سند شماره

توسعه تحریم ها علیه ایران

موضوع سند

متن سند

خلاصۀ نتایج جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه[1]

واشنگتن، 15 ژانویه 1980، ۹ ـ 10:05 صبح

موضوع:

ایران

شرکت‌کنندگان:

وزارت امور خارجه

دیوید نیوسام

دین هینتون[2]

هارولد ساندرز

وزارت دفاع

گراهام کلایتور

رابرت مورای

ستاد مشترک نیروهای مسلح

ژنرال دیوید جونز

ژنرال جان پاستی

سازمان سیا

دریابُد استانسفیلد ترنر

وزارت دادگستری

بنیامین سیویلتی

وزارت انرژی

جان ساهیل

وزارت خزانه‌داری

ویلیام میلر

رابرت کارسول

وزارت کشاورزی

رابرت برگلند

کاخ سفید

هیملتون جردن

جودی پاول

استوارت ایزنشتارت

پلوید کاتلر

دفتر معاون رئیس‌جمهور

دنیس کلیفت

شورای امنیت ملی

دیوید آرون

سرهنگ ویلیام اودوم

گری سیک

تام تورنتون

خلاصۀ نتایج

1. همکاری با متحدین: آقای نیوسام نتایج رایزنی آقای کریستوفر در اروپا تا به امروز را بازگو کرد. به‌صورت کلی، چشم‌انداز تحریم ایران چندان امیدوارکننده نیست. بریتانیا به‌شدت مصرّ است که اختیار قانونی برای انجام چنین اقدامی را ندارد و همچنین مشهود است که این کشور ازنظر سیاسی، اعتقادی به کارآمدبودن تحریم‌ها ندارد. وزارت امور خارجه مشغول تلاش برای آماده‌سازی یک صفحه‌گسترده از اقدامات جاری و آتی متحدین است؛ درقبال ایران و نیز شوروی.[3] (سرّی)

خزانه‌داری، امروز پیش‌نویس قوانین ما را دربارۀ تحریم‌ها ارائه خواهد کرد. آقای کریستوفر معتقد است که انتشار قوانین ما می‌تواند تا حدودی به او در تلاش‌هایش با اروپایی‌ها کمک کند. گروه دربارۀ مناسب‌بودن واردساختن یک گسترۀ فراسرزمینی در قوانین خودمان، بحث و گفت‌وگو کرد. این برهه‌ای حساس با اروپایی‌هاست و اگر تلاش کنیم تا قوانینمان را به‌شکلی توسعه دهیم که فعالیت‌های شرکت‌های فرعی وابسته به آمریکا را در خارج از کشور نیز در بر بگیرد، احتمالاً وارد مناقشۀ مستقیم با اروپایی‌ها می‌شویم. کمیته‌ای متشکل از وزارت‌ خزانه‌داری، امور خارجه، بازرگانی و کشاورزی، امروز برای تحلیل آثار وابسته‌های آمریکا درقبال تحریم‌ها و گام‌هایی که می‌توانیم برای افزایش تأثیرگذاری اقداماتمان برداریم، تبادل‌نظر خواهد کرد. (خیلی محرمانه)

کمیتۀ هماهنگی ویژه به‌صورت کلی اعتقاد دارد که بهترین رویکرد ما برقراری تماس با شرکت‌های مادر و باخبرساختن آن‌ها از این مسئله است که توقف صادرات کالا به ایران و اعلام عمومی اقداماتی که مخالف این سیاست بوده و ازسوی شرکت‌های فرعی آمریکایی صورت می‌گیرد، جزء سیاست آمریکاست. آقای کلایتور بر این باور بود که این کار 90 درصد کارساز است و از ابعاد تقابلی تلاش برای توسعۀ دامنۀ قوانینمان جلوگیری خواهد کرد. (خیلی محرمانه)

وزیر میلر خاطرنشان کرد که تحریم‌ها دست‌کم در برخی موارد، نتیجه‌شان آشکار شده است. او به درخواست شرکت ملی گاز ایران اشاره کرد که «با استیصال»، خواستار خرید 3.5میلیون دلار تجهیزات لازم برای پیشبرد طرح‌ 1.7میلیون‌دلاری خود است. البته ما قصد موافقت با این درخواست را نداریم، ولی خزانه‌داری خواستار اطلاعات بیشتر برای شناسایی پروژه و نوع تجهیزاتی که نیاز دارد، شد. (خیلی محرمانه)

