سند شماره

تلاش برای ارتباط با دولت ایران بعد از تسخیر لانه جاسوسی

موضوع سند

متن سند

خلاصۀ نتایج جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه[1]

واشنگتن، 6 نوامبر 1979، ۹ـ۱۰ صبح

موضوع:

ایران

شرکت‌کنندگان:

وزارت امور خارجه

وزیر سایروس ونس[2]

دیوید نیوسام

سازمان سیا

دریابُد استانسفیلد ترنر

وزارت دفاع

وزیر هارولد براون

گراهام کلایتور[3]

کاخ سفید

معاون رئیس‌جمهور

زبیگنیف برژینسکی

همیلتون جردن[4]

جودی پاول

ستاد مشترک نیروهای مسلح

ژنرال دیوید جونز[5]

انرژی

وزیر چارلز دانکن[6]

شورای امنیت ملی

سرهنگ ویلیام اودوم

گری سیک

دادگستری

دادستان کل بنیامین سیویلتی[7]

خلاصۀ‌ نتایج

کمیته هماهنگی ویژه به‌منظور بررسی اوضاع ایران، تشکیل جلسه داد. مسائل زیر در این جلسه مورد بررسی قرار گرفتند:

1. بیانیۀ عمومی: تصویب شد که روابط‌عمومی کاخ سفید دراسرعِ‌وقت بیانیه صادر کند.[8] (غیر محرمانه)

2. فرستاده‌ها: پیش‌نویس یک نامه ازطرف رئیس‌جمهور آماده شده است. دو فرستاده (رمزی کلارک و ویلیام میلر) باید تاحدامکان ارتباط خود را با تهران حفظ کنند تا اگر نشانه‌ای از پذیرش نامه توسط مقامات و بزرگان در قم دریافت کردیم، آن‌ها بتوانند به‌سرعت پاسخ بدهند. (سرّی)

3. تماس‌ها با دولت‌های خارجی: وزیر ونس از روند تلاش‌ها برای جلب حمایت کشورهای اسلامی که ممکن است در رژیم خمینی اعتبار داشته باشند، و از تماس‌های ما با دولت ترکیه درمورد پناه‌دادن احتمالی به کاردار و نزدیکی ما به هلال‌احمر[9] (ازطریق کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ[10])، برای ملاقات با گروگان‌های حاضر در سفارت، مطلع شد. (خیلی محرمانه)

4. انرژی: وزارت انرژی[11] به همراه وزارت امور خارجه و شورای امنیت ملی، این موضوعات را بررسی خواهند کرد: (به‌کلی سرّی)

‌أ. امکان و میزان مطلوبیت به‌کارگرفتن مکانیزم‌های تخصیص آژانس بین‌المللی انرژی[12] درصورت تحریم یا کاهش تولید توسط ایران؛

‌ب. بررسی امکان استفاده از تأمین نفت، از سایر تولیدکنندگان که به ما کمک می‌کند تا هرگونه تهدید نفتی ازسوی ایران را دفع کنیم؛

‌ج. وزیر دانکن و رئیس میلر با مدیران شرکت‌های نفتی آمریکا، دربارۀ گام‌هایی که می‌توانند برای به‌حداقل‌رساندن آثار قطع صدور نفت توسط ایران بردارند، مشورت خواهند کرد. براساس بررسی‌ها، سهم ایالات متحده از تولید نفت ایران حدود هفتصدهزار بشکه در روز است. اگر ایران بتواند این جریان تأمین نفت را قطع کند، چندین ماه زمان می‌برد که در این کشور آثار چنین اقدامی حس شود، اما به‌هرحال درنهایت این اثرات جدی خواهند بود. (به‌کلی سرّی)

5. احتمالات: قبل‌از جلسۀ فردا، یک گروه بسیار کوچک هریک از موضوعات زیر را بررسی خواهد کرد:

