Post
34469
از: سفارت آمریکا، تهران - 6092
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
1358-03-22- 1979-06-12
متن سند
سند شماره 213
محرمانه
12 ژوئن 1979- 22 خرداد 1358
از: سفارت آمریکا، تهران - 6092
موضوع: اصفهان مشکلاتی در رابطه با انقلاب
1- (محرمانه - تمام متن - تلگرام گزارشی)
2- خلاصه: کارمند گزارش گر در میهمانی های خداحافظی و دیدار با رابطین اصفهانی و کارمندان کنسولگری متوجه بروز احساس نارضایتی شدید، مشکلات اقتصادی و خشم بسیاری در اصفهان شده است. موارد زیر که شامل اوضاع امنیتی، اقلیت ها، سیاست های مذهبی، امورات قبیله ای و مسایل اجتماعی و اقتصادی هستند مشتی از خروار محسوب می شوند. امید چندانی برای بهبود وضع در کوتاه مدت نمی رود و مشکلات بالقوه ای برای آینده مشاهده می شود. پایان خلاصه.
3- مخفی کاری های امنیتی: اصفهان در حال حاضر به چهار منطقه کمیته ای تقسیم شده است که هر کدام یک آیت الله را به عنوان رئیس خود دارد. حسین موسوی خادمی یکی از روحانیون عالیرتبه مرکز شهر را در کنترل خود داشته و بر تمام منطقه نفوذ دارد. سیدجلال طاهری یکی از روحانیون دون پایه قسمت جنوبی شهر را که طبقات پایین و محافظه کار در آنجا اکثریت دارند تحت سیطره خود دارد و با توجه به اینکه پیروان وی در نیروهای مسلح غیرنظامی اکثریت دارند توانسته است نفوذ خود را در مناطق دیگر توسعه دهد ولی خود وی شدیداً مغضوب سایر آیت الله ها می باشد. دکتر فقیه امامی یک آیت الله تحصیل کرده و نسبتاً متجدد قسمت شرقی شهر را تحت نفوذ دارد و مرتباً با طاهری جدال می کند. دکتر علامه نوری یک تحصیلکرده دیگر، قسمت شمالی شهر را که ساکنین محافظه کار طبقه بالا دارد و مسجد نماز جمعه را تحت کنترل گرفته است. تمامی اینها به استثناء طاهری نیروهای مسلح شخصی خود
ص: 467
را در اختیار کمیته مرکزی که توسط دادستان عمومی اداره می شود قرار داده اند ولی هر کدام از آنها فعالیت های کمیته مستقر در محله خود را تحت کنترل دارند. علاوه بر این هر کدام از همسایگی ها و مساجد دارای محدوده مردان مسلح مربوط به خود می باشد که کمیته غیررسمی محل را تشکیل می دهد. این کمیته ها دارای تمایلات افراطی و اقدامات خشن می باشند. در نهایت باید اضافه کرد که گروه «گانگستری» نیز وجود دارند که ادعا می کنند نماینده کمیته ها می باشند و در مناطقی اطراف سه بزرگراه منتهی به شهر به راهزنی، چپاول و اعمال وحشت می پردازند. در بیرون از شهر چندین برخورد خشونت آمیز بین مالکین و زارعین روزمزد و بین زارعین تریاک و شکارچی ها به وجود آمده است. تقریباً در طول دو ماه گذشته 70 نفر در چنین زد و خوردهایی کشته شده اند. در داخل شهر برخوردهای چندانی در این اواخر به وقوع نپیوسته است. اما مخاطرات بسیاری (نظیر تهدید زنان بی حجاب) اخاذی (به خصوص از اقلیت ها) و دستگیری های غیررسمی وجود دارد.
