیت عملیاتی را مطرح کند. پس‌از اینکه فرایند برنامهریزی عملیات بررسی شد، وی با بیان این نکته که عملیات دارای بخشها و مراحل متعددی بود، به‌نحوی‌که همۀ افراد دخیل در این مراحل به‌اندازۀ کافی در روند بررسی طرح عملیات شرکت نداشتهاند، اظهار داشت که هیئت پنتاگون هیچ فرد دیگری را غیر از مقامات ارشد وزارت دفاع و ستاد مشترک نیروهای مسلح که از جزئیات کل نقشۀ عملیات آگاهی داشته باشد، نیافته است. سؤال او این بود که آیا ما تصور میکردیم با انعطاف بیشتر در مسائل امنیتی، اطمینان لازم به طرح عملیات به وجود نمیآید؟

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ او با اشاره به اینکه قصد دارد صریح صحبت کند، توضیح داد که دستکم سه بار در طول روند تدوین نقشۀ عملیات، نسبت به جریان امور اطمینان کامل نداشته است و اینکه او نگران بود؛ چون باید اطمینان حاصل میشد که نیازها و خواستههای ما، بهصورت کامل، تأمین شده است تا بدین‌وسیله احتمال موفقیت عملیات افزایش یابد.

-           وی ادامه داد که بارها وات را ملاقات کرده است، ولی او از لزوم تأمین نیازهای متعدد در یک زمان سخن گفته است؛ درحالی‌که لازم بود فهرستی از اولویتهای موردنیاز آماده شود تا ما منابع و امکانات خود را با آن هماهنگ سازیم (چراکه محدودیت منابع و امکانات اجازه نمیداد که بتوانیم همۀ درخواستهای وات را همزمان برآورده سازیم).

-           وی اظهار داشت که بارها مجبور شده است از رئیس ستاد مشترک بخواهد که طرح عملیات را بررسی نماید و اعلام کند که آیا ما نیازها را تأمین کردهایم یا خیر.

-           او اینگونه مدعی شد که هرگز یک برنامه و طرح مکتوب را مشاهده نکرده است و آنچه که توانستیم در این زمینه به دست بیاوریم، تنها حاصل [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است.] ارتباطی که مسئولیت آن به عهدۀ پنتاگون گذاشته شده بود.

-           او توضیح داد که یکی از نتایج تأسفبار ناآگاهی (از جزئیات طرح عملیاتی) این بود که نه ما اطلاع داشتیم و نه از ما درخواستی صورت گرفت که دربارۀ برداشتن [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است] تجهیزات ارتباطی و تصاویر موجود در بالگردهایی که قرار بود در همان مکان رها بشوند؛ او اعتقاد داشت که افشای اطلاعاتی که بهخاطر این تجهیزات و مدارک اتفاق افتاد، شاید نتیجۀ نبود بررسی تفصیلی برنامۀ عملیاتی توسط همۀ نیروها و واحدهای مشارکتکننده بوده باشد.

سؤال (گری)؛ او از آنچه اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی تشریح کرد (نبود بررسی کافی طرح عملیاتی که سبب شد که اسناد طبقهبندی‌شده، بیجهت افشا شوند)، ابراز نگرانی کرد. وی تصریح کرد که بهشدت موافق تشکیل یک نیروی رزمی مشترک غیرمرسوم است که درصورت نیاز، کوچک و آموزشدیده خواهد بود؛ اما بااین‌حال تأکید داشت که ما (دولت ایالات متحده) باید همواره به سایر نیروها، چه آن‌هایی که به فرماندهی کل وابسته هستند، چه واحدهای متعلق به سازمان سیا، متکی باشیم.

نگرانی او از این بود که نیروی رزمی مشترک ممکن است به‌سمت انجام «نقشها و مأموریتهای» سایر نهادها و سازمانها سوق داده شود (با اشاره به اینکه هرگونه نیروی رزمی مشترک که تلاش کند تا دستورات دیگر نهادها را پیاده نماید، درواقع تشکیلاتی بزرگتر از سازمان سیا خواهد بود).

در همین راستا، جان مکماهون گفت: «در ارتباطی که با نیروی دلتا داشتیم (پیش از انجام عملیات)، چارلی بکویث پیشنهاد اضافهکردن یک نیروی سیا در تیم دلتا را مطرح کرده بود تا مشورتهای کارشناسی در حوزۀ امور منطقه و بینالملل را در اختیار آن‌ها بگذارد.» او خاطرنشان کرد که به چارلی گفته است که ما نمیتوانیم دو مأمور سیا در تیم داشته باشیم؛ بنابراین موضوع به‌کلی کنار گذاشته شد.

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ او قبول داشت که بهصورت کلی، سازمان سیا مسئول اجرای عملیات در عرصههای عملیاتی نامتعارف نیست. او تأکید کرد که مداخلۀ ما عمدتاً در دو حوزه صورت گرفته است: الف. انجام شناسایی به‌صورت مخفیانه؛ ب. مشارکت شبهنظامی ما نیز به‌نوعی در قالب ارائۀ مشورت به نیروهایی بوده است که بدنۀ واحدها را تشکیل میدادند؛ مانند عملیاتی که در لائوس[15] انجام شد.

-           پیشنهاد وی این بود که هیئت پنتاگون مشخص کند که از یک نیروی رزمی مشترک چه میخواهند؛ اینکه کار را از همان مرحلۀ اول آغاز کنند و به گسترۀ کامل استلزامات و نیازهای احتمالی، مانند افشای اطلاعات، خراب‌کاری، نفوذهای مخفیانه و... توجه داشته باشند، نه اینکه تنها روی فاز نظامی متمرکز شوند.

-           او مدعی شد که اگر در هنگام پرداختن به موضوع انجام عملیات نجات، جایگزینی برای انجام عملیات نظامی وجود داشته باشد، احتمالاً عملیاتی خواهد بود که بر فعالیتها و اقدامات مخفیانه و پنهانی استوار است. او معتقد بود که کشور باید چنین توانایی و ظرفیتی داشته باشد؛ مسئله این است: کجا و چطور؟

هالووی سپس اینگونه توضیح داد که اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی به نکتۀ خوبی اشاره کرده است؛ نوعی شکاف در توانایی بین استفاده از قدرت نظامی و اقدام مخفیانه وجود دارد.

-           او گفت: «هرچقدر نیرو، بالگرد، سلاح و... بیشتری در یک عملیات مشارکت داشته باشد، آن عملیات بیشتر به یک جنگ شباهت پیدا میکند و این مسئله، مشکلات خاص خود را به دنبال دارد؛ بنابراین تعداد نیروها و تجهیزات اهمیت پیدا میکند.»

همچنین اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی خاطرنشان کرد که لزوماً علاقهای نداشته است که توانایی شبهنظامی ما عملیاتی شود؛ ولی چون احساس میکرد که کشور نیازمند این گزینه است، بنابراین بررسی آن را به هیئت اعزامی پنتاگون پیشنهاد کرده است. او همچنین توصیه کرد که شاید بهتر باشد که آن‌ها ابعاد حقوقی این مسئله را نیز بررسی کنند.