‌أ. نجات: کمیتۀ هماهنگی ویژه معتقد است که هیچ راهی برای انجام اقدام نظامی به‌منظور نجات‌دادن گروگان‌ها بدون به‌خطرانداختن جانشان وجود ندارد. ما انتظار داریم که ارتش ایران با هرگونه اقدام نظامی این‌چنینی مقابله کند. محتمل‌ترین راه، امن‌ساختن یک فرودگاه و حمله به داخل فضای سفارت با استفاده از بالگرد است.[13]

‌ب. انتقام: اگر برخی یا همۀ گروگان‌ها کشته شوند، چند واکنش در دسترس هستند؛ ازجمله تصاحب دارایی‌های ایران، قطع تجارت (ازقبیل غذا) و توقف تأمین لوازم‌یدکی برای ارتش؛

ما می‌توانیم مانع صادرات نفت ایران ازطریق دریا شویم؛ نقطه‌ای مانند پایگاه نظامی بندرعباس در جنوب، پایانۀ نفتی جزیرۀ خارک یا سه جزیره‌ای که ایران در دهانۀ خلیج‌فارس اشغال کرده است را هدف حمله قرار دهیم یا تسخیر کنیم؛

ما می‌توانیم هواپیماهای اف ـ14[14] و یا سایر تأسیسات نظامی را با حملۀ هوایی نابود کنیم؛ ازسرگیری پشتیبانی مستقیم از کردها نیز می‌تواند در دستور کار قرار بگیرد و امکان دارد که بتوانیم یکی از چهره‌های برجستۀ ایران را به‌عنوان اقدام متقابل برباییم.

‌ج. تجزیه: طرح قبلی ما برای دفاع از میادین نفتی، براساس دریافت کمک ازسوی ارتش ایران پیش‌بینی شده بود. اکنون این طرح باید بازنگری شود. (به‌کلی سرّی)

6. دانشجویان ایرانی: برای جلسۀ فردا، وزارت دادگستری گزارشی دربارۀ تعداد ایرانی‌های ساکن ایالات متحده (ازجمله اتباع غیرقانونی)، تحقیقاتی که در جریان است و گام‌هایی را که می‌توانیم برداریم، آماده خواهد کرد. (به‌کلی سرّی)

[1].‌Carter Library, National Security Council, NSC Institutional Files (H–Files), Box 105, SCC 195 Iran.

فوق سرّی؛ حساس. جلسه در اتاق وضعیت کاخ سفید برگزار شد.

[2]. Cyrus Vance

[3]. W. Graham Claytor

[4]. Hamilton Jordan

[5]. David Jones

[6]. Charles Duncan

[7]. Benjamin Civiletti

[8]. بعداز دیدار کارتر با خانواده‌های گروگان‌ها، کاخ سفید اولین بیانیۀ عمومی دربارۀ بحران گروگان‌گیری را در 9 نوامبر صادر کرد. کارتر به احساسات، ترس ‌و «خشم عمیقی» که تمامی آمریکایی‌ها دارند اشاره کرد. احساساتی که او نیز به‌خاطر وضعیت موجود در آن‌ها شریک بود. کارتر از شهروندان آمریکا خواست تا «خویشتن‌داری کنند و از انجام هرگونه اقدامی که ممکن است گروگان‌های آمریکایی را در تهران با خطر بیشتری مواجه کند اجتناب نمایند». برای مطالعۀ متن کامل بیانیه، نک:

Public Papers: Carter, 1979, Book II, p2102-2103.

[9]. Red Crescent

[10]. International Committee of the Red Cross

[11]. Department of Energy

[12]. IEA

[13]. همان‌گونه که کارتر و سیک بعدها یادآور شدند،‌ برژینسکی طی تماسی با براون، به او اطلاع داد که کارتر از مقامات ستاد مشترک نیروهای مسلح خواسته است تا روی انجام یک مأموریت نجات، به‌عنوان برنامۀ احتمالی متمرکز شوند

Carter, Keeping Faith, p. 459, and Sick, All Fall Down, p 213–216.

[14]. F-14

منبع: - جلد - - صفحه