4- اقلیت ها: در اصفهان جماعت قابل ملاحظه ای از بهایی ها، یهودی ها و بختیاری ها (اقلیت قومی) وجود دارند. تمامی آنها از مشکلات موجود رنج برده و تعداد تمام این سه اقلیت تا حد قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. به جز تمام آنهایی که دستگیر شده اند، تمام بهایی های سرشناس یا در دسترس فرار کرده اند، منزل پنج تن از بهایی های متمول به صورت «ستاد کمیته» درآمده است، سه کارخانه که تحت مالکیت بهایی ها بود توسط کارگران مسلمان آن «آزاد» شده است و تمام بهایی هایی که کنسولگری می شناخت شهر را ترک کرده اند و بدین ترتیب حدود 95 درصد از جمعیت بهاییان در حال حاضر از اصفهان خارج شده اند با توجه به اینکه اکثر بهاییان به این صورت شناخته شده نیستند هیچ راهی جهت ارزیابی دقیق این مطالب وجود ندارد. یهودی ها نیز در حال ترک شهر هستند. یکی از رهبران یهودیان حدس می زند که بین 50 تا 60 درصد از یهودیان فرار کرده اند اما اکثر بزرگان مذکر خانواده ها باقی مانده اند. علیرغم صحت یا عدم صحت به آنها توسط کمیته ها هشدار داده شده که در لیست ممنوع الخروج ها از ایران قرار دارند و تلاش برای خروج موجب دستگیری و تنبیه خواهد شد. تقریباً تمام مغازه های یهودیان در اصفهان تعطیل و بسیاری از آنها خالی هستند. شایعات دائمی که توسط رهبران یهودی تأیید شده ولی نام منبع آن مشخص نیست حاکی از آن است که یهودیان توسط کمیته های غیررسمی دستگیر شده و هنگامی که مایملک مغازه های خانواده آنها تحت تملک کمیته قرار گرفت آزاد خواهند شد. (اکثر یهودیان ساکن در اصفهان در مغازه های فرش فروشی، طلا و جواهر یا عتیقه فروشی کار می کنند.) منزل بختیاری ها مرتباً برای جستجوی شاهپور بختیار نخست وزیر معزول جستجو می شود. عمدتاً تصور می کنند که بختیار در منطقه اصفهان پنهان شده است. تعداد زیادی از بختیاری ها اصفهان را ترک کرده اند که علت آن یا پرهیز از مخاطرات است و یا عکس العمل فشارهای رهبران قبیله است که خواستار بازگشت تمام بختیاری ها به مناطق خود شده اند.
ص: 468
5- سیاست های قبیله ای- بختیاری های استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری و قشقایی های استان فارس در چادرهای قبیله ای خود تجمع می کنند. آنها همچنین اقدام به خرید سلاح در حجم زیاد کرده اند و حتی گله های خود را برای خرید تفنگ فروخته اند. تخمین زده می شود که آنها نزدیک به 250 هزار اسلحه انبار کرده اند. از خسرو و ناصرخان برادرانی که اخیراً به ایران بازگشته اند تا رهبری قشقایی ها را به دست گیرند به عنوان خریداران خاص تفنگ نام برده می شوند و گفته می شود که از طرفداران جبهه ملی می باشند ولی در وهله اول علاقمند هستند که مجدداً کنترل استان فارس را به دست گیرند. گفته می شود که بختیاری ها از خودشان محافظت می کنند، اما تصور می شود که آماده اند تا از بازگشت شاهپور بختیار نخست وزیر مخلوع حمایت کنند.
6- وضعیت خمینی. به نظر می رسد که خمینی قسمت اعظمی از محبوبیت خود را در بین طبقه تحصیلکرده و دانشجویان و همچنین در بین کارگران کارخانه ها که هر دو از عوامل مهم در انقلاب بودند از دست داده است. هر دو گروه تظاهرات عمده ای بر پا ساخته اند که در آنها از خمینی به شدت انتقاد شده است. وی می تواند نفوذ فوق العاده خود را برای بازاری ها و کشاورزان حفظ کند ولی آنها در حال از دست دادن قدرت خود در اصفهان هستند. در بین روحانیون، خمینی همچنان حمایت خادمی (روحانی پیرو محافظه کار) و طاهری (روحانی تندروی جوان) را حفظ کرده است ولی اخیراً توسط علامه نوری و فقیه امامی (تحصیلکرده های متجدد) مورد انتقاد قرار گرفته است.
7- مخالفین مذهبی: چندین ارزیابی نشان می دهد که آیت الله شریعتمداری و آیت الله طالقانی در اصفهان، به طرز چشمگیری بیش از خمینی محبوبیت پیدا کرده اند.