سؤال (ویلسون)؛ او پرسید: «آیا تحلیل اطلاعاتی دربارۀ واکنش ایران پس‌از نجات "موفقیتآمیز" گروگانها صورت گرفته بود؟»

پاسخ (اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی)؛ وی در پاسخ گفت: «بله! این اتفاق افتاد و نتایج تحلیلها در اختیار افراد دخیل در برنامهریزی و اجرای عملیات قرار گرفت.»

-           او از احتمال حملاتی علیه سایر شهروندان آمریکایی حاضر در ایران سخن گفت (مانند نمایندگان خبرگزاریها)؛ اما خاطرنشان کرد که مشخص نبوده است که آیا دولت ایران دست به چنین کاری خواهد زد یا خیر (چراکه این دانشجویان متخاصم بودند که سفارت را تسخیر کردند نه دولت). [شش سطر از طبقهبندی خارج نشده است.]

-           وی در ادامه به تشریح برخی دیگر از واکنشهای احتمالی ایران پرداخت؛ ازجمله قدرتگرفتن احتمالی جناح چپ، تثبیت تقریباً قطعی جایگاه خمینی که تمرکز بر مخالفت با آمریکا با آن همراه است و این واقعیت که ما معتقد نبودیم که انجام چنین عملیاتی، لزوماً سبب مداخلۀ مستقیم شوروی خواهد شد.

 (باب ایمز [کمتر از یک سطر از طبقهبندی خارج نشده است] موافقت کرد در این جمعبندی کلی.) [علامت نشاندهندۀ سطح طبقهبندی از طبقهبندی خارج نشده است.]

6.      در این زمان، جلسه پایان یافت و اعضای هیئت اعزامی پنتاگون جلسه را ترک کردند. همۀ درخواستها برای ارائۀ اطلاعات، توسط ویلسون به جان مکماهون یا معاون اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی منتقل خواهد شد. [علامت نشاندهندۀ سطح طبقهبندی از طبقهبندی خارج نشده است.]

جان ریکسی[16]

هماهنگ‌کنندۀ مطبوعاتی و شورای امنیت ملی



[1]. Central Intelligence Agency, Office of the Director of Central Intelligence, Job 82M00501R: 1980 Subject Files, Box 14, Folder 1.

سرّی؛ [سطح دسترسی از طبقهبندی خارج نشده است]. برای آگاهی از برآوردهای دیگر از عملیات نجات که توسط بخشهای مختلف سازمان سیا انجام شده است، نک: همان.

[2]. James L. Holloway

[3]. Leroy J. Manor

[4]. Samuel V. Wilson

[5]. J. L. Piotrowski

[6]. A. M. Gray

[7]. USMC

[8]. Doughty

[9]. John McMahon

[10]. Bob Ames

[11]. Bob Gates

[12]. نک: سند 264.

[13]. یادداشت مکماهون برای ترنر مورخ 9 ژوئن

Central Intelligence Agency, Office of the Director of Central Intelligence, Job 82M00501R: 1980 Subject Files, Box 14, Folder 1.