2. جنگ اقتصادی: آقای آرون خاطرنشان کرد که هنری اوون، هدایت یک تیم کوچک را به عهده دارد که مسئول تحلیل این موضوع است که ما چگونه برای اجرای جنگ اقتصادی مجهز شده‌ایم. ما در این عرصه نیازمند همکاری بیشتر هستیم. گروه با نهادهای مختلف مرتبط خواهد بود، با هدف اینکه به نتایجی دست پیدا کند که بتوان در طول هفتۀ جاری به رئیس‌جمهور تحویل داد. (سرّی)

وزیر برگلند موافقت کرد که تماس با تاجران غلّات بزرگ آمریکایی صورت گرفته است و به آن‌ها نسبت‌به مشارکت در فعالیت‌های تجاری در کشورهای سوم که ممکن است سیاست ما را دور بزنند، هشدار داده شود. او گفت که این کار درصورتی تأثیرگذار است که او تهدید کند هرگونه فعالیت نسنجیده ازسوی آن‌ها را علنی خواهد کرد. کمیتۀ هماهنگی ویژه مقرر داشت که اعلان رسمی چنین اقداماتی کاملاً با سیاست ما سازگار است؛ بنابراین او نباید در باخبرساختن تاجران غلّات درنگ کند. (سرّی)

3. راهبرد مرتبط با کنگره: با آغاز جلسات کنگره در هفتۀ آینده، توجهات عمومی نسبت‌به اقدامات ما درقبال ایران و افغانستان، به‌شدت افزایش پیدا خواهد کرد. آقای آرون سؤال کرد آیا وزارت امور خارجه، کار بر روی بستۀ حمایتی از پاکستان را به اتمام رسانده است و این طرح اول هفته آماده خواهد شد؟ در پایان این هفته، ما باید اطلاع‌رسانی به اعضای کنگره را آغاز کنیم. وزارت امور خارجه و شورای امنیت ملی، مشغول کار بر روی این موضوع هستند. (خیلی محرمانه)

[محتوای غیرمرتبط با بحران گروگان‌گیری از این قسمت حذف شده است.]

6. وجهۀ عمومی: کارگروهی که دیروز به ریاست جری شکتر برای بررسی موضوعات احتمالی برای استفاده در موضع‌گیری‌های عمومی تشکیل شد، مأمور انجام تحقیقات در چندین حوزه گردید. سیا مشغول آماده‌سازی گزارشی دربارۀ پیشینه و هویت‌ برخی از گروگان‌گیرهاست که می‌تواند در اظهارات عمومی به کار رود. (خیلی محرمانه)

وزارت امور خارجه و سازمان سیا نیز درحال تهیۀ گزارشی دربارۀ آسیب‌پذیری و انزوای ایران و نیز اوضاع روبه‌وخامت این کشور در برابر تحریم‌های اقتصادی هستند. گزارش سیا به بررسی زمانی حملۀ شوروی به افغانستان و اقداماتی که این کشور تاکنون با حزب توده درقبال ایران داشته است و نیز همکاری گذشته‌اش با کردها و آذربایجانی‌ها و سایر اقداماتش می‌پردازد. (خیلی محرمانه)

موضوع این خواهد بود که شوروی دشمن اصلی ایران است و اینکه احتمالاً هدف بعدی‌اش ایران است. گزارش دیگر سیا آزار و استثمار اقلیت‌های مسلمان در خود شوروی را بررسی می‌کند. بحثی دربارۀ اینکه چگونه جریان حضور نیروهای شوروی در مرزهای ایران با افغانستان را مطرح کنیم، صورت گرفت. توافق شد که ما می‌توانیم به مردم اعلام کنیم که از اعزام نیروهای شوروی به این مناطق باخبر هستیم، ولی اشاره‌ای تفصیلی به اهداف این نیروها نخواهیم کرد. (خیلی محرمانه)

[محتوای غیرمرتبط با بحران گروگان‌گیری از این قسمت حذف شده است.]

[1]. Carter Library, Plains File, Box 10.

سرّی. جلسه در اتاق وضعیت کاخ سفید برگزار شد.

[2]. Dean Hinton

[3]. صفحه‌گسترده با عنوان «اقدامات اقتصادی مرتبط با ایران و افغانستان: پیش‌نویس یک - 15 ژانویه 1980»، به یادداشت 15 ژانویه نوشته‌شده توسط تارنوف به برژینسکی، پیوست شده است.

National Archives, RG 59, Central Foreign Policy File, P800026–1153.

منبع: - جلد - - صفحه