شریعتمداری اخیراً وجهه شخصی را به خود گرفته است که بدون هیچ جاه طلبی به آنچه که مردم فکر می کنند توجه دارد و نقش سیاسی روحانیون را نفی کرده، خواستار تشکیل یک مجلس مؤسسان انتخابی شده است. با این حال وی هنوز از تلقی اصفهانی ها نسبت به خود «به عنوان یک سیاستمدار ترک حیله گر و نه یک رهبر روحانی» احساس ناراحتی می کنند. از طالقانی به عنوان فردی یاد می شود که برای مردم کار می کند و از تلاش های مؤثر وی به هنگام میانجیگری ها و اقدامات بشردوستانه وی تقدیر می شود. اصفهانی ها معتقدند وی طرفدار مجلس خبرگان قانون اساسی می باشد. مردم از این که فرزندان چپگرای وی تأثیر بیش از حدی بر او گذاشته باشند نگران هستند ولی با اینحال به نظر می رسد بیش از شریعتمداری محبوبیت دارد.
8- اقتصاد: مغازه ها و بازارها باز هستند و قیمت کالاها به طور متوسط 50 درصد افزایش داشته است و کمبودهایی نیز وجود دارد. کارخانه ها باز هستند ولی فعالیت کاری ندارند. مدیر کارخانه ریسندگی شهناز که یک کارخانه تولیدی بزرگ است هفته گذشته در اعتراض به درخواست پرداخت حقوق های عقب مانده کارگران که بالغ بر 10 میلیون تومان (1/2 میلیون دلار) می شود استعفا داده است زیرا در طول هفت ماه گذشته فروش این کارخانه صفر بوده
ص: 469
است. ظاهراً کارگران «بی کار» کنترل اداره کار را به دست گرفته اند و تاکنون کلیه درخواست ها مبنی بر بازگشت به کار تولیدی را نپذیرفته اند. از تکنسین های خارجی و آمریکایی ها خواسته شده تا طرحها را به جریان اندازند اما بازاری ها و زمین داران با اصرار ادعا می کنند که به دلیل چک های غلط و صورت حساب های پرداخت نشده توسط خارجی هایی که ایران را ترک کرده اند متضرر شده اند. آیت الله خادمی معتقد است قبل از اینکه تعداد زیادی از خارجی ها بتوانند مراجعت کنند این ادعاها بایستی حل و فصل شوند.
9- نکات اجتماعی: اصفهان بیش از حد محافظه کارتر شده است. زنان از تمامی مشاغلی که مستلزم تماس با مردم است کنار گذاشته شده اند (مشاغلی نظیر منشی گری، کارمند فروش، تلفن چی و غیره) از تمامی کارمندان مؤنث دولت خواسته شده است تا «چادر اسلامی» را که فوق العاده پوشاننده است و شامل روبنده کامل می باشد استفاده کنند. این پوشش در خیابان ها به صورت متداول درآمده است و زنان بدون چادر و حتی زنانی که چادرهای سنتی ایرانی بر سر دارند در خیابان ها مورد اذیت و آزار واقع می شوند. معمولاً به ماشین های لوکس سنگ پرتاب می شود و مغازه های لوکس فروشی (که به عنوان مثال لوازم اروپایی یا تجهیزات مساحی می فروشند) با توسل به زور تعطیل شده اند. ودکا و جین های قلابی رواج یافته اند و هفت نفر بر اثر مصرف این نوشابه ها مرده و یا کور شده اند. زنان مریض در بیمارستان های دولتی فقط توسط دکترهای زن ویزیت می شوند و چون چنین دکترهایی اندک هستند «قابله های سنتی» وارد صحنه شده اند.
10- نظریه: اصفهان به صورت یک شهر خلوت درآمده است که اگر ناشی از اصل انقلاب نباشد نشانگر انزجار از نتایج حاصل از انقلاب می باشد. در اکثر موارد روحیات مردم به شرایط قبل از انقلاب برگشته است. اگر انگیزه و رهبری به وجود آید می تواند به سهولت ناآرامی هایی را به وجود آورد ولی احتمال کمی وجود دارد که دولت موقت ایران بتواند با درخواست «بازگشت به کار» مشکلات خودش را حل نماید.
ناس
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!