[14]. SEALS

[15]. Laos

[16]. J.H. Rixse

منبع: - جلد - - صفحه
تصاویر سند
(Barbara Watson) (Chadli Benjedid) (Charles Kimball) (Dodson) (Edward Streator) (Ermarth) (Fahd) (Frigyes Puja) (George Wald) (John Derrase) (John Walsh) (Kamal Hassan Ali) (Kay Camp) (Lennox Hinds) (Leonard Weinglass) (Lori Damrosch) (Mary Anderson) (Nikita Khrushchev) (Paitilo Hospital) (Paul Washington) (Raymond Probst) (Richard Burt) (Richard Lehman) (Robert Gates) (Sadat) (Sol Linowitz) (Steve Oxman) (Susan Clough) ( Alfred Kamal Hassan Ali) (برژینسکی) (بورگت) (هنری اوون) 101st Airborne (Air Assult) 2 50 گروگان آمریکایی 53 آمریکایی 53 گروگان آمریکایی 75th Ranger Regiment 8 82d Airborne A. M. Gray Abdelkrim Gheraieb Abu Sayeed Chowdhury Aeroflot Aguilar Alan B. Golacinski Aldo Beckman Alfred Friendly Aligned Amadou Ambler Moss Andy Young Angus Ward Ann Swift Aristides Royo Arnold Raphel Arthur A. Hartman Association of Catholic Jurists Aubert Australian Wheat Board Azerbaijani Democratic Party Barbara Bergman Barbara Rosen Barry Rosen Barzan Ibrahim Al Bayh Bedjaoui Begin Bellmon Ben Huberman Benelux Benjadid. Benjamin Civilett Berenice Bill Bader Bill Bowdler Bill Miller Bob Ames Bob Carswell Bob Gates Bob Komer Bob Owen Bolsheviks Bonn Botha Boutros Ghali Brandt Bremer Brian Atwood British Foreign Office Broomfield Brunner Bruno de Leusse Brzezinski Byrd CENTO Capucci Carrington Carter Castro Charles Bray Charles Cogan Charles Duncan Charles Jones Charles Kirbo Charles Renfrew Charlie Beckwith Charon Chase Bank Chase Manhattan Bank Chatti Chemical Bank Cheron Christian Bourguet Christopher Claude Paye Clem Zablocki Communications Satellite Corporation Contadora Island Cooper Counterterrorist Joint Task Force Cyrus Vance Dale Hathaway Daoudi David Andelman David F. Trask David Frost David Jones David Mark David McGiffert David Newsom David Rubenstein De la Espriella DeBakey Dean Hinton Denend Denis Clift Dick Cooper Diego Cordovez Dietrich Stobbe Dobrynin Don McHenry Doughty Dr. Gharahi Dr. Kean EURODIF Edward Fried Edward Walsh Egyptian General Intelligence European Court of Human Rights Evans Exxon Faisal Far East Fascell Felipe Gonzalez Francois Frank Carlucci Frank Church Frank Kramer Frank Moore Frank Press Fred Bergsten Fritz Ermarth Gabriel Lewis Gabriel Robin General Bolibzan General Grigorenko General Haig General Torrijos George Ball George Vest George Walden Ghotbzadeh Gilman Goldwater Gorgas Graham Group of Seven Guyer H. Ross Perot Hamilton Hamilton Jordan Hani al Hansen Hanson Harold Brown Harry Jayewardene Hassan Head of Union of Syrian Bar Associations Hector Villalon Heikal Helman Henri Servant Henry Geller Henry Kissinger Henry Owen Henry Precht. Homer Meyer Homer Moyers Horelick Hottinger Houston Howard Baker Howard Hjort Howland Huyser ICA INTELSAT Implementation Coordination Group Inman International Commission of Jurists International Scientific Union Iran Freedom Foundation Islamic Front for the Liberation of Bahrain Islamic Guerrillas in America J. L. Piotrowski J.H. Rixse J.R. Jayewardene Jack Javits Jackson James L. Holloway James McIntyr James Vaught Jasper Welch Jean Jerrold Schecter Jerry Schecter Jewish Labor Committee Jim Schlesinger Jim Williams Joan Walsh Jody Powell John Chancellor John Goshko John Harmon John Kifner John McMahon John McMurray John Pustay John Sawhill John Shenefield John White Joint Task Delta Jordan Jorge Illueca Joseph Onek Kaiser Kalaris Katherine Keough Keystone Kops Khalid al King Constantine Kingman Brewster Kitty Hawk Klutz Kraft Kreisky LaSalle Laingen Lamsdorff Lang Larry Simms Leroy J. Manor Linowitz Lloyds Long Lopez Lopez Portillo Lopez Portillo Robert Armao Louisa Kennedy Luther Hodges MIT Mahi Mahtar M'Bow Marcel Salamin Marcel Saliman Mark Morse Marshall Brement Marshall Shulman Martin Ennals Marwan Mathias Matt Nimetz Mattingly Maynes McHenry McMahon Michael Alexander Mihri Mike Metrinko Mister Moore Molavi Moorhead Kennedy Morgan Guaranty Moslem Peoples Republican Party Muhammad al Muskie Naik National Academy of Science National Command Authority National Resistance Movement of Iran Nelson Dong Nicholas Henderson Noland Non Noriega Norman Rich Novak OECD OPEC OSTP Ohira Olof Palme Oplan I Oxman O’Dwyer Paris Bar Association Paris Coordinating Group Paul F. Gorman Paul Findley Paul Henze Paul Kreisberg Peacock Pearl Golacinski Peron Petitti Philip C. Gast Phillip Klutznick Piatilla Pittman Plotkin. Polisario Front Politburo Poncet Portillo Qudhi Harakat Rae Huffstutler Rafi Ahmad Rafiq Ahmed Rafiuddin Ahmed Ramsey Clark Ray Jenkins Reagan Reed Reg Bartholomew Reynolds Richard Cottam Richard David Vine Richard Falk Richard N. Cooper Richard Queen Ricks Ritzel Robert Blackwill Robert D. Blackwill Robert Dean Robert Mundheim Robert Murray Robert Owens Robert T. Curran Rockefeller Roger Fisher Romulo Escobar Ronald Spiers Rory Gonzalez Rosalynn Roy Ruegg SARESHTAHDARZADEH MOHSTOFI (SHAHPAR) SASC SEALS Sabah el Rikabi Sadeq alTuhani Saeb Salaam Salah Mohtadi Salim Samuel V. Wilson Sandinistas Sandjabi Sardar Jaf Saud al Saunders Sayyid Abbas al Schmidt Secretary to the Cabinet Shahi Sheikh Eziddin Hoseini Sheldon Krys Shell Shutler Simonin. Sir Frank Cooper Sir Michael Palliser Sir Robert Armstrong Snowbird Son Tay Spain Special Operations Review Group Stan Pottinger Stanley T. Escudero Stansfield Turner Stebbins Stephanie van Reigersberg Stephen Larrabee Stevens Stevenson Stoessel Strauss Stuart E. Eizenstat Suleyman Demirel Tarnoff Taylor Thatcher Thomas B. Hayward Thomas Thornton Tikriti Tim Deal Timm Tip O’Neill Tito Tomseth Tony Solomon. Turner UK Treasury UN Charter USMC University of Pittsburgh Utaibi Vasev Videla Viktor Sukhodrev W. Graham Claytor Walter Cronkite Walter Mondale Warren Christopher Warren G. Magnuson Wehner West German Socialist Party White Russian William Anawaty William D. Krimer William Odom William Perry William Webster Willy Brandt [8] ساندرز vanden Heuvel «آقای و» «ب» «حزب‌الله» «دانشجویان پیرو خط امام در لانه جاسوسی» «دانشجویان پیرو خط امام» «روری» گونزالز «فدائیان اسلام» «مهدی» «گروه اروپایی» «گروه ویژه 5421» آترتون آتگف (Utgoff) آذربایجان آذربایجانی­ ها آذربایجانی‌ها آذری‌ها آر وی سیکمن آرتور هارتمن آرمائو آرمائو (Armao) آرنولد رافائل آرنولد هورلیک آرون آریستیدس رویو آسترمن آقا شاهی آقای «م» آقای «و» آقای آرون آقای آگاه آقای ابتهاج آقای ایکس و وای آقای ایکس کریستین بورگت (Christian Bourguet) آقای برونو دو لوس آقای بلاکر آقای سالومون آقای سجادی آقای ص آقای فرانک کارلوتچی آقای فرهنگ آقای والریانی آقای وای هکتور ویلالون (Hector Villalon) آقای کریستوفر آقای کومر آقای کیربو آلبرایت (Albright) آلدو بکمن آلفا آلفرد (روی) آترتون آلفرد آترتون آلفرد فرندلی آلمانی آلمانی‌ها آلمان‌ها آلن دالس آلن گلانسینکسی آلن گولاچینسکی آمبلر موس آمریکا آمریکایی‌ها آن سوئیفت آنتونی دوبرینین آنتونی سالومون آنتونی لیک آنتونی کواینتن آندرس آگیلار آندری گرومیکو آنگوس وارد آنیبال بوگنینی (Monsignor Annibale Bugnini) آواکس آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) آژانس امنیت ملّی آژانس بین‌المللی انرژی آکسمن آگوست آگیلار آیت ­الله آیت ­الله بهشتی آیت ­الله حجّت آیت ­الله خلخالی آیت ­الله خمینی آیت ­الله روح ­الله خمینی آیت ­الله شریعت­مداری آیت ­الله کاظم شریعت­مداری آیت­ الله آیت­ الله خمینی آیت­ الله صادق خلخالی آیت­ الله محمّد خمینی آیت‌الله آیت‌الله بهشتی آیت‌الله خلخالی آیت‌الله خمینی آیت‌الله خوئی آیت‌الله خوئینی آیت‌الله روح الله خمینی آیت‌الله روح‌الله خمینی آیت‌الله سید محمّد بهشتی آیت‌الله شریعت‌مداری آیت‌الله صادق خلخالی آیت‌الله صادق روحانی آیت‌الله طالقانی آیت‌الله پسندیده آیزنهاور آیوا ابو سعید چودری ابو ولید ابوالحسن بنی­ صدر ابوالحسن بنی‌صدر اتباع آمریکا اتباع آمریکایی اتحاد جماهیر شوروی اجساد نظامیان ارتش آمریکا احمد احمد خمینی احمد فرزند آیت الله خمینی احمد مختار امبو اخوان المسلمین اداره عملیات­ سیا (CIA Office of Current Operations) ادموند موسکی ادوارد استریتور ادوارد ساندرز ادوارد فرید ادیب داوودی ارتش آزادی­ بخش خلق (People’s Liberation Army ) ارتش آمریکا ارتش ایالات متحده ارتش ایران ارتش عربستان ارتش پاکستان اردشیر زاهدی ارمارث ارنست (Ernst) ارنوف اروپایی ­ها اروپایی‌ها اروپای‌غربی اریک لانگ اریک لانگ (Erik Land) استاندار خراسان استاندار خوزستان استانسفیلد استانسفیلد ترنر استخبارات استراوس استفان لارابی استفانی ون رابزبرگ استنلی اسکودرو استنلی پوتینجر استوارت ایزنشتارت استورات ایزنشتارت استوسل استیو آکسمن استیون لاوترباخ استیون کرتلی استیونز اسرائیل اسرائیلی‌ها اسقف اعظم اسقف توماس کلی (Thomas C. Kelly) اسقف توماس گامبلتن (Thomas Gumbleton)کاردینال اتین دوال (Etienne Duval) اسقف اعظم شهر الجزیره اسقف گامبلتن اسقف‌ اعظم اسنوبیرد اسپانیایی‌ها اسپاین اسپیرز اشرف اشمیت اصغر موسوی‌خوئینی اعتصام اعراب اعراب خوزستان اعضای اینتل‌ست اعضای سندیکا اعضای شورای انقلاب اعضای کمیته دائمی افغانستان اف ­بی ­آی اف بی آی (FBI) اف­ بی ­آی اف­ بی­ آی افسر میز ایران افسران سیا افسران نیروی دریایی ایران اف‌بی‌آی اقلیت بلوچ اقلیت‌های قومی اقلیت‌های کُرد الجزایری­ ها العتیبی المدحی الکسیس جانسون الیزابت سوئیفت الیزابت مونتاگن امام امام خمینی امام موسی صدر امبلر ماس امینی انتظام انجمن حقوقدانان کاتولیک اندرو یانگ اندی یانگ انقلابیون اسلام ­گرا انقلابیون مسلمانف ایرانی‌ها انور سادات انگلیسی انگلیسی‌ها اوبرت اوتو بورچ (Otto R. Borsch) اودوم اودویر اورودیف اولوف پالمه اوهیرا اوون اوپک اوکیتا (Okita) اویسی اپک اکبر گودرزی. اکسان ایتالیا ایتالیایی‌ها ایتان ایران ایر ایرانی ها ایرانی­ ها ایرانی‌ها ایرانی‌های غیرمهاجر ایرانی‌های یهودی ایزنشتات ایلتس ایل‌های قشقایی و بختیاری ایمز اینمن ایوانز باب اوون باب ایمز باب کارسول باب کومر باب گیتز باربارا برگمن باربارا روزن باربارا واتسون بارزانی بازرگان باند هشت بانک اگزیم‌ بانک صادارت بانک فدرال رزرو نیویورک بانک لویدز بانک مرکزی ایران بانک چیس بانک‌های آمریکا در فرانسه بانک‌های آمریکایی بانک‌های ایرانی بانک‌های بریتانیا بانک‌های ژاپن بانک‌‌ چیس بانک‌‌های آمریکا بای بتز(Betts) بجاوی بختیار بختیاری‌ها برادر خمینی برادرزاده خمینی براندت ونر براون برایان آتوود برت مور برزان ابراهیم التکریتی برمر برمنت برنر بروس جرمن بروس لینگن بروس کلارک بروستر برونر برچ بای برژنف برژینسکی برژینکسی برگت برگلند بری روزن بری گلدواتر بریتانیایی‌ها بلشویک‌ها بلمون بلوچ بلوچ­ های داخل ایران بلوچی بلوچ‌ها بلک ­ویل بلک­ویل بن برادلی (Ben Bradlee) بن هابرمن بنجامین سیویلتی بنه‌لوکس بنک آو آمریکا بنک آو امریکا (Bank of America) بنی ­صدر بنی احمد بنی صدر بنی­ صدر بنی­­ صدر بنیاد ضدخمینی آزادی ایران بنیامین سیویلتی بنیامین هابرمن بنیامین گیلمن بنی‌صدر بن‌جدید بهشتی بوتا بودلدر بودلر (Bowdler) بورگت بویراحمدی بک ویث بک­ویث بگین بیضی بیل بیل اودوم بیل بودلدر بیل جکسون بیل میلر بیمارستان مشهور پاناما (پیاتیلا) بیمارستان نظامی آمریکا (گورگاس) بیمارستان پایتیلو بین بیدر بیوک صابر تأسیسات نفتی ایران تاجران غلّات تارنوف تام تورنتون تامست تاچر تبعیدی­ های ایرانی تجّار ایرانی تراون ترنر ترودو ترودو (Trudeau) ترومن ترکمن­ ها ترک‌ها تری تدفورد تفنگداران دریایی ایالات متحده تنیسون گایر تورنتون توریخوس توماس آهرن توماس اونیل توماس تورنتون توماس شافر تونی سالومون تونی سولومون تُرک‌ها تُرک‌های آذربایجان تیتو تیلور تیم دلتا تیم دیل تیم نیروها و تجهیزات آمریکا تیم پزشکی فرانسوی تیمسار اویسی تیمسار جم تیپ اونیل تیپ ویژه 23 جاسپر ولش جان دراسه جان دراسه (John Derrase) جان دین جان دین (John Dean) جان ریکسی جان ریکسی. جان ساهیل جان شانافیلد جان شنفلید جان شنفیلد جان فینی (John Finney) جان لیمبرت جان مک­ ماهون جان مک‌مورای جان مک‌کیل جان هارمون جان والر جان والش جان وایت جان پاستی جان کندی جان کنسلر جان کیفنر (John Kifner) جان گریوز جان گوشکو جانسون جانسون لیلیان جایواردنه جبهه آزادی­ بخش ملّی الجزایر جبهه دموکراتیک ملّی جبهه ملّی جبهه ملّی ایران جبهه پولیساریو جردن جرولد شکتر جری شکتر جری میل جری پلاتکین جمال شمیرانی جمعیت خورشید و شیر قرمز جمعیت شیر و خورشید جمعیت شیر و خورشید سرخ جمهوری اسلامی ایران جنبش غیرمتعهدها جنرال جان پاستی جنرال دیوید جونز جهیمان بن محمّد بن سیف العتیبی (Juhaiman ibn Muhammad ibn Saif al جو هال جوانان ایرانی جودی جودی پاول جورج بال جورج هانسون جورج والد جورج والدن جورج وست جورج کالاریس جوزف استافورد جوزف اونک جوزف رید جوزف سوبیک جوزف هال جونز جونیوس ریچارد جایواردنه جک یاویتس جکسون جی جیم شلسینگر جیم ویلیامز جیمز رنچلر (James Rentschler) جیمز شلسینگر جیمز لوپز جیمز مکینتایر جیمز هیوز جیمز وات جیمز ویلیامز جیمی کارتر جین فرانسوا پونست حائری حافظ اسد حامیان خمینی حبیب شطّی حبیب شطی حبیبی حبیبی (سخنگوی شورای انقلاب) حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی حجت الاسلام علی ­اکبر هاشمی رفسنجانی حزب (کمونیست) توده حزب توده حزب جمهوری اسلامی حزب جمهوری خلق مسلمان حزب دموکرات حزب دموکراتیک آذربایجان حزب دموکراتیک کُردستان حزب سوسیالیست آلمان‌غربی حسن بنی‌صدر حسن نزیه حسن‌علی حسنی حسین خمینی حسین منتظری حقوقدان ­های فرانسوی حقوقدان فرانسوی هکتور ویلالون حقوقدانان ایرانی حقوقدانان فرانسوی حقوقدان‌های ایرانی حقوقدان‌های فرانسوی حکومت خمینی حکومت پهلوی خالد الحسن خاندان پهلوی خانم تاچر خانم تیم خانم نوبری خانم کیئو خانواده آر وی سیکمن خانواده آلن گلانسینکسی خانواده استیون لاوترباخ خانواده استیون کرتلی خانواده الیزابت سوئیفت خانواده برت مور خانواده بروس جرمن خانواده بروس لینگن خانواده بری روزن خانواده توماس آهرن خانواده توماس شافر خانواده جان لیمبرت خانواده جان مک­کیل خانواده جان گریوز خانواده جری میل خانواده جری پلاتکین خانواده جوزف سوبیک خانواده جوزف هال خانواده جیمز لوپز خانواده دوآن جیلت خانواده دونالد شارر خانواده دونالد هوهمن خانواده دونالد کوک خانواده دیوید روئدر خانواده رابرت انگلمن خانواده رابرت اود خانواده رابرت بلاکر خانواده ریچادر مورفیلد خانواده سلطنتی خانواده سلطنتی آل سعود خانواده فردریک کوپکه خانواده فیلیپ وارد خانواده للند هالند خانواده مالکوم کالپ خانواده مایکال ریگان خانواده مایکل مترینکو خانواده مایکل مولر خانواده مایکل هاولند خانواده مورهد کندی خانواده ویلیام بلک خانواده ویلیام داگرتی خانواده ویلیام رویر خانواده ویلیام کیئو خانواده ویلیام گالگوس خانواده ویکتور تامسث خانواده پائول لوئیس خانواده پائول نیدهام خانواده چارلز اسکات خانواده چارلز جونز خانواده کاترین کوب خانواده کلایر بارنز خانواده کوین هرمنینگ خانواده گری لی خانواده گریگوری پرسینگر خبرنگاران آمریکایی خبرنگاران ایتالیایی خرازی خلبانان نیروی هوایی خلخالی خلیل الوزیر خمینی خوئی دادستان کل بنیامین سیویلتی دادسون دادگاه حقوق بشر اروپا داریوش اول داماد خمینی دان مک‌هنری دانته فاسیل دانشجویان آمریکایی دانشجویان ایرانی دانشجویان ایرانی ساکن آمریکا دانشجویان میامی و لس آنجلس (LA ) دانشجویان نظامی ایرانی دانشگاه پیتزبرگ دانکن داوودی دبیرکل سازمان ملل دبیرکل عفو بین‌الملل دتانت در وزارت امور خارجه آمریکا دریابد دریابُد استانسفیلد ترنر دریابُد اینمن دریابُد ترنر دریابُد توماس هایوارد دریابُد توماس هیوارد دریابُد جیمز هالووی دریابُد لانگ دریابُد مدنی دریابُد هالووی دلتا دنند دنیس کلیف دنیس کلیفت دوآن جیلت دوبرینین دولت آمریکا دولت انقلابی ایران دولت ایالات متحده دولت ایران دولت بازرگان دولت جانسون دولت جدید نیکسون دولت فورد دولت مرکزی تهران دولت مصدّق دولت پاناما دولت پرون دولت کابل دولت کارتر دولت کانادا دونالد شارر دونالد مک‌هنری دونالد هوهمن دونالد کوک دونووان دپیلمات‌های ایرانی دکتر برژینسکی دکتر دی‌بیکی دکتر زبیگنیف برژینسکی دکتر قرحی دکتر قرهی دکتر مایکل دی‌بیکی دکتر نورمن ریچ دکتر کین دیتریش اشتوبه دیل دیل هاتاوی دین هینتون دیوان بین ­المللی دادگستری دیوان بین­ المللی دادگستری دیوان بین‌المللی دیوان بین‌المللی دادگستری دیود آرون دیوید دیوید آرون دیوید اف تراسک دیوید جونز دیوید راکفلر دیوید روئدر دیوید روبنستین دیوید فراست دیوید مارک دیوید مک‌گیفرت دیوید نیوسام دیپلمات ­های آمریکایی دیپلمات­ های ایران دیپلمات‌های آمریکایی دیپلمات‌های ایران دیپلمات‌های ایران در آمریکا دیپلمات‌های ایرانی دیپلمات‌های کانادایی دیک کاتم دیک کوپر دیگو کوردوز رئیس ­جمهور اسد رئیس ­جمهور الجزایر رئیس ­جمهور ایران رئیس اتحادیه کانون‌های وکلای سوریه رئیس سابق کانون وکلای پاریس رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلّح رئیس سرویس اطلاعاتی مصر رئیس شاخه نظامی فتح رئیس فدرال رزرو رئیس موقّت مجلس ایران رئیس یونسکو رئیس­ جمهور یوگسلاوی رئیس­ مجلس ایران رئیس‌جمهور (برژینسکی) رئیس‌جمهور ایران رئیس‌جمهور رویو رئیس‌جمهور سابق بنگلادش رئیس‌جمهور سادات رئیس‌جمهور سریلانکا رئیس‌جمهور عراق رئیس‌جمهور فرانسه رئیس‌جمهور پاناما رئیس‌جمهور کارتر رابرت آرمائو رابرت آندرز رابرت استراوس رابرت انگلمن رابرت اود رابرت اوونز رابرت ایمز رابرت برگلند رابرت بلاکر رابرت بلک‌ویل رابرت دین رابرت فیتس رابرت ماندیم رابرت مورای رابرت نواک رابرت کارسول رابرت کندی رابرت کوران رابرت کومر رابرت گیتز رابرتز اوون رابطین ایرانی پاناما رابطین فرانسوی راجر فیشر رادیکال‌های مارکسیست راس پروت رافائل رافل رانک چرچ راکفلر راکی سودارث رای هافستاتلر رجایی رجوی رسول پاپ رضا پسندیده رضا پهلوی رضوانی رفسنجانی رفیع احمد رفیع‌ احمد رفیع‌الدین احمد رفیق احمد(Rafiq Ahmed) رمزی کلارک رهبر ایران رهبر نظامی پاناما رهبران ایران رهبران جبهه ملّی رهبران شیعیان لبنان رهبران عراق رهبران کُرد رهبری ایران روئگ روحانی روری گونزالز روزالین روزنامه­ نگاران آمریکایی روزنامه‌نگار سوئیسی روزنامه‌نگار مصری روزنامه‌نگار مصری هیکل روزنامه‌نگاران آمریکایی روزنامه‌‌نگار مصری روزول گیلپاتریک روس‌ها رولاند ایوانز روملو اسکوبار رونالد اسپیرز روی جنکینز رویو رژیم بعث بغداد رژیم خمینی رژیم شاه رژیم کاسترو رگینالد بارتولومیو ریتزل رید رید (Read) ریموند پرابست رینولدز ریچارد برت ریچارد سالومون ریچارد فالک ریچارد مورفیلد ریچارد نیکسون ریچارد واین ریچارد کاتام ریچارد کاتم ریچارد کوئین ریچارد کوپر ریچارد  لیمان ریکاردو دلا اسپریلا ریگان زارت امور خارجه ایران زبیگنیف زبیگنیف برژینسکی زیبگنیف برژینسکی سادات سادات (Sadat) سازمان آزادی­ بخش فلسطین سازمان آزادی‌بخش فلسطین سازمان رادیو تلویزیون ملّی ایران سازمان سیا سازمان سیا (والر) سازمان سیا (کارلوتچی) سازمان ملل سازمان ملل متحد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی سازمان پیمان مرکزی سازمان کنفرانس اسلامی سازمان‌ آزادی‌بخش فلسطین سالوادور آلنده سالومون ساموئل لوئیس ساندرز ساواک سایروس سایروس ونس سران افغانستان سران ایران سران بعث سران عراق سران کشورهای اسلامی سربازان آمریکایی سربازان عراقی سرتیپ ادوارد جی لانسدال سرتیپ اودوم سرتیپ سعد صایل سرتیپ ویلیام اودوم سردار جاف سرشته ­دار زاده مستوفی (شاه­پر) سرلشکر آلفرد گری سرلشکر جاسپر ولش سرلشکر جیمز وات سرلشکر وات سرلشکر پیوتروسکی سرهنگ آریانا سرهنگ استبینز سرهنگ انصاری سرهنگ اویسی سرهنگ جم سرهنگ جهان‌بینی (سرتیم ایرانی محافظان شاه) سرهنگ جونز سرهنگ داتی سرهنگ دوم یوناتان نتانیاهو (Yonatan Neta) سرهنگ زاهدی سرهنگ غلام­علی اویسی سرهنگ غلام‌علی اویسی سرهنگ فتح الله مین­باشیان سرهنگ فضل­ الله زاهدی سرهنگ نوریگا سرهنگ هوشیار سرهنگ ویلیام اودوم سرهنگ پیتمن سرهنگ چارلی بکویث سرهنگ کینگ سرکیس سرگروهبان جوزف وینسنت سرگروهبان دیوید واکر سعودی‌ها سفارت آمریکا سفارت آمریکا در تهران سفارت کانادا سفرای اروپایی سفیدهای رودزیا سفیر آلمان در تهران سفیر آمریکا سفیر آمریکا در اتریش سفیر آمریکا در اسرائیل سفیر آمریکا در فرانسه سفیر استرالیا سفیر ایران در سازمان ملل سفیر ایرلند سفیر بروستر سفیر بریتانیا سفیر ترکیه سفیر دانمارک سفیر دانمارک در ایالات متحده سفیر دانمارک در تهران سفیر سریلانکا سفیر سوئیس سفیر سوئیس در ایران سفیر سوئیس در ایران (لانگ) سفیر سوئیس در ایراگروگان‌های آمریکایین (لانگ) سفیر سوئیس در تهران سفیر فرانسه سفیر لانگ سفیر مک‌هنری سفیر نروژ سفیر وست سفیر پاناما در پاریس سفیر پاکستان سفیر کانادا در تهران سفیران سوریه و سوئد در ایران سفیرایران سلاماتین (Salamatin) سلامتیان سلطان عمّان سلطان قابوس سلطان قابوس بن سعد عمّان سلیم سلیمان دمیرل سنا سناتور ادموند موسکی سناتور استیونسن سناتور جکسون سناتور رابرت سی‌برد سناتور سی­برد سناتور متیاس سناتور چرچ سنای آمریکا سنجابی سودابه سدیفی سودارث سودارث (Suddarth) سوزان سوزان کلاف سول لیونیتز سِر رابرت آرمسترانگ سِر فرانک کوپر سِر مایکل پالیسر سِر نیکولاس هندرسون سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده سپاه پاسداران سپهبد جان پاستی سپهبد ساموئل ویلسون سپهبد فیلیپ گست سپهبد لئوری مانور سپیرز سیا سیا و شورای امنیت ملّی سیتی­بنک (Citibank) سیتی‌بنک لندن سید عباس المهری سیمونین سین مک‌براید سیویلتی سیک سی‌برد شاذلی بن جدید شالمن (Shulman) شاه شاه رضا دوم شاه سابق شاه سابق ایران شاهزاده خانم شاهزاده سعود الفیصل شاهزاده فهد شاهزاده فهد بن عبدالعزیز آل سعود شاهزاده‌خانم اشرف شاپور بختیار شاید نولند شبح الرکابی شرکای شارون شرکت آئروفلوت شرکت آترتون شرکت دیتا سیستمز (Electronic Data Systems) شرکت شل شرکت فلوریت در اصفهان شرکت ملّی نفت ایران شرکت ملّی گاز ایران شرکت نفت ایران شرکت کروپ شرکت کشتی‌رانی ایران شرکت گاز طبیعی ایران شرکت‌های آمریکایی شرکت‌های نفتی آمریکا شرکت‌های نفتی ژاپنی شریعت­مداری شریعتمداری شریعت‌مداری شطی شلدون کریس شهبانو شهبانو (فرح) شهردار اشتوب شهردار برلین شهروندان آمریکا شهروندان آمریکایی شهروندان آمریکایی در ایران شهروندان اسرائیلی و تایوانی­ شهروندان ایران شهروندان تهران شورای امنیت سازمان ملل شورای امنیت ملّی شورای ملّی کلیساها شورشیان افغانستانی شورشیان کُرد شوروی شیخ عثمان نقشبندی شیخ عزّالدین حسینی شیرازی شیعیان بحرین شیعیان عراق شیعیان عراقی شیعیان عربستان شیعیان لبنان شیعیان هزاره شیعیان کویت صائب سلام صادق ­المهدی صادق التهنی صادق المهدی صادق المهدی سودانی‌ها صادق قطب­ زاده صادق قطب‌زاده صدراعظم اشمیت صدراعظم کرایسکی صدّام حسین صلاح مهتدی صلیب سرخ ضیاء طباطبایی عبدالرحمان برومند عبدالکریم غرایب عراقی­ ها عراقی‌ها عرب عرفات عفو بین ­الملل علی آگاه علی شریعتی علی طباطبایی عمّانی­ ها غلام­علی اویسی فتح فدائیان خلق فدائیان خلقِ فرانسوا پونست فرانسوی­ ها فرانسوی‌ها فرانک رینولدز فرانک مور فرانک پرس فرانک کارلوتچی فرانک کارلوتچی (سیا) فرانک کارمر فرانک کرامر فرد برگستن فردریک کوپکه فرزند آیت‌الله خمینی فرزند خمینی فرست بوستون (First Boston Co) فرستاده پاپ فرمانده ارتش ایران فرمانده نیروی دریایی ایران فرماندهان نظامی ایران فرندلی فرهنگ فریتز فریتز ارمارث فلسطینی­ ها فلسطینیان فلسطینی‌ها فورد فیلیپ شاتلر فیلیپ وارد فیلیپ کلوتزنیک فیلیپه گونزالس قاضی حرکان قاضی ویلیام وبستر قاضی چارلز رنفرو قبایل قشقایی قبیله قشقایی قذّافی قشقایی قشقایی­ ها قشقایی‌ها قطب ­زاده قطب زاده قطب­ زاده قطب‌زاده قطب‌زاده پسر (احمد) قمی لئونارد وینجلاس لاسال لامسدورف لانگ لاینگن لدل میپلز لرد کرینگتون لری سیمز لشکر 101 هوابرد لشکر 77 لشکر 82 هوابرد للند هالند للوید رولینز لنوکس هیندز لوئیز ادموند پتیتی لوئیزا کندی لوتر هاجز لوری دامروش لوپز پارتیلو لوپز پورتیلو لوپز پورتیو لیبیایی‌ها لیمان لیمن لیمنیتزر لیندا قائم‌مقامی لینگن لیونیتز لیک مؤسسه فناوری ماساچوست مائو تسه ­تونگ (Mao Zedong) مارتین انالز مارسل سالامین مارسل سالیمن مارشال مارشال برمن مارشال برمنت مارشال شولمان مارشال و فریتز مارک مارک لیجک مارک مورس مارکسیست­ های سکولار مارکسیست­ های مسلمان مارکسیست‌های اسلامی مارکسیست‌های سکولار مارگارت تاچر ماری اندرسون ماریون باری (Marion Barry) مازندرانی‌ها مالکوم کالپ مام موسی صدر ماندل ماندیل مانور ماینس مایک مترینکو مایکل الکساندر مایکل ریگان مایکل مترینکو مایکل مولر مایکل هاولند مبارزین آموزش‌دیده فتاح مبارک مت نیمتز متحدین عضو ناتو متحدین ناتو مترینکو متینگلی مجارستانی مجاهدین مجاهدین خلق مجتمع فلوریت مجلس ایران مجلس شورای اسلامی ایران مجلس مؤسسان مجمع عمومی سازمان ملل مجمع‌عمومی سازمان ملل محمد داوود خان محمدرضا شاه محمّد محمّد بجاوی محمّد رضا پهلوی محمّد مصدق محمّد هیکل محمّد گلپایگانی محمّدرضا پهلوی محمّدعلی رجایی محمّدکریم خداپناهی مدنی مذاکره‌کنندگان ایرانی مرجع فرماندهی ملّی مردم ایران مروان مرکز ملّی ارزیابی خارجی مسئول میز ایران مسئولین نظامی ایرانی مستخدم شاه مسلمانان تکنوکرات مسلمانان حنفی مشاور رئیس‌جمهور سوریه حافظ اسد مشاور شاه سابق ایران مشاوران سازمان آزادی‌بخش فلسطین مصری‌ها معین­ فر مقامات آلمان مقامات آمریکا مقامات آمریکایی مقامات ارشد ایران مقامات الجزایر مقامات ایران مقامات ایرانی مقامات بریتانیا مقامات تهران مقامات سعودی مقامات شوروی مقامات عالی­رتبه ایران مقامات عربستان مقامات مصری مقامات مکزیک مقامات کاخ سفید مقدّم مراغه‌ای ملون بنک (Mellon Bank) ملّاها ملّی‌گراهای ایران ملکه منتظری منصور فرهنگ منگیستو هایله ماریام (Mengistu Haile Mariam) مهدی بازرگان مورای (Murray) مورهد کندی موس موسکی مولوی مژده مهرآفرین مک ­ماهون مک ­هنری مک جورج باندی مک­ براید مک­ ماهون مک­ هنری مک­­ هنری مکینتایر مک‌براید مک‌ماهون مک‌هنری میستر مور میلر ناتو ناوگان اقیانوس آرام نایک نخست­ وزیر جامایکا میخائیل مانلی (Michael Manley) نخست‌وزیر بازرگان نخست‌وزیر بریتانیا نخست‌وزیر تاچر نخست‌وزیر ژاپن نزیه نشست اسلام‌آباد نلسون دانگ نلسون لدسکی نماینده آمریکا در سازمان ملل نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل نماینده سیاسی پاپ نمایندگان مجلس ایران نمایندگان کامست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نمایندگی ساندینستاس نهاوندی نهضت مقاومت ملّی ایران نواک نور محمد تره­کی نولند نوه خمینی نیامین سیویلتی نیروهای امنیتی عربستان نیروهای امنیتی پاناما نیروهای دلتا نیروهای زمینی آمریکا نیروهای زمینی و هوایی ایالات متحده نیروهای مسلّح شاه نیروهای ناتو نیروهای نظامی ایران نیروهای پاسدار نیروهای چپ‌گرای ایران نیروهای گردان 148 نیروی دریایی آمریکا نیروی دریایی ایالات متحده نیروی دلتا نیروی رزمی مشترک ضدتروریسم نیروی زمینی ایران نیروی هوایی ایالات متحده نیروی هوایی ایران نیمیتز نیوسام نیکسون نیکیتا خروشچف هاتینگر هادی قربانیار هادینگ هادینگ کارتر هارتمن هارولد هارولد براون هارولد ساندرز هارگراهام کلایتورولد ساندرز هاشمی هال هال ساندرز هالووی هانتر هانتینگتون هانسن هانسون هانی الحسن هاوارد بیکر هاوارد جورت هاولند هایزر هایگ هدایت آیت­الله خلخالی هدایت‌الله متین دفتری هدلی دونووان هرمان ایلتس هریس هلال‌احمر هلمن هلموت اشمیت همافران همسر بروس لینگن همسر شاه هملیتون هملیتون جردن همیتلون جردن همیلتون همیلتون جردن هنری {پرچت} هنری اوون هنری جایواردنه هنری راس پرو هنری سرونت هنری شاتز هنری پرچت هنری پرکت هنری کیسینجر هنری گلر هنز هنگ 75 تکاوران هود هورلیک هومر مویرس هومر میر هویسر هکتور ویلالون هکلر هیئت اعزامی کشیش‌های مسیحی هیئت الجزایری هیئت مدیره گندم استرالیا هیئت نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین هیئت پنتاگون هیلاریون کاپوچی هیملتون جردن هینتون هیوز رایان هیوستن هیکل وات واردات وارن وارن مگنوسون وارن کریستوفر واسف والتر بدل اسمیث والتر ماندیل والتر کرونکیت والدهایم والدهایم(Waldheim) والر والری والری ژیسکار دستن واندن هوول واین وبستر وران کریستوفر وزارت امور خارجه آمریکا وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا وزارت امور خارجه ایران وزارت امور خارجه بریتانیا وزارت امور خارجه فرانسه وزارت خزانه‌داری بریتانیا وزارت دفاع ایران وزلی ویلیامز وزیر امور خارجه آمریکا وزیر امور خارجه ایران وزیر امور خارجه بریتانیا وزیر امور خارجه مجارستان فریگیس پوجا وزیر امور خارجه ونس وزیر امور خارجه پاکستان شاهی وزیر امور خارجه ژاپن وزیر براون وزیر دانکن وزیر سایروس ونس وزیر هارولد براون وزیر ونس وزیر ویلیام میلر وزیر چارلز دانکن وست ولش ولکر ولیعهد ونس وکیل سابق شاه ویدلا ویلالون ویلسون ویلی برانت ویلیام آناواتی ویلیام اسلوآن کافین (William Sloane Coffin) ویلیام اودوم ویلیام برومفیلد ویلیام بلک ویلیام جکسون ویلیام داگرتی ویلیام رویر ویلیام لیک ویلیام میلر ویلیام هووارد (William M. Howard) ویلیام پری ویلیام کریمر ویلیام کوآرلز ویلیام کیئو ویلیام گالگوس وین ویکتور تامسث ویکتور سوخودروف ّسایروس ونس پائول پائول فایندلی پائول لوئیس پائول نیدهام پائول هنز پائول واشنگتن پائول کریسبرگ پادشاه تبعیدی یونان پارلمان اتریش پاستی پاسداران انقلابی خمینی پاسداران ایرانی پالاسیوس پالاسیوس (Palacios) پاناما پانامایی­ ها پانامایی‌ها پاول پاپ پاپ جان پل دوم (Pope John Paul II) پتیتی پرتغالی‌ها پرتینی پرتینی (Pertini) پرل گولاچینسکی پروبست پروفسور ریچارد فالک پروفسور ریچارد کاتم پروفسور ریکز پروفسور فالک پروفسور کاتم پرچت پرکت پزشکان آمریکایی پزشکان پانامایی پسر امام پسر برادر بزرگ خمینی پسر خمینی پسندیده پطرس غالی پلاتکین پلوید کاتلر پلیس آمریکا پلیس نیویورک پلیس پارک (Park Police) پلیس کاپیتول (Capitol Police) پلیس‌های کی‌استون پلیود کاتلر پنتاگون پهلوی پولیت بورو پولیت‌بورو پیاتیلا پیتر پیتر تارنوف پیتر کانستبل پیمانکاران آمریکایی پیوتروسکی پیکاک چارلز اسکات چارلز بری چارلز جونز چارلز دانکن چارلز رنفرو چارلز کوگان چارلز کیربو چارلز کیمبل چارلی چارلی بکویث چرون چریک ­های مسلمان چریک‌های فدایی خلق چمران چپ ­گراهای ایرانی چپ رادیکال چپ­ گراها چپ‌ها چپ‌گراها چیس چیس بانک ژان کلود پای ژاندارمری ایران ژاندارمری تهران ژاندارمری طبس ژاپنی‌ها ژنرال ­های ایرانی ژنرال توریخوس ژنرال تیلور ژنرال جاسپر ولش ژنرال جان پاستری ژنرال جان پاستی ژنرال جانسون ژنرال جونز ژنرال دیوید جونز ژنرال رابرت هویسر ژنرال راجرز ژنرال عمر توریخوس ژنرال محمّد الماحی ژنرال مکس‌ول تیلور ژنرال هایگ ژنرال وات ژنرال ویلسون ژنرال ویلیام اودوم ژنرال پائول گورمن ژنرال پاستی ژنرال پالیزبان ژنرال گریگورنکو ژنرال گست ژوآن والش ژیسکار ژیسکار دستن (Giscard d’Estaing) کاترین کوب کاترین کیئو کاتز کاتز (Katz) کاتلر کاتلین استافورد کاتلین راسموسن کاتم کاخ سفید کارتر کاردار آمریکا کاردار سوئیس در ایران کاردار فرانسه و الجزایر کاردار یونان کارسول کارشناسان ایران کارشناسان ایرانی کارلوتچی کارمندان آمریکایی کارمندان شرکت نفت کارکنان آمریکایی سفارت تهران کارکنان شورای امنیت ملّی کارگروه ایران کارگروه ویژه آپلن یک کارینگتن کارینگتون کاستاندا کاسترو کالاریس کالدول (Caldwell) کانادایی‌ها کانتیننتال ایلینوی (Continental Illinois) کانستابل کانستبل کاپوچی کاپیتالیست‌ها کاپیتان نیل (تری) رابینسن کاپیتان گری سیک کایسر کتی گراس کخ کرایسکی کرفت کرونکیت کریستوفر کریستین بورگت کریستین بورگه کریم سنجابی کرینگتون کسینجر کسیگا کسیگا (Cossiga) کشتیرانی ایران کشورهای اسلامی کشیش هووارد کشیش ویلیام اسلوآن کافین کشیش‌های آمریکایی کشیش‌های مسیحی کلاتز کلارک کلایتور کلایر بارنز کلمنت کلوتزنیک کلیمنت زابلوکی کمال حسن علی کماندوهای ارتش آمریکا کماندوهای اسرائیلی کماندوی مصری کماندوی ویژه فرانسوی کمونیست ­ها کمونیست­ ها کمونیست‌ها کمپ سان­تای کمپانی‌های نفتی آمریکایی کمیته المپیک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی کمیته مشترک ایران کمیته کار یهودیان کمیته‌های کلیسا و پایک کمیسیون بین‌المللی قضّات کمیسیون سازمان ملل کمیسیون مشترک ایران کمیکال بانک کندی کنستانتین کنفرانس غیرمتعهدها کنگره آمریکا کنگره ایالات متحده کورا لیجک کومر کومله کوپر کوگان کوین هرمنینگ کُردها کی کمپ کیتی هاک کیربو کیسینجر کینگمن بروستر گابریل رابین گابریل لوئیس گارد ملّی عربستان گراهام گراهام کلایتور گراهام کلایتون گراهاموزارت امور خارجه آمریکا گرومان (Grummon) گرومن گرومیکو گرومیگو گروه آرون گروه اروپایی گروه بررسی عملیات ویژه گروه تبعیدی ایران گروه ترور فرقان گروه خمینی در پاریس گروه راکفلر گروه غنی‌سازی اورانیوم اروپا گروه هالووی گروه هفت گروه هماهنگی پاریس گروه ویژه 2/5412 شورای امنیت ملّی گروه‌های لیبرال اروپایی گروگان ­های آمریکا گروگان­ های آمریکایی گروگان­ های ایران گروگان­ های غیر یهودی گروگان‌ها گروگان‌های آمریکایی گروگان‌گیرهای «کمونیست» گری گری سیک گری لی گریفیث گریفیث (Griffith) گریگوری پرسینگر گست گلدمن (Golman) گلدواتر گنشر گنشر (Genscher) گورگاس گولاسینزکی گیتز گیلمن یاسر عرفات یانگ (Young) یاویتس یدالله سحابی یروهای دریایی ایالات متحده یزدی یوسف الصبای (Youssef Sebai) یگان آموزش افسران احتیاط ‌